Συνάντηση Τραμπ-Νετανιάχου: Ο μακρύς κατάλογος μιας ατζέντας με διαφορετική οπτική

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου θα είναι ο πρώτος ξένος ηγέτης που θα επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο υπό τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, την ερχόμενη Τρίτη. Στο πλαίσιο αυτό άρχισε να προετοιμάζει έναν μακρύ κατάλογο αιτημάτων, στο επίκεντρο του οποίου βρίσκεται η διατήρηση του εβραϊκού κράτους εκτός του συστήματος περιορισμών που αποφάσισε να επιβάλει ο Τραμπ στην αμερικανική βοήθεια στον κόσμο. Τα αιτήματα του Νετανιάχου, τα οποία προετοιμάζονται από το γραφείο του, βασίζονται στην πεποίθηση ότι το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα έρθουν πιο κοντά υπό την κυβέρνηση Τραμπ και το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα.

Οι επικείμενοι διορισμοί πολύ φιλοϊσραηλινών προσωπικοτήτων στη νέα κυβέρνηση, καθώς και η ρεπουμπλικανική πλειοψηφία στο Κογκρέσο και τη Γερουσία, θα συμβάλουν σε αυτό.

Ο Τραμπ, κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του ακολούθησε μια πολιτική που θεωρήθηκε πολύ φιλική προς το Ισραήλ, αλλά οι αλλαγές στις πολιτικές ή τα νέα περιφερειακά και διεθνή συμφραζόμενα είναι πιθανό να οδηγήσουν σε διαφορετική δυναμική.

Ως εκ τούτου, σκοπεύει να δοκιμάσει αυτή την τακτική σε διάφορους τομείς και θα προσπαθήσει να την τροφοδοτήσει με διάφορες ιδέες και προτάσεις. Η εξεύρεση κοινών συμφερόντων μεταξύ των δύο χωρών αποτελεί κεντρική πρόκληση για το Ισραήλ, με την κατανόηση των επιδιώξεων της αμερικανικής κυβέρνησης και τον εντοπισμό τομέων στους οποίους το Ισραήλ θα πρέπει να ευθυγραμμίσει τις πολιτικές και τους στόχους του σε αυτό το πλαίσιο.

• Στο επίκεντρο των αιτημάτων του Νετανιάχου βρίσκεται η διατήρηση της ετήσιας οικονομικής βοήθειας ύψους 3,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων ως βοήθεια και όχι η μετατροπή της σε δάνεια. Ο πρώην πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα ενέκρινε ένα δεκαετές πακέτο βοήθειας ύψους 38 δισεκατομμυρίων δολαρίων που λήγει το 2028. Το Ισραήλ δεν θέλει να περιμένει μέχρι την τελευταία στιγμή για να εγκρίνει τη μελλοντική βοήθεια. Φοβάται ότι ο Τραμπ σκοπεύει να μετατρέψει τη βοήθεια σε δάνεια ή ακόμη και να τη μειώσει και ο Νετανιάχου θα ζητήσει να αυξηθεί και να παραμείνει ως επιχορήγηση.

Ωστόσο, ο κατάλογος του Νετανιάχου είναι μακρύς και περιλαμβάνει πολλά άλλα οικονομικά, πολιτικά και στρατηγικά αιτήματα.

Ο Τραμπ έχει ακολουθήσει μια φιλοϊσραηλινή και μονομερή πολιτική στο θέμα της Ιερουσαλήμ, των Υψιπέδων του Γκολάν και των «Συμφωνιών του Αβραάμ», μερικές από τις οποίες έχουν υποστηριχθεί ευρέως από το Ισραήλ και κάποιες από τις οποίες έχουν προκαλέσει διεθνή αντίδραση.

• Στη δεύτερη θητεία, η πόλωση μεταξύ των υποστηρικτών και των αντιπάλων του Ισραήλ στη διεθνή σκηνή είναι πιθανό να ενταθεί, γεγονός που μπορεί να καταστήσει δύσκολη τη διατήρηση της ευρείας υποστήριξης του Ισραήλ από τις ευρωπαϊκές και ασιατικές χώρες.

Ο Νετανιάχου θα ζητήσει από τον Τραμπ να τηρήσει τις υποσχέσεις του και να επιβάλει κυρώσεις σε δικαστικούς λειτουργούς στη Χάγη για τις νομικές διαδικασίες κατά του Ισραήλ, οι οποίες περιλαμβάνουν κατηγορίες για γενοκτονία στο Διεθνές Δικαστήριο, καθώς και κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και εντάλματα σύλληψης κατά του Νετανιάχου και του πρώην υπουργού Άμυνας του στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.

• Επίσης ο Ισραηλινός πρωθυπουργός αναμένει πιέσεις από τον Τραμπ να σταματήσει τον πόλεμο στη Γάζα και θα είναι αρχικά δεκτικός, αλλά ταυτόχρονα θα δείξει στον Αμερικανό πρόεδρο σκηνές που δείχνουν τον κίνδυνο να παραμείνει η Χαμάς υπό τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας και θα του τονίσει την ανάγκη να διατηρηθεί η απειλή της επανάληψης του πολέμου μέχρι την τελευταία στιγμή.

Θα εξηγήσει επίσης ότι ο πόλεμος στο Λίβανο δεν έχει σταματήσει επειδή η Χεζμπολάχ συνεχίζει να απειλεί, όπως και οι άλλες στρατιωτικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει το Ισραήλ, όπως η Συρία, το Ιράν και οι σύμμαχοί του στην Υεμένη και το Ιράκ. Θα τονίσει την ανάγκη για συνεχή στρατιωτική υποστήριξη από τις ΗΠΑ.

• Ο Νετανιάχου θα απαιτήσει από την κυβέρνηση Τραμπ να υιοθετήσει σκληρότερη πολιτική έναντι του Ιράν και να επιβάλει αυστηρά τις κυρώσεις που του έχουν επιβληθεί, προκειμένου να το πείσει να εγκαταλείψει την επιθετική του πολιτική και να καταλήξει σε συμφωνία μαζί του με επίκεντρο το πυρηνικό ζήτημα.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός θεωρεί την ανακοίνωση του Τραμπ για τη διαμόρφωση μιας νέας πολιτικής έναντι του Ιράν στην αρχή της διακυβέρνησής του ως μια ευκαιρία για το Ισραήλ να επηρεάσει τις γενικές γραμμές και κυρίως τους στόχους της επερχόμενης πολιτικής. Η κεντρική πρόκληση για το Ισραήλ θα είναι να διασφαλίσει ότι μια τέτοια συμφωνία, εάν εφαρμοστεί, θα ανταποκρίνεται στις ισραηλινές απαιτήσεις.

• Ταυτόχρονα, υπάρχει ο φόβος ότι οι ΗΠΑ θα μειώσουν την εμπλοκή τους στην περιοχή με την πάροδο του χρόνου, ιδίως αν καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι δεν έχουν την ικανότητα να προωθήσουν μια περιφερειακή λύση, καθώς και μια έκφραση των απομονωτικών τους τάσεων.

Μια πιθανή συνέπεια των εξελίξεων προς αυτή την κατεύθυνση είναι ότι το Ισραήλ θα αποκτήσει ουσιαστικά τη νομιμοποίηση των ΗΠΑ σε μια ευρεία ελευθερία δράσης για να πιέσει για τη χρήση βίας ή για αυξημένες προσπάθειες για την αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν. Ωστόσο, φαίνεται ότι η αμερικανική κυβέρνηση δεν θα ενδιαφερθεί να εμπλακεί σε έναν πόλεμο, είτε άμεσα είτε ως επακόλουθο των ισραηλινών ενεργειών.

• Από την άλλη πλευρά, υπάρχει η πιθανότητα η διοίκηση Τραμπ να πιέσει για μια συμφωνία με το Ιράν που δεν θα ανταποκρίνεται πλήρως στις προσδοκίες του Ισραήλ και να αποφύγει να δώσει «πράσινο φως» στο Ισραήλ να αναλάβει στρατιωτική δράση κατά του Ιράν. Ο Νετανιάχου θα ζητήσει βαθύτερο συντονισμό μεταξύ των δύο χωρών επί του θέματος.

Επίσης ο Νετανιάχου αναγνωρίζει ότι ο Τραμπ, ακόμη και πριν αναλάβει τα καθήκοντά του, εργάστηκε σκληρά για να επηρεάσει τα μέρη να υπογράψουν τη συμφωνία για την απελευθέρωση των απαγωγέων της Χαμάς και τώρα εργάζεται για να διασφαλίσει ότι η συμφωνία δεν θα καταρρεύσει. Ο Νετανιάχου θα ζητήσει από την αμερικανική κυβέρνηση να υποστηρίξει το Ισραήλ εάν η Χαμάς παραβιάσει τους όρους της συμφωνίας και επαναλάβει τον πόλεμο.

Τέλος ο Ισραηλινός πρωθυπουργός αναμένεται ότι θα ζητήσει να εμβαθύνει και να εδραιώσει τη συνεργασία με τις ΗΠΑ σε διάφορα θέματα εθνικής ασφάλειας, ιδίως στις αλυσίδες εφοδιασμού, την αποτρεπτική τεχνολογία, την ενέργεια και τα τσιπ.