Διαβάζοντας τον… Τραμπ στη συνάντηση με Ζελένσκι-Τι σημαίνει η εκεχειρία Πούτιν, πού βρίσκεται η διαδικασία

Πολλά έχουν ειπωθεί για την περίφημη συνάντηση του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με τον Ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Βατικανό πριν από την κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου όσο και για τη σημειολογία της. Ωστόσο επί της ουσίας το μεγάλο ερώτημα είναι αν όντως έχουν αλλάξει κάποια πράγματα και ως προς το ποια κατεύθυνση σε σχέση με την ειρηνευτική διαδικασία που είναι σε εξέλιξη.

Η πρόοδος ή μη γίνεται αντιληπτή από τις δηλώσεις όσων συμμετέχουν στη διαπραγματευτική διαδικασία, που δίνουν την κατεύθυνση προς την οποία εξελίσσεται.

-Καταρχάς μετά την περιβόητη συνάντηση στο Βατικανό, σχεδόν κανείς δεν θυμάται τις τροπολογίες που πρότειναν ο Ζελένσκι και οι Ευρωπαίοι στο ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ . Ο ίδιος ο Τραμπ δεν έχει δείξει καμία προθυμία να αλλάξει αυτό το σχέδιο. Αντίθετα: επαναλαμβάνει τις βασικές του θέσεις ξανά και ξανά.

Επιπλέον, δήλωσε μάλιστα ότι ο Ζελένσκι είχε ήδη συμφωνήσει «να παραιτηθεί από την Κριμαία» και γενικά, κατά την άποψη του Τραμπ, ο Ουκρανός πρόεδρος «θέλει πλέον να κάνει μια συμφωνία» και έγινε «πιο ήρεμος» μετά τον καυγά στο Οβάλ Γραφείο, αφού «κατάλαβε την εικόνα».

Δηλαδή, προφανώς, ο Ζελένσκι υποσχέθηκε να αποδεχτεί το ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ στη συνάντηση. Η φράση του Ζελένσκι, «θα ήθελα να το κάνεις, αλλά όχι έτσι», που διαβάζεται από ειδικούς στα χείλη , μπορεί να ερμηνευτεί ως συναίνεση, μόνο με την προϋπόθεση ότι θα πρέπει να σκεφτεί κανείς πώς να δώσει τη συγκατάθεσή του, ώστε η κατάσταση να μην φαίνεται πολύ ντροπιαστική για το Κίεβο.

Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Ζελένσκι και οι Ευρωπαίοι έχουν εγκαταλείψει τις προσπάθειες να προσαρμόσουν με κάποιο τρόπο το σχέδιο του Τραμπ – για παράδειγμα, να αφαιρέσουν από αυτό την αναγνώριση από τις ΗΠΑ του ρωσικού καθεστώτος της Κριμαίας, εναντίον του οποίου συνεχίζεται μια εκστρατεία στα δυτικά μέσα ενημέρωσης και στους Ρεπουμπλικάνους βουλευτές.

Ωστόσο, αυτό θα είναι τώρα ακόμη πιο δύσκολο να γίνει από πριν. Είναι επίσης σημαντικό ότι τα σχόλια του Ζελένσκι και του περιβάλλοντος του για τον Τραμπ είναι πλέον αποκλειστικά θετικά. Έτσι, ο Andrey Yermak σημείωσε το «σημαντικό αποτέλεσμα» που επιτεύχθηκε μέσω της μεσολάβησης των ΗΠΑ για τη συμφιλίωση του Κονγκό και της Ρουάντα.

Σύμφωνα με το Reuters Ουκρανία και Ευρώπη κατέθεσαν μία άλλη πρόταση σύμφωνα με την οποία πρέπει πρώτα να υπάρξει κατάπαυση πυρός και στη συνέχεια να γίνει η συζήτηση για τους όρους της ειρήνης. Ακόμα κι αν συζητιέται από πλευράς ΗΠΑ φαίνεται πως και οι Ευρωπαίοι έχουν αποδεχτεί τις εδαφικές παραχωρήσεις και ανησυχούν περισσότερο για το εάν οι ΗΠΑ είναι διατεθειμένες να προσφέρουν εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία ή αν τελικά θα αποσυρθούν όπως έχουν προειδοποιήσει πολλές φορές.

Η πίεση φαίνεται να επικεντρώνεται για ακόμα μία φορά στο Κίεβο με τους Ευρωπαίους να έχουν επίσης μετατοπιστεί. Ενδεικτική είναι η δήλωση του Γερμανού υπουργού Άμυνας, Μπόρις Πιστόριους, που καλεί την Ουκρανία να μην αποδεχτεί όλο το πακέτο των εδαφικών παραχωρήσεων που προτείνει ο Τραμπ, υπονοώντας όμως ότι θα πρέπει να αποδεχτεί κάποιες από αυτές. Η αποδοχή όλης της πρότασης του Τραμπ θα ισοδυναμούσε με συνθηκολόγηση, είπε ο Πιστόριους που πρόσθεσε όμως ότι η Ουκρανία γνώριζε ότι ίσως χρειαστεί να αποχωριστεί κάποια εδάφη για να εξασφαλίσει εκεχειρία.

-Μετά τη συνάντηση του Ζελένσκι με τον Τραμπ, ο Πρωθυπουργός της Ουκρανίας Ντένις Σμιχάλ ανακοίνωσε την πρόοδο στις διαπραγματεύσεις επί της συμφωνίας για τις σπάνιες γαίες, η υπογραφή της οποίας είναι μία από τις βασικές προϋποθέσεις για τον Τραμπ.

-Όπως έχουν αποκρυπτογραφήσει οι ειδικοί της ανάγνωσης χειλιών, ο Τραμπ στην πραγματικότητα έδιωξε τον Εμανουέλ Μακρόν από τη συνάντηση με τον Ζελένσκι. Αυτό είναι επίσης πολύ ενδεικτικό και μπορεί να σημαίνει ότι ο Τραμπ δεν είναι πολύ ευχαριστημένος με τον ρόλο που διαδραματίζει ο Μακρόν στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, προωθώντας την ατζέντα του δυτικού «κόμματος πολέμου».

-Ένα άλλο στοιχείο είναι η κριτική του Βλαντιμίρ Πούτιν για τους βομβαρδισμούς. Ο Τραμπ την έχει επαναλάβει πολλές φορές τις τελευταίες ημέρες, και ουσιαστικά δεν απευθύνεται τόσο στη Ρωσική Ομοσπονδία όσο στον Ζελένσκι και στο αμερικανικό κοινό.

Αφενός ο Τραμπ θέλει να δείξει στους Αμερικανούς ότι διαπραγματεύεται από θέση ισχύος, απορρίπτοντας έτσι τις κατηγορίες ότι κάνει πάρα πολλές παραχωρήσεις στον Πούτιν και δεν τον επικρίνει ιδιαίτερα. Αφετέρου απευθύνεται στον Ζελένσκι… παρέχοντας κάτι σαν εγγυήσεις ασφάλειας και ως εκ τούτου τον “διαβεβαιώνει” ότι δεν θα τον εξαπατήσει ούτε μετά τη συμφωνία.

“Αυτή είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα στρατηγική. Μπορείτε να είστε σίγουροι”, αποκρυπτογράφησαν οι ειδικοί στην ανάγνωση χειλιών στα λόγια του Τραμπ.

Ένα από τα κύρια καθήκοντα για τον Ζελένσκι στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων ήταν να λάβει εγγυήσεις από την Ουάσιγκτον ότι θα παραμείνει στην εξουσία μετά το τέλος του πολέμου. Δεν είναι γνωστό εάν ο Τραμπ έδωσε τέτοιες εγγυήσεις και, εάν έδωσε, αν ο Ζελένσκι θα μπορέσει να τις χρησιμοποιήσει και να παραμείνει στην προεδρική καρέκλα.

Αλλά ο φιλικός τόνος του Τραμπ προς τον Ουκρανό πρόεδρο είναι σημαντικός καθώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση των πολιτικών θέσεων Ζαλένσκι στο εσωτερικό. Και αυτός μπορεί επίσης να είναι ένας από τους παράγοντες που ωθούν τον Ζελένσκι να συμφωνήσει με το σχέδιο του Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου. Όσον αφορά τις αντιρωσικές κυρώσεις που απείλησε ο Τραμπ, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο κατέστησε σαφές ότι όσο οι ΗΠΑ βρίσκονται στη διαδικασία διαπραγμάτευσης με τη Ρωσία, δεν πρόκειται να γίνουν αυστηρότερες.

-Οι ρωσικές αρχές ουσιαστικά αγνόησαν την κριτική του Τραμπ. Και αυτό υποδηλώνει ότι δεν έγινε αντιληπτό στο Κρεμλίνο αλλαγή στη θέση του Τραμπ απέναντι στη Ρωσική Ομοσπονδία. Αντιθέτως, ολοένα και περισσότερα μηνύματα έρχονται από τη Μόσχα για το ενδεχόμενο συμφωνιών για την Ουκρανία.

Ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ ανακοίνωσε την ετοιμότητά του να συνάψει συμφωνία . Και ο Γιούρι Ουσάκοφ και ο Ντμίτρι Πεσκόφ, μετά τη συνάντηση μεταξύ Πούτιν και Στίβεν Βίτκοφ, δήλωσαν έτοιμοι για άμεσες διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία , κάτι που είναι ένας από τους όρους του Τραμπ.

Είναι αλήθεια ότι, τα σημεία μιας πιθανής συμφωνίας μεταξύ Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών δεν έχουν ακόμη πλήρως συμφωνηθεί. Για παράδειγμα, η Ρωσική Ομοσπονδία έχει ήδη ταχθεί κατά της μεταφοράς του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια στους Αμερικανούς για διαχείριση.

Όπως είπε ο Λαβρόφ, «υπάρχουν ακόμη ορισμένα συγκεκριμένα στοιχεία αυτής της συμφωνίας που απαιτούν περαιτέρω ανάπτυξη και είμαστε απασχολημένοι με αυτή τη διαδικασία».

Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι το Σαββατοκύριακο η Ρωσία ανακοίνωσε επίσημα την πλήρη ανακατάληψη του Κουρσκ, κάτι που το Κίεβο αρνείται.

Νωρίτερα τα μέσα ενημέρωσης χαρακτήριζαν την επιστροφή του ρωσικού ελέγχου σε ολόκληρη τη διεθνώς αναγνωρισμένη επικράτειά της ως έναν από τους βασικούς όρους της Μόσχας για να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός στην πρώτη γραμμή. Και επομένως, η δήλωση του Κρεμλίνου για την πλήρη απελευθέρωση της περιοχής του Κουρσκ έγινε αντιληπτή από πολλούς ως ένα από τα στοιχεία της προετοιμασίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας για κατάπαυση του πυρός.

Προς αυτήν την κατεύθυνση είναι η σημερινή ανακοίνωση για εκεχειρία 3 ημερών που ανακοίνωσε ο Πούτιν.

Σε γενικές γραμμές όμως, όπως βλέπουμε, η διαπραγματευτική διαδικασία εξελίσσεται προς τον τερματισμό του πολέμου. Ο Τραμπ προφανώς έχει ήδη εντάξει στη συμφωνία προτάσεις του Ζελένσκι και των Ευρωπαίων και τώρα βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις με τη Ρωσική Ομοσπονδία.

Η αρνητική έκβαση εξαρτώνται καταρχάς από το εάν οι ΗΠΑ και η Ρωσία δεν καταλήξουν σε συμφωνία. Δεύτερον, εάν ο Ζελένσκι αποσύρει τη συγκατάθεσή του και επιμείνει σε τροποποιήσεις στο σχέδιο του Τραμπ. Τρίτον, εάν ο Τραμπ αποδεχθεί πλήρως τις αλλαγές, θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατάρρευση των διαπραγματεύσεων με τη Ρωσική Ομοσπονδία.

Καμία από αυτές τις επιλογές δεν μπορεί να αποκλειστεί 100%.

Όσοι επιθυμούν τη συνέχιση του πολέμου εξακολουθούν να είναι πολύ ισχυροί και προσπαθούν να διαταράξουν τη διαδικασία. Όπως είπε ο Τραμπ τις προάλλες, «οι ειρηνευτικές συνομιλίες για την Ουκρανία προχωρούν καλά, αλλά η κατάσταση παραμένει πολύ εύθραυστη».