Αιφνίδια εξέλιξη: Στον “αέρα” η συμφωνία ΗΠΑ-Ουκρανίας για τα ορυκτά-“Αγκάθι” οι εγγυήσεις ασφαλείας

«Αν ο Ουκρανός ηγέτης λέει ότι η συμφωνία (για τα ορυκτά) δεν έχει οριστικοποιηθεί, δεν καταλαβαίνω γιατί μια πρόσκληση (για συνάντηση με τον Τραμπ) θα είχε νόημα», δήλωσε στο Reuters αξιωματούχος του Λευκού Οίκου αναφερόμενος στις δηλώσεις του Βολοντίμιρ Ζελένσκι. «Υπάρχει προσδοκία ότι ο ερχομός του θα γίνει για να αναγνωρίσει μια τελική θέση (για τη συμφωνία για τα ορυκτά) και εκείνος δεν έχει μια τελική θέση με βάση τα λεγόμενά του», πρόσθεσε ο αξιωματούχος.
Ο Ζελένσκι χαρακτήρισε λίγο νωρίτερα «αρχή» και «συμφωνία-πλαίσιο» τον συμβιβασμό στον οποίο κατέληξαν οι συνομιλίες με τις ΗΠΑ για την εκμετάλλευση των ορυκτών πόρων της χώρας του και τόνισε ότι η επιτυχία της θα εξαρτηθεί από τις συνομιλίες με τον Τραμπ.
«Είναι μία αρχή, δεν είναι παρά μία συμφωνία-πλαίσιο», δήλωσε σε δημοσιογράφους στο Κίεβο, η οποία μπορεί να προσφέρει εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία για την διασφάλιση μία βιώσιμης και δίκαιης ειρήνης.
Σημειώνεται πως ο Ζελένσκι κράτησε νωρίτερα σήμερα αποστάσεις σχετικά με τη συμφωνία για τα ορυκτά με τις ΗΠΑ, χαρακτηρίζοντάς τη συμφωνία πλαίσιο και «αρχική συμφωνία». Ο Ζελένσκι είπε ακόμη ότι δεν μπορεί να επιβεβαιώσει το ταξίδι του στην Ουάσιγκτον την Παρασκευή, προσθέτοντας ότι οι ομάδες εργάζονται σε αυτό.
Ο ηγέτης της Ουκρανίας λέει ότι αν επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο την Παρασκευή, θα είναι «πολύ άμεσος» ρωτώντας αν η Αμερική θα συνεχίσει να υποστηρίζει την Ουκρανία ή όχι.
Την ίδια ώρα, ο ουκρανός πρόεδρος πέταξε το μπαλάκι στον Τραμπ, λέγοντας πως η επιτυχία μιας αρχικής συμφωνίας για τα ορυκτά θα εξαρτηθεί από τον πρόεδρο των ΗΠΑ.
Ο πρόεδρος Ζελένσκι είπε ότι ελπίζει ότι μια αρχική συμφωνία για τα ορυκτά με τις ΗΠΑ «θα οδηγήσει σε περαιτέρω συμφωνίες», αλλά επιβεβαίωσε ότι δεν έχουν συμφωνηθεί ακόμη αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας. Η συμφωνία αναφέρεται περισσότερο ως «πλαίσιο».
Ο Ζελένσκι έκανε λόγο για ένα κοινό ταμείο όπου θα συνεισφέρει το 50% των εσόδων από φυσικούς πόρους της Ουκρανίας, αλλά προσθέτει ότι είναι «πολύ νωρίς για να μιλήσουμε για χρήματα».
Είπε επίσης ότι η ομάδα του πίεσε τους Αμερικανούς να συμπεριλάβουν μια γραμμή σχετικά με την υποστήριξη των εγγυήσεων ασφαλείας, αν και τίποτα συγκεκριμένο δεν έχει αποφασιστεί ακόμη.
Το κείμενο της συμφωνίας
Νωρίτερα πάντως είδε το φως της δημοσιότητας το κείμενο της τελικής συμφωνίας ΗΠΑ – Ουκρανίας για τα ορυκτά περιγράφει τα περιουσιακά στοιχεία που θα περάσουν στον έλεγχο του Ταμείου που δημιουργείται, αλλά αφήνει και κρίσιμα θέματα ανοικτά.
Θα διευκρινιστούν με το Fund Agreement για το οποίο η διαπραγμάτευση θα εκκινήσει άμεσα.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής έχουν παράσχει σημαντική οικονομική και υλική υποστήριξη στην Ουκρανία από την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022·
λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αμερικανικός λαός επιθυμεί να επενδύσει μαζί με την Ουκρανία σε μια ελεύθερη, κυρίαρχη και ασφαλή Ουκρανία·
ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και η Ουκρανία επιθυμούν μια διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία και μια διαρκή εταιρική σχέση μεταξύ των δύο λαών και των κυβερνήσεών τους·
ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και η Ουκρανία αναγνωρίζουν τη συμβολή της Ουκρανίας στην ενίσχυση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας εγκαταλείποντας οικειοθελώς το τρίτο μεγαλύτερο οπλοστάσιο πυρηνικών όπλων στον κόσμο·
ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και η Ουκρανία επιθυμούν να διασφαλίσουν ότι εκείνα τα κράτη και άλλα άτομα που ενήργησαν αρνητικά στην Ουκρανία στη σύγκρουση δεν θα επωφεληθούν από την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας μετά από μια διαρκή ειρήνη·
ΤΩΡΑ, ΕΠΟΜΕΝΩΣ, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και η κυβέρνηση της Ουκρανίας (η καθεμία, ένας «Συμμετέχων») συνάπτουν με το παρόν αυτήν τη Διμερή Συμφωνία που θεσπίζει Όρους και Προϋποθέσεις για ένα Επενδυτικό Ταμείο Ανασυγκρότησης για την εμβάθυνση της εταιρικής σχέσης μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και της Ουκρανίας, όπως ορίζεται στο παρόν.
- Οι Κυβερνήσεις της Ουκρανίας και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, με στόχο την επίτευξη διαρκούς ειρήνης στην Ουκρανία, σκοπεύουν να ιδρύσουν ένα Επενδυτικό Ταμείο Ανασυγκρότησης (Ταμείο), συνεργαζόμενοι στο Ταμείο μέσω κοινής ιδιοκτησίας, η οποία θα αποσαφινιστεί περαιτέρω στο Fund Agreement. Η κοινή ιδιοκτησία θα λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές συνεισφορές των Συμμετεχόντων όπως ορίζονται στις Ενότητες 3 και 4. Το Ταμείο θα διαχειρίζονται από κοινού εκπρόσωποι της κυβέρνησης της Ουκρανίας και της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Λεπτομερέστεροι όροι σχετικά με τη διακυβέρνηση και τη λειτουργία του Ταμείου θα οριστούν σε μεταγενέστερη συμφωνία (Fund Agreement) που θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης αμέσως μετά τη σύναψη της παρούσας Διμερούς Συμφωνίας. Το μέγιστο ποσοστό ιδιοκτησίας των ιδίων κεφαλαίων και των οικονομικών συμφερόντων του Ταμείου θα κατέχεται από την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και η αρχή λήψης αποφάσεων των εκπροσώπων της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής θα είναι στο βαθμό που επιτρέπεται υποκείμενο στην ισχύουσα νομοθεσία των Ηνωμένων Πολιτειών.
Κανένας από τους Συμμετέχοντες δεν θα πουλήσει, θα μεταβιβάσει ή θα διαθέσει με άλλο τρόπο, άμεσα ή έμμεσα, οποιοδήποτε μέρος των συμμετοχών του στο Ταμείο χωρίς την προηγούμενη γραπτή συγκατάθεση του άλλου Συμμετέχοντος.
- Το Ταμείο θα συλλέγει και θα επανεπενδύει τα έσοδα που συνεισφέρονται στο Ταμείο, μείον τα έξοδα που πραγματοποιεί το Ταμείο, και θα αποκτά έσοδα από τη μελλοντική νομισματοποίηση όλων των σχετικών περιουσιακών στοιχείων φυσικών πόρων που ανήκουν στην ουκρανική κυβέρνηση (είτε ανήκουν άμεσα είτε έμμεσα στην ουκρανική κυβέρνηση), όπως ορίζεται στην Ενότητα 3.
- Η κυβέρνηση της Ουκρανίας θα συνεισφέρει στο Ταμείο το 50% όλων των εσόδων που θα προκύψουν από τη μελλοντική δημιουργία εσόδων όλων των σχετικών περιουσιακών στοιχείων φυσικών πόρων ιδιοκτησίας της Ουκρανίας (είτε ανήκουν άμεσα είτε έμμεσα στην ουκρανική κυβέρνηση), που ορίζονται ως κοιτάσματα ορυκτών, υδρογονανθράκων, πετρελαίου, φυσικού αερίου και άλλων εξορυκσίμων υλικών και άλλες υποδομές σχετικές με φυσικούς πόρους και υποδομές, όπως μπορεί να περιγραφεί περαιτέρω στο Fund Agreement. Προς αποφυγή αμφιβολιών, αυτές οι μελλοντικές πηγές εσόδων δεν περιλαμβάνουν τις τρέχουσες πηγές εσόδων που αποτελούν ήδη μέρος των εσόδων του γενικού προϋπολογισμού της Ουκρανίας. Το χρονοδιάγραμμα, το πεδίο εφαρμογής και η βιωσιμότητα των συνεισφορών θα καθοριστούν περαιτέρω στο Fund Agreement.
Το Ταμείο, κατά την απόλυτη διακριτική του ευχέρεια, μπορεί να πιστώσει ή να επιστρέψει στην κυβέρνηση της Ουκρανίας τα πραγματικά έξοδα που πραγματοποιήθηκαν από τα πρόσφατα αναπτυγμένα έργα από τα οποία το Ταμείο λαμβάνει έσοδα.
Οι συνεισφορές που γίνονται στο Ταμείο θα επανεπενδύονται τουλάχιστον ετησίως στην Ουκρανία για την προώθηση της ασφάλειας και της ευημερίας της Ουκρανίας, που θα καθοριστεί περαιτέρω στο Fund Agreement. Το Fund Agreement θα προβλέπει επίσης μελλοντικές διανομές.
- Με την επιφύλαξη της ισχύουσας νομοθεσίας των Ηνωμένων Πολιτειών, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής θα διατηρήσει μια μακροπρόθεσμη οικονομική δέσμευση για την ανάπτυξη μιας σταθερής και οικονομικά ευημερούσας Ουκρανίας. Περαιτέρω συνεισφορές μπορεί να αποτελούνται από κεφάλαια, χρηματοοικονομικά μέσα και άλλα υλικά και άυλα περιουσιακά στοιχεία ζωτικής σημασίας για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
- Η επενδυτική διαδικασία του Ταμείου θα σχεδιαστεί έτσι ώστε να επενδύει σε έργα στην Ουκρανία και να προσελκύει επενδύσεις για την αύξηση της ανάπτυξης, επεξεργασίας και νομισματοποίησης όλων των δημόσιων και ιδιωτικών περιουσιακών στοιχείων της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων, αλλά όχι περιοριζόμενων σε αυτά, των κοιτασμάτων ορυκτών, υδρογονανθράκων, πετρελαίου, φυσικού αερίου και άλλων εξορυκτικών υλικών, υποδομών, λιμανιών και κρατικών επιχειρήσεων όπως περιγράφεται περαιτέρω στο Fund Agreement. Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και η κυβέρνηση της Ουκρανίας σκοπεύουν η επενδυτική διαδικασία να οδηγήσει σε ευκαιρίες διανομής πρόσθετων κεφαλαίων και μεγαλύτερης επανεπένδυσης, ώστε να διασφαλιστεί η επαρκής προσφορά κεφαλαίων για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, όπως ορίζεται στο Fund Agreement.
Οι Συμμετέχοντες διατηρούν το δικαίωμα να προβούν στις αναγκαίες ενέργειες για την προστασία και τη μεγιστοποίηση της αξίας των οικονομικών τους συμφερόντων στο Ταμείο.
- Το Fund Agreement θα περιλαμβάνει κατάλληλες δηλώσεις και εγγυήσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι απαραίτητες για να διασφαλιστεί ότι τυχόν υποχρεώσεις που μπορεί να έχει η κυβέρνηση της Ουκρανίας έναντι τρίτων ή τέτοιες υποχρεώσεις που μπορεί να αναλάβει στο μέλλον, δεν πωλούν, μεταβιβάζουν, μεταβιβάζουν δεσμεύσεις ή δεν επιβαρύνουν με άλλο τρόπο τις συνεισφορές της κυβέρνησης της Ουκρανίας στο Ταμείο ή τα περιουσιακά στοιχεία από τα οποία προέρχονται οι εν λόγω συνεισφορές ή τα κεφάλαια.
Κατά τη σύνταξη του Fund Agreement, οι Συμμετέχοντες θα προσπαθήσουν να αποφύγουν συγκρούσεις με τις υποχρεώσεις της Ουκρανίας στο πλαίσιο της προσχώρησής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή τις υποχρεώσεις της βάσει συμφωνιών με διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και άλλους επίσημους πιστωτές.
- To Fund Agreement θα παρέχει, μεταξύ άλλων, μια αναγνώριση ότι τόσο το Fund Agreement όσο και οι δραστηριότητες που προβλέπονται σε σε αυτό είναι εμπορικού χαρακτήρα.
Η συμφωνία του Ταμείου θα επικυρωθεί από το Κοινοβούλιο της Ουκρανίας σύμφωνα με το Νόμο της Ουκρανίας «Περί Διεθνών Συνθηκών της Ουκρανίας».
- Η Συμφωνία του Ταμείου θα δώσει ιδιαίτερη προσοχή στους μηχανισμούς ελέγχου που καθιστούν αδύνατη την αποδυνάμωση, την παραβίαση ή την παράκαμψη των κυρώσεων και άλλων περιοριστικών μέτρων.
- Το κείμενο της συμφωνίας του Ταμείου θα αναπτυχθεί χωρίς καθυστέρηση από ομάδες εργασίας υπό την προεδρία εξουσιοδοτημένων εκπροσώπων της κυβέρνησης της Ουκρανίας και της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Οι υπεύθυνοι επικοινωνίας για την προετοιμασία της Συμφωνίας Ταμείου βάσει αυτής της Διμερούς Συμφωνίας είναι: από την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής: το Υπουργείο Οικονομικών· από την κυβέρνηση της Ουκρανίας: Υπουργείο Οικονομικών και Υπουργείο Οικονομίας.
- Η παρούσα Διμερής Συμφωνία και το Fund Agreement θα αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία της αρχιτεκτονικής των διμερών και πολυμερών συμφωνιών, καθώς και συγκεκριμένα βήματα για την εδραίωση διαρκούς ειρήνης και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της οικονομικής ασφάλειας και θα αντικατοπτρίζουν τους στόχους που ορίζονται στο προοίμιο της παρούσας Διμερούς Συμφωνίας.
Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής υποστηρίζει τις προσπάθειες της Ουκρανίας να λάβει εγγυήσεις ασφαλείας που απαιτούνται για την εδραίωση διαρκούς ειρήνης. Οι συμμετέχοντες θα επιδιώξουν να εντοπίσουν τυχόν απαραίτητα μέτρα για την προστασία των αμοιβαίων επενδύσεων, όπως ορίζεται στο Fund Agreement.
- Η παρούσα Διμερής Συμφωνία είναι δεσμευτική και θα εφαρμοστεί από κάθε Συμμετέχων σύμφωνα με τις εσωτερικές του διαδικασίες. Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και η κυβέρνηση της Ουκρανίας δεσμεύονται να προχωρήσουν αμέσως στη διαπραγμάτευση του Fund Agreement.
Υπογράφηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2025 στην αγγλική και την ουκρανική γλώσσα, και τα δύο κείμενα είναι εξίσου αυθεντικά.
Για την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής:
Scott KH Bessent
Γραμματέας του Υπουργείου Οικονομικών
Για την κυβέρνηση της Ουκρανίας:
Γιούλια Σβιρυντένκο
Πρώτος Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης της Ουκρανίας — Υπουργός Οικονομίας της Ουκρανίας