Άλλο “παιχνίδι”, άλλοι κανόνες- Και μας αφορά…

Μετά το “μπούλινγκ” του Τραμπ στον Ζελένσκι, οι διεθνολόγοι λένε ότι “άλλαξε τους όρους του παιχνιδιού”. Δεν είναι ακριβές. Η αλήθεια είναι ό,τι άλλαξε το ίδιο το “παιχνίδι”. Διότι τα παιχνίδια έχουν κανόνες, η πολιτική που ασκεί μέχρις ώρας ο αμερικανός πρόεδρος διέπεται μόνο από μία εγωπαθή τάση να υλοποιήσει το “America first”, στην πλέον “αυτοκρατορική” του διάσταση, ακόμα και ως “America alone”.

Ότι κι αν πιστεύει κανείς για τον Ζελένσκι (και είναι αλήθεια πως υπάρχουν πολλά που μπορεί να του χρεώσει), εκπροσωπεί μία χώρα που δέχτηκε μία εισβολή και τώρα τίθεται εκτός από ένα τραπέζι διαπραγματεύσεων στο οποίο θα αποφασιστεί η επαναχάραξη συνόρων στην ανατολική μεθόριο της Ευρώπης. Από μόνη της αυτή η εξέλιξη αποτελεί μία γεωπολιτική δυστοπία, η οποία με την επιβολή των ΗΠΑ τείνει να μετατραπεί σε μία νέα παγκόσμια “κανονικότητα”- από τη Γάζα έως την Ουκρανία, και όχι μόνο…

Για τη Βρετανία του Στάρμερ, ή για την ανάγκη του Μακρόν να βρει σανίδα σωτηρίας για να εξισορροπήσει το θρυματισμένο πολιτικό του προφίλ στο εσωτερικό της Γαλλίας, ακόμα περισσότερο για την Γερμανία, τον παραπαίοντα Τριντό και άλλες χώρες και ηγέτες, η αντιπαράθεση με τη νέα “Pax Americana” είναι μάλλον θέμα γοήτρου και στο βάθος μία σύγκρουση για τους παγκόσμιους οικονομικούς και στρατιωτικούς συσχετισμούς.

Η Ελλάδα, ωστόσο, έχει τους δικούς της λόγους να ανησυχεί.

Διότι, σε μία καινούρια “σκακιέρα”, χωρίς τους κανόνες που ίσχυαν, έστω και ελαστικά, μέχρι τώρα, εύκολα οι αξιωματικοί καταλήγουν πιόνια.

Δεν είναι μόνο, ωστόσο, το γεγονός ότι η φιλοσοφία που εκπροσωπεί ο Τραμπ είναι πιθανό να αποκτήσει εφαρμογές που μας αφορούν άμεσα (Κύπρος, Αιγαίο), είναι και το ότι η πρώτη ανεπεξέργαστη αντίδραση της “αλλης Δύσης” περιλαμβάνει σε σημαντικό ρόλο την Τουρκία.

Στην πρώτη διάσκεψη που οργάνωσε ο Μακρόν στο Παρίσι, ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν έλαβε πρόσκληση και χρειάστηκε παρέμβαση στο παρασκήνιο για να προσκληθεί στη δεύτερη, μάλλον ήσσονος σημασίας. Το ίδιο συνέβη και στη σύνοδο του Λονδίνου, όπου συγκροτήθηκε η αποκληθείσα “συμμαχία των προθύμων”- πόσο πιό ατυχής θα μπορούσε να είναι η σήμανση που δόθηκε;

Στην “παρέα” του Στάρμερ προσκλήθηκε, όμως, ο Ερντογάν που εκπροσωπήθηκε από τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών. Η Τουρκία επιβεβαιώνεται ως βασικός “παίκτης” στο νέο γεωπολιτικό τοπίο: στη Συρία, την ευρύτερη Μέση Ανατολή, αλλά και στο ουκρανικό, όπου έχει κατορθώσει να είναι ταυτόχρονα συνομιλητής του Πούτιν, του Ζελένσκι, της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Μετανιώνουν, άραγε, καθόλου όσοι εδώ τον αποκαλούσαν “απομονωμένο”;

Τα πράγματα μπορεί να εξελιχθούν ακόμα χειρότερα εφόσον η στρατηγική περί ευρωπαϊκής άμυνας, υπό τον φόβο συνολικής απόσυρσης των αμερικανικών εγγυήσεων ασφάλειας της Ε.Ε, καταλήξει σε μία αμυντική ομπρέλα τύπου ΝΑΤΟ, στην οποία η Τουρκία θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο.

Προφανώς κάτι τέτοιο πόρρω απέχει από το δόγμα της “στρατηγικής αυτονομίας” που προωθούν κάποιες χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, η δε εμπλοκή της Άγκυρας ακόμα και στην πιθανή αποστολή ευρωπαϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία όταν υπάρξει συμφωνία Τραμπ-Πούτιν, την καθιστά ακόμα πιό ισχυρή και παρεμβατική.

Μπορεί ο Ερντογάν να διακηρύσσει ότι τα “ήρεμα νερά” με την Ελλάδα δεν θα διαταραχθούν, από την άλλη, όμως, το στρατιωτικό (χρονικό) πλεονέκτημα που απέκτησε η χώρα μας με τα νέα εξοπλιστικά προγράμματα των τελευταίων ετών (Rafale, Belhara, κ.ά), μπορεί εύκολα να εξισορροπηθεί ή και να υπερκαλυφθεί από μία ενισχυμένη παρουσία της Τουρκίας στο ουκρανικό και συριακό πεδίο, αλλά και στα τραπέζια των διαπραγματεύσεων. Το είπε, άλλωστε, πολύ καθαρά. Χαρακτήρισε «στρατηγική προτεραιότητα» της Τουρκίας την προσχώρηση στην Ε.Ε. και σημείωσε ότι η ασφάλεια της Ευρώπης χωρίς την Τουρκία είναι αδιανόητη. «Αναμένουμε από τους Ευρωπαίους φίλους μας -κατέληξε – να προωθήσουν τη διαδικασία πλήρους ένταξής μας»

Κι’ αυτό που είδαμε στο δωμάτιο με τις πολυθρόνες στο Λευκό Οίκο, αυτό, δηλαδή, το νέο αμερικανικό “παιχνίδι” χωρίς κανόνες, δεν πρέπει να θεωρείται απίθανο να το δούμε στην Κύπρο. Όταν η νέα τάξη στην Ουάσιγκτον αποδέχεται ως τετελεσμένη μία πρόσφατη (ρωσική) εισβολή και την συνακόλουθη επαναχάραξη συνόρων, γιατί να μην αποδεχθεί μία άλλη εισβολή προ πεντηκονταετίας και την τουρκική επιδίωξη των δύο κρατών. Οι σπάνιες γαίες της Ουκρανίας είναι, υπό μία έννοια, το φυσικό αέριο της κυπριακής ΑΟΖ και συνολικά της νοτιοανατολικής Μεσογείου.