Ιμάμογλου: Όλα τα σενάρια μετά την προφυλάκιση του-Πότε μπορεί να είναι υποψήφιος και πότε όχι

Ο Εκρέμ Ιμάμογλου σύμφωνα με την απόφαση της Εισαγγελίας Κωνσταντινούπολης προφυλακίστηκε για διαφθορά, όχι όμως και για τρομοκρατία καθώς αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικά μέτρα. Οι εξελίξεις γύρω από τον Δήμαρχο Κωνσταντινούπολης είναι πολύπλοκες και θα καθορίσουν το μέλλον της πολιτικής του σταδιοδρομίας. Η δυνατότητά του να είναι υποψήφιος πρόεδρος εξαρτάται από τις νομικές διαδικασίες, τις αποφάσεις των δικαστηρίων και τις πολιτικές εξελίξεις. Για να μπορέσει να είναι υποψήφιος για πρόεδρος της Τουρκίας, δεν πρέπει να έχει καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης άνω του ενός έτους. Σε περίπτωση που αποφασιστούν πρόωρες εκλογές, όλες οι εκκρεμείς υποθέσεις εναντίον του θα αποτελέσουν κίνδυνο για την πολιτική του σταδιοδρομία.

Εάν ανακτήσει το δίπλωμά του, αθωωθεί στις υποθέσεις που αντιμετωπίζει ή εάν διεξαχθούν εκλογές ενώ οι υποθέσεις αυτές βρίσκονται σε εξέλιξη, θα μπορέσει να είναι υποψήφιος πρόεδρος, είτε βρίσκεται στη φυλακή είτε όχι. 

Η προφυλάκιση και οι επιπτώσεις στη διοίκηση του δήμου 

Μετά τη προφυλάκισή του, ο Εκρέμ Ιμάμογλου, δήμαρχος του μητροπολιτικού δήμου Κωνσταντινούπολης, κατηγορήθηκε για «σύσταση εγκληματικής οργάνωσης» στο πλαίσιο των ερευνών που ξεκίνησε η Γενική Εισαγγελία Κωνσταντινούπολης. Αργότερα κρίθηκε ότι είναι ελεύθερος με κατ’ οίκον περιορισμό για την κατηγορία της «υποβοήθησης τρομοκρατίας». Σύμφωνα με σχόλια, ο δρόμος για τον διορισμό διαχειριστή στον μητροπολιτικό δήμο Κωνσταντινούπολης έκλεισε «προς το παρόν». 

Δεδομένου ότι ο Ιμάμογλου συνελήφθη μόνο με την κατηγορία της «σύστασης εγκληματικής οργάνωσης», πιστεύεται ότι δεν θα διοριστεί διαχειριστής εάν η ετυμηγορία δεν αλλάξει κατά την έφεση και δεν καταδικαστεί για τις κατηγορίες που σχετίζονται με την τρομοκρατία. Ωστόσο, το Υπουργείο Εσωτερικών δεν είναι υποχρεωμένο να περιμένει το τέλος της δίκης για να προχωρήσει σε διορισμό διαχειριστή. 

Ο υπουργός Εσωτερικών έχει την εξουσία να αναστείλει την εκλογή του και να διορίσει διαχειριστή για το αδίκημα της «τρομοκρατίας» βάσει της έρευνας ή της δίκης. Ωστόσο, ο διορισμός διαχειριστή χωρίς τελεσίδικη απόφαση έχει εφαρμοστεί σπάνια. 

Επιπλέον, ένας νόμος που ψηφίστηκε τον Φεβρουάριο εξουσιοδότησε τον πρόεδρο να θέσει σε διαθεσιμότητα δημόσιους υπαλλήλους, συμπεριλαμβανομένων των δημάρχων, μετά από έλεγχο του Κρατικού Ελεγκτικού Ιδρύματος. Εάν δεν διοριστεί διαχειριστής, ένα μέλος του CHP, που θα εκλεγεί από τη συνέλευση του μητροπολιτικού δήμου της Κωνσταντινούπολης (όπου το CHP διατηρεί την πλειοψηφία), θα μπορεί να αναλάβει τη διοίκηση του δήμου. 

Οι πιθανές εξελίξεις για τον Ιμάμογλου 

Παρά τη σύλληψή του και την ακύρωση του διπλώματός του, ο Ιμάμογλου θα συμμετάσχει στις προκριματικές εκλογές του CHP για το προεδρικό χρίσμα ως ο μοναδικός υποψήφιος. Δεδομένου ότι οι προκριματικές εκλογές διοργανώνονται από το CHP και δεν είναι νομικά δεσμευτικές, δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο για την υποψηφιότητά του. Το CHP θα μπορούσε να ανακοινώσει τον Ιμάμογλου ως υποψήφιο πρόεδρο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ο επίσημος υποψήφιος.  

Εάν αποφασιστούν πρόωρες εκλογές και δεν αναιρεθεί η ακύρωση του διπλώματός του μέχρι τη διαδικασία υποβολής αίτησης υποψηφιότητας, ο Ιμάμογλου δεν θα μπορέσει να είναι υποψήφιος, όχι λόγω της σύλληψής του, αλλά επειδή δεν διαθέτει πτυχίο. 

Ο Ιμάμογλου συνελήφθη με την κατηγορία της διαφθοράς, της «σύστασης εγκληματικής οργάνωσης και της αρχηγίας εγκληματικής οργάνωσης». Όσον αφορά την κατηγορία της υποβοήθησης τρομοκρατίας, αποφασίστηκε να αφεθεί ελεύθερος με την αιτιολογία ότι «δεν υπήρχε λόγος σύλληψης». Η εισαγγελία έχει το δικαίωμα να ασκήσει έφεση κατά αυτής της απόφασης. Εάν η απόφαση δεν αλλάξει μετά την έφεση, το Υπουργείο Εσωτερικών δεν θα μπορέσει να διορίσει διαχειριστή.  

Σύμφωνα με το άρθρο 45 του νόμου περί δήμων, σε αυτή την περίπτωση, η δημοτική συνέλευση της Κωνσταντινούπολης μπορεί να εκλέξει αντικαταστάτη του συλληφθέντος δημάρχου. Το εκλεγμένο πρόσωπο θα αναλάβει τη διοίκηση του δήμου ως δήμαρχος. Εάν δεν διοριστεί διαχειριστής, ένα μέλος του CHP θα συνεχίσει να διοικεί τον δήμο, δεδομένου ότι το CHP διατηρεί την πλειοψηφία στη δημοτική συνέλευση. 

Ο ρόλος του Υπουργείου Εσωτερικών 

Το 2016, κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, ο υπουργός Εσωτερικών εξουσιοδοτήθηκε να διορίζει διαχειριστές σε περιπτώσεις τρομοκρατικών αδικημάτων. Η ρύθμιση αυτή, η οποία εισήχθη με διάταγμα, μεταφέρθηκε αργότερα σε νόμο και έγινε μόνιμη.  

Δεδομένου ότι ο Ιμάμογλου κατηγορήθηκε για «παροχή βοήθειας σε τρομοκρατική οργάνωση», η αρμοδιότητα του Υπουργού Εσωτερικών να διορίσει διαχειριστή θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί σύμφωνα με το άρθρο 45 του νόμου.  

Ο υπουργός Αλί Γιερλικάγια θα μπορούσε να διορίσει διαχειριστή για τη διαχείριση του δήμου. Μέχρι στιγμής, αυτή η εξουσιοδότηση έχει χρησιμοποιηθεί για δήμους του CHP και του κόμματος DEM. Για παράδειγμα, όταν εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης για τον Αχμέτ Οζέρ, δήμαρχο του CHP στο Εσενγιούρτ, με την κατηγορία της τρομοκρατίας, διορίστηκε διαχειριστής στη θέση του.  

Ωστόσο, η εισαγγελία έχει το δικαίωμα να ασκήσει έφεση κατά της αποφυλάκισής του. Εάν η απόφαση δεν αλλάξει μετά την έφεση και ο Ιμάμογλου δεν καταδικαστεί για αδικήματα τρομοκρατίας, η δυνατότητα διορισμού διαχειριστή θα αποδυναμωθεί, αλλά δεν θα εξαλειφθεί. 

Οι κίνδυνοι για την πολιτική του ζωή 

Η προφυλάκιση του Ιμάμογλου, δημιουργεί εξελίξεις με πιθανότερα σενάρια για την μετέπειτα πολιτική του ζωή να είναι τα εξής:  

1. Η διαδικασία για την ακύρωση του διπλώματός του: Ο Ιμάμογλου θα πρέπει να διεξάγει νομικό αγώνα κατά της ακύρωσης του διπλώματός του. Εάν η απόφαση του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης δεν ακυρωθεί και δεν σταματήσει η εκτέλεσή της, θα ξεκινήσει μια διαδικασία που θα εξαρτηθεί από τον χρόνο. Εάν αποφασιστούν πρόωρες εκλογές πριν από το τέλος της δικαστικής διαδικασίας και εάν δεν εκδοθεί απόφαση αναστολής εκτέλεσης, ο Ιμάμογλου δεν θα μπορέσει να θέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος, καθώς δεν θεωρείται απόφοιτος πανεπιστημίου. 

2. Η πιθανότητα να γίνει βουλευτής: Εάν ο Ιμάμογλου γίνει βουλευτής, θα αποκτήσει ασυλία. Σε αυτή την περίπτωση, θα συζητηθεί εάν θα αποφυλακιστεί λόγω της εκλογής του, όπως συνέβη στην περίπτωση του Τζαν Αταλάι. 

3. Η ποινική καταδίκη: Για να είναι υποψήφιος πρόεδρος, ο Ιμάμογλου δεν πρέπει να έχει καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης άνω του ενός έτους. Εάν αποφασιστούν πρόωρες εκλογές, όλες οι υποθέσεις εναντίον του θα αποτελέσουν κίνδυνο για την πολιτική του σταδιοδρομία. Η υπόθεση της «υποβοήθησης τρομοκρατίας» και άλλες κατηγορίες θα μπορούσαν να τον αποκλείσουν από την πολιτική σκηνή. 

4. Η υπόθεση της εξύβρισης: Η υπόθεση της εξύβρισης, γνωστή ως υπόθεση «ηλίθιου», για την οποία ο Ιμάμογλου είχε καταδικαστεί στο παρελθόν, βρίσκεται στο Εφετείο. Εάν η απόφαση οριστικοποιηθεί, ο Ιμάμογλου θα αποκλειστεί πολιτικά. Εάν αποφασιστούν εκλογές κατά τη διάρκεια της πολιτικής του απαγόρευσης, δεν θα μπορέσει να είναι υποψήφιος, ακόμη και αν ανακτήσει το δίπλωμά του. 

5. Οι αγωγές για αρχηγία εγκληματικής οργάνωσης και υποβοήθηση τρομοκρατίας: Εάν οι έρευνες εναντίον του μετατραπούν σε αγωγές, ο Ιμάμογλου θα δικαστεί για σοβαρές κατηγορίες. Εάν καταδικαστεί σε ταχεία διαδικασία και η ποινή οριστικοποιηθεί γρήγορα, δεν θα μπορέσει να είναι υποψήφιος σε πιθανές πρόωρες εκλογές.