Ανάλυση: Δεύτερη ματιά στα όσα έγιναν στη Γενεύη- Πόσο ουσιαστική είναι η πρόοδος στο Κυπριακό

Η άτυπη πενταμερής διάσκεψη για το Κυπριακό που πραγματοποιήθηκε στη Γενεύη σηματοδότησε την πρώτη ουσιαστική πρόοδο στο ζήτημα από το 2017. Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, ανακοίνωσε μια σειρά από Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), τον διορισμό νέου προσωπικού απεσταλμένου και τον προγραμματισμό νέας πενταμερούς συνάντησης στα τέλη Ιουλίου. Οι συνομιλίες διεξήχθησαν σε εποικοδομητικό κλίμα, με αμφότερες τις πλευρές να επιδεικνύουν δέσμευση για πρόοδο, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέφρασε σαφώς τη θέση της για την επίλυση του Κυπριακού.

Οι ηγέτες της Ελληνοκυπριακής και της Τουρκοκυπριακής κοινότητας παρουσίασαν τις θέσεις τους, αντανακλώντας τόσο τις προοπτικές συνεργασίας όσο και τις αποκλίνουσες απόψεις τους για το μέλλον των διαπραγματεύσεων. 

Σημαντική πρόοδος και δέσμευση για συνέχιση του διαλόγου 

Ο Γενικός Γραμματέας χαρακτήρισε τη συνάντηση ως την «πιο σημαντική πρόοδο από το 2017», επισημαίνοντας ότι και οι δύο πλευρές έδειξαν σαφή πρόθεση για τη συνέχιση του διαλόγου. «Οι συζητήσεις διεξήχθησαν σε εποικοδομητικό κλίμα, με αμφότερες τις πλευρές να επιδεικνύουν δέσμευση για την επίτευξη προόδου», τόνισε ο κ. Γκουτέρες. 

Αντιδράσεις Χριστοδουλίδη 

Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, εξέφρασε την ικανοποίησή του για τα αποτελέσματα της συνάντησης. Σε δηλώσεις του, ανέφερε: «Λαμβάνοντάς υπόψη τη δημόσια ρητορική που ακούγαμε από την άλλη πλευρά πριν έρθουμε στη Γενεύη, θέλω να εκφράσω την ικανοποίηση μου για το αποτέλεσμα. Υπάρχουν εξελίξεις προς τη σωστή κατεύθυνση μετά από το 2017, όπως ανέφερε και ο ίδιος ο ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών». 

Ο κ. Χριστοδουλίδης επισήμανε ότι η συνάντηση αποτέλεσε ένα «πρώτο σημαντικό, θετικό βήμα» προς την επανέναρξη των συνομιλιών. «Αυτός είναι ο μεγάλος στόχος. Δεν είμαστε ακόμα εκεί, αλλά από το 2017, και χρησιμοποιώντας τα λόγια του ΓΓ, έγινε ένα πρώτο σημαντικό βήμα», πρόσθεσε. 

Τρία βασικά σημεία της συνάντησης 

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης επεσήμανε τρία βασικά σημεία που προέκυψαν από τη συνάντηση: 

1. Διορισμός Προσωπικού Απεσταλμένου: Ο ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών αποφάσισε να διορίσει έναν νέο Προσωπικό Απεσταλμένο, ο οποίος θα ασχοληθεί με την επανέναρξη των συνομιλιών στο πλαίσιο του συμφωνημένου πλαισίου. 

2. Νέα Συνάντηση στα τέλη Ιουλίου: Συμφωνήθηκε η διεξαγωγή νέας συνάντησης σε διευρυμένη μορφή στα τέλη Ιουλίου, με στόχο την αξιολόγηση της προόδου που θα έχει επιτευχθεί μέχρι τότε. 

3. Κοινή Επιστολή της ΕΕ: Η κοινή επιστολή της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προς τον ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών καθορίζει τη θέση της ΕΕ για την επίλυση του Κυπριακού, χωρίς να αφήνει περιθώρια για διαφορετικές ερμηνείες ή προσεγγίσεις. 

Ευχαριστίες και επόμενα βήματα 

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ευχαρίστησε τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου, τους συνεργάτες του και την ομάδα του Τύπου για τη σκληρή δουλειά τους. «Αυτή η μεγάλη προσπάθεια δεν ολοκληρώνεται σήμερα, αλλά ξεκινά σήμερα», τόνισε, αναφέροντας ότι σύντομα θα καλέσει ειδική συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου για να αξιολογηθούν τα αποτελέσματα της συνάντησης και να σχεδιαστούν τα επόμενα βήματα. 

Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης 

Ο Γενικός Γραμματέας εξέφρασε την ελπίδα ότι τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και η προγραμματισμένη συνάντηση στα τέλη Ιουλίου θα συμβάλουν στην επίτευξη μιας βιώσιμης λύσης. «Είναι μια νέα ατμόσφαιρα», σημείωσε, υπογραμμίζοντας τη σημασία της δέσμευσης και της κατεπείγουσας ανάγκης για πρόοδο. 

Η θέση της Τουρκίας 

Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκικής Δημοκρατίας, Οντσού Κέτσελι, ανέφερε ότι στην άτυπη συνάντηση για το Κυπριακό στη Γενεύη συμφωνήθηκε η πρόοδος σε αρκετούς τομείς. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται το άνοιγμα νέων σημείων διέλευσης, η αποναρκοθέτηση του νησιού και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ηλιακή ενέργεια. 

• Ο κ. Κέτσελι τόνισε ότι η συνάντηση, η οποία πραγματοποιήθηκε σε διευρυμένη μορφή, αποτέλεσε ένα σημαντικό βήμα προς την ανάπτυξη σχέσεων καλής γειτονίας μεταξύ των δύο κοινοτήτων. «Συζητήθηκαν τομείς συνεργασίας που μπορούν να ωφελήσουν και τους δύο λαούς, σε ένα περιβάλλον όπου δεν υπάρχει ακόμη κοινό έδαφος για την τελική διευθέτηση του Κυπριακού», ανέφερε. 

Ο Εκπρόσωπος του Τουρκικού Υπουργού Εξωτερικών ανέφερε επίσης ότι ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ αναμένεται να διορίσει έναν Προσωπικό Εκπρόσωπο για το Κυπριακό προσθέτοντας ότι «την επόμενη περίοδο θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας για την ανάπτυξη μιας κουλτούρας συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών, σε στενή διαβούλευση με την τουρκοκυπριακή πλευρά». 

Οι δηλώσεις του Προέδρου Τατάρ 

Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Ερσίν Τατάρ, εξέφρασε την αισιοδοξία του για τα αποτελέσματα της συνάντησης. Σε δηλώσεις του, τόνισε: «Πιστεύω ότι με μια νέα προσέγγιση και πολιτική μπορούμε να προχωρήσουμε στα επόμενα βήματα». 

• Ο Τατάρ υπογράμμισε ότι για να συνεχιστούν οι επίσημες συνομιλίες, είναι απαραίτητη η «κυρίαρχη ισότητα» και το «ισότιμο καθεστώς». «Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε χωρίς αυτό», πρόσθεσε. 

Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης ανέφερε ότι συμφωνήθηκε η διεξαγωγή νέας συνάντησης στα τέλη Ιουλίου, ενώ ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ θα διορίσει έναν Προσωπικό Εκπρόσωπο για να βοηθήσει στην προετοιμασία των επόμενων βημάτων. 

Μια νέα σελίδα για το Κυπριακό 

Ο Τατάρ χαρακτήρισε τη συνάντηση ως την «άνοιγμα μιας νέας σελίδας» για το Κυπριακό. «Προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε ένα πιο μόνιμο και βιώσιμο περιβάλλον για τις δύο πλευρές, σε ένα πιο ολοκληρωμένο και εποικοδομητικό πλαίσιο», σημείωσε. 

Τονίζοντας ότι οι Τουρκοκύπριοι και οι Ελληνοκύπριοι αξίζουν κάτι καλύτερο, ο Τατάρ ανέφερε ότι η ομοσπονδιακή λύση δεν κατάφερε να ολοκληρωθεί στο παρελθόν. «Ως Τουρκοκύπριοι, η ιδέα μας για μια ομοσπονδιακή λύση είναι ξεκάθαρη. Μπορούμε να διεξάγουμε επίσημες διαπραγματεύσεις μόνο με κυρίαρχη ισότητα και δύο κράτη», δήλωσε. 

Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης εξέφρασε την ευχαρίστησή του προς τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον Υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν για την υποστήριξή τους. 

Νέες προτάσεις για ένα βιώσιμο μέλλον 

Ο κ. Τατάρ πρότεινε τη δημιουργία ενός Κυπριακού Συμβουλίου Συνεργασίας (ΚΣΕ), με στόχο την προώθηση της συνεργασίας σε θέματα όπως: 

• Τραπεζικές και χρηματοπιστωτικές συναλλαγές. 

• Εμπόριο και τουρισμός. 

• Θαλάσσιοι ενεργειακοί πόροι. 

• Σύνδεση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας με το διασυνδεδεμένο σύστημα της ΕΕ. 

• Παράνομη μετανάστευση. 

• Μετάβαση στην πράσινη ενέργεια. 

• Διαχείριση υδάτινων πόρων. 

• Κοινή δράση κατά των φυσικών καταστροφών. 

• Αποναρκοθέτηση. 

Ο Τατάρ εξήγησε ότι το Συμβούλιο θα αποτελείται από τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων, δύο διαπραγματευτές και τους επικεφαλής των σχετικών ομάδων. Οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με συναίνεση, ενώ το Συμβούλιο θα μπορεί να λειτουργήσει ως πλατφόρμα για την επίλυση διαφορών μέσω του διαλόγου και της διπλωματίας. 

Η άρση της απομόνωσης 

Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης τόνισε την ανάγκη για άρση της απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων. «Η συνέχιση της απομόνωσης εμποδίζει τους Τουρκοκύπριους να απολαμβάνουν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, όπως οι απευθείας πτήσεις, το απευθείας εμπόριο και οι άμεσες επαφές», δήλωσε. 

• Ο κ. Τατάρ υπενθύμισε ότι οι Τουρκοκύπριοι βρίσκονται εκτός του διεθνούς συστήματος εδώ και 62 χρόνια, κάτι που αποτελεί βασικό εμπόδιο για την επίλυση του Κυπριακού. 

Η συνάντηση στη Γενεύη αποτέλεσε ένα σημαντικό βήμα προς την επίλυση του Κυπριακού, με τις δύο πλευρές να δείχνουν πρόθεση για συνεργασία. Ωστόσο, οι διαφορές παραμένουν, ιδιαίτερα ως προς το καθεστώς και την ισότητα μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Τα επόμενα βήματα, συμπεριλαμβανομένης της νέας συνάντησης στα τέλη Ιουλίου, θα καθορίσουν κατά πόσο η πρόοδος αυτή θα οδηγήσει σε μια ολοκληρωμένη λύση.