Ανάλυση: Είμαστε στα πρόθυρα μιας ανοιχτής σύγκρουσης ΗΠΑ-Ιράν μέσω… Χούθι;

Σε μια κίνηση που στέλνει μηνύματα πέρα από την Υεμένη, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξαπέλυσαν επιθέσεις εναντίον των Χούθι (Ανσάρ Αλλάχ) σε στρατηγικά σημεία στην πρωτεύουσα Σαναά, την Σαάντα και την αλ-Μπάιντα. Η επίθεση, που έγινε με εντολή του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, χαρακτηρίστηκε ως απάντηση στις πρόσφατες ενέργειες των Χούθι εναντίον ισραηλινών πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα. Ο Τραμπ προειδοποίησε ότι καμία «τρομοκρατική δύναμη» δεν θα εμποδίσει τα αμερικανικά πλοία να πλέουν ελεύθερα, ενώ χαρακτήρισε τους Χούθι ως «εγκληματίες που υποστηρίζονται από το Ιράν». Μάλιστα έκανε ακόμη ένα βήμα λέγοντας πως οποιαδήποτε βολή από τους Χούθι θα εκλαμβάνεται ως βολή από το Ιράκ προειδοποιώντας για καταστροφικές συνέπειες.

Η επίθεση των ΗΠΑ έρχεται σε μια περίοδο έντασης στην περιοχή, με τους Χούθι να ανακοινώνουν ότι θα επαναλάβουν τις επιθέσεις τους εναντίον ισραηλινών πλοίων ως αντίποινα για την πολιορκία της Λωρίδας της Γάζας.

Παρά τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που ίσχυε από τον Ιανουάριο, οι Χούθι επανήλθαν στις επιχειρήσεις τους, κάτι που οδήγησε τις ΗΠΑ να ενεργοποιήσουν τον στρατιωτικό τους μηχανισμό.

Η αμερικανική πλευρά, ωστόσο, δεν περιορίστηκε μόνο στους Χούθι. Οι επιθέσεις ερμηνεύτηκαν ως μήνυμα προς το Ιράν, το οποίο οι ΗΠΑ θεωρούν ως τον κύριο υποκινητή των ενεργειών των Χούθι.

Ο Τραμπ τόνισε ότι η Τεχεράνη θα θεωρείται «πλήρως υπεύθυνη» αν συνεχίσει να υποστηρίζει την ομάδα, προειδοποιώντας ότι οι ΗΠΑ δεν θα είναι «ευγενικές» σε περίπτωση νέων απειλών.

Η απάντηση του Ιράν

Το Ιράν απάντησε άμεσα στις αμερικανικές κατηγορίες. Ο υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγκτσί υπογράμμισε ότι η Ουάσινγκτον δεν έχει το δικαίωμα να «υπαγορεύει» την εξωτερική πολιτική της Τεχεράνης και κάλεσε τις ΗΠΑ να «σταματήσουν να σκοτώνουν τον λαό της Υεμένης». Παράλληλα, ο εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών, Εσμαΐλ Μπαγκάι, καταδίκασε την επίθεση ως «κατάφωρη παραβίαση του Χάρτη του ΟΗΕ και των διεθνών νόμων».

Σε στρατιωτικό επίπεδο, ο αρχιστράτηγος των Ενόπλων Δυνάμεων της Ιρανικής Επανάστασης (IRGC), Χοσεΐν Σαλαμί, αρνήθηκε οποιαδήποτε άμεση εμπλοκή του Ιράν στις αποφάσεις των Χούθι. Ωστόσο, προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε απειλή εναντίον του Ιράν θα αντιμετωπιστεί με «σταθερή, αποφασιστική και καταστροφική απάντηση».

Η στρατηγική πίσω από την επίθεση

Η επίθεση των ΗΠΑ ερμηνεύτηκε από παρατηρητές ως μέρος της ευρύτερης στρατηγικής «μέγιστης πίεσης» του Τραμπ εναντίον του Ιράν. Αυτή η στρατηγική, που εφαρμόζεται από το 2024, έχει ως στόχο να αναγκάσει την Τεχεράνη να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για τον πυρηνικό φάκελο και να σταματήσει την υποστήριξή της προς τις παρατάξεις της αντίστασης, όπως τους Χούθι.

Κύρια σημεία της στρατηγικής:

1. Σύνδεση Χούθι-Ιράν: Οι ΗΠΑ επιχειρούν να συνδέσουν άμεσα τις ενέργειες των Χούθι με την ιρανική πολιτική, προκειμένου να δημιουργήσουν διεθνή πίεση στην Τεχεράνη.
2. Αποτροπή και εκφοβισμός: Η επίθεση στους Χούθι αποσκοπεί να εκφοβίσει όχι μόνο την ομάδα της Υεμένης, αλλά και άλλες παρατάξεις της αντίστασης στη Μέση Ανατολή, όπως η Χεζμπολάχ και η Χαμάς.
3. Μήνυμα προς την Τεχεράνη: Η χρήση ποιοτικού οπλισμού και η στρατηγική επιλογή των στόχων στέλνουν ένα σαφές μήνυμα στο Ιράν ότι οι ΗΠΑ διαθέτουν τη δυνατότητα και την πρόθεση να επαναλάβουν παρόμοιες ενέργειες.

Οι επιπτώσεις και οι προκλήσεις

Η επίθεση των ΗΠΑ δημιούργησε μια σειρά από προκλήσεις και ερωτήματα για το μέλλον της περιοχής:

1. Αντιδράσεις των Χούθι: Οι Χούθι αναμένεται να ανταποδώσουν με νέες επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα, ενισχύοντας τον κύκλο της βίας. Η Τεχεράνη, από την πλευρά της, θα συνεχίσει να αρνείται οποιαδήποτε άμεση εμπλοκή, αλλά θα υποστηρίζει την ομάδα πολιτικά και στρατιωτικά.
2. Διεθνείς αντιδράσεις: Η επίθεση των ΗΠΑ έχει ήδη προκαλέσει κατακραυγή από χώρες και οργανισμούς που την θεωρούν παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Η Ρωσία και η Κίνα έχουν εκφράσει ανησυχίες για την κλιμάκωση της έντασης.
3. Πολιτική του Τραμπ: Η στρατηγική του Τραμπ να χρησιμοποιεί τη στρατιωτική δύναμη ως εργαλείο πίεσης μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω αστάθεια στην περιοχή. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητά της παραμένει αμφίβολη, καθώς το Ιράν και οι σύμμαχοί του δεν φαίνεται να υποχωρούν.

Η επίθεση των ΗΠΑ στους Χούθι δεν είναι απλώς μια απάντηση στις ενέργειες της ομάδας της Υεμένης, αλλά ένα σαφές μήνυμα προς το Ιράν. Ο Τραμπ επιχειρεί να αυξήσει την πίεση στην Τεχεράνη, συνδέοντας τις ενέργειες των Χούθι με την ιρανική πολιτική και απαιτώντας τη διακοπή της υποστήριξής της προς τις παρατάξεις της αντίστασης.

Ωστόσο, η απάντηση του Ιράν και των Χούθι δείχνει ότι η στρατηγική αυτή μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω κλιμάκωση της έντασης, χωρίς να εγγυάται την επίτευξη των στόχων της Ουάσινγκτον. Η περιοχή παραμένει ένα σημείο έντασης, με τις διεθνείς αντιδράσεις και τις στρατηγικές των τοπικών δυνάμεων να καθορίζουν το μέλλον της.