Ουκρανία: Η πραγματική θέση του Ζελένσκι απέναντι στο σχέδιο Τραμπ

Η Ουάσινγκτον μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Ντόναλντ Τραμπ, πηγαίνει ενάντια στις επιθυμίες του Ζελένσκι σε όλα τα βασικά σημεία του σχεδίου ειρήνης που είχε παρουσιάσει ο Ουκρανός πρόεδρος για την λήξη του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Αυτό έχει προκαλέσει εκνευρισμό στο Κίεβο και η ουκρανική ηγεσία αναζητά την κατάλληλη στρατηγική για να ξεπεράσει τα εμπόδια που ορθώνονται στα σχέδια της. Από συνομιλίες με διάφορες πηγές που βρίσκονται κοντά στο γραφείο του προέδρου και στο περιβάλλον του Ζελένσκι, προκύπτει ότι δεν υπάρχει επιθυμία να τερματίσουν τον πόλεμο στο εγγύς μέλλον. Το σχέδιο «κατάπαυση του πυρός – εκλογές – ειρήνη» που εξέφρασε ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ θεωρείται απαράδεκτο, κάτι που ο Ζελένσκι έχει δηλώσει δημοσίως.

Το σκεπτικό της ομάδας του προέδρου, για την συνέχιση του πολέμου, είναι ότι η Ουκρανία έχει αδύναμη θέση τώρα, και ως εκ τούτου το Κίεβο δεν θα επιτύχει καλούς όρους ειρήνης με πραγματικές εγγυήσεις ασφάλειας, και ως εκ τούτου είναι απαραίτητο να συνεχίσει να πολεμά, επειδή ο χρόνος λειτουργεί εναντίον της Ρωσίας.

Οι αντίπαλοι του Ζελένσκι επικαλούνται και άλλα κίνητρα από το προεδρικό γραφείο που δεν δέχεται την κατάπαυση πυρός. Από τη μια είναι η επιθυμία τους να συνεχιστεί η σχεδόν ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση των τεράστιων πολεμικών δημοσιονομικών ροών. Από την άλλη είναι ο φόβος της απώλειας της εξουσίας στις εκλογές, οι οποίες θα πρέπει να προκηρυχθούν σε περίπτωση λήξης των εχθροπραξιών.

• Όπως και να έχει, η γενική γραμμή του Ζελένσκι παραμένει η ίδια – δεν υπάρχει ανάγκη για διαπραγματεύσεις σε αυτό το στάδιο. Επιπλέον, το περιβάλλον του είναι σίγουρο ότι δεν θα υπάρξουν διαπραγματεύσεις και ότι ο πόλεμος δεν θα τελειώσει σύντομα.

Πιστεύουν ότι οι προσπάθειες του Τραμπ για την εξεύρεση ειρηνικής λύσης θα αποτύχουν για τον ένα ή τον άλλο λόγο. Είτε δεν θα βρει κοινή αντίληψη με την Ευρώπη, είτε θα υπάρξει απότομη κλιμάκωση μεταξύ των χωρών του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας, είτε δεν θα υπάρξει συμφωνία με τον Πούτιν, είτε η προσοχή του Τραμπ θα στραφεί απλώς σε άλλα προβλήματα και ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ θα ξεχάσει γρήγορα τις υποσχέσεις του για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.

Οι δηλώσεις του Ουκρανού προέδρου σχετικά με την «ετοιμότητα για διαπραγματεύσεις», το «επικείμενο τέλος του πολέμου» και τις «διπλωματικές προσπάθειες» εξηγούνται από την επιθυμία του, έστω για το θεαθήναι, να συμμορφωθεί με την «ειρηνευτική ατζέντα» του Τραμπ, καθώς και από την αντίδραση στην αυξανόμενη επιθυμία για ειρήνη στην ουκρανική κοινωνία.

• Αλλά, η Ουκρανική Προεδρία στην πραγματικότητα δεν θέλει να τερματίσει τον πόλεμο και να διαπραγματευτεί με τη Ρωσία. Για τον σκοπό αυτό το κύριο βάρος της επικοινωνίας της με την Ουάσινγκτον δεν είναι η συζήτηση σχεδίων για μια ειρηνική διευθέτηση, αλλά δύο πράγματα – προμήθειες όπλων και κυρώσεις κατά της Ρωσίας.

Το κύριο πρόβλημα, για την επίλυση του οποίου καταβάλλονται οι κύριες προσπάθειες τώρα από τον Ζελένσκι, είναι η απειλή του Τραμπ να σταματήσει την αμερικανική στρατιωτική και οικονομική βοήθεια. Αυτή τη στιγμή, εξακολουθούν να προμηθεύονται όπλα από πακέτα που εγκρίθηκαν ήδη επί Μπάιντεν. Αλλά οι προμήθειες αυτές θα σταματήσουν μόλις αποσταλούν όλες οι προβλεπόμενες ποσότητες ή μπορεί να τις σταματήσει ο Τραμπ.

Δεν υπάρχουν νέες αποφάσεις για τις παραδόσεις όπλων και δεν συζητούνται καν στις ΗΠΑ ακόμη κι αυτό είναι εξαιρετικά ανησυχητικό για το Κίεβο. Ως εκ τούτου, η κύρια έμφαση δίνεται τώρα στο να πεισθεί η κυβέρνηση Τραμπ να συνεχίσει τις παραδόσεις. Το αίτημα αυτό διατυπώνεται μέσω διαφορετικών διαύλων και με διαφορετικά επιχειρήματα.

Πηγές λένε ότι ενώ η ομάδα του Τραμπ είναι ακόμη έτοιμη να δεχτεί τα διάφορα επιχειρήματα σχετικά με την συνέχιση των κυρώσεων στη Ρωσία, αν και δεν υπάρχει συναίνεση ακόμη και γι’ αυτές, η νέα κυβέρνηση στην Ουάσινγκτον εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά επιφυλακτική ως προς τη συνέχιση της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, καθώς αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη γενική της γραμμή για τη μείωση των δαπανών του αμερικανικού προϋπολογισμού.

• Όπως σημειώνουν οι πηγές οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να προμηθεύσουν όπλα μόνο έναντι χρημάτων, λέγοντας στο Κίεβο, αγοράστε Patriots για ένα δισεκατομμύριο δολάρια ανά συστοιχία και θα είστε ευχαριστημένοι. Όπως είναι προφανές οι ουκρανικές αρχές δεν είναι ικανοποιημένες με αυτή την προσέγγιση.

Ως μία από τις ιδέες για την επίλυση του προβλήματος, το Κίεβο προτείνει να δώσει στους Αμερικανούς κοιτάσματα ορυκτών στην Ουκρανία με αντάλλαγμα μελλοντικές παραδόσεις όπλων. Ωστόσο, όσο διαρκεί ο πόλεμος, η αξία αυτών των κοιτασμάτων είναι αμφίβολη λόγω των προβλημάτων ανάπτυξής τους.

Η ιδέα της πληρωμής για τις αμερικανικές προμήθειες όπλων με τη δήμευση δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων έχει επίσης διατυπωθεί. Αλλά εδώ το θέμα κολλάει από την αντίδραση των Ευρωπαίων, οι οποίοι φοβούνται ότι αυτό θα πλήξει το ευρώ καθώς το μεγαλύτερο μέρος των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων έχει δεσμευτεί στην ΕΕ.

Αλλά οι ουκρανικές αρχές συνεχίζουν τη διαδικασία να πείσουν τους Αμερικανούς να συνεχίσουν τη στρατιωτική βοήθεια, καθώς και να ενισχύσουν τις κυρώσεις.

• Όμως δεν υπάρχει ομοφωνία απόψεων για το θέμα αυτό μεταξύ των ουκρανικών αρχών. Ορισμένοι εκπρόσωποι του στρατού και των ειδικών υπηρεσιών πιστεύουν ότι μια εκεχειρία θα ήταν επωφελής για την Ουκρανία, καθώς η κατάσταση στο μέτωπο εξελίσσεται αρνητικά για τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις.

Βέβαια πηγές στην ουκρανική προεδρία σημειώνουν ότι η επικρατούσα θέση μέχρι στιγμής παραμένει αυτή του Ζελένσκι, ο οποίος εκκινεί από το γεγονός ότι δεν είναι απαραίτητο να σταματήσουν οι εχθροπραξίες στο εγγύς μέλλον.

Είναι αλήθεια ότι σε μια τέτοια κατάσταση, υπάρχει ένας εξαιρετικά σοβαρός κίνδυνος για τις ουκρανικές αρχές να βρεθούν αντιμέτωποι με το δίλημμα, είτε να τερματίσουν τον πόλεμο σύμφωνα με το συγκεκριμένο σχέδιο του Τραμπ και με συμβιβαστικούς όρους που έχουν συμφωνηθεί με τη Ρωσία, είτε να σταματήσει να λαμβάνει στρατιωτική υποστήριξη. Μια εξέλιξη που δεν θα αφήσει περιθώρια για ελιγμούς στο Κίεβο.