Σαντορίνη: Αυξάνονται τα μεγέθη των σεισμών μεγαλώνει η αγωνία- Οι τελευταίες εκτιμήσεις των επιστημόνων

Ώρες αγωνίες για την εξέλιξη της σεισμικής δραστηριότητας με τις δονήσεις να αυξάνονται σε ένταση και σε αριθμό ημέρα με την ημέρα στον θαλάσσιο χώρο μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού. Το πρωί της Δευτέρας (03/02) μέσα σε λίγα λεπτά καταγράφηκαν πέντε σεισμικές δονήσεις μεγέθους άνω των 4 βαθμών, ενώ λίγο πριν από τις 12 καταγράφηκε σεισμός 5 Ρίχτερ στην Ανάφη.

«Η ακολουθία που είναι σε εξέλιξη βόρεια της Σαντορίνης έχει τεκτονική προέλευση, ξεκίνησε από ηφαιστειακή διέγερση, η οποία άρχισε στις 2 Αυγούστου 2024 με μία αργή διαστολή του ηφαιστείου. Υπάρχει σε εξέλιξη μια σεισμοηφαιστειακή κρίση στο ηφαιστειακό σύμπλεγμα Θήρας – Κολούμπο, η οποία παρακολουθείται και λαμβάνονται όλα τα μέτρα για τα πιθανά σενάρια», δήλωσε ο διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Αθανάσιος Γκανάς.

• «Ή θα έχουμε μια σμηνοσειρά, δηλαδή μεγέθη που θα είναι της τάξης του 4,5 έως 4,7 το ανώτερο χθες το βράδυ 19:45 ή θα έχουμε μια μεγαλύτερη δόνηση σεισμική η οποία μπορεί να προκαλέσει τσουνάμι και κάποια ηφαιστειακή έκρηξη. Οπότε προετοιμαζόμαστε γι’ αυτά τα σενάρια» πρόσθεσε μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα ο κ.Γκανάς ο οποίος μετείχε στη χθεσινή σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό.

«Δεν γνωρίζουμε ακόμα πώς θα εξελιχθεί η ακολουθία αυτή ανοιχτά της Σαντορίνης και μεταξύ της νήσου Σαντορίνης και Ανύδρου, οπότε πρέπει να περιμένουμε κι άλλο να δούμε την εξέλιξη του φαινομένου» επισήμανε ο κ. Γκανάς, ωστόσο σημείωσε ότι πρέπει να υπάρχει ετοιμότητα για το δυσμενές σενάριο, οπότε όλη η προσπάθεια της πολιτείας και των επιστημόνων γίνεται στο να προετοιμαστεί το κράτος να αντιμετωπίσει ένα δυσμενές σενάριο, το οποίο περιλαμβάνει τη διέγερση του ηφαιστείου».

«Μεταξύ Σαντορίνης που είναι το Θήρα, Θηρασία που είναι το συγκρότημα το γνωστό με τις Καμένες που είχαμε τελευταία φορά τελευταία έκρηξη 1950 και τελευταία κρίση το 2011 και της βραχονησίδας Ανύδρου, υπάρχουν άλλα 15 ηφαιστειακά κέντρα στον πυθμένα. Μεγαλύτερο από αυτά είναι το Κολούμπο, το οποίο είναι 8 χιλιόμετρα βορειοανατολικά. Το Κολούμπο, λοιπόν είναι ενεργό, ενεργότατο. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν αύξηση των αερίων, οπότε πρέπει να προσέξουμε να δούμε πώς θα εξελιχθεί αυτό. Γι’ αυτό και θα γίνουν και νέες μετρήσεις σήμερα και αύριο εκεί στην περιοχή, θα προστεθούν και νέοι σεισμογράφοι και θα γίνουν και νέες λήψεις από τα αέρια. Το άλλο φαινόμενο είναι ότι έχουμε μια μετατόπιση της ακολουθίας της σεισμικής ακολουθίας από την καλντέρα της Σαντορίνης βορειοανατολικά, με χιλιάδες σεισμούς εκεί μικρούς και χθες είχαμε 12 δονήσεις πάνω από 4, που σημαίνει ότι υπάρχει μια εξέλιξη έντονη τώρα και εκεί έχουμε την προσοχή μας να δούμε πώς θα εξελιχθεί αυτή η κατάσταση, αν θα έχουμε δηλαδή συνεχείς τέτοιες δονήσεις. Καλό είναι ότι από χθες το βράδυ δεν είχαμε μέχρι σήμερα το πρωί κάτι πάνω από 4, αυτό είναι καλό και να προετοιμαστούμε αν τυχόν υπάρξει κάτι μεγαλύτερο πώς θα αντιμετωπιστεί αυτό» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Γκανάς.

«Αυτή τη στιγμή ξέρουμε τα ρήγματα της περιοχής. Υπάρχει μια τάφρος, να εξηγήσω με γεωλογικούς όρους, μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού. Ο τελευταίος σεισμός και ο μεγάλος έγινε το 1956 με μέγεθος 7,5 συν πλην 0,2» σημείωσε ο κ. Γκανάς.

Ερωτηθείς πώς προκύπτει η επιστημονική άποψη ότι δεν θα ξεπεράσει το μέγεθος 6 ένας μεγαλύτερος σεισμός αν συμβεί, ο κ. Γκανάς, έδωσε την παρακάτω εξήγηση.

«Προέκυψε από την ύπαρξη ρηγμάτων στον πυθμένα μεταξύ Αμοργού και Σαντορίνης, τα οποία έχουν ένα μήκος. Το μήκος του ρήγματος ορίζει το δυναμικό του. Υπάρχει η εκτίμηση ότι δεν πρόκειται να έχουμε σεισμό πάνω από 6. Μπορεί όμως να γίνει ένας σεισμός μεταξύ 5 και 6. Αν γίνει αυτός ο σεισμός μπορεί να δημιουργήσει μια κατολίσθηση η οποία μπορεί να δημιουργήσει ένα τσουνάμι. Οπότε αυτό είναι ένα πιθανό σενάριο. Δεν είναι όμως πιθανότερο. Το πιθανότερο είναι να εξελιχθεί η ακολουθία αυτή χωρίς να έχουμε περαιτέρω κλιμάκωση».

Απαντώντας στο κατά πόσο το μέχρι τώρα φαινόμενο, μπορεί να ανήκει σε μια προσεισμική ακολουθία, ο κ. Γκανάς, ανέφερε πως είναι το ένα από τα δύο σενάρια.

«Θυμίζω τελευταία του 2021 στο Αρκαλοχώρι, στην Κρήτη, στο Καστέλι που είχαμε μήνες εκεί σεισμούς τάξεως του 3 και 4 που τελικά οδήγησαν στο μεγάλο σεισμό των 5,9 στις 27 Σεπτεμβρίου. Το δεύτερο είναι να έχουμε μια σμηνοσειρά. Όμως τώρα αυτό που ξέρουμε είναι ότι υπάρχει μια ηφαιστειακή κρίση, έχει ξεκινήσει μια κρίση από την 1η Αυγούστου, 2 Αυγούστου με τα δεδομένα τα δικά μας, τότε ξεκίνησε να υπάρχει διαστολή του ηφαιστείου στην καλντέρα και δεν έχουμε δεδομένα για το τι συμβαίνει στον υποθαλάσσιο χώρο. Δεν ξέρουμε τι συμβαίνει εκεί. Πιθανότερο είναι να έχουμε και εκεί εξίσου παραμόρφωση του εδάφους του πυθμένα. Και αυτή λοιπόν η σεισμικότητα σχετίζεται με την άνοδο του μάγματος. Προκαλείται από αυτό. Είναι τεκτονικοί οι σεισμοί εκεί αλλά αυτή τη στιγμή προκαλούνται επειδή σε βάθος αρκετών χιλιομέτρων, 12 -20 χιλιόμετρα περίπου εκεί, υπάρχει ένας μαγματικός θάλαμος ο οποίος τροφοδοτεί και τα δύο ηφαίστεια ενεργά και της Σαντορίνης και του Κολούμπο. Αυτή λοιπόν είναι η ξαφνική άνοδος του μάγματος το τελευταίο εξάμηνο που οδηγεί σε μία, σε μία γένεση εκατοντάδων και χιλιάδων μικροσεισμών».

Δεν μπορεί να ειπωθεί με ασφάλεια το πόσο πιθανό είναι να έχουμε μια έκρηξη του ηφαιστείου, σύμφωνα με τον κ. Γκανά.

«Δεν είναι δυνατόν να κάνουμε την πρόγνωση αυτή τη στιγμή με τα στοιχεία που έχουμε. Γι’ αυτό είπα για τα δύο σενάρια. Οπότε πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι. Χρειάζεται ψυχραιμία. Θα το αντιμετωπίσουμε ό,τι και να είναι. Και θυμίζω την τελευταία φορά το 2011-2012 είχαμε τέτοια κρίση ηφαιστειακή, αλλά δεν οδήγησε σε έκρηξη» συμπλήρωσε.

«Επιστημονικά δεν μπορεί να υπάρξει αυτή τη στιγμή καμία διαβεβαίωση. Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι δεν πρέπει να υπάρξει πανικός. Δεν χρειάζεται πανικός. Οι κάτοικοι ήδη έχουν λάβει οδηγίες από την Πολιτική Προστασία, έχει ήδη γίνει ευρεία ενημέρωση και από τα μέσα και τοπικά και τις δημοτικές αρχές και δεν υπάρχει λόγος πανικού. Ψυχραιμία χρειαζόμαστε. Τώρα θα δούμε πώς θα εξελιχθεί και αναλόγως θα πράξουμε. Αυτό που πρέπει να ξέρετε εσείς και οι ακροατές είναι ότι λαμβάνονται μέτρα για όλα τα πιθανά σενάρια» είπε καταλήγοντας ο κ. Γκανάς.

Καραστάθης(Δ/ντης Γεωδυναμικού): Καλό νέο ότι η σεισμική ακολουθία απομακρύνεται από τη Σαντορίνη

Καθησυχαστικός αναφορικά με την εξέλιξη στης σεισμικής δραστηριότητας στη Σαντορίνηεμφανίστηκε ο νέος διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Βασίλης Καραστάθης, μιλώντας σε δημοσιογράφους.

Όπως ανέφερε ο κ. Καραστάθης, “η ακολουθία συνεχίζεται κανονικά, χωρίς μεταβολές, με αμείωτη ένταση. Είχαμε και χθες το βράδυ δυο σεισμούς και σήμερα το πρωί με μέγεθος μεγαλύτερο του 4. Όλοι αυτοί οι σεισμοί έχουν προκαλέσει σαφέστατα ανησυχία στο νησί. Ένα καλό νέο είναι ότι η ακολουθία, όπως είναι αυτήν τη στιγμή στην εξέλιξή της, απομακρύνεται από το νησί της Σαντορίνης. Η απόσταση όσο μεγαλώνει, μειώνονται οι πιθανότητες για να υπάρξουν σοβαρές ζημιές από οτιδήποτε. Θεωρώ ότι αυτήν τη στιγμή αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να αναλύουμε τα στοιχεία της σεισμικότητας και να κάνουμε τις εκτιμήσεις όπως γίνεται αυτήν τη στιγμή”.

Διευκρινίζοντας τι εννοεί όταν λέει ότι η ακολουθία απομακρύνεται από τη Σαντορίνη, εξήγησε: “Απομακρύνεται προς βορειοανατολικά. Η ακολουθία όταν ξεκίνησε ήταν αρκετά κοντά στο νησί της Σαντορίνης. Σταδιακά είδαμε μια μετατόπιση της πλειοψηφίας των επικέντρων προς βορειοανατολικά. Γι’ αυτό θεωρούμε ότι η ανησυχία ως προς τις επιπτώσεις στο νησί από τους σεισμούς αυτούς μικραίνει”.

Λέκκας: Η σεισμική δραστηριότητα δεν συνδέεται μέχρι στιγμής με το ηφαίστειο

Ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθύμιος Λέκκας, βρίσκεται στη Σαντορίνη και έχει κάνει ήδη τις πρώτες αυτοψίες όσον αφορά στη διαρκή και έντονη σεισμική ακολουθία. «Ο κίνδυνος είναι υπαρκτός αλλά δεν είναι συνδυασμένες η σεισμική δραστηριότητα με την ηφαιστειακή δραστηριότητα. Αυτό βλέπουμε για την ώρα και αυτό συμφωνήθηκε από τα μέλη της επιτροπής σεισμικού και ηφαιστειακού κινδύνου. Δεν υπάρχει ηφαιστειακός κίνδυνος, εστιάζουμε στον σεισμικό» είπε ο κ. Λέκκας μιλώντας στον ΣΚΑΪ.

Όπως εξήγησε «προσπαθούμε να εστιάσουμε τα δεδομένα ώστε οι “προγνώσεις” να είναι όσο το δυνατόν πιο ουσιαστικές» προσθέτοντας ότι «είναι πιθανόν να έχουμε σεισμό πάνω από 5 Ρίχτερ, λιγότερο πιθανό να έχουμε πάνω από 5,5 και σχεδόν αδύνατο πάνω από 6».

Κατά τον ίδιο «θα περάσουν μερικές ημέρες για να αποσβεστεί η σεισμική δραστηριότητα. Σε ακραία περίπτωση μπορεί να συνεχιστεί για μερικούς μήνες. Αν θυμηθούμε τι συνέβη στο Αρκαλοχώρι πριν από μερικά χρόνια, ξεκίνησε τον Μάρτιο και κράτησε μέχρι τον Σεπτέμβριο με τον μεγάλο σεισμό.

Ερωτηθείς για τους κινδύνους που έχουν εντοπιστεί, ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ σημείωσε ότι «ο κατολισθητικός κίνδυνος περιορίζεται στα πρανή της Καλντέρας, υπάρχει ο κίνδυνος του τσουνάμι, υπάρχει ο κίνδυνος κατάρρευσης παλαιότερων σπιτιών. Πιστεύω ότι πρέπει να σταματήσει η σκυροδέτηση ώστε να μην υπάρχουν ζητήματα στη στατική επάρκεια των κτηρίων μετά».

Εξηγώντας, τέλος, τα επόμενα βήματα, ο Ευθύμιος Λέκκας είπε «συνεδριάζουμε ξανά σήμερα και οι δύο επιτροπές σεισμικού και ηφαιστειακού κινδύνου, βάζουμε καινούργιους σεισμογράφους και όργανα μέτρησης. Είμαστε στη διαδικασία πολύ κοντινής παρακολούθησης και προσπαθούμε να διαχειριστούμε τις υπόλοιπες συνιστώσες. Είδαμε ότι ότι κάτι περίεργο συμβαίνει μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού και γι’ αυτό συμβαίνει αυτή η κινητοποίηση».

Παπαδόπουλος στο libre: Χρειάζεται υπομονή, καλώς στάλθηκε η ΕΜΑΚ

Ο καθηγητής σεισμολογίας Γεράσιμος Παπαδόπουλος, μιλώντας στο libre, τόνισε ότι “ακόμη δεν μπορούμε να ξέρουμε αν ο σεισμός των 4,7 είναι ο κύριος ή θα επακολουθήσει και μεγαλύτερος”.

Συμπληρώνει δε ότι “όλα τα δεδομένα είναι ανοιχτά αλλά το μέχρι στιγμής καλό νέο είναι ότι οι σεισμοί που έχουν καταγραφεί σημειώνονται σε θαλάσσιο περιβάλλον και σε σημαντικές αποστάσεις από τα νησιά. Ομως αν το μέγεθος των σεισμών μεγαλώσει, τα νησιά θα επηρεαστούν”.

Κατά την οπτική του κ. Παπαδόπουλου “αφού υπήρχε η δυνατότητα να σταλθεί βοήθεια (ΕΜΑΚ) στα νησιά, καλώς στάλθηκε. Καλύτερα να προλαμβάνουμε και αυτό μετά από την τραγωδία στα Τέμπη βλέπω ότι γίνεται συνείδηση”.

Το ΕΚΠΑ συγκρότησε διεπιστημονική επιτροπή διαχείρισης κινδύνων και κρίσεων

Διεπιστημονική Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων συγκροτήθηκε με απόφαση του πρύτανη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με αφορμή τη σεισμικότητα της Σαντορίνης
Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΕΚΠΑ στόχοι της Επιτροπής είναι:

• η προώθηση της έρευνας και στα τρία στάδια διαχείρισης των καταστροφών και κρίσεων και η παραγωγή καινοτόμων ιδεών, υπηρεσιών και προτάσεων,
• η ανάλυση-εκτίμηση κινδύνων, η εκτίμηση τρωτότητας δομών και υποδομών και η εκτίμηση της διακινδύνευσης συστημάτων,
• ο επιχειρησιακός σχεδιασμός και η οργάνωση για τη διαχείριση των καταστροφών σε κάθε επίπεδο διοίκησης,
• ο επιχειρησιακός συντονισμός εθνικών και διεθνών αποστολών σε περιοχές, που επλήγησαν από καταστροφές,
• η εξειδικευμένη ιατρική περίθαλψη και η ψυχολογική υποστήριξη θυμάτων καταστροφών και
• η προαγωγή της ενημερότητας των πολιτών σε θέματα φυσικών καταστροφών και διαχείρισης τους, μέσω εκδηλώσεων, συνεδρίων, ομιλιών, εκπαιδευτικών προγραμμάτων και άλλων σχετικών δράσεων.

Η ΕΜΑΚ και η Πυροσβεστική επί ποδός

Σε εγρήγορση βρίσκονται οι δυνάμεις της Πυροσβεστικής και της Πολιτικής Προστασίας, καθώς μία ομάδα της 1ης ΕΜΑΚ με διασωστικό σκύλο, δύο ομάδες της 1ης ΕΜΟΔΕ, ομάδα χειριστών drones με τον εξοπλισμό τους αλλά και εναέριοι διασώστες έχουν μεταβεί στη Σαντορίνη. Επικεφαλής είναι ο περιφερειακός διοικητής της Πυροσβεστικής Διοίκησης Νοτίου Αιγαίου, ενώ σε γενική επιφυλακή βρίσκεται η Περιφερειακή Πυροσβεστική Διοίκηση (ΠΕΠΥΔ) Νοτίου Αιγαίου.

Σύμφωνα με πληροφορίες από την Πυροσβεστική, ανάλογα με την εξέλιξη του φαινομένου θα αποφασιστεί η επιπλέον συνδρομή δυνάμεων και σε άλλα νησιά εκτός από τη Σαντορίνη.

Σημειώνεται, ότι από χθες οι δυνάμεις της ΕΜΑΚ και τις ΕΜΟΔΕ έχουν στήσει σκηνές έξω από τις αθλητικές εγκαταστάσεις ΔΑΠΠΟΣ για να διαμείνουν σε αυτές, όπως ορίζεται από το πρωτόκολλο.

Παράλληλα, το μεσημέρι αναμένεται να συνεδριάσουν εκ νέου στην Πολιτική Προστασία, υπό τον υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Βασίλη Κικίλια, οι Επιτροπές Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και Παρακολούθησης του Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου του ΟΑΣΠ.