Ρεπορτάζ libre/Δαφνί: Δύο νοσηλευτές για 30 τρόφιμους την ώρα του φρικτού εγκλήματος-Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση χωρίς ασφάλεια;

Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση που ευαγγελίζεται το υπουργείο Υγείας περιλαμβάνει τη δημιουργία εναλλακτικών δομών ψυχιατρικής περίθαλψης και αποκατάστασης στον κοινοτικό χώρο, με έμφαση στην πρόληψη, τη θεραπεία και την κοινωνική επανένταξη των ασθενών. Ωστόσο, θα περίμενε κανείς πως η επαρκής στελέχωση των ψυχιατρικών δομών για την ασφάλεια των ασθενών αλλά και η διαχείριση επικίνδυνων ασθενών, που αναδεικνύονται από τραγικά περιστατικά -όπως αυτό της Τετάρτης (19/2) στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττική (Δαφνί)- θα είναι το πρώτο βήμα στο ξεκίνημα της μεταρρύθμισης, ακριβώς, λόγω της σοβαρότητάς τους.

Παρά τις προσπάθειες για βελτίωση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, προκύπτουν προκλήσεις, όπως το περιστατικό της Τετάρτης, που φέρνει και πάλι στην επιφάνεια το ζήτημα της φύλαξης ασθενών του άρθρου 69 του Ποινικού Κώδικα, κάτι που μέχρι σήμερα η υπό εξέλιξη ψυχιατρική μεταρρύθμιση δεν έχει αγγίξει.

Για αυτό και τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι πολλά και κρίσιμα.

Υπενθυμίζεται πως στις 19 Φεβρουαρίου 2025, στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Δαφνί, ένας 47χρονος τρόφιμος (που νοσηλευόταν στο Δαφνί κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 69 του Ποινικού Κώδικα) επιτέθηκε με σπασμένο γυαλί (κομμάτι από τον σπασμένο καθρέφτη του μπάνιου) σε μια 44χρονη γυναίκα, επίσης τρόφιμο, τραυματίζοντάς την θανάσιμα. Το περιστατικό συνέβη γύρω στις 4:00 τα ξημερώματα.

Μετά την επίθεση, ο δράστης εμφανίστηκε στους νοσηλευτές της βάρδιας, παραδέχτηκε την πράξη του, τους απείλησε κρατώντας ακόμα το ματωμένο γυαλί πως, αν δεν του ανοίξουν, θα συνεχίσει «το κακό» και διέφυγε από το νοσοκομείο. Συνελήφθη το απόγευμα της ίδιας ημέρας στη Λεωφόρο Αθηνών, στο ύψος του Χαϊδαρίου. Στον 47χρονο, ασκήθηκε ποινική δίωξη για ανθρωποκτονία με δόλο, οπλοχρησία, οπλοφορία και παράνομη βία και παραπέμφθηκε σε ανακριτή για να απολογηθεί. Για το περιστατικό διατάχθηκε η διενέργεια κατεπείγουσας ένορκης διοικητικής εξέτασης. Κατόπιν εορτής…

Να σημειώσουμε ότι οι ασθενείς του άρθρου 69 του Ποινικού Κώδικα είναι άτομα που έχουν τελέσει αξιόποινες πράξεις, αλλά λόγω ψυχικής διαταραχής δεν στέλνονται σε σωφρονιστικά καταστήματα, αλλά για να λαμβάνουν θεραπευτική αγωγή, νοσηλεύονται σε ψυχιατρικά νοσοκομεία.

Δεν είναι προβλέψιμα από τους αρμόδιους αυτά τα περιστατικά;

Ο εισαγγελέας που εξέτασε την υπόθεση στα δικαστήρια της Ευελπίδων κράτησε αντίγραφο της δικογραφίας προκειμένου να γίνει έρευνα για τυχόν ποινικές ευθύνες των υπευθύνων του ψυχιατρείου για το καθεστώς νοσηλείας του.

·         Αν με εισαγγελική εντολή, οδηγηθεί ο 47χρονος πάλι σε ψυχιατρική κλινική, την επόμενη φορά που θα κάνει το ίδιο ή ανάλογο έγκλημα, ποιος θα είναι ο υπεύθυνος;

·         Μήπως έχει ευθύνη και ο εκάστοτε εισαγγελέας που στέλνει δυνητικά επικίνδυνους ασθενείς σε δομές που δεν είναι κατάλληλες για τη φύλαξή τους;

Το ερώτημα δεν τίθεται τυχαία: Ο 47χρονος είχε διαπράξει παρόμοιο έγκλημα τον Αύγουστο του 2023, όταν δολοφόνησε μια 63χρονη γυναίκα στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Κέρκυρας, χρησιμοποιώντας πλαστικό στυλό και ξύλινα μαχαιροπίρουνα. Σύμπτωση ότι τόσο η 44χρονη στο Δαφνί όσο και η 63χρονη στην Κέρκυρα βρίσκονταν στις Ψυχιατρικές Κλινικές μόνο λίγες ώρες;
Μετά από εκείνο το περιστατικό, μεταφέρθηκε στο Δαφνί με εισαγγελική εντολή…

·         Γιατί δεν ψάχνει τις ευθύνες τώρα ο εισαγγελέας στην ορθότητα εκείνης της εισαγγελικής εντολής, του 2023;

·         Ή μήπως δεν γνωρίζουν οι εισαγγελείς πού ακριβώς στέλνουν τους ασθενείς του άρθρου 69 του Ποινικού Κώδικα και πόσο επικίνδυνοι μπορεί να γίνουν για ασθενείς και υγειονομικό προσωπικό των ψυχιατρικών δομών;

Το πρόβλημα είναι διαχρονικό

Το περιστατικό της Τετάρτης στο Δαφνί δεν είναι το μόνο που έχει καταγραφεί στα ψυχιατρικά νοσοκομεία ή τις ψυχιατρικές κλινικές της χώρας.

Ειδικά στο «Δαφνί», είναι το 3^ο ανάλογο περιστατικό μέσα στην τελευταία δεκαετία, για αυτό και επανέρχεται η συζήτηση για τις συνθήκες φύλαξης ορισμένων νοσηλευόμενων.

«Θα έπρεπε να είναι κανονικά σε κάθε βάρδια τουλάχιστον 5 νοσηλευτές»

Αυτό τονίζει ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ, Μιχάλης Γιαννάκος, μιλώντας στο libre, καθώς τα διεθνώς ισχύοντα αυτό εφαρμόζουν, ενώ, στη χώρα μας, στις ψυχιατρικές δομές, ένας ή δύο νοσηλευτές είναι υπεύθυνοι για 30 ή και 40 ασθενείς.

Οι αρχές έχουν διατάξει κατεπείγουσα Ένορκη Διοικητική Εξέταση για να διαπιστωθούν οι συνθήκες κάτω από τις οποίες συνέβη το πρόσφατο περιστατικό και να αξιολογηθούν τα πρωτόκολλα ασφαλείας του νοσοκομείου.

·         Όταν θα διαπιστώσουν ότι στη βάρδια, υπήρχαν μόνο 2 νοσηλευτές για 31 ασθενείς, πού θα αποδώσουν ευθύνες; Στο υπουργείο που δεν έχει φροντίσει για την πρόσληψη ικανού αριθμού και κατάλληλης εκπαίδευσης προσωπικού; Στη Διοίκηση του Νοσοκομείου; Στους εισαγγελείς που στέλνουν σε αποδεκατισμένα από προσωπικό νοσοκομεία ασθενείς που χρειάζονται άλλες συνθήκες φύλαξης;

ΠΟΕΔΗΝ: Οι ψυχιατρικές δομές δεν είναι φυλακές!

Όπως αναφέρθηκε και στην αρχή του άρθρου, η ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα στοχεύει στη μετάβαση από την ασυλικού τύπου περίθαλψη στην κοινοτική φροντίδα, επιδιώκοντας την αποϊδρυματοποίηση και την κοινωνική επανένταξη των ψυχικά ασθενών.

Με βάση αυτό, ο κ. Γιαννάκος δηλώνει στο libre: «Δεν θέλουμε να αυξήσουμε τα κατασταλτικά μέτρα στα ψυχιατρικά νοσοκομεία! Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση επιβάλλει να βλέπουμε αυτούς τους ανθρώπους ως ασθενείς όχι σαν άτομα επικίνδυνα για φόνο. Όσο βρίσκονται σε μας (στις ψυχιατρικές δομές) οι ασθενείς του άρθρο 69 δεν μπορούν να απομονωθούν, δεν μπορούν να είναι μόνοι τους. Αν θέλουν τέτοιες συνθήκες φύλαξης, να μην στέλνουν αυτούς τους ασθενείς στα ψυχιατρικά νοσοκομεία. Όταν τους στέλνουν σε ψυχιατρικές δομές, θα είναι μαζί με τους άλλους ασθενείς. Εμείς λευκά κελιά και άλλα τέτοια δεν κάνουμε! Να τους αναλάβει το υπουργείο Δικαιοσύνης, να φτιάξει ειδικούς χώρους φύλαξης, να βάλει φύλακες, να βάλεις συρματοπλέγματα. Η Αστυνομία, η Εισαγγελία και τα δικαστήρια γνωρίζουν πού τους στέλνουν. Γνωρίζουν ότι δεν υπάρχει με βάση το πρωτόκολλο σε μας ειδική φροντίδα για τέτοιους ασθενείς!», καταλήγει ο κ. Γιαννάκος.