Ο… “Τρυποκάρυδος” Τομ Ρόμπινς πέρασε στην ανατρεπτική αιωνιότητα- Είχε βοηθήσει τον Μάο να έχει τη δική του οδοντόκρεμα

«Ο αγαπημένος μου Τομ πέθανε ειρηνικά. Ήταν περιτριγυρισμένος από την οικογένειά του και τα πιστά του κατοικίδια. Σε όλα αυτά τα δύσκολα τελευταία κεφάλαια, ήταν γενναίος, αστείος και γλυκός». Με αυτά τα λόγια η σύζυγός του Αλέξα αποχαιρέτησε τον Τομ Ρόμπινς. Ο ανατρεπτικός αμερικανός συγγραφέας έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 92 ετών.

Στην ανάρτησή της στο Facebook, η σύζυγός του, Αλέξα Ρόμπινς έγραψε επίσης:

«Ζήτησε να τον θυμούνται οι άνθρωποι διαβάζοντας τα βιβλία του» σημείωσε η σύζυγός του. «Είμαι ευγνώμων που είχα έναν τόσο υπέροχο σύζυγο. Θα μου λείπει για πάντα. Ο Τομ ήταν ο καλύτερος φίλος και συνεργάτης που θα μπορούσα να έχω. Μοιραστήκαμε 36 όμορφα και περιπετειώδη χρόνια μαζί. Αν υπάρχει αδελφή ψυχή, αυτός ήταν η δική μου» ανέφερε.

«Αν ανοίξεις ένα από τα μυθιστορήματά του, θα τον βρεις ακόμα εκεί. Θα γελάει, θα χορεύει και θα μοιραστεί την τρελή σοφία του μαζί σου» σημείωσε ακόμη, ενώ πρόσθεσε πως: «Το πνεύμα του Τομ θα ζει στα μυθιστορήματά του, το μουσείο μας, τη βιβλιοθήκη και τη διάσωση ζώων».

• Γνωστός για το ανατρεπτικό ύφος και τις ψυχεδελικές αφηγήσεις του, ο εμβληματικός συγγραφέας άφησε πίσω του μια λογοτεχνική κληρονομιά γεμάτη μοναδικούς χαρακτήρες, χιούμορ, φιλοσοφία και αχαλίνωτη φαντασία.

«Αυτό που προσπαθώ να κάνω, μεταξύ άλλων, είναι να συνδυάσω τη φαντασία και την πνευματικότητα, τη σεξουαλικότητα, το χιούμορ και την ποίηση σε συνδυασμούς που δεν έχει ξαναδεί κανείς ποτέ στη λογοτεχνία», είχε πει ο Ρόμπινς σε μια συνέντευξη το 2000. «Και υποθέτω ότι όταν ένας αναγνώστης τελειώνει ένα από τα βιβλία μου… θα ήθελα να είναι στην κατάσταση που θα ήταν μετά από μια ταινία του Φελίνι ή μια συναυλία των Grateful Dead» σημείωσε.

Όπως είχε αναφέρει, είχε μια συγγραφική επιφοίτηση ενώ έκανε κριτική για μια συναυλία των Doors του 1967.

«Έσπασε την κλειδαριά στο γλωσσικό κουτί μου και διέλυσε την τελευταία από τις λογοτεχνικές μου αναστολές», έγραψε στα απομνημονεύματα με τίτλο «Θιβετιανή ροδακινόπιτα» το 2014. «Όταν διάβασα τις παραγράφους που είχα γράψει εκείνο τα μεσάνυχτα, εντόπισα μια ευκολία, μια ελευθερία έκφρασης, μια σύνταξη ταυτόχρονα άγρια και ακριβή».

Αλλά που έγκειται ο ανατρεπτισμός και η πολιτική του αναφορά;

Ο Τομ Ρόμπινς πέρασε στην αιωνιότητα ως μία από τις πιο ιδιαίτερες φωνές της αμερικανικής λογοτεχνίας, με γραφή που θυμίζει ένα ψυχεδελικό μείγμα φιλοσοφίας, αναρχικού χιούμορ και ερωτικού σουρεαλισμού. Η ανατρεπτικότητα του δεν έγκειται μόνο στις θεματικές του – όπως η αμφισβήτηση των κοινωνικών κανόνων, η αναζήτηση της απόλυτης ελευθερίας και η αποθέωση της απόλαυσης – αλλά και στον ίδιο τον τρόπο γραφής του.

• Περίτεχνες μεταφορές, σουρεαλιστικές παρομοιώσεις, φράσεις που μοιάζουν με γλωσσοδέτες, αλλά πάντα με ακρίβεια και στόχευση. Δεν γράφει απλώς για την τρέλα – γράφει με τρέλα. Έχει περιγραφεί ως μια πιο ποιητική εκδοχή του Κέρτ Βόνεγκατ ή σαν ένας Χάντερ Τόμσον που αντί για πολιτικό κυνισμό επιλέγει τον διονυσιασμό.

Σε βιβλία όπως το Αρωμα του Ονείρου (Jitterbug Perfume) και το Αγριεμένοι Ανάπηροι Επιστρέφουν από Καυτά Κλίματα (Fierce Invalids Home from Hot Climates), η σεξουαλικότητα είναι απελευθερωμένη από ενοχές, ενώ η αναζήτηση της ευτυχίας δεν περνά από κανόνες και θεσμούς. Ο Ρόμπινς διαλύει τις δυτικές αντιλήψεις περί ηθικής, ενώ συχνά εισάγει φιλοσοφικά και πνευματικά στοιχεία από τον Βουδισμό, τον Ταοϊσμό και τις παγανιστικές παραδόσεις.

Πολιτικά η στάση του είναι βαθιά αντιεξουσιαστική. Οι ήρωές του είναι σχεδόν πάντα εκκεντρικοί αντι-ήρωες που ξεφεύγουν από κοινωνικούς ρόλους και προκαλούν το σύστημα, είτε μέσα από την τέχνη, είτε μέσα από τον ερωτισμό, είτε απλά επειδή αρνούνται να γίνουν «κανονικοί». Έχει έναν έντονα αντιαυταρχικό τόνο, χωρίς όμως να κηρύττει πολιτικά δόγματα.

• Τα βιβλία του συχνά μπλέκουν το παρόν με το παρελθόν και τον μυστικιστικό. Στο Άρωμα του Ονείρου, η ιστορία περιστρέφεται γύρω από ένα άρωμα που χαρίζει αθανασία, ενώ στο Ακόμα και οι Καουμπόισσες Μελαγχολούν (Even Cowgirls Get the Blues), η πρωταγωνίστρια έχει υπερμεγέθη αντίχειρα και ζει περιπέτειες στα όρια του ρεαλιστικού και του υπερφυσικού.

Οι αναγνώστες του είτε τον λατρεύουν είτε δεν καταλαβαίνουν τι ακριβώς προσπαθεί να κάνει. Η επιρροή του είναι εμφανής σε συγγραφείς της μεταμοντέρνας λογοτεχνίας, ενώ η ιδιότυπη φιλοσοφία του έχει κάνει τα βιβλία του σύμβολα ελευθεριακής σκέψης και αντικομφορμισμού.

Αναρχικοί μοναχοί, ομιλούντες παπαγάλοι, αθάνατοι εραστές. Χρησιμοποιεί τη γλώσσα για να διαλύσει το προβλέψιμο, μετατρέπει κάθε σελίδα σε πνευματικό παιχνίδι και κάθε ιστορία σε φιλοσοφικό παραλήρημα. Ο Ρόμπινς δεν αφηγείται απλώς ιστορίες – σε κάνει να αμφισβητήσεις τη δική σου. Και αυτό, ίσως, είναι το πιο ανατρεπτικό απ’ όλα.

• Το Άρωμα του Ονείρου (Jitterbug Perfume). Είναι ένα από τα πιο πολυεπίπεδα έργα του Ρόμπινς, συνδυάζοντας ένα επικό ταξίδι μέσα στους αιώνες με το χιούμορ, τον ερωτισμό και τη φιλοσοφία του.

Η ιδέα ενός βασιλιά που αρνείται να πεθάνει και αναζητά το μυστικό της αθανασίας, ενώ παράλληλα παρακολουθούμε την ιστορία του αρώματος μέσα στο χρόνο, είναι απλά μοναδική. Ο Ρόμπινς καταφέρνει να μπλέξει μυστικισμό, επιστήμη, αλχημεία και έρωτα σε ένα μυθιστόρημα που είναι ταυτόχρονα ανάλαφρο και βαθύ. Και φυσικά, το γεγονός ότι το άρωμα γίνεται σύμβολο της ελευθερίας και της απόλυτης ζωής ταιριάζει απόλυτα με την κοσμοθεωρία του.

Ποιος είναι ο Τομ Ρόμπινς- Τα βιβλία του

Ο Ρόμπινς γεννήθηκε στις 22 Ιουλίου 1932 στο Μπλόουινγκ Ροκ της Βόρειας Καρολίνας. Το 1954 γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο Washington and Lee του Λέξινγκτον, στη Βιρτζίνια, αλλά το εγκατέλειψε λόγω πειθαρχικών προβλημάτων.

Μετακόμισε στη Νέα Υόρκη με σκοπό να γίνει ποιητής, αλλά αργότερα, υπό την απειλή επιστράτευσης, κατατάχτηκε στην αεροπορία. Υπηρέτησε για τρία χρόνια στην Κορέα. Εκεί διδάχτηκε μετεωρολογία και έκανε σε μεγάλη έκταση μαύρη αγορά με σαπούνια και οδοντόπαστες. Όπως έχει πει ο ίδιος, «βοήθησε τον Μάο να έχει την οδοντόπαστά του».

Επέστρεψε ως πολίτης στο Ρίτσμοντ της Βιρτζίνια το 1960. Εισήχθη στη σχολή Καλών Τεχνών του Richmond Professional Institute, το οποίο αργότερα μετονομάστηκε σε Virginia Commonwealth University. Εκεί διετέλεσε και αρχισυντάκτης της πανεπιστημιακής εφημερίδας και συντάκτης στην Richmond Times-Dispatch.

Μετά την αποφοίτησή του, μετακόμισε στο Σιάτλ για μεταπτυχιακά στη σχολή Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον. Εκείνη την εποχή εργάστηκε στις εφημερίδες The Seattle Times και Seattle Post-Intelligencer.

Το βιβλίο του «Ακόμα και οι Καουμπόισσες Μελαγχολούν» μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Γκας Βαν Σαντ το 1993, με πρωταγωνίστρια την Ούμα Θέρμαν.

Είχε κερδίσει το βραβείο Golden Umbrella στο Φεστιβάλ Bumbershoot του Σιάτλ το 1997.

Ο Ρόμπινς έγραφε τα βιβλία του με το χέρι σε μπλοκ σημειώσεων, παράγοντας μόνο μερικές σελίδες την ημέρα, χωρίς να σχεδιάζει τίποτα εκ των προτέρων. Μια απόπειρα να χρησιμοποιήσει γραφομηχανή κατέληξε με τον συγγραφέα να τη σπάει με ένα κομμάτι ξύλο.

Με τη σύζυγό του Alexa είχε αποκτήσει τρία παιδιά.

Τα βιβλία του

• Αμάντα, το Κορίτσι της Γης – 1970
• Ακόμα και οι Καουμπόισσες Μελαγχολούν – 1976
• Τρυποκάρυδος – 1980
• Το Άρωμα του Ονείρου – 1984
• Ο Χορός των Εφτά Πέπλων – 1990
• Μισοκοιμισμένοι μες στις Βατραχοπιτζάμες μας – 1994
• Αγριεμένοι Ανάπηροι Επιστρέφουν από Καυτά Κλίματα – 2000
• Villa Incognito – 2003
• Αγριόπαπιες πετούν ανάστροφα – 2005, συλλογή από άρθρα, κριτικές, ποιήματα κλπ.
• B is for beer – 2009
• Θιβετιανή Ροδακινόπιτα: Η Αληθινή Αφήγηση μιας Ευφάνταστης Ζωής – 2014