ΘΧΣ-Παρασκήνιο: Η επίσημη απάντηση της Αθήνας στην Άγκυρα και τα σενάρια που εξετάστηκαν στο ΚΥΣΕΑ

ΘΧΣ-Παρασκήνιο: Η επίσημη απάντηση της Αθήνας στην Άγκυρα και τα σενάρια που εξετάστηκαν στο ΚΥΣΕΑ

«Συνεδρίασε σήμερα υπό τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (ΚΥΣΕΑ). Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης έγινε ενημέρωση από τους Υπουργούς Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη και Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρο Παπασταύρου για την εθνική στρατηγική για τον θαλάσσιο χώρο και την κατάρτιση και εξειδίκευση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού. Επίσης, συζητήθηκε και εγκρίθηκε ο Μακροπρόθεσμος Προγραμματισμός Αμυντικών Εξοπλισμών των Ενόπλων Δυνάμεων για την περίοδο 2025-2036. ».

Πίσω από την επίσημη ανακοίνωση για τη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ και με δεδομένη την πρώτη επίσημη αντίδραση της Άγκυρας, στην Αθήνα αρχίζουν ήδη να εξετάζονται σενάρια ώστε αφενός να μην υπάρξει κάποια κλιμάκωση στο πεδίο, επιστρέφοντας σε περίοδο έντασης στο Αιγαίο, αφετέρου να συνεχιστεί απρόσκοπτα και ο ελληνοτουρκικός διάλογος.

Η Τουρκία προφανώς γνώριζε ότι η Ελλάδα θα κατέθετε τον χάρτη, καθώς ήταν συμβατική της υποχρέωση μετά την απόφαση του Ευρωδικαστηρίου στο τέλος Φεβρουαρίου που έδινε περιθώριο στη χώρα μας ως το τέλος Απριλίου να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες προσαρμογών των χαρτών που είχαν κατατεθεί παλαιότερα. Υπενθυμίζεται επίσης ότι πριν από περίπου δύο εβδομάδες είχαν συναντηθεί στις Βρυξέλλες ο Γιώργος Γεραπετρίτης και ο Χακάν Φιντάν.

Η επίσημη θέση της Αθήνας

Ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης μιλώντας στον ΣΚΑΪ ανέφερε πως «πρόκειται για ένα κείμενο ζωτικής σημασίας για τα ελληνικά συμφέροντα, και αποτελεί ένα πολύμηνο εγχείρημα που διευρύνει το διπλωματικό μας αποτύπωμα».

Σε ό,τι αφορά την αντίδραση της Τουρκίας, ο υπουργός Εξωτερικών σημείωσε ότι «υπάρχει μια διαφορετική αφετηρία, η Ελλάδα ασκεί τα δικαιώματά της προς εξυπηρέτηση του εθνικού της συμφέροντος με βάση αποκλειστικά και μόνο το διεθνές δίκαιο. Από την άλλη πλευρά η Τουρκία έχει τη δική της αντίληψη. Η αντίδραση ήταν αναμενόμενη καθώς είναι γνωστές οι θέσεις της Τουρκίας», ενώ ερωτηθείς για το εάν υπήρχε συνεννόηση είπε ότι «ήταν γνωστό ότι υπάρχει μία απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου με βάση την οποία η Ελλάδα θα έπρεπε έως της 27 Απριλίου να εκδώσει τον θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό και έτσι ήταν αναμενόμενο».

Ακολούθως, ο κ. Γεραπετρίτης τόνισε ότι «θέλω να τονίσω ότι εάν αυτή τη στιγμή έχουμε δύο εκδοχές, μία ελληνική και μία τουρκική, υπάρχει μία οδός που θα μπορούσε να το επιλύσει και αυτός είναι ο δρόμος του συνυποσχετικού να επιλυθεί η διαφορά αυτή για τον καθορισμό της ΑΟΖ και αυτό είναι πάντοτε που η Ελλάδα τηρεί».

Παράλληλα, υπογράμμισε ότι «η Ελλάδα ψηλώνει και μεγαλώνει το διπλωματικό της αποτύπωμα. Για πρώτη φορά βρίσκονται καταγεγραμμένα σε χάρτη τα απώτατα όρια της ελληνικής υφαλοκριπίδας, βεβαίως στη βάση τους διεθνούς δικαίου το οποίο επιβάλλει για τον καθορισμό ΑΟΖ να υπάρχει συμφωνία μεταξύ των κρατών που έχουν ακτές δίπλα ή απέναντι».

«Παραταύτα είναι πολύ σημαντικό ότι στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού κεκτημένου πλέον, στο πλαίσιο ευρωπαϊκής νομοθεσίας, η Ελλάδα καταγράφει τη μέγιστη δυνατότητά της στις θαλάσσιες ζώνες και αυτό πλέον αποτελεί την ελληνική τοποθέτηση πάνω στα ζητήματα θαλασσίων ζωνών» πρόσθεσε.

«Όλα τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη, θα συνεχίσουν κανονικά και με γνώμονα το εθνικό συμφέρον, που είναι μονόδρομος», προσέθεσε ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας.

Όσον αφορά τον ελληνοτουρκικό διάλογο, υποστήριξε ότι «είναι επιθυμία μας να συνεχιστεί. Όμως, απαντώ κατηγορηματικά: Δεν υπάρχει κανένας απολύτως δισταγμός. Η Ελλάδα δεν ετεροκαθορίζεται, εμείς καθορίζουμε την εξωτερική μας πολιτική», επανέλαβε.

«Δεν φοβόμαστε οιαδήποτε παρέμβαση από τρίτα κράτη, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν λόγο για αυτό το σχέδιο», σημείωσε επιπλέον ο Γιώργος Γεραπετρίτης. «Η γραμμή της εξωτερικής πολιτικής καθορίζεται από τον πρωθυπουργό και το ΚΥΣΕΑ, δεν χαράζεται από τον υπουργό Εξωτερικών. Υπάρχει μία γραμμή και αυτή είναι πάρα πολύ σαφής. Μεγαλώνουμε το διπλωματικό μας αποτύπωμα, θέλουμε σχέσεις καλής γειτονίας, καμία παραχώρηση σε ό,τι αφορά τα εθνικά μας συμφέροντα», κατέληξε ο υπουργός Εξωτερικών.

Απαντώντας στην κριτική περί καθυστέρησης, ο κ. Γεραπετρίτης ανέφερε ότι «άκουσα την αντιπολίτευση να μέμφεται την κυβέρνηση για το θέμα της καθυστέρησης. Θα περίμενα μικρότερη μικροψυχία στο ζήτημα αυτό. Πρέπει να αντιλαμβανόμαστε ότι η Ελλάδα δεν είναι μια περίκλειστη χώρα, έχει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην ΕΕ, έχει 8.5 χιλιάδες νησιά, πράγμα που καθιστά εξαιρετικά σύνθετη την άσκηση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού. Αλλά υπάρχει και κάτι επιπλέον, υπήρξαν οι δύο μεγάλες συμφωνίες που έφερε η κυβέρνηση με την Αίγυπτο και την Ιταλία, οι οποίες θα έπρεπε να μεταφερθούν πλέον και στον χάρτη. Η σημερινή μέρα επελέγη πρωτίστως γιατί σήμερα εκδόθηκε και το πρακτικό επεξεργασίας του Συμβουλίου Επικρατείας με το οποίο ενσωματώνεται ουσιαστικά στην ελληνική έννομη τάξη η ελληνοϊταλική συμφωνία και για αυτό τον λόγο δεν θα μπορούσε ούτως ή άλλως να είναι νωρίτερα».

Η αντίδραση του τουρκικού ΥΠΕΞ

Νωρίτερα το τουρκικό ΥΠΕΞ στην επίσημη ανακοίνωσή του χαρακτηρίζει μονομερείς τις ενέργειες της Αθήνας για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, ωστόσο, δηλώνει ανοικτή σε διάλογο. Παράλληλα αναφέρει πως «απόπειρες τετελεσμένων, όπως και στο παρελθόν, δεν θα έχουν καμία νομική συνέπεια για την Τουρκία σήμερα ή στο μέλλον», ενώ σημειώνει πως η Τουρκία «θα υποβάλει το δικό της ΘΧΣ στην UNESCO και στα αρμόδια όργανα των Ηνωμένων Εθνών».

Αναλυτικά η ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ:

Ορισμένες από τις περιοχές που προσδιορίζονται στο «Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχέδιο» (ΘΧΣ) που δηλώθηκαν από την Ελλάδα στο πλαίσιο της νομοθεσίας της ΕΕ που παραβιάζει τις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Τουρκίας τόσο στο Αιγαίο Πέλαγος όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο.

Επαναλαμβάνουμε ότι οι μονομερείς ενέργειες και οι ισχυρισμοί της Ελλάδας δεν θα έχουν καμία νομική συνέπεια για την Τουρκία.

Υπενθυμίζουμε επίσης ότι οι μονομερείς ενέργειες θα πρέπει να αποφεύγονται σε μια κλειστή ή ημίκλειστη θάλασσα όπως το Αιγαίο και η Μεσόγειος, ότι το διεθνές ναυτικό δίκαιο ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ των παράκτιων κρατών σε αυτές τις θάλασσες, συμπεριλαμβανομένων των περιβαλλοντικών ζητημάτων, και από αυτή την άποψη, η Τουρκία είναι πάντα έτοιμη να συνεργαστεί με την Ελλάδα στο Αιγαίο Πέλαγος.

Οι προαναφερθείσες ενέργειες και οι απόπειρες τετελεσμένων, όπως και στο παρελθόν, δεν θα έχουν καμία νομική συνέπεια για την Τουρκία σήμερα ή στο μέλλον.

Η Τουρκία διατηρεί τη θέση της ότι θα πρέπει να υιοθετηθεί μια ειλικρινής και ολοκληρωμένη προσέγγιση για την επίλυση των ζητημάτων με βάση το διεθνές δίκαιο, την ισότητα και την καλή γειτονία, στο πλαίσιο της Διακήρυξης των Αθηνών για τις Φιλικές Σχέσεις και την Καλή Γειτονία, της 7ης Δεκεμβρίου 2023, η οποία αντικατοπτρίζει το πνεύμα που και τα δύο μέρη επιθυμούν να διατηρήσουν στις τουρκο-ελληνικές σχέσεις. Η Τουρκία θα υποβάλει το δικό της ΘΧΣ στην UNESCO και στα αρμόδια όργανα των Ηνωμένων Εθνών.

Τι αναφέρεται στην επίσημη τουρκική ιστοσελίδα

Πάντως έχει τη σημασία του να αναφέρουμε ότι στην επίσημη τουρκική ιστοσελίδα στην οποία έχει αναρτηθεί ο τουρκικός χωροταξικός σχεδιασμός όπου υπάρχει ο χάρτης με τη “διχοτόμηση” του Αιγαίου στην πρώτη παράγραφο αναφέρεται:

“Ο χάρτης αυτός βασίζεται σε δεδομένα ανοικτού κώδικα που μοιράζονται στο διαδίκτυο δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμοί και εκπρόσωποι του ιδιωτικού τομέα στην Τουρκία. Ο χάρτης αυτός εκπονήθηκε στο πλαίσιο ακαδημαϊκής μελέτης και δεν εκφράζει την επίσημη άποψη της Δημοκρατίας της Τουρκίας. Οι περιοχές στο χάρτη του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού δείχνουν τις περιοχές υλοποίησης του έργου και δεν υποδηλώνουν τη δικαιοδοσία του κράτους”.

Τουρκικές πηγές αναφέρουν πάντως πως είναι η πρώτη φορά που υιοθετείται επίσημα το δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας.

Η τουρκική πλευρά επιμένει να συνδέει τον δικό της Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό με το αφήγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας», υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται να συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση του τουρκικού δόγματος και στον πιο οργανωμένο συντονισμό των δραστηριοτήτων της Τουρκίας στις γύρω θάλασσες. Η τουρκική πλευρά υπενθυμίζει, επίσης, ότι ανάλογα σχέδια εκπονούνται επί του παρόντος και από την πλευρά των κατεχομένων στη βόρεια Κύπρο.

Η επίσημη τουρκική ιστοσελίδα: https://dmpturkiye.dehukam.org/en/home-page/

Το παρασκήνιο στο ΚΥΣΕΑ

Το ζήτημα, αυτονοήτως μετά τις ανακοινώσεις για το ΘΧΣ, βρέθηκε στην ημερήσια διάταξη του ΚΥΣΕΑ γι’ αυτό το λόγο και στη συνεδρίαση συμμετείχε, εκτός του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη, και ο συναρμόδιος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου.

Ο κ. Γεραπετρίτης επεσήμανε ότι η κατάθεση των χαρτών και του σκεπτικού που εκτείνεται σε εκατοντάδες σελίδες στην Κομισιόν ήταν προϊόν προετοιμασίας εδώ και αρκετές εβδομάδες και όχι αντίδραση στην τουρκική διαρροή χάρτη στην εφημερίδα Milliyet.

Παράλληλα αξιολογήθηκαν τα σενάρια της τουρκικής αντίδρασης:

  • Να υπάρξει μια λεκτική αντίδραση (ήδη εκδόθηκε η ανακοίνωση) από μέρους των αρμόδιων υπουργείων της γείτονος που στη συνέχεια θα αναπαραχθεί ευρέως στα ΜΜΕ της γείτονος, μαζί με τον χάρτη που ήδη έχει παρουσιαστεί και εμφανίζει το μισό Αιγαίο ως περιβάλλον τουρκικών διεκδικήσεων.
  • Η Άγκυρα να επιδιώξει να αναζητήσει ένα διεθνές φόρουμ, προφανώς κάποιον σχετικό ή λιγότερο σχετικό οργανισμό, προκειμένου να καταθέσει τον χάρτη της και να επιδιώξει κάποια νομιμοποίηση των διεκδικήσεών της, με δεδομένο ότι η Ελλάδα καταθέτει τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό στην Κομισιόν.

Πράσινο φως στο 12ετές εξοπλιστικό

Το ΚΥΣΕΑ εν τω μεταξύ έδωσε την έγκριση το 12ετές εξοπλιστικό σχέδιο για την ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων, ύψους σχεδόν 28 δισ. ευρώ ενώ υπήρξε και η ενημέρωση από τον Υπ. Εθνικής Άμυνας για την 4η φρεγάτα Belharra.

Μάλιστα ο κ. Δένδιας αμέσως μετά εμφανίστηκε ενοχλημένος με τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης αναφέροντας:

  • «Με ιδιαίτερη έκπληξη παρατήρησα τις τελευταίες δύο μέρες τις ανακοινώσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης ότι δεν έτυχαν ενημέρωσης ως προς το θέμα της τέταρτης φρεγάτας Belharra. Νομίζω ότι στην παρουσία μου τόσο στο υπουργείο Εξωτερικών όσο και στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας θα μπορούσα ίσως να κατηγορηθώ για υπερβολική ενημέρωση».

Στον ΜΠΑΕ έχει προϋπολογιστεί δημοσιονομικός χώρος ενός δισ. ευρώ για την αναβάθμιση των 38 μαχητικών, αυξημένος κατά 200 εκατ. σε σχέση με το «ταβάνι» που είχε αρχικώς τεθεί από την ελληνική πλευρά.

Παρά τα χαμόγελα που προκάλεσε αυτή η εξέλιξη στο αεροπορικό επιτελείο, διαπιστώνεται ότι υπάρχει ακόμη σημαντική απόσταση από το 1,5 δισ. ευρώ της άτυπης αμερικανικής προσφοράς για τη μετατροπή των Block 50 σε Viper, με τους κατασκευαστές να υπογραμμίζουν ότι τα περιθώρια μείωσης της τιμής είναι εξαιρετικά περιορισμένα.

Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν εφαρμοστούν όλες οι πιθανές λύσεις που βρίσκονται στο τραπέζι, η τιμή για τα 38 F-16 δεν αναμένεται να πέσει κάτω από τo 1,2 δισ. ευρώ, όσο σχεδόν κόστισε η αναβάθμιση των 83 F-16 Block 52.

Σχετικά Άρθρα