Ρεπορτάζ libre: SOS από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις- Ένα θετικό και 8 “καμπάνες” μεγάλου κινδύνου

Η έρευνα του ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ για την εξαμηνιαία αποτύπωση οικονομικού κλίματος στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις είχε καταρχάς ένα ιδιαίτερα θετικό εύρημα. Σύμφωνα με τα ευρήματα, ο δείκτης οικονομικού κλίματος των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων βελτιώθηκε σημαντικά το δεύτερο εξάμηνο του 2024. Ανέβηκε κατά δέκα περίπου μονάδες, σε σύγκριση με το προηγούμενο εξάμηνο, φθάνοντας τις 59,3 μονάδες. 

Ωστόσο, ο περισσότερος προσεκτικός παρατηρητής μπορεί να εντοπίσει εύκολα σημάδια τα οποία δείχνουν ότι οι ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, και ιδιαίτερα οι πολύ μικρές, συρρικνώνονται διαρκώς και αντιμετωπίζουν πια πρόβλημα επιβίωσης.

Το Libre παρουσιάζει 8 συνολικά σημεία από την έρευνα που καταδεικνύουν το παραπάνω επιχείρημα.

1.H ρευστόστητα, αυτή η μαγική ιδιότητα, αποτελεί ζητούμενο για τις περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Τα δεδομένα δεν αφήνουν περιθώρια για παρερμηνείες και διαφορετικές προσεγγίσεις. Το 45,4% των επιχειρήσεων δήλωσε μείωση ρευστότητας το δεύτερο εξάμηνο του 2024, ενώ μία στις δύο επιχειρήσεις (50,4%) δήλωσε ότι τα ταμειακά της διαθέσιμα είναι μηδενικά ή επαρκούν το πολύ για ένα μήνα.Αν αυτά τα στοιχεία, τα συνδυάσει κανείς με την αδυναμία πρόσβασης στον τραπεζικό δανεισμό, καταλαβαίνει πόσο σημαντικό είναι το πρόβλημα.

2. Λειτουργικό κόστος, αυτός ο…εφιάλτης.

Η έρευνα έδειξε ότι για πάνω από 9 στις 10 μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις το λειτουργικό κόστος έχει αυξηθεί από την εκδήλωση της ενεργειακής κρίσης κατά σχεδόν 40%. Το ποσοστό της αύξησης είναι πολύ μεγάλο και εν τέλει επηρεάζει την βιωσιμότητα των συγκεκριμένων επιχειρήσεων. Για να ανταπεξέλθει στο αυξημένο λειτουργικό κόστος, ο επιχειρηματίας κάνει μειώσεις προσωπικού ή μειώσεις…ποιότητας σε προϊόντα που προσφέρει. Η έρευνα αναφέρει επίσης ότι σε ότι αφορά το ενεργειακό κόστος δεν διαφαίνεται κάποια τάση σημαντικής αποκλιμάκωσης.

3. Αναλογία κύκλου εργασιών και μεγέθους επιχείρησης.

Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις διατηρούν συγκριτικό…μειονέκτημα σε σχέση με τις υπόλοιπες. Σύμφωνα με ευρήματα, στις επιχειρήσεις με ετήσιο τζίρο έως 50.000 € προκύπτει μείωση κύκλου εργασιών για το 47,8%, ποσοστό που μειώνεται όσο αυξάνεται ο ετήσιος τζίρος για να καταλήξει στις επιχειρήσεις με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 300.000 € να περιορίζεται στο 21,3%. Τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις λαμβάνουν ένα συνεχώς μικρότερο κομμάτι της πίτας.

4. Ζήτηση: Μειώθηκε, είναι η αλήθεια.

Ετσι και αλλιώς τους πολλούς τελευταίους μήνες η συγκεκριμένη τάση καταγράφεται στην αγορά. Για το 35,1% των επιχειρήσεων η ζήτηση μειώθηκε το δεύτερο εξάμηνο του 2024, έναντι 26,4% που δήλωσε ότι αυξήθηκε και 38,1% που δήλωσε πως παρέμεινε η ίδια. Το μεγαλύτερο πρόβλημα, όπως έχουμε αναφέρει και άλλες φορές από το Libre, εντοπίζεται στον κλάδο του εμπορίου αφού σχεδόν 1 στις 2 επιχειρήσεις (για την ακρίβεια το 45,6%) διαπιστώνει μείωση στη ζήτηση.

5. Για τις παραγγελίες προς τους προμηθευτές το δεύτερο εξάμηνο του 2024, η πλειονότητα των επιχειρήσεων (38,5%) απάντησε ότι μειώθηκαν.

Το 37,5% απάντησε ότι έμειναν αμετάβλητες και αύξηση δήλωσε μόνο το 23,1%. Παρατηρείται κοντολογίς μία στασιμότητα, στάση αναμονής θα μπορούσε να την ονομάσει κάποιος. Ελλείψει και της χρηματοδότησης, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις μειώνουν όσο μπορούν το ρίσκο και τα έξοδα.

6. Χαμηλές επενδύσεις.

Είναι σαφές, αυτονόητο θα έλεγε κανείς, ότι χωρίς ρευστότητα και τραπεζικό δανεισμό, δεν είναι δυνατόν να γίνουν επενδύσεις. Οπως συνηθίζει να λέει και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης δεν υπάρχουν λεφτόδεντρα. Το ύψος της επένδυσης που πραγματοποίησαν οι επιχειρήσεις παραμένει ιδιαίτερα χαμηλό και στο δεύτερο εξάμηνο του 2024, αφού για το 52,5% όσων πραγματοποίησαν κάποιας μορφής επένδυση, αυτή δεν ξεπέρασε τις 5.000 €. Επιπλέον, το πρόβλημα της πρόσβασης σε χρηματοδότηση παραμένει κυρίαρχο για τις ΜμΕ, καθώς το ποσοστό της αυτοχρηματοδότησης των επενδύσεων συνεχίζει να αυξάνεται σημαντικά, φτάνοντας το 89,1% τον Φεβρουάριο του 2025, έναντι 84,2% και 80,5% τον Φεβρουάριο του 2024 και του 2023, αντίστοιχα.

7. Υπερχρέωση.

Αλλος ένας μεγάλος εχθρός των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Οπως αναφέρει η έρευνα, το 21,4% φέρεται να έχει τρεις ή περισσότερες ληξιπρόθεσμες οφειλές, ενώ το 38,6% έχει τουλάχιστον μία ληξιπρόθεσμη οφειλή. Και εδώ σημαντικό πρόβλημα εντοπίζεται στις επιχειρήσεις χωρίς προσωπικό (38%) και όσες έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών έως 50.000 € (37,5%). Οσο πιο μικρές, τόσο πιο…στριμωγμένες.

8. Ταμειακή επάρκεια.

Αλλη μία κατηγορία που πολλά εξαρτώνται από το μέγεθος της επιχείρησης και τον αριθμό του προσωπικού που απασχολούν. Η ταμειακή επάρκεια των επιχειρήσεων είναι συνυφασμένη με το μέγεθός τους, καθώς οι μικρότερες επιχειρήσεις εμφανίζουν σημαντικά μεγαλύτερη έλλειψη ταμειακού αποθέματος απ’ ό,τι οι μεγαλύτερες. Με μηδενικά διαθέσιμα δηλώνει ότι βρίσκεται το 38,1% των επιχειρήσεων με κύκλο εργασιών έως 50.000 €, το 30,5% αυτών με κύκλο εργασιών 50.000 έως 100.000 €, το 22,9% με ετήσιο τζίρο 100.000 έως 300.000 €, αλλά και το 9,6% όσων ξεπερνούν σε ετήσιο κύκλο εργασιών τις 300.000 €.