Τα… “παιγνίδια” του εγκεφάλου μετά τη σύνταξη και πώς να τα αντιμετωπίσετε

Η φροντίδα του εγκεφάλου είναι μια σταθερά κοινή για όσους συνταξιοδοτούνται, μια φάση της ζωής που αντιμετωπίζεται διαφορετικά από τον καθένα. Τo σύνηθες είναι ότι η μετάβαση από τις καθημερινές προκλήσεις της εργασίας στον ελεύθερο, μη δομημένο χρόνο, μπορεί να επιβαρύνει τον εγκέφαλο και να αυξήσει τον κίνδυνο γνωστικής έκπτωσης και κατάθλιψης.

Όταν ξαφνικά μεταβαίνουμε από τη συνεχή χρήση του εγκεφάλου μας στη δουλειά στη χαλάρωση, ο εγκέφαλός μας προσαρμόζεται στην αδράνεια και επιβραδύνει.

Μετά τη συνταξιοδότηση, ο εγκέφαλος μπορεί να επηρεαστεί από τη μείωση των γνωστικών προκλήσεων που συνήθως προσφέρει η εργασία.

Έρευνες έχουν δείξει ότι:

• Η απομάκρυνση από τις επαγγελματικές ευθύνες μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της νοητικής εγρήγορσης.
• Η κοινωνική απομόνωση σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο νοητικής έκπτωσης και άνοιας.
• Αντίθετα, η υιοθέτηση νέων δραστηριοτήτων και η παραμονή κοινωνικά δραστήριος μπορεί να επιβραδύνει τη φθορά των νοητικών λειτουργιών.

Έρευνες δείχνουν επίσης ότι η κατάθλιψη είναι πιο διαδεδομένη μεταξύ των συνταξιούχων από ό,τι στο σύνολο του ενήλικου πληθυσμού. Σε μια μελέτη 8.000 συνταξιούχων στην Ευρώπη, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η λεκτική τους μνήμη -η ικανότητα να θυμούνται γραπτές ή προφορικές πληροφορίες- μειωνόταν ταχύτερα μετά τη συνταξιοδότηση.

Υπάρχουν βέβαια και καλά νέα στη συνταξιοδότηση εκτός του γεγονότος ότι η σύνταξη οφείλει να είναι (χωρίς δυστυχώς οι προδοκίες να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα) η περίοδος της ξεκούρασης και της ανταποδοτικής προσφοράς της Πολιτείας στους εργαζόμενους και την προσφοράς τους στην κονωνία.

Όταν σχεδιάζεται προσεκτικά, η συνταξιοδότηση μπορεί να γίνει ευκαιρία για τη βελτίωση της γνωστικής και ψυχικής υγείας, με νέο χρόνο για κοινωνικοποίησης και χόμπι. Επιπλέον, αν βρίσκεστε ήδη στην καρδιά της συνταξιοδότησης, η έρευνα δείχνει ότι ο εγκέφαλος μπορεί να ανακάμψει αν αρχίσουμε να τον δουλεύουμε μετά από μια πρώτη περίοδο αδράνειας.

Πολλοί αναφέρουν ότι αισθάνονται πιο ευτυχισμένοι όταν μπορούν να σταματήσουν από τη δουλειά και να επικεντρωθούν στους αγαπημένους τους ανθρώπους και στα πάθη τους.

Για να παραμείνει κανείς «ζωντανός» νοητικά και να διατηρήσει τη γνωστική του λειτουργία, οι επιστήμονες προτείνουν τα εξής:

1. Συνεχής Μάθηση και Νοητική Άσκηση

• Διάβασμα βιβλίων, εφημερίδων και επιστημονικών άρθρων.
• Συμμετοχή σε διαλέξεις, σεμινάρια ή μαθήματα ξένων γλωσσών.
• Επίλυση σταυρόλεξων, σουντόκου και άλλων πνευματικών παιχνιδιών.

2. Κοινωνική Δραστηριότητα

• Διατήρηση κοινωνικών σχέσεων με φίλους και συγγενείς.
• Εθελοντισμός και συμμετοχή σε συλλόγους και κοινότητες.
• Συμμετοχή σε ομάδες συζητήσεων ή δραστηριότητες που περιλαμβάνουν αλληλεπίδραση με άλλους.

3. Σωματική Άσκηση

• Περπάτημα, γιόγκα, χορός ή οποιαδήποτε μορφή ήπιας άσκησης.
• Η σωματική δραστηριότητα βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος στον εγκέφαλο και ενισχύει τη μνήμη.

4. Υγιεινή Διατροφή

• Μεσογειακή διατροφή με άφθονα φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς και ψάρια.
• Μείωση κορεσμένων λιπαρών και υπερβολικής ζάχαρης.

5. Νέες Εμπειρίες και Δημιουργικότητα

• Μάθηση νέων δεξιοτήτων, όπως ζωγραφική, μουσική ή ακόμα και προγραμματισμός υπολογιστών.
• Ταξίδια σε νέα μέρη και εξερεύνηση διαφορετικών πολιτισμών.

Η συνταξιοδότηση δεν πρέπει να θεωρείται ως το τέλος της ενεργής ζωής, αλλά ως μια νέα ευκαιρία για ανάπτυξη και ανακάλυψη. Ο εγκέφαλος έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται και να δημιουργεί νέες νευρωνικές συνδέσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, αρκεί να του προσφέρουμε τα κατάλληλα ερεθίσματα.

Με σωστές επιλογές και συνεχή δραστηριοποίηση, η τρίτη ηλικία μπορεί να είναι μια περίοδος γεμάτη ενέργεια, δημιουργικότητα και πνευματική διαύγεια.

Μερικές πρακτικές συμβουλές:

Ξεκινήστε νωρίς! Αν υπάρχει ένα χόμπι που ελπίζετε να ασχοληθείτε κατά τη διάρκεια της συνταξιοδότησης, αρχίστε να πειραματίζεστε με αυτό και να το εντάξετε στη ζωή σας πριν φύγετε από τη δουλειά.

Διατηρήστε τη ρουτίνα: Γυρίστε ένα είδος καθημερινότητας σε ένα άλλο.

Κάντε ένα πάρτι! Ή παρευρεθείτε σε ένα! Η κοινωνική απομόνωση είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες της γνωστικής παρακμής και της κατάθλιψης, οπότε το να διατηρείτε επαφή με φίλους και συγγενείς είναι ζωτικής σημασίας.