FT: 5+1 ερωτήσεις-απαντήσεις για τους δασμούς Τραμπ-Μπορούν να αλλάξουν προς το καλύτερο ή το χειρότερο;

Τα μέτρα, που ανακοίνωσε ο Τραμπ από το Rose Garden του Λευκού Οίκου αποκαλώντας το γεγονός «ημέρα απελευθέρωσης», περιλαμβάνουν έναν βασικό καθολικό δασμό καθώς και στοχευμένους ανταποδοτικούς δασμούς. Οι δασμοί θα προστεθούν στους ήδη υφιστάμενους.

Πολλοί οικονομολόγοι φοβούνται πως οι επιπλέον δασμοί θα αυξήσουν τον πληθωρισμό στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Αλλά θα μπορούσαν να διαρκέσουν έως ότου ο Τραμπ θεωρήσει πως οι στόχοι του -συμπεριλαμβανομένων της αύξησης των εσόδων και της αναβίωσης της μεταποίησης στις ΗΠΑ- έχουν επιτευχθεί.

Οι FT μέσα από 6 ερωτήσεις δίνουν το περίγραμμα των μέτρων, που αποσκοπούν, γιατί αποφασίστηκαν και ίσως το βασικότερο αν μπορούν να αλλάξουν προς το καλύτερο ή το χειρότερο.

Ποια είναι τα μέτρα;

• Ένας βασικός δασμός 10% στις εισαγωγές από όλες τις χώρες.
• Ένας «εξατομικευμένος ανταποδοτικός υψηλότερος δασμός» στους 60 «χειρότερους παραβάτες» -χώρες με τις οποίες οι ΗΠΑ λένε πως έχουν τα μεγαλύτερα εμπορικά ελλείμματα.
• Οι ανταποδοτικοί δασμοί θα κυμαίνονται από 10% έως 50%. Ο ακριβής δασμός βασίζεται σε αυτό που το Συμβούλιο Οικονομικών Συμβούλων του Λευκού Οίκου θεωρεί πως είναι το άθροισμα των δασμών και μη εμπορικών εμποδίων που οι χώρες αυτές επιβάλλουν στα αμερικανικά προϊόντα. Το ήμισυ του επιπέδου αυτού θα εφαρμοστεί στις εισαγωγές από τις 60 χώρες.

Πώς το έκανε αυτό ο Τραμπ και πότε θα αρχίσουν οι δασμοί;

• Ο πρόεδρος των ΗΠΑ χρησιμοποίησε έκτακτες εξουσίες για να επιβάλει τους νέους δασμούς. Η κυβέρνηση κήρυξε κατάσταση εθνικής έκτακτης ανάγκης «λόγω ανησυχιών για την εθνική ασφάλεια και την οικονομική ασφάλεια, που προκύπτουν από τις συνθήκες που αντανακλώνται στα μεγάλα και επίμονα ετήσια εμπορικά ελλείμματα των αμερικανικών αγαθών».
• Οι πρώτοι δασμοί θα τεθούν σε ισχύ εντός των επόμενων ημερών. Αμερικανοί αξιωματούχοι είπαν πως ο βασικός δασμός του 10% θα τεθεί σε ισχύ στις 00:01 της 5ης Απριλίου, ενώ οι υψηλότεροι ανταποδοτικοί δασμοί θα εφαρμοστούν από τις 00:01 της 9ης Απριλίου.

Σε ποιες χώρες επιβλήθηκαν;

• Ένας δασμός 20% επιβλήθηκε στην ΕΕ, αντανακλώντας το μακροχρόνιο μένος του Τραμπ για αυτό που θεωρεί «άδικες εμπορικές πρακτικές» του μπλοκ.
• Ο Τραμπ είπε πως στα αγαθά από την Κίνα θα επιβληθεί ανταποδοτικός δασμός 34%. Το κρίσιμο σημείο είναι πως ο δασμός αυτός θα επιβληθεί επιπλέον του υφιστάμενου δασμού 20%, ανεβάζοντας έτσι τον δασμό που επιβάλλεται από τον πρόεδρο στις εισαγωγές από τον δεύτερο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο των ΗΠΑ σε τουλάχιστον 54%.
• Τα βρετανικά αγαθά θα αντιμετωπίσουν δασμούς μόνο 10% -μια μικρή νίκη για το Λονδίνο, που αυξάνει επίσης τις ελπίδες για μια γρήγορη εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ.
• Στην Ιαπωνία θα επιβληθεί δασμός 24%, που αποτελεί πλήγμα σε έναν από τους στενότερους στρατιωτικούς συμμάχους των ΗΠΑ.
• Ορισμένες εξαγωγικές δυνάμεις της νοτιοανατολικής Ασίας πλήττονται με δασμούς σχεδόν 50%. Στην Καμπότζη επιβλήθηκε ανταποδοτικός δασμός 49%, ακολουθεί το Λάος με 48% και το Βιετνάμ με 46%. Άλλες χώρες με δασμούς άνω του 40% είναι η Σρι Λάνκα με 44%, η Μαδαγασκάρη με 47% και η Μιανμάρ με 44%. Στη μικροσκοπική γαλλική επικράτεια του Σεν Πιερ και Μικελόν, ανοικτά της ακτής του Νιουφάουντλαντ στον Καναδά, επιβλήθηκε δασμός 50%.

Υπάρχουν εξαιρέσεις;

• Το Μεξικό και ο Καναδάς, που συχνά αποτέλεσαν στόχο των επιθέσεων του Τραμπ τις τελευταίες εβδομάδες, θα αποφύγουν τους ανταποδοτικούς δασμούς. Οι δασμοί 25% σε αγαθά που δεν συμμορφώνονται με τους όρους της εμπορικής συμφωνίας του 2020 με τις ΗΠΑ θα εξακολουθήσουν να ισχύουν.
• Τα αυτοκίνητα -περίπου. Ο Λευκός Οίκος είπε πως τα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων για τα οποία ήδη ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα δασμός 25% θα γλιτώσουν τους επιπλέον ανταποδοτικούς δασμούς. Αλλά ο δασμός θα τεθεί σε ισχύ από τις 3 Απριλίου, όπως είπε ο Τραμπ.
• Χρυσός, ενέργεια και ορυκτά που δεν παράγονται στις ΗΠΑ επίσης θα γλιτώσουν τους ανταποδοτικούς δασμούς.
• Ημιαγωγοί, φαρμακευτικά προϊόντα, χαλκός και ξυλεία δεν θα έχουν ανταποδοτικούς δασμούς. Αλλά ο Τραμπ έχει ήδη ανακοινώσει έρευνες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε δασμούς στον χαλκό και στην ξυλεία, και έχει δώσει σήμα πως θα πράξει το ίδιο και για τα φαρμακευτικά προϊόντα και τα τσιπ υπολογιστών.

Πόσο θα διαρκέσουν οι δασμοί;

• Ίσως είναι εφικτές κάποιες συμφωνίες, αλλά αυτό θα εξαρτηθεί από τον Τραμπ. Το εκτελεστικό διάταγμα που ανακοινώνει τους νέους δασμούς αναφέρει πως ο πρόεδρος θα μπορούσε «να μειώσει ή να περιορίσει την έκταση» των δασμών, αν «οποιοσδήποτε εμπορικός εταίρος λάβει σημαντικά μέτρα για να θεραπεύσει τους μη ανταποδοτικούς εμπορικούς διακανονισμούς και ευθυγραμμιστεί επαρκώς με τις ΗΠΑ σε ζητήματα οικονομικής και εθνικής ασφάλειας».
• Αλλά Αμερικανοί αξιωματούχοι υποδεικνύουν ότι επικεντρώνονται στην εφαρμογή των δασμών. «Οπωσδήποτε, οι χώρες ενδιαφέρονται πολύ να προσπαθήσουν να δουν τι μπορούν να κάνουν για να έχουν πιο ανταποδοτικό εμπόριο» ανέφερε ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου. «Για την ώρα, είμαστε πολύ επικεντρωμένοι στο να τεθεί σε εφαρμογή το δασμολογικό καθεστώς».
• Οι δασμοί θα μπορούσαν επίσης να αυξηθούν. Το εκτελεστικό διάταγμα προειδοποιεί πως οποιαδήποτε αντίποινα από χώρες στα μέτρα που ανακοινώθηκαν την Τετάρτη θα απαντηθούν με περισσότερους δασμούς από τις ΗΠΑ.

Ποιος είναι ο σκοπός των δασμών;

• Να μειωθεί το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ, που αποτελεί μακροχρόνιο στόχο του Τραμπ. Αξιωματούχοι επιρρίπτουν ευθύνες στα «τεράστια» και «χρόνια» εμπορικά ελλείμματα των ΗΠΑ για τη διάβρωση των μεταποιητικών δυνατοτήτων, τη μισθολογική πίεση και τη «μεταφορά… περιουσιακών στοιχείων σε ξένα χέρια».
• Να αναγκαστούν εταιρείες να μεταφέρουν τη μεταποίηση στις ΗΠΑ. Ο Τραμπ ελπίζει πως θα ανοίξουν επιχειρήσεις στις ΗΠΑ για να αποφύγουν τους δασμούς, δημιουργώντας περισσότερες θέσεις εργασίας. «Ο στόχος είναι να αποκατασταθεί το αμερικανικό μεγαλείο και η ευημερία των απλών Αμερικανών εργαζόμενων στις κοινότητές τους», δήλωσε Αμερικανός αξιωματούχος.
• Να «διορθωθούν άδικες εμπορικές πρακτικές». Αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου λένε πως ο Τραμπ είναι «κατηγορηματικός εδώ και δεκαετίες για τη δέσμευσή του να διορθώσει τις άδικες εμπορικές πρακτικές των ξένων εμπορικών μας εταίρων, φίλων και εχθρών».
• Να αυξηθούν τα έσοδα για τις ΗΠΑ, κάτι που θα συμβάλει στη χρηματοδότηση των μεγάλων φοροελαφρύνσεων. Ενώ Αμερικανοί αξιωματούχοι δεν το ανέφεραν αυτό ως λόγο για τους δασμούς, ωστόσο είπαν πως οι δασμοί θα αντλήσουν «εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια οποιαδήποτε δεδομένη χρονιά», ή «τρισεκατομμύρια σε μια περίοδο 10 ετών».