Δασμοί Τραμπ: Οι άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις για την Ελλάδα- Τα “αναχώματα”

Οι σαρωτικοί δασμοί Τραμπ 20% στην ΕΕ θα επηρεάσουν και την Ελλάδα με παράγοντες της αγοράς να επιχειρούν μια πρώτη εξειδίκευση των προϊόντων που αφορούν. Τα ελληνικά προϊόντα θα είναι πλέον ακριβότερα για τους Αμερικανούς και ως εκ τούτου λιγότερο ανταγωνιστικά, παρά τις όποιες προσπάθειες θα γίνουν από τις ελληνικές επιχειρήσεις και τους αντιπροσώπους – διανομείς των ελληνικών προϊόντων στις ΗΠΑ να απορροφήσουν μέρος της δασμολογικής επιβάρυνσης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ), η αξία των ελληνικών εξαγωγών στις ΗΠΑ διαμορφώθηκε το 2024 σε 2,411 δισ. ευρώ, με τις ΗΠΑ να αποτελούν τον πέμπτο μεγαλύτερο εξαγωγικό προορισμό.

Μιλώντας, την Τετάρτη στην ΕΡΤ και συγκεκριμένα στο Πρώτο Πρόγραμμα ο κ. Αλκιβιάδης Καλαμπόκης, πρόεδρος Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ), χαρακτηριστικά, έθεσε το ερώτημα εάν ο παροξυσμός αυτός με τους δασμούς θα έχει εξαιρέσεις, υπενθυμίζοντας ότι και στο παρελθόν ο πρόεδρος Τραμπ, είχε επιβάλει δασμούς σε προϊόντα, που μας αφορούσαν.

“Πρωταρχικός στόχος είναι να δούμε εάν η επιβολή δασμών θα έχει εξαιρέσεις” σημείωσε από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΠΣΕ στο Πρώτο Πρόγραμμα και προσέθεσε ότι “υπάρχουν, ήδη, δασμοί 17% σε κάποιες κατηγορίες προϊόντων. Στη συνέχεια, κατά την πρώτη του προεδρία μπήκε ένα επιπλέον ποσοστό 25%, αλλά εξαιρέθηκαν προϊόντα, όπως οι ελιές και το ελαιόλαδο.

Στη συνέχεια έφυγε το 25% επί προεδρίας Μπάιντεν” τόνισε ο κ. Καλαμπόκης τονίζοντας ότι το νέο ποσοστό δασμών θα “μπει καπέλο” στο 17%, που υπάρχει. “Καθίσταται πολύ πιο ακριβό ένα προϊόν που μπαίνει στις ΗΠΑ” ανέφερε και σημείωσε ότι μπορεί η Ελλάδα να μην είναι τόσο μεγάλη εξαγωγός χώρα, όπως η Γερμανία, στην αγορά των ΗΠΑ, ωστόσο έχει ένα σημαντικό εμπορικό πλεόνασμα με την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

“Έχουμε πλεονασματικό ισοζύγιο. Εξάγουμε περισσότερα απ’ ο,τι εισάγουμε, καθώς οι εξαγωγές μας το 2024 ήταν στα 2,411 δισεκ. ευρώ, ενώ οι εισαγωγές από τις ΗΠΑ ήταν στα 2,143 δισεκ. ευρώ” ανέφερε ο κ. Καλαμπόκης.

Με βάση τα όσα είπε στο Πρώτο Πρόγραμμα, ο κ. Καλαμπόκης, “το 31% των εξαγωγών μας, δηλαδή, 600 -700 εκατ είναι από αγροδιατροφικό τομέα, δηλαδή, ελιες ελαιόλαδο, antipasti ,γαλακτοκομικά με το κρασί να είναι κάτω από το 25 εκατ. ευρώ. Δε σημαίνει ότι είναι μια αμελητέα ποσότητα” τόνισε ο κ. Καλαμπόκης, “καθώς πίσω από τους αριθμούς κρύβονται παραγωγοί και περιοχές”.

Η αξία των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ την περίοδο 2020-2024 κατέγραψε μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 20,4%, ενώ το μερίδιο των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών, από 3,75% το 2020 έφτασε το 4,89% το 2024. Το εμπορικό ισοζύγιο Ελλάδας – ΗΠΑ είναι πλεονασματικό για την Ελλάδα, με το πλεόνασμα να διαμορφώνεται σε 268,19 εκατ. ευρώ το 2024, υποχωρώντας σημαντικά σε σύγκριση με το 2023 (617,71 εκατ. ευρώ).

Ελιές, τσιμέντο, αλουμίνιο, φέτα, ελαιόλαδο και κομπόστες ροδάκινου είναι τα προϊόντα τα οποία εκτιμάται ότι θα πληγούν περισσότερο από την επιβολή των δασμών, με τις ελληνικές επιχειρήσεις να διατηρούν –τουλάχιστον μέχρι χθες το απόγευμα– ελπίδες για εξαίρεση κάποιων εξ αυτών από τη νέα δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ, όπως συνέβη κατά την πρώτη θητεία Τραμπ με το ελληνικό ελαιόλαδο και τις επιτραπέζιες ελιές.

Οι ΗΠΑ αποτελούν επίσης την πέμπτη σημαντικότερη αγορά για τις ελληνικές εξαγωγές φέτας.

Πλήγμα στο κρασί

Ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ), τονιζει τη σημασία που έχει η αγορά των ΗΠΑ για τον οινοποιητικό κλάδο. Με επιστολή του προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα και στους Έλληνες Ευρωβουλευτές, και σε πλήρη συνάφεια με την Ευρωπαϊκή Ένωση Επιχειρήσεων του Κρασιού, ο ΣΕΟ τονίζει τη σημασία που έχει η αγορά των ΗΠΑ για το ελληνικό κρασί, ζητώντας από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές να υποστηρίξουν τις θέσεις του και να τεθεί η αφαίρεση των αμερικανικών κρασιών και αρωματικών οινικών προϊόντων από τα προτεινόμενα στα οποία η ΕΕ θα επιβάλλει επιπλέον δασμούς ως αντίμετρα.

Οπως εξηγούν οι τα αναμενόμενα αντίμετρα στα ευρωπαϊκά κρασιά θα έχουν τραγικές συνέπειες στο κλάδο και στην περίπτωση της Ελλάδας θα τεθεί ακόμα θέμα επιβίωσης για τις περισσότερες επιχειρήσεις του κλάδου.

Για την Ελλάδα αγορά των ΗΠΑ αποτελεί μια ιδιαίτερα σημαντική εξαγωγική αγορά . Οι πωλήσεις ελληνικών κρασιών το 2024 έφτασαν τα 19 εκ. ευρώ με τη μέση τιμή εξαγωγής να ξεπερνάει τα 7 ευρώ ανά κιλό όταν στην Γερμανία που είναι η πρώτη χώρα προορισμός στην ΕΕ η μέση τιμή εξαγωγής είναι κάτω από 3 ευρώ.

Για το ελληνικό κρασί οι ΗΠΑ αποτελούν σύμφωνα με τον ΚΕΟΣΟΕ πρώτη επιλογή ως χώρα στόχος του ελληνικού τομέα οίνου, όσον αφορά τις Τρίτες Χώρες.

Συνολικά, με βάση τον κ. Καλαμπόκη οι ΗΠΑ για την Ελλάδα είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος εξαγωγικός προορισμός, μετά την Ιταλία, τη Γερμανία, την Κύπρο και τη Βουλγαρία. 

Το άλλο πλήγμα είναι έμμεσο, «παράπλευρη απώλεια», όπως τη χαρακτήρισε ο πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ) Αλκιβιάδης Καλαμπόκης μιλώντας στην Καθημερινή και αφορά ενδεχόμενη μείωση των εξαγωγών προς τους εμπορικούς εταίρους της Ελλάδας εντός Ε.Ε.

«Το 65% των εξαγωγών μας είναι προς τις χώρες-μέλη της Ε.Ε. Οι δασμοί θα πλήξουν κυρίως τη Γερμανία, την Ιταλία, τη Γαλλία, βασικούς εμπορικούς εταίρους της Ελλάδας. Η επιβάρυνση της οικονομίας στις χώρες αυτές σημαίνει μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών τους και επομένως μειωμένες εξαγωγές της Ελλάδας προς αυτές», επισημαίνει ο πρόεδρος του ΠΣΕ.

Πρόσφατη μελέτη της Εθνικής Τράπεζας εκτίμησε ότι οριζόντια αύξηση των δασμών κατά 10% σε όλα τα εξαγόμενα προϊόντα από την Ε.Ε. προς τις ΗΠΑ θα μείωνε τις συνολικές ελληνικές εξαγωγές κατά περίπου 1,7%, σε σταθερές τιμές, και το ελληνικό ΑΕΠ κατά 0,4% σωρευτικά μέχρι τα τέλη του 2026.

Οι εξαγωγείς, πάντως, θεωρούν ότι υπάρχουν δύο πιθανά «αναχώματα»:

• πρώτον, η αυξανόμενη τάση των Αμερικανών να πληρώνουν, έστω και ακριβότερα, για ποιοτικά προϊόντα
• και δεύτερον, η ισχυροποίηση του δολαρίου έναντι του ευρώ.

«Το μεγάλο στοίχημα, βεβαίως, είναι το άνοιγμα σε άλλες αγορές, όπως οι αραβικές, οι χώρες της ΝΑ Ασίας, η Ιαπωνία και ο Καναδάς», καταλήγει ο κ. Καλαμπόκης.