Guardian για Τραμπ: Ονειρεύεται MAGA… αυτοκρατορία αλλά πιθανότερα θα αφήσει ένα πυρηνικό κολαστήριο

Η βρετανική εφημερίδα Guardian προειδοποιεί, μέσα από ανάλυσή της, για τον κίνδυνο μιας νέας πυρηνικής κούρσας εξοπλισμών σε περίπτωση επανεκλογής του Ντόναλντ Τραμπ. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η απομάκρυνση της Ουάσινγκτον από τις παραδοσιακές της συμμαχίες και η στροφή προς τον απομονωτισμό ενδέχεται να αποσταθεροποιήσουν τη διεθνή τάξη ασφαλείας. Η ανάλυση, χρησιμοποιώντας ιστορικά παραδείγματα, αναδεικνύει την ευθραυστότητα της πυρηνικής ισορροπίας στο παρελθόν και υπογραμμίζει πως η εγκατάλειψη της Ουκρανίας από τις ΗΠΑ μπορεί να υπονομεύσει κάθε μελλοντική προσπάθεια διεθνούς αφοπλισμού.

Την ίδια στιγμή, αναλύεται το επεκτατικό όραμα της MAGA του Τραμπ για μια αυτοκρατορική Αμερική, που απειλεί τόσο την Ευρώπη όσο και την παγκόσμια σταθερότητα, αφήνοντας ανοιχτό το ερώτημα: οδεύουμε προς μια νέα ισορροπία ή έναν καταστροφικό πόλεμο;

Όπως αναφέρει ο Guardian, στο κείμενο που υπογράφει ο λέκτορας πολιτικών επιστημών, Alexander Hurst το 1965, η βρετανική κυβέρνηση μπλόκαρε την προβολή της ταινίας The War Game, ενός ψευδοντοκιμαντέρ που είχε παραγγείλει το BBC, καθώς έκρινε ότι το περιεχόμενό του ήταν υπερβολικά «τρομακτικό» για το κοινό.

Η ταινία απεικόνιζε με ψυχρή ρεαλιστικότητα το τι θα συνεπαγόταν μια πυρηνική επίθεση στο Ηνωμένο Βασίλειο. Χρειάστηκαν δύο δεκαετίες για να προβληθεί τελικά, λίγο πριν την κυκλοφορία του Threads, μιας ταινίας που παρουσίασε, για πρώτη φορά με επιστημονική ακρίβεια, το σενάριο ενός πυρηνικού χειμώνα.

Οι εικόνες αυτές δεν είναι απλώς κατασκευάσματα του κινηματογράφου. Ο κόσμος, κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, γλίτωσε την απόλυτη καταστροφή περισσότερες από μία φορές. Δύο από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις όπου η ανθρωπότητα βρέθηκε στο χείλος της πυρηνικής σύγκρουσης αφορούν μεμονωμένες αποφάσεις ανθρώπων που τόλμησαν να αψηφήσουν τα πρωτόκολλα.

Το 1962, κατά τη διάρκεια της Κρίσης των Πυραύλων στην Κούβα, ο Σοβιετικός αξιωματικός Βασίλι Αρχίποφ απέτρεψε τη χρήση πυρηνικών όπλων από το υποβρύχιό του, τη στιγμή που οι δύο άλλοι ανώτεροι αξιωματικοί πίστεψαν ότι οι ήχοι των εκρήξεων γύρω τους ήταν σημάδι πολέμου. Είκοσι ένα χρόνια αργότερα, το 1983, ο Σοβιετικός αξιωματικός Στάνισλαβ Πετρόφ αρνήθηκε να αναφέρει ανιχνευμένη εκτόξευση πυρηνικών πυραύλων από τις ΗΠΑ, υποθέτοντας –σωστά, όπως αποδείχθηκε– ότι το σύστημα προειδοποίησης είχε κάνει λάθος.

Αυτές οι στιγμές δείχνουν πόσο εύθραυστη ήταν η ισορροπία και πόσο μικρά περιθώρια λάθους υπάρχουν σε ένα πυρηνικό περιβάλλον. Σήμερα, όμως, αυτή η ισορροπία διαταράσσεται και πάλι.

Η Ουκρανία και η διάλυση της εμπιστοσύνης

Το 1994, η Ουκρανία εγκατέλειψε το τεράστιο πυρηνικό της οπλοστάσιο –το τρίτο μεγαλύτερο στον κόσμο εκείνη την εποχή– με αντάλλαγμα εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Ρωσία. Τρεις δεκαετίες αργότερα, η Ρωσία έχει καταπατήσει αυτές τις δεσμεύσεις, και ο Ντόναλντ Τραμπ, αντί να υπερασπιστεί τη συμφωνία, δείχνει να γέρνει προς την πλευρά του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Με τις ΗΠΑ να διακόπτουν τη στρατιωτική βοήθεια και την ανταλλαγή πληροφοριών με την Ουκρανία, ο κόσμος λαμβάνει ένα σαφές μήνυμα: καμία χώρα δεν μπορεί πλέον να βασίζεται σε διεθνείς εγγυήσεις ασφαλείας. Αντί να περιοριστεί η εξάπλωση των πυρηνικών όπλων, η προδοσία της Ουκρανίας καθιστά πιο πιθανό ότι άλλα κράτη –ακόμα και παραδοσιακοί σύμμαχοι των ΗΠΑ– θα επιδιώξουν να αποκτήσουν τα δικά τους πυρηνικά όπλα.

Η αυτοκρατορία της MAGA και η επεκτατική στρατηγική του Τραμπ

Η κυβέρνηση Τραμπ δεν έχει κρύψει τις επεκτατικές της βλέψεις. Στους κύκλους των υποστηρικτών της MAGA (Make America Great Again), κυκλοφορούν χάρτες που δείχνουν μια Αμερική που επιδιώκει να κυριαρχήσει πλήρως στη Βόρεια Αμερική. Ο ίδιος ο Τραμπ έχει ήδη ρίξει την πρώτη οικονομική «βολή» προς τον Καναδά, υπονοώντας ότι πρέπει να γίνει η «51η πολιτεία» των ΗΠΑ.

Κατά την ομιλία του στο Κογκρέσο, δήλωσε ανοιχτά ότι «θα πάρουμε τη Γροιλανδία με τον έναν ή τον άλλον τρόπο» και έβαλε στο στόχαστρο τη Διώρυγα του Παναμά. Ο στόχος της κυβέρνησης Τραμπ δεν είναι απλώς η εδαφική επέκταση, αλλά η μετατροπή των Ηνωμένων Πολιτειών σε μια απομονωμένη, ανεξέλεγκτη υπερδύναμη που δεν θα δεσμεύεται από διεθνείς συμφωνίες και συμμαχίες.

Το μεγαλύτερο εμπόδιο σε αυτό το όραμα είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ΕΕ ενσαρκώνει όλα όσα το στρατόπεδο Τραμπ επιδιώκει να διαλύσει: το κράτος δικαίου, τον έλεγχο της εξουσίας, τη συνεργασία για την αντιμετώπιση παγκόσμιων κρίσεων όπως η κλιματική αλλαγή.

Ο κόσμος επανεξοπλίζεται

Με την αμερικανική Δημοκρατία να υποχωρεί και τη στρατηγική των ΗΠΑ να αλλάζει ριζικά, η πιθανότητα μιας νέας κούρσας εξοπλισμών είναι πλέον ορατή. Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Αυστραλία και Καναδάς έχουν ήδη βάσιμους λόγους να επανεξετάσουν τη στάση τους απέναντι στα πυρηνικά όπλα.

Στην Ευρώπη, ο Εμανουέλ Μακρόν ήταν σαφής: «Θέλω να πιστεύω ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μείνουν στο πλευρό μας, αλλά πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για το αντίθετο». Ο Γάλλος πρόεδρος υπονόησε ότι η γαλλική πυρηνική αποτροπή –η μόνη στην ΕΕ– μπορεί να επεκταθεί ώστε να καλύψει ολόκληρη την Ευρώπη.

Ωστόσο, θα είναι αρκετή η γαλλική δύναμη πυρηνικής αποτροπής; Η Ρωσία έχει ήδη χρησιμοποιήσει την πυρηνική απειλή ως όπλο εκφοβισμού στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η ΕΕ ίσως χρειαστεί να δημιουργήσει τη δική της, ανεξάρτητη στρατηγική αποτροπής.