Συρία: Τα οφέλη του Ερντογάν από τις συμφωνίες με τον Σαράα

Μετά τη Σαουδική Αραβία ο Σύρος Πρόεδρος Αχμέντ αλ-Σαράα επισκέφθηκε την Τουρκία, αποδεχόμενος την πρόσκληση του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δείχνοντας ξεκάθαρα τους άξονες πάνω στους οποίους θα στηριχθεί για την ανασυγκρότηση της νέας Συρίας, όπως αρέσκεται να αποκαλεί την Αραβική Δημοκρατία της Συρίας, ο μεταβατικός πρόεδρος Σαράα. Η επίσκεψη του Σύρου προέδρου στην Τουρκία είναι η πρώτη που πραγματοποιείται μετά από σχεδόν 15 χρόνια. Στη συνάντηση οι δυο ηγέτες συζήτησαν τα κοινά βήματα που πρέπει να λάβουν οι δύο χώρες για την επίτευξη οικονομικής ανάκαμψης, σταθερότητας και βιώσιμης ασφάλειας στη Συρία, τα οποία θα αντανακλούν και στη σταθερότητα της περιοχής.

Στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν οι δύο πρόεδροι, ο Ερντογάν τόνισε ότι η χώρα του θα εργαστεί για να στηρίξει τη Συρία και την αναγέννησή της, υπογραμμίζοντας ότι για να επιτευχθεί αυτό πρέπει να αρθούν οι δυτικές κυρώσεις.

• Ανακοίνωσε επίσης ότι η Τουρκία θα δημιουργήσει μια ζώνη ελεύθερη από την τρομοκρατία με τη διοίκηση του Αχμέντ αλ Σαράα, αναφερόμενος στο ISIS και άλλες κουρδικές ομάδες που η Τουρκία θεωρεί τρομοκράτες.

Πρόσθεσε ότι συζήτησε με τον Σύρο ομόλογό του τα βήματα που πρέπει να γίνουν κατά των μαχητών στα βόρεια και ανατολικά, τονίζοντας ότι ενημέρωσε τον αλ-Σαράα για την ετοιμότητα της Τουρκίας να βοηθήσει στις μάχες.

Ένα άλλο θέμα που συζητήθηκε ήταν οι εθελοντικές επιστροφές στη Συρία οι οποίες θα επιταχυνθούν καθώς αυτή σταθεροποιείται, με τον Τούρκο πρόεδρο να τονίζει ότι θα εργαστεί για να στηρίξει τη Συρία και την αναγέννησή της.

Πρόσθεσε ότι η θέση και η πολιτική της χώρας του είναι σύμφωνες με την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας, τονίζοντας ότι θα συνεργαστεί με τη Δαμασκό σε διάφορους τομείς.

• Από την πλευρά του ο Σύρος πρόεδρος Αχμέντ αλ-Σαράα εξήρε την προσπάθεια της Τουρκίας να καταστήσει επιτυχημένη τη μετάβαση της Συρίας, ενώ προσκάλεσε τον Ερντογάν να επισκεφθεί τη Συρία «με την πρώτη ευκαιρία».

Πρόσθεσε δε ότι η Δαμασκός συνεργάζεται με την Τουρκία για κοινή συνεργασία σε όλους τους τομείς, τονίζοντας ότι η μεγάλη υποστήριξη της Τουρκίας προς τη Συρία εξακολουθεί να είναι απτή.

Η Τουρκία στήριξε σταθερά τη συριακή ένοπλη αντιπολίτευση για πάνω από μια δεκαετία και τώρα επιδιώκει να αποκομίσει τα οφέλη που της αναλογούν. Στο πλαίσιο αυτό δυο είναι οι κύριοι στόχοι της Άγκυρας.

• Από τη μια να «καθαρίσουν» τις κουρδικές ένοπλες ομάδες από τα εδάφη της Συρίας που την απειλούν και από την άλλη να συμμετάσχει στην ανοικοδόμηση της νέας Συρίας, καθώς τουρκικές εταιρείες μεταφορών και εργοστάσια επιδιώκουν να επεκταθούν στη Συρία, σε μια κίνηση που ορισμένοι αναμένουν να τριπλασιάσει τον όγκο του εμπορίου.

Ενημερωμένες πηγές, που επικαλέστηκε το Reuters, σημείωσαν ότι αλ Σαράα στις συνομιλίες του έθεσε το θέμα για μια κοινή αμυντική συμφωνία που θα περιλαμβάνει τη δημιουργία τουρκικών αεροπορικών βάσεων στην κεντρική Συρία, ενώ αποκάλυψαν επίσης ότι θα συζητηθεί η εκπαίδευση του νέου συριακού στρατού από την Τουρκία.

• Ο αξιωματούχος των περιφερειακών μυστικών υπηρεσιών, ένας Σύρος αξιωματούχος ασφαλείας και μια ξένη πηγή ασφαλείας δήλωσαν ότι οι συνομιλίες θα περιλαμβάνουν τη δημιουργία δύο τουρκικών στρατιωτικών βάσεων στην αχανή περιοχή της ερήμου που είναι γνωστή ωςBadia. Πρόσθεσαν ότι οι βάσεις θα επιτρέψουν στην Τουρκία να υπερασπιστεί τον συριακό εναέριο χώρο σε περίπτωση μελλοντικών επιθέσεων.

Αξιωματούχος της συριακής προεδρίας δήλωσε ότι ο αλ Σαράα συζήτησαν με τον Ερντογάν «την εκπαίδευση των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων για τον νέο στρατό, καθώς και νέους τομείς ανάπτυξης και συνεργασίας», χωρίς να διευκρινίσει τις τοποθεσίες της ανάπτυξης.

• Μια τέτοια συμφωνία, εάν οριστικοποιηθεί, θα ανησυχήσει αναμφίβολα τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), οι οποίες ανακοίνωσαν προηγουμένως ότι θα συμφωνήσουν να παραδώσουν τα όπλα τους και να ενταχθούν στον νέο συριακό στρατό αφού ξεκαθαρίσει η μορφή της επόμενης κυβέρνησης και του συντάγματος της χώρας.

Από την άλλη πλευρά οι τουρκικές εταιρείες έχουν φιλόδοξα σχέδια για την ανοικοδόμηση τόσο της κατεστραμμένης από τον εμφύλιο ενδοχώρας όσο και της οικονομίας της Συρίας.

• Τα στοιχεία του Συμβουλίου Τούρκων Εξαγωγέων δείχνουν ότι οι τουρκικές εξαγωγές προς τη Συρία αυξήθηκαν κατά 20% τον Δεκέμβριο και σημείωσαν άλμα άνω του 38% τον Ιανουάριο του 2025.

Επικεφαλής τουρκικών εταιρειών και ενώσεων δήλωσαν ότι εργάζονται πάνω σε νέες ναυτιλιακές διαδρομές και επενδυτικά σχέδια για την ενίσχυση της παραγωγικής ικανότητας στην Συρία, προβλέποντας σημαντική ανάπτυξη των οικονομικών δεσμών μεταξύ των δύο χωρών.

Υπογραμμίζοντας την επείγουσα ανάγκη για την ανοικοδόμηση της Συρίας, οι τουρκικές εξαγωγές εξοπλισμού προς τη Δαμασκό αυξήθηκαν κατά 244% τον περασμένο μήνα, ενώ οι εξαγωγές τσιμέντου, γυαλιού και κεραμικών σημείωσαν άλμα 92%, οι εξαγωγές μετάλλων αυξήθηκαν κατά 73% και οι εξαγωγές φρούτων και λαχανικών υπερτριπλασιάστηκαν.

Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι οι τουρκικές εξαγωγές προς τη Συρία ανήλθαν πέρυσι σε 2,2 δισ. δολάρια, ενώ οι εισαγωγές από τη Συρία ανήλθαν σε 437 εκατ. δολάρια.

Το εμπόριο επί του παρόντος περνάει από μια νεκρή ζώνη στο συνοριακό πέρασμα Μπαμ παλ-Χάουα, όπου τα τουρκικά φορτηγά μεταφέρουν τα εμπορεύματα σε συριακά οχήματα λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια. Οι εξαγωγείς και οι επιχειρηματίες λένε ότι αυτό αυξάνει το κόστος και τον χρόνο αποστολής.

• Στο πλαίσιο αυτό οι Τούρκοι επιχειρηματίες ζητούν μια διμερή συμφωνία για την κατάργηση της νεκρής ζώνης και την ελεύθερη κυκλοφορία των τουρκικών φορτηγών εντός της Συρίας, επιτρέποντας έτσι την αύξηση του εμπορίου.

Το τουρκικό Υπουργείο Εμπορίου δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι οι συριακές και οι τουρκικές αρχές συμφώνησαν να ξεκινήσουν συνομιλίες για την αναβίωση μιας συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου και την αύξηση της συνεργασίας στις μεταφορές, τις συμβάσεις και τις επενδύσεις σε όλη τη Συρία, στοχεύοντας μεσοπρόθεσμα ο εμπορικός όγκος να φτάσει τα 10 δισ. δολάρια.

Πάντως οι τουρκικές αρχές μετά την πτώση του Άσαντ υποσχέθηκαν να στηρίξουν την ανοικοδόμηση στη Συρία, προσφέροντας βοήθεια για την ανοικοδόμηση των υποδομών, τη σύνταξη νέου συντάγματος, την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας και την επανέναρξη των πτήσεων. Ήδη η Turkish Airlines ξεκίνησε τα δρομολόγια για τη Δαμασκό μετά από 13 χρόνια.