Μπλακ άουτ: Τι είναι η “επαγόμενη ατμοσφαιρική δόνηση”-Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης περιοχές της Ισπανίας (vid)

Σε ένα σπάνιο ατμοσφαιρικό φαινόμενο, γνωστό ως «επαγόμενη ατμοσφαιρική δόνηση», αποδίδει η REN, διαχειρίστρια εταιρεία του πορτογαλικού δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, το μαζικό μπλακ άουτ που σημειώθηκε τη Δευτέρα (28/4) και επηρέασε την Ισπανία, τμήματα της Πορτογαλίας, της Ανδόρας και της Γαλλίας.
Η «επαγόμενη ατμοσφαιρική δόνηση» προκαλείται από τη δημιουργία μηχανικών ταλαντώσεων στις γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, λόγω της αλληλεπίδρασης με τις ατμοσφαιρικές συνθήκες. Συγκεκριμένα, παράγοντες όπως οι ξαφνικές μεταβολές στη θερμοκρασία, την ατμοσφαιρική πίεση και την ένταση των ανέμων μπορούν να προκαλέσουν τέτοιου είδους δονήσεις, με αποτέλεσμα την αποσταθεροποίηση του ηλεκτρικού δικτύου.
Στην ουσία, το φαινόμενο αφορά μηχανικές ταλαντώσεις που επηρεάζουν τις γραμμές μεταφοράς, λόγω μεταβαλλόμενων καιρικών συνθηκών, οδηγώντας σε διαταραχές στην ηλεκτροδότηση.
Τι είναι και πώς συμβαίνει
Οι μεγάλες αλλαγές στη θερμοκρασία και οι ισχυροί άνεμοι μπορούν να προκαλέσουν διακυμάνσεις στη γραμμή μεταφοράς ρεύματος.
Όταν η θερμοκρασία αλλάζει δραματικά, οι ατμοσφαιρικές συνθήκες επηρεάζουν την αντίσταση των καλωδίων και τις μηχανικές τους ιδιότητες, προκαλώντας ταλαντώσεις ή δονήσεις που μεταφέρονται στο σύστημα.
Ιδιαίτερα στις περιοχές με ισχυρούς ανέμους, η κίνηση του αέρα μπορεί να προκαλέσει αυξομειώσεις στην ένταση της ατμοσφαιρικής πίεσης, οι οποίες επηρεάζουν τις γραμμές μεταφοράς. Αυτό το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα έντονο σε περιοχές όπου οι ατμοσφαιρικές συνθήκες είναι ασταθείς ή ακραίες.
Η επαγόμενη ατμοσφαιρική δόνηση συνήθως εντοπίζεται σε πολύ υψηλής τάσης γραμμές, καθώς αυτές οι γραμμές είναι πιο ευάλωτες στις διακυμάνσεις της ατμοσφαιρικής πίεσης και της θερμοκρασίας λόγω του μήκους τους και της κλίμακας τους.
Επομένως, οι δονήσεις μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα μειωμένη απόδοση του ηλεκτρικού δικτύου, διακοπές ρεύματος ή υπερφόρτωση του δικτύου.
Μπορεί επίσης να προκαλέσει φθορά στους πυλώνες και τα καλώδια μεταφοράς ρεύματος, καθώς και σε άλλες κρίσιμες υποδομές του δικτύου. Οι συνεχείς ταλαντώσεις μπορεί να οδηγήσουν σε σκίσιμο καλωδίων ή σε πτώση πυλώνων, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες και διακοπές της ηλεκτρικής ενέργειας.
Τι λέει ο Κολυδάς για την “επαγόμενη ατμοσφαιρική δόνηση”
Σε μία δική του ανάρτηση προχώρησε στο”Χ” ο διευθυντής της ΕΜΥ, Θοδωρής Κολυδάς, ο οποίος μίλησε για «ένα φαινόμενο που δημιουργείται πάνω σε αυτά τα πολύ μακριά καλώδια, τα οποία είναι εκτεθειμένα στον αέρα και στις ατμοσφαιρικές συνθήκες».
«Όταν υπάρχει απότομη και ακραία αλλαγή της θερμοκρασίας — για παράδειγμα, απότομα κύματα ψύχους ή καύσωνα — τότε δημιουργούνται ισχυρά ανοδικά ή καθοδικά ρεύματα αέρα (θερμικές ανωμαλίες). Αυτές οι θερμικές μεταβολές προκαλούν ταλαντώσεις στα καλώδια μέσω δύο κυρίως μηχανισμών» συμπλήρωσε.
Αναλυτικά η ανάρτηση:
«Δεν ειμαι ειδικός, όμως ως η «επαγόμενη ατμοσφαιρική δόνηση» που δημιουργείται στις γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (όπως αυτές των 400 kV) είναι ένα φαινόμενο που δημιουργείται πάνω σε αυτά τα πολύ μακριά καλώδια, τα οποία είναι εκτεθειμένα στον αέρα και στις ατμοσφαιρικές συνθήκες.
Όταν υπάρχει απότομη και ακραία αλλαγή της θερμοκρασίας — για παράδειγμα, απότομα κύματα ψύχους ή καύσωνα — τότε δημιουργούνται ισχυρά ανοδικά ή καθοδικά ρεύματα αέρα (θερμικές ανωμαλίες). Αυτές οι θερμικές μεταβολές προκαλούν ταλαντώσεις στα καλώδια μέσω δύο κυρίως μηχανισμών.
Αρχικά θερμική διαστολή και συστολή όπου το μέταλλο των καλωδίων διαστέλλεται ή συστέλλεται απότομα. Ακολουθούν και οι ατμοσφαιρικές ταλαντώσεις όπου οι διαφορές στην πυκνότητα του αέρα δημιουργούν τοπικούς ανέμους ή ρεύματα που επηρεάζουν τις γραμμές, προκαλώντας τις να πάλλονται.
Αυτό το φαινόμενο λέγεται επαγόμενη ατμοσφαιρική δόνηση (induced atmospheric vibration) και μπορεί να οδηγήσει σε: Κραδασμούς, Ταλαντώσεις σε μεγάλη κλίμακα ακόμη και μηχανικές καταπονήσεις που απειλούν τη δομική ακεραιότητα των γραμμών. Είναι διαφορετικό από το συνηθισμένο “galloping” που προκαλείται από πάγο και άνεμο.
Ενας Ηλεκτρολόγος Μηχανικός του Πολυτεχνείου θα μπορούσε να μας δώσει περισσότερες πληροφορίες. Θα το ερευνώσω περαιτέρω. Καλό απόγευμα».
ΕΙΝΑΙ ΑΡΑΓΕ ΠΙΘΑΝΗ ΑΙΤΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΠΛΑΚ ΑΟΥΤ?
Δεν ειμαι ειδικός , όμως ως η «επαγόμενη ατμοσφαιρική δόνηση» που δημιουργείται στις γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (όπως αυτές των 400 kV) είναι ένα φαινόμενο που δημιουργείται πάνω σε αυτά τα πολύ μακριά καλώδια, τα οποία… https://t.co/99vMuLF8yU— Theodoros Kolydas (@KolydasT) April 28, 2025
Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης η Ισπανία
Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κήρυξε την Ισπανία το υπουργείο Εσωτερικών, έπειτα από το γενικό μπλακάουτ που έπληξε το μεγαλύτερο μέρος της Ιβηρικής χερσονήσου.
Το υπουργείο διευκρίνισε ότι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα εφαρμοστεί στις περιοχές που θα το ζητήσουν. Μέχρι στιγμής, οι περιφέρειες της Μαδρίτης, της Ανδαλουσίας και της Εξτρεμαδούρα έχουν ζητήσει από την κεντρική κυβέρνηση να αναλάβει τη διαφύλαξη της δημόσιας τάξης καθώς και άλλες λειτουργίες.
Κάτοικοι που μίλησαν στο πρακτορείο Reuters είπαν ότι, έπειτα από οκτώ ώρες, έχει πλέον αποκατασταθεί η ηλεκτροδότηση σε ορισμένες συνοικίες της κεντρικής Μαδρίτης.
Σύμφωνα με τη διαχειρίστρια εταιρεία του δικτύου REE, η ηλεκτροδότηση αρχίζει να αποκαθίσταται σταδιακά στο 20% της ηπειρωτικής Ισπανίας. «Αποκαταστάθηκε πάνω από το 1/5 της ζήτησης, με 5.508 MW προερχόμενα από την αυτόνομη παραγωγή και τη διασύνδεση με τη Γαλλία. Η ηλεκτροδότηση σταδιακά αποκαθίσταται σε όλες τις ζώνες», ανέφερε η REE.
Σάντσεθ: Δεν έχει αποκλειστεί καμία θεωρία για το μπλακάουτ
Από πλευράς του, ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ ανέφερε πως οι αρχές της Ισπανίας δεν διαθέτουν προς το παρόν πληροφορίες που να εξηγούν μετά βεβαιότητας την αιτία του γενικευμένου μπλακάουτ στην ιβηρική χερσόνησο, σημειώνοντας ότι σε αυτό το στάδιο δεν έχει αποκλειστεί «καμία θεωρία».
«Δεν έχουμε ακόμη συμπερασματικές πληροφορίες για τα αίτια» της διακοπής, είπε ο Σάντσεθ στο σύντομο μήνυμά του προς τον ισπανικό λαό. «Για αυτό ζητώ από τους πολίτες, όπως το κάναμε και σε παλαιότερες κρίσεις, να ενημερώνονται από επίσημες πηγές» και να μην ακούν «εικασίες», πρόσθεσε.
Ο πρωθυπουργός είπε ότι ελπίζει να αποκατασταθεί γρήγορα η βλάβη και διαβεβαίωσε ότι το κράτος είναι «επί ποδός». Υπενθύμισε ότι έχει ήδη επανέλθει το ηλεκτρικό σε ορισμένες περιοχές στα βόρεια και στα νότια, χάρη στις διασυνδέσεις του δικτύου με τη Γαλλία και το Μαρόκο. Οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί και οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας με φυσικό αέριο επαναλειτουργούν σε όλη τη χώρα.
Ο Σάντσεθ σημείωσε επίσης ότι τα συστήματα πληρωμών και ψηφιακών συναλλαγών λειτουργούν κανονικά και δεν έχουν παρατηρηθεί προβλήματα δημόσιας ασφάλειας. Οι τηλεπικοινωνίες όμως είναι «σε κρίσιμο σημείο» και για αυτό οι πολίτες θα πρέπει «να χρησιμοποιούν τα τηλέφωνά τους με υπευθυνότητα και μόνο για σύντομες κλήσεις».
Το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας θα ξανασυνεδριάσει το βράδυ για να εκτιμήσει εάν χρειάζεται να ληφθούν περαιτέρω μέτρα, κατέληξε.