Τραμπ-Νετανιάχου: Το Σάββατο η πρώτη συνάντηση αμερικανών-ιρανών για τα πυρηνικά-Όσα έγιναν στον Λευκό Οίκο

Με φόντο τις διαρκώς εντεινόμενες περιφερειακές εντάσεις και την πολύπλευρη κρίση στη Γάζα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε, κατά τη διάρκεια κοινών δηλώσεων με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου στο Οβάλ Γραφείο, την πρόθεση της Ουάσινγκτον να ξεκινήσει απευθείας συνομιλίες με την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν το προσεχές Σάββατο. Η ανακοίνωση έγινε λίγο μετά το πέρας της συνάντησης των δύο ηγετών, κατά την οποία συζητήθηκαν θέματα υψηλής στρατηγικής σημασίας, όπως το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η κατάσταση στη Γάζα, η τύχη των Ισραηλινών ομήρων, οι αμερικανικοί δασμοί στα ισραηλινά προϊόντα, αλλά και η ευρύτερη ασφάλεια στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Ο Τραμπ τόνισε ότι, αν και μια συμφωνία με την Τεχεράνη θα ήταν ιδανική, οι ΗΠΑ είναι προετοιμασμένες να προχωρήσουν σε οποιαδήποτε αναγκαία ενέργεια αν οι διπλωματικές προσπάθειες δεν αποδώσουν.

Από την πλευρά του, ο Νετανιάχου ευχαρίστησε τον Αμερικανό πρόεδρο για τη στήριξή του προς το Ισραήλ και επισήμανε ότι οι δύο πλευρές εργάζονται ήδη σε μια νέα συμφωνία για τους ομήρους, ενώ αναφέρθηκε και στην ανάγκη εξουδετέρωσης της Χαμάς στη Γάζα.

• Ο Ντόναλντ Τραμπ αποκάλυψε ότι το Σάββατο θα πραγματοποιηθεί συνάντηση με Ιρανούς αξιωματούχους σε υψηλό επίπεδο, αυτή τη φορά χωρίς τη μεσολάβηση απεσταλμένων, με στόχο την επίτευξη συμφωνίας για το πυρηνικό ζήτημα.

Όπως είπε χαρακτηριστικά, «θα συζητήσουμε απευθείας, όχι μέσω απεσταλμένων. Είπαν “όχι” μέσω τρίτων, τώρα θα μιλήσουμε πρόσωπο με πρόσωπο και ίσως φτάσουμε σε συμφωνία – κάτι που θα ήταν εξαιρετικό για το Ιράν». Στο ίδιο πνεύμα, εξέφρασε την ελπίδα ότι η διπλωματική οδός θα υπερισχύσει, αλλά προειδοποίησε ότι η Ουάσινγκτον είναι έτοιμη να προχωρήσει σε σκληρότερα μέτρα αν χρειαστεί.

• Κατά τη διάρκεια των κοινών δηλώσεων στο Οβάλ Γραφείο, ο Τραμπ χαρακτήρισε τον Νετανιάχου «ξεχωριστό πρόσωπο» και τόνισε ότι «είμαι ο καλύτερος πρόεδρος που θα μπορούσε ποτέ να ονειρευτεί το Ισραήλ». Οι δύο ηγέτες συζήτησαν για τις διμερείς εμπορικές σχέσεις, το Ιράν και τους ομήρους.

Ο Νετανιάχου απάντησε ευχαριστώντας τον Τραμπ για την πρόσκληση και την υποστήριξή του στο Ισραήλ, τονίζοντας ότι «είστε ένας μεγάλος φίλος του Ισραήλ και κάνετε πράξη όσα λέτε». Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός αναφέρθηκε στους ομήρους που εξακολουθούν να κρατούνται από τη Χαμάς, κάνοντας λόγο για «τρομερή ταλαιπωρία» και σημειώνοντας ότι οι δύο ηγέτες εργάζονται πάνω σε νέα συμφωνία για την απελευθέρωσή τους, με απώτερο στόχο την εκκαθάριση της Χαμάς από τη Λωρίδα της Γάζας.

Ο Νετανιάχου δήλωσε επίσης ότι συζήτησαν για το σχέδιο του Τραμπ που αφορά την εκκένωση των Παλαιστινίων από τη Γάζα, για την κατάσταση στη Συρία και τον ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή. Εξέφρασε την ανησυχία του για πιθανή τουρκική χρήση της Συρίας ως βάση επιχειρήσεων και επισήμανε την ανάγκη αποφυγής περιφερειακής σύγκρουσης.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός διαβεβαίωσε ότι ΗΠΑ και Ισραήλ παραμένουν ενωμένοι στη θέση ότι «το Ιράν δεν πρέπει να αποκτήσει ποτέ πυρηνικά όπλα» και ότι η αποτροπή μπορεί να γίνει είτε μέσω διπλωματίας είτε, αν χρειαστεί, με άλλα μέσα.

• Από την πλευρά του, ο Τραμπ επανέλαβε τη σοβαρότητα των επικείμενων συνομιλιών με το Ιράν και τόνισε πως «όλοι συμφωνούμε ότι μια συμφωνία είναι προτιμότερη, αλλά αν δεν υπάρξει, θα πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι απαραίτητο».

Παράλληλα, αναφέρθηκε στους Χούθι και υπογράμμισε ότι οι ΗΠΑ προχώρησαν σε στοχευμένες επιθέσεις κατά ηγετικών στελεχών και υποδομών τους, εξουδετερώνοντας μεταξύ άλλων και τεχνογνωσία κατασκευής πυραύλων. Ο υπουργός Άμυνας δήλωσε από την πλευρά του ότι οι αεροπορικές επιδρομές θα συνεχιστούν «μέχρι οι Χούθι να σταματήσουν να επιτίθενται στα πλοία μας».

Κατά τη συνάντηση δεν δόθηκε η προγραμματισμένη κοινή συνέντευξη Τύπου. Ο Λευκός Οίκος δεν παρείχε εξηγήσεις, ενώ ισραηλινές πηγές ανέφεραν ότι πιθανότατα οι ΗΠΑ δεν σχεδίαζαν εξαρχής Σ/Τ, παρά το γεγονός ότι είχε ενταχθεί στο επίσημο πρόγραμμα. Οι δύο ηγέτες συζήτησαν αρχικά σε διευρυμένη σύνθεση, κατόπιν ιδιωτικά, και γευμάτισαν μαζί.

Σε βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα από τον Λευκό Οίκο, ο Νετανιάχου φαίνεται να εισέρχεται στον χώρο, να χαιρετά τα μέλη της ομάδας Τραμπ και να υπογράφει στο βιβλίο επισκεπτών, ενώ ο Αμερικανός πρόεδρος τον πλησιάζει και τραβάει την καρέκλα πιο κοντά του.

Ο Νετανιάχου έφτασε στην Ουάσινγκτον απευθείας από τη Βουδαπέστη, όπου συναντήθηκε με τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν και τον ίδιο τον Τραμπ, ο οποίος του ζήτησε να μεταβεί αμέσως στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν, μεταξύ άλλων, στο σχέδιο δασμών που παρουσίασε πρόσφατα ο Αμερικανός πρόεδρος, το οποίο προβλέπει την επιβολή φόρου 17% στα ισραηλινά εισαγόμενα προϊόντα – ένα μέτρο που αναμένεται να έχει σοβαρές συνέπειες για την ισραηλινή οικονομία.

• Ο Νετανιάχου είχε επίσης συναντήσεις με τον υπουργό Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ και τον Επίτροπο Τζέιμισον Γκριρ, καθώς και με τον προσωπικό απεσταλμένο του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, για ζητήματα που σχετίζονται κυρίως με την απελευθέρωση των ομήρων. Αναμένεται επίσης να συναντηθεί με τον αντιπρόεδρο Τζέι Ντι Βανς, ενώ δεν αποκλείεται να παρατείνει την παραμονή του στις ΗΠΑ.

Η συνάντηση έλαβε χώρα στον απόηχο της αιγυπτιακής πρότασης για κατάπαυση του πυρός και απελευθέρωση ομήρων, με την Ουάσινγκτον να αναζητά έναν ενιαίο άξονα δράσης τόσο για τη σταθεροποίηση της Γάζας όσο και για την αποτροπή περαιτέρω σύγκρουσης στην ευρύτερη περιοχή. Στο επίκεντρο παραμένει, ωστόσο, η προθεσμία που έχει δώσει ο Τραμπ στην Τεχεράνη και η ικανότητα των ΗΠΑ να κινηθούν ταυτόχρονα σε διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο, ενώ αναζητούν παράλληλα την αναβάθμιση της γεωπολιτικής τους θέσης έναντι Κίνας και Ρωσίας στη Μέση Ανατολή.