Ηλεκτρική διασύνδεση με Κύπρο: Επιλογές και σενάρια-Όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά για τις έρευνες στην Κάσο

Η Αθήνα, έστειλε μέσω διαρροών το μήνυμα ότι επίκειται η έκδοση NAVTEX για την επανάληψη των ερευνών και σε περιοχές της ελληνικής ΑΟΖ ανατολικά της Κάσου ώστε να προχωρήσει η ηλεκτρική διασύνδεση με Κύπρο και Ισραήλ, που παρεμποδίστηκαν τον περασμένο Ιούλιο από την Τουρκία. Η Άγκυρα επίσης μέσω διαρροών διαμήνυσε ότι «δεν θα επιτραπούν τετελεσμένα».

Οι πληροφορίες πάντως επιμένουν ότι είναι σε εξέλιξη η διαδικασία έκδοσης ελληνικής NAVTEX που θα οδηγήσει στην έκδοση των απαραίτητων αδειών για την επιστροφή των ερευνητικών πλοίων τα ανατολικά της Κάσου και της Καρπάθου. Πιθανή ημερομηνία 10-11 Απριλίου.

H Αθήνα έχει προχωρήσει σε όλες τις απαραίτητες συνεννοήσεις με τους συμμάχους και εταίρους της, ιδίως με το Παρίσι, το οποίο έχει και ίδιον συμφέρον στην υπόθεση, καθώς η εταιρεία (Nexans) που έχει αναλάβει το έργο είναι γαλλική και έχει υποστεί το προηγούμενο χρονικό διάστημα και τις σχετικές ζημίες από τη στάση που τηρεί η Αγκυρα στην Ανατολική Μεσόγειο ήδη από τον Ιούλιο του 2024.

Εκτοτε, έρευνες στα διεθνή ύδατα ανατολικά της Κάσου και της Καρπάθου δεν έχουν διεξαχθεί. Οι Τούρκοι επικαλούνται την υποτιθέμενη αρμοδιότητά τους ελέω τουρκολιβυκού μνημονίου.

Διπλωματικές πηγές της Τουρκίας δήλωσαν ότι τα «μονομερή βήματα της Ελλάδας είναι προκλητικά», καθώς τα όρια της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο δεν έχουν ακόμη καθοριστεί με αμοιβαία συμφωνία, και τέτοιες δραστηριότητες παραβιάζουν τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και τις αρχές καλής γειτονίας.

Πηγές των υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας της Τουρκίας τόνισαν, σύμφωνα με την εφημερίδα Τουρκιγιέ, ότι «η χώρα είναι αποφασισμένη να προστατεύσει τα δικαιώματά της στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο και ότι δεν θα υπάρξει υπαναχώρηση όσον αφορά τα όρια της ΑΟΖ». Απαντώντας ουσιαστικά και στα ελληνικά δημοσιεύματα ότι έχει καταστρωθεί και στο υπουργείο Άμυνας σχέδιο για την υποστήριξη των ερευνών, εάν χρειαστεί, από το Πολεμικό Ναυτικό, οι τουρκικές πηγές επισημαίνουν, σύμφωνα με την Τουρκιγιέ, ότι «η συνέχιση της πόντισης καλωδίων υπό στρατιωτική προστασία θα μπορούσε να αυξήσει τις περιφερειακές εντάσεις και να υπονομεύσει το έδαφος για διάλογο».

Πηγές του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών επιμένουν ότι το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης θα συνεχιστεί κανονικά είτε υπάρξει συνεννόηση με την Τουρκία είτε όχι. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης δεν έθεσε το θέμα στον ομόλογό του Χακάν Φιντάν παρά μόνο επί της αρχής, δηλαδή της ανάγκης να εξυπηρετείται ο στόχος της ενεργειακής ασφάλειας και της δυνατότητας διαφοροποίησης των πηγών.

Στην Αθήνα, υπάρχει και η εκτίμηση ότι η επιστροφή των ερευνητικών πλοίων στα ανατολικά της Κάσου και της Καρπάθου εξυπηρετείται και από τη διεθνή συγκυρία κυρίως λόγω ανοιχτής σύγκρουσης του Ερντογάν με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Νετανιάχου, επί μιας σειράς ζητημάτων, όπως είναι η κατάσταση στη Συρία, αλλά και η προσπάθεια επιστροφής της Αγκυρας στο πρόγραμμα των F-35 από το «παράθυρο».

Η Αθήνα είναι έτοιμη για μια σειρά από σενάρια, με κυριότερο την επανάληψη ενός σκηνικού παρόμοιου με εκείνο του Ιουλίου 2024, δηλαδή την παρεμπόδιση των ερευνών από πολεμικά του τουρκικού ναυτικού και τη συνακόλουθη αναβολή του έργου.

Εφόσον επιμείνει και εφαρμόσει το σχέδιο για υποστήριξη του ερευνητικού από το Πολεμικό Ναυτικό, τοτε υπάρχει ο κίνδυνος για εντάσεις στο πεδίο.

Ενα άλλο σενάριο που εξετάζεται και έχει ενεργοποιήσει τα αντανακλαστικά των αρμοδίων στην Αθήνα είναι η πιθανότητα οι Τούρκοι να προχωρήσουν κι αυτοί σε άλλες έρευνες, σε περιοχή που η Ελλάδα θεωρεί δικής της ευθύνης. Γι’ αυτό τον λόγο και δεν πέρασε απαρατήρητη από την Αθήνα η NAVTEX που εκδόθηκε την Παρασκευή από τον σταθμό Κωνσταντινούπολης της τουρκικής Υδρογραφικής Υπηρεσίας (321/25), σύμφωνα με την οποία το πλοίο BILIM-2 θα διεξάγει μεταξύ 7 και 20 Απριλίου επιστημονικές έρευνες στη θάλασσα του Μαρμαρά, στον Ελλήσποντο, στο Βόσπορο, στα στενά εισόδου στη Μαύρη Θάλασσα αλλά και στο Αιγαίο πέλαγος.