Οι επιλογές Ζελένσκι-Ευρώπης μετά τη ρήξη με Τραμπ-Καρέ-καρέ η σύγκρουση με προσωπικές αναφορές

Ο πλανήτης παρακολουθεί με αγωνία τις εξελίξεις στο ουκρανικό μετά τη σοκαριστική δημόσια αντιπαράθεση του ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι με τον αμερικανό πρόεδρο Ντ. Τραμπ και τον αντιπρόεδρο Βανς στο Οβάλ γραφείο, με σοβαρές κατηγορίες και προσωπικές αναφορές. Μάλιστα ήδη κάποιοι σχολιάζουν ότι το τέλος του πολέμου πλέον αναβάλλεται.

Οι αντιδράσεις των Ευρωπαίων συμμάχων του Ουκρανού προέδρου είναι πολλές και όλοι αναμένουν τη συνάντηση της Κυριακής και την επικείμενη έκτακτη σύνοδο Κορυφής.

ΔΕΙΤΕ ΤΟΝ ΕΚΡΗΚΤΙΚΟ ΔΙΑΛΟΓΟ ΣΤΟ ΟΒΑΛ ΓΡΑΦΕΙΟ:

President Trump and Vice President Vance will always stand for America and those who respect our position in the world. America will never be taken advantage of. pic.twitter.com/0cKfPYQDdk

— Margo Martin (@MargoMartin47) February 28, 2025

• Ζελένσκι: «Για ποια διπλωματία μιλάτε, Τζέι Ντι (Βανς); Τι εννοείτε;»
• Βανς: «Μιλάω για το είδος της διπλωματίας που θα σταματήσει την καταστροφή της χώρας σας. Κύριε Πρόεδρε, αν μου επιτρέπεται, νομίζω ότι είναι ασέβεια εκ μέρους σας να έρχεστε στο Οβάλ Γραφείο και να προσπαθείτε να το συζητήσετε μπροστά στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης. Αυτή τη στιγμή, εξαναγκάζετε τους κληρωτούς στρατιώτες σας στην πρώτη γραμμή γιατί αντιμετωπίζετε προβλήματα στρατιωτικού ανθρώπινου δυναμικού»
• Ζελένσκι: «Έχετε πάει ποτέ στην Ουκρανία για να δείτε τα προβλήματά μας;»
• Βανς: «Έχω διαβάσει πράγματα και ξέρω τι συμβαίνει: Παίρνετε ανθρώπους σε μια επίσκεψη προπαγάνδας, κύριε Πρόεδρε. Αρνείστε ότι έχετε πρόβλημα με την επιστράτευση στο στρατό σας; Και νομίζετε ότι δεν είναι ασέβεια να μπαίνετε στο Οβάλ Γραφείο των ΗΠΑ και να επιτίθεστε στην κυβέρνηση που προσπαθεί να αποτρέψει την καταστροφή της χώρας σας;»
• Ζελένσκι: «Αυτά είναι πολλά ερωτήματα. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Πρώτα απ ‘όλα, κατά τη διάρκεια ενός πολέμου, όλοι έχουν προβλήματα, ακόμα και εσείς».
• Τραμπ: «Δεν ξέρεις. Μη μας λες πώς να συμπεριφερθούμε. Προσπαθούμε να λύσουμε ένα πρόβλημα. Μην μας λέτε πώς να συμπεριφερθούμε. Δεν υπάρχει νομιμότητα για αυτό. (…) Έχετε φέρει τον εαυτό σας σε πολύ κακή θέση. Δεν έχεις χαρτί εδώ να παίξεις… χωρίς εμάς δεν έχεις χαρτί». «Παίζεις με τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων, παίζεις με τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο και αυτό που κάνεις είναι πολύ ασεβές προς τη χώρα μας».
• Τραμπ, θυμωμένος: «Σου έχουμε ήδη δώσει, λόγω του ανόητου προέδρου (Τζο Μπάιντεν), 350 δισεκατομμύρια (δολάρια) στρατιωτικό εξοπλισμό. Οι άντρες σου είναι γενναίοι αλλά χρησιμοποιούν τον εξοπλισμό μας, αν δεν τον είχες, αυτός ο πόλεμος θα είχε τελειώσει σε δύο εβδομάδες. Δύο ημέρες».
• Ζελένσκι νευρικά: «Όπως ακούω τον Πούτιν να λέει εδώ και τρεις μέρες. Ή σε λιγότερο από δύο εβδομάδες».
• Τραμπ: «Θα είναι πολύ δύσκολο να διαπραγματευτούμε έτσι».
• Βανς: «Απλά πες ευχαριστώ».
• Τραμπ: «Νομίζω ότι είναι καλό που ο αμερικανικός λαός βλέπει τι συμβαίνει. Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό. Γι’ αυτό το αφήνω να συνεχιστεί για τόσο πολύ. Πρέπει να είστε ευγνώμονες, δεν έχετε χαρτί να παίξετε. Οι πολίτες σας πεθαίνουν. Κοιτάξτε, δεν έχετε στρατεύματα και μετά μας λέτε: “Δεν θέλω εκεχειρία, δεν θέλω να σταματήσω τις εχθροπραξίες τώρα». Άκου, το παίρνεις για να σταματήσεις να πέφτουν σφαίρες και τη σφαγή των ανδρών σου, λες ότι δεν θέλεις κατάπαυση του πυρός, εγώ θέλω».
• Τραμπ: «Νομίζω ότι είδαμε αρκετά. Καλή τηλεθέαση».

Μετά την πρόωρη αποχώρηση του Ζελένσκι από τον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ υπογράμμισε σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social ότι ο πρόεδρος της Ουκρανίας θα μπορούσε να επιστρέψει «όταν είναι έτοιμος για ειρήνη».

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, όπως και οι ευρωπαίοι σύμμαχοί του, φοβάται πως θα πληρώσει το τίμημα της θεαματικής προσέγγισης Ουάσινγκτον-Μόσχας και αναζητεί απεγνωσμένα εγγυήσεις ασφαλείας σε περίπτωση εκεχειρίας, τις οποίες οι ΗΠΑ αρνούνται επί του παρόντος να παράσχουν. Πολλώ δε μάλλον μετά την άνευ προηγουμένου συνάντηση στα μέσα Φεβρουαρίου μεταξύ αμερικανών και ρώσων αξιωματούχων στη Σαουδική Αραβία, οι οποίοι ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις με στόχο τον τερματισμό του πολέμου, χωρίς να προσκαλέσουν ούτε το Κίεβο ούτε τους Ευρωπαίους.

Οι ευρωπαίοι ηγέτες βρίσκονται σε επιφυλακή και έσπευσαν να ταχθούν στο πλευρό του Κιέβου. «Η Ουκρανία μπορεί να βασίζεται στη Γερμανία και στην Ευρώπη», αντέδρασε ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς. Η ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι ζήτησε να συγκληθεί «χωρίς καθυστέρηση» μια σύνοδος κορυφής με τη συμμετοχή των ΗΠΑ, της ΕΕ και των συμμάχων τους για την Ουκρανία.

H επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάγια Κάλας, δεν δίστασε να αμφισβητήσει την αμερικανική ηγεμονία στη Δύση. «Σήμερα έγινε σαφές ότι ο ελεύθερος κόσμος χρειάζεται έναν νέο ηγέτη», έγραψε σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Χ (πρώην Twitter).

Ο γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, δήλωσε ότι «εάν κάποιος παίζει με τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο, αυτός είναι ο Βλαντίμιρ Πούτιν» και όχι ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, όπως κατηγόρησε τον ουκρανό πρόεδρο ο Ντόναλντ Τραμπ.

Ευρωπαίοι ηγέτες θα συναντηθούν στο Λονδίνο την Κυριακή κατόπιν πρόσκλησης του βρετανού πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ, ο οποίος την Πέμπτη συναντήθηκε με τον Τραμπ στην Ουάσινγκτον. Είχε προηγηθεί η συνάντηση Μακρόν-Τραμπ τη Δευτέρα στον Λευκό Οίκο.

Σύνοδο κορυφής για την Ουκρανία έχει συγκαλέσει στις 6 Μαρτίου ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα.

Η διαφορετική εκδοχή

Όπως αναφέρουν σε αναλύσεις τους ουκρανικά μέσα ενημέρωσης που στέκονται επικριτικά στην ουκρανική κυβέρνηση η αρνητική στάση του Ζελένσκι απέναντι στην κατάπαυση του πυρός δεν είναι είδηση και προσθέτουν ότι το νέο στοιχείο είναι η σκληρή πίεση Τραμπ, ο οποίος κατηγόρησε δημόσια τον Ζελένσκι για την απροθυμία του να τερματίσει τον πόλεμο.

Ενώ ο Τραμπ μετά τις συναντήσεις με Μακρόν και Στάρμερ έγινε πιο ήπιος ο Ζελένσκι πήγε στην Ουάσιγκτον με ένα εντελώς σαφές πρόγραμμα: να πείσει τον Τραμπ να άρει το αίτημα για άμεση κατάπαυση του πυρός, να επικεντρωθεί στην ενίσχυση των διαπραγματευτικών θέσεων του Κιέβου επιβεβαιώνοντας τη συνέχιση των προμηθειών όπλων, την έκδοση εγγυήσεων σε ειρηνευτικές δυνάμεις και, ενδεχομένως, την ενίσχυση των κυρώσεων κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας.

Για όλα αυτά, ο Ζελένσκι ήταν έτοιμος να υπογράψει τη συμφωνία για τα ορυκτά. Ένα παζάρι που ήταν βέβαιο ότι δεν θα δεχτεί ο αμερικανός πρόεδρος.

Στην πραγματικότητα, αυτό που συνέβη είναι η εξαφάνιση των ψευδαισθήσεων μεταξύ της Ουκρανίας και των Ευρωπαίων ότι ο Τραμπ θα αλλάξει τη θέση του σχετικά με την ανάγκη κατάπαυσης του πυρός και θα αρχίσει να εφαρμόζει το «σχέδιο Ζελένσκι».

Ο Τραμπ είπε στον Ζελένσκι δύο πράγματα σχεδόν άμεσα. Πρώτον: η επικοινωνία θα ξαναρχίσει μόνο όταν ο Ζελένσκι είναι έτοιμος για ειρήνη . Δεύτερον: εάν ο Ζελένσκι δεν είναι έτοιμος για ειρήνη, οι ΗΠΑ θα «φύγουν». Δηλαδή θα σταματήσουν να παρέχουν βοήθεια.

Και τώρα ο Zelensky αντιμετωπίζει δύο επιλογές:

Η πρώτη: Συνέχιση του πολέμου μέχρι ένα νικηφόρο τέλος, αλλά με τεράστιο κίνδυνο απώλειας της αμερικανικής βοήθειας και αυξανόμενης αντιπαράθεσης με την ηγεσία των ΗΠΑ (η οποία, μεταξύ άλλων, δημιουργεί το έδαφος για μια ολοένα στενότερη προσέγγιση μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας), με την ελπίδα μόνο βοήθειας από την Ευρώπη, της οποίας η ετοιμότητα να αντισταθμίσει την έλλειψη υποστήριξης με οτιδήποτε άλλο εκτός από αμερικανικά λόγια.

Η δεύτερη: Συμφωνία με το σχέδιο Τραμπ για ταχεία κατάπαυση του πυρός.

Οι προσεχείς δημόσιες δηλώσεις του Ζελένσκι θα δείξουν σε ποια κατεύθυνση θα αποφασίσει να κινηθεί.

Τι λένε δύο αναλυτές

Ο Μπράιαν Φίνουκαν του κέντρου μελετών International Crisis Group δήλωσε ότι «η εμφάνιση του προέδρου και του αντιπροέδρου των ΗΠΑ στο Οβάλ Γραφείο ήταν άνευ προηγουμένου, αλλά δεν προκαλεί έκπληξη, δεδομένων των γνωστών αισθημάτων του προέδρου Τραμπ για τη στρατιωτική υποστήριξη των ΗΠΑ στην Ουκρανία και του αφηγήματός του για τη ρωσική εισβολή».

Ο αμερικανός πρόεδρος αρνείται να θεωρήσει τη Μόσχα υπεύθυνη για τον πόλεμο.

«Ο τρόπος με τον οποίο μας άσκησαν πίεση οι Αμερικανοί, η φρασεολογία που χρησιμοποιούσαν για τον Ζελένσκι και για την Ουκρανία πριν από μια εβδομάδα, η στάση τους σε ό,τι αφορά τις διαπραγματεύσεις, οι εκτιμήσεις τους για τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο (…) όλα έδειχναν πως αυτή η ρήξη, αυτή η έκρηξη, ήταν αναπόφευκτη αργά ή γρήγορα», λέει ο ουκρανός πολιτικός αναλυτής Βολοντίμιρ Φεσένκο, διευθυντής του κέντρου μελετών Penta.

«Το τι μέλλει γενέσθαι είναι ασαφές», τονίζει ο Μπράιν Φίνουκαν, εκτιμώντας πως ενδεχομένως ο Ρεπουμπλικάνος Τραμπ να μειώσει τις παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία που είχαν εγκριθεί από τον προκάτοχό του, τον Δημοκρατικό, Τζο Μπάιντεν.