Ανάλυση: Τα τέσσερα βασικά σενάρια για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία

Καθώς η Ουκρανία διανύει την τρίτη επέτειο από την έναρξη του πολέμου, η συζήτηση για μια πιθανή κατάπαυση του πυρός και την έλευση της ειρήνης εντείνεται. Ωστόσο, οι συνθήκες παραμένουν ασαφείς, με τις προοπτικές να είναι διφορούμενες και οι εμπλεκόμενες πλευρές να διατηρούν αντικρουόμενες θέσεις. Με την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, αρχικά επικράτησε η άποψη ότι η Ρωσία αποτελούσε το κύριο εμπόδιο για την ειρήνη, καθώς είχε την πρωτοβουλία στο μέτωπο και ελάχιστα κίνητρα για να τερματίσει τον πόλεμο.

Οι δυτικές κυβερνήσεις πίεζαν για αυστηρότερα μέτρα κατά της Μόσχας, ενώ το Κίεβο υποστήριζε την επιβολή περισσότερων κυρώσεων.

Ωστόσο, η πραγματικότητα αποδείχθηκε διαφορετική. Ο ίδιος ο Ζελένσκι έγινε ο βασικός αποδέκτης της κριτικής του Τραμπ, ο οποίος πλέον θεωρεί ότι η Ουκρανία αποτελεί εμπόδιο για την ειρήνη, ενώ η Ρωσία εμφανίζεται -σύμφωνα με τις δηλώσεις του- διατεθειμένη να διαπραγματευτεί. Παρά το γεγονός ότι η Μόσχα δεν έχει επιβεβαιώσει επισήμως κάποια συμφωνία, η στάση της απέναντι στον Τραμπ είναι φιλική και αποφεύγει την άμεση κριτική.

• Το ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ δεν έχει αποκαλυφθεί πλήρως, αλλά οι διαθέσιμες πληροφορίες δείχνουν ότι περιλαμβάνει κατάπαυση του πυρός, άρση του στρατιωτικού νόμου, εκλογές και, εν τέλει, υπογραφή ειρηνευτικής συμφωνίας.

Η Αντίδραση του Ζελένσκι και το Εσωτερικό Πολιτικό Τοπίο

Ο Ζελένσκι έχει εκφράσει έντονη αντίθεση στο σχέδιο, υποστηρίζοντας ότι απαιτούνται εγγυήσεις ασφαλείας από τη Δύση πριν από την εκεχειρία. Επιπλέον, σε πολιτικούς κύκλους συζητείται η εκτίμηση ότι ο Ουκρανός πρόεδρος επιδιώκει διαβεβαιώσεις για τη διατήρηση της εξουσίας του μετά το τέλος του πολέμου, καθώς οι ΗΠΑ φαίνεται να προκρίνουν την αλλαγή της ηγεσίας στο Κίεβο.

Η πολιτική του Ζελένσκι συγκεντρώνει δύναμη, με τον αυστηρό έλεγχο των μέσων ενημέρωσης και την εξουδετέρωση της πολιτικής αντιπολίτευσης. Ωστόσο, η διακοπή της χρηματοδότησης από την USAID και οι αλλαγές στην αμερικανική κυβέρνηση φαίνεται να ενθαρρύνουν τον Ζελένσκι να προχωρήσει σε περαιτέρω μέτρα κατά της αντιπολίτευσης.

Η πρόσφατη επιβολή κυρώσεων στον πρώην πρόεδρο Ποροσένκο είναι ένα πρώτο δείγμα αυτής της τάσης.

Η ρήξη με την Ουάσινγκτον και οι Επιπτώσεις

Η αυξανόμενη ένταση μεταξύ του Κιέβου και της Ουάσινγκτον εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την Ουκρανία. Το ενδεχόμενο διακοπής της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας θα μπορούσε να αποδυναμώσει το μέτωπο, οδηγώντας σε απρόβλεπτες συνέπειες.

• Παρότι ο Ζελένσκι αναζητά στήριξη στην Ευρώπη, δεν είναι βέβαιο ότι η ΕΕ μπορεί να αναπληρώσει το κενό που θα αφήσει η αποχώρηση των ΗΠΑ. Επιπλέον, στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες υπάρχουν έντονες φωνές που υποστηρίζουν έναν γρήγορο τερματισμό του πολέμου, ακόμα και μέσω διαπραγματεύσεων με τη Ρωσία. Η πρόταση δημιουργίας μιας περιφερειακής συμμαχίας με τη Βρετανία, τη Γαλλία, την Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής παραμένει αβέβαιη ως προς την αποτελεσματικότητά της.

Ο Ζελένσκι επιχειρεί επίσης να πιέσει την κυβέρνηση Τραμπ να συνεχίσει τη στρατιωτική βοήθεια, υποστηρίζοντας ότι η Ουκρανία αποτελεί προπύργιο της Δύσης απέναντι στη Ρωσία. Ωστόσο, οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι ο Τραμπ δεν προτίθεται να αλλάξει στάση, καθώς η στρατηγική του επικεντρώνεται στην αποκατάσταση των σχέσεων με τη Μόσχα.

Τα Τέσσερα Σενάρια για το Μέλλον

Από την ανάλυση των παραπάνω παραγόντων, προκύπτουν τέσσερα πιθανά σενάρια για την εξέλιξη του πολέμου:

1. Συμφωνία ειρήνης με εγγυήσεις για τον Ζελένσκι

Σε αυτό το σενάριο, ο Ζελένσκι εξασφαλίζει εγγυήσεις από τον Τραμπ και τον Πούτιν για να παραμείνει στην εξουσία μετά τον πόλεμο. Σε αντάλλαγμα, υπογράφει όλες ή σχεδόν όλες τις προτάσεις των ΗΠΑ και της Ρωσίας. Ο πόλεμος τερματίζεται γρήγορα, αλλά η πολιτική του επιβίωση παραμένει αβέβαιη.

2. Επιβολή όρων από τις ΗΠΑ χωρίς εγγυήσεις για τον Ζελένσκι

Η Ουάσινγκτον αναγκάζει τον Ζελένσκι να αποδεχτεί τους όρους τερματισμού του πολέμου χωρίς εγγυήσεις για τη διατήρηση της εξουσίας του. Αυτό οδηγεί σε κατάπαυση του πυρός, εκλογές και πιθανή αλλαγή εξουσίας στην Ουκρανία. Ο πόλεμος τελειώνει γρήγορα, αλλά οι συνέπειες για τον Ζελένσκι και την πολιτική σταθερότητα της χώρας είναι απρόβλεπτες.

3. Συνέχιση του πολέμου με ανανεωμένη δυτική υποστήριξη

• Ο Ζελένσκι και οι δυτικοί σύμμαχοί του πείθουν τον Τραμπ να συνεχίσει τη στρατιωτική βοήθεια και να αυξήσει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Ο πόλεμος συνεχίζεται, με κίνδυνο κλιμάκωσης και άμεσης σύγκρουσης μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας. Η απειλή πυρηνικού πολέμου γίνεται πιο πραγματική.

4. Παράταση του πολέμου χωρίς αμερικανική βοήθεια

Το πιο επικίνδυνο σενάριο για την Ουκρανία είναι η συνέχιση του πολέμου χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ. Σε αυτή την περίπτωση, η τύχη της σύγκρουσης θα εξαρτηθεί από τη στάση της Ευρώπης και την εσωτερική σταθερότητα της Ρωσίας. Ωστόσο, η διακοπή της αμερικανικής βοήθειας θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατάρρευση του μετώπου και σύναψη ειρήνης με δυσμενείς όρους για την Ουκρανία.

Η κατάσταση παραμένει ρευστή και το μέλλον της Ουκρανίας εξαρτάται από σύνθετους γεωπολιτικούς παράγοντες. Ο Ζελένσκι βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, όπου κάθε απόφαση μπορεί να καθορίσει την πορεία του πολέμου και τη δική του πολιτική μοίρα. Το αν η Ουκρανία θα καταλήξει σε ειρηνευτική συμφωνία, θα συνεχίσει τον πόλεμο ή θα βρεθεί αντιμέτωπη με μια κρίση άνευ προηγουμένου, μένει να φανεί τους επόμενους μήνες.