Γκρεμίστηκε το “Brandmauer” κατά της ακροδεξιάς- Οι “σκοτεινές” προοπτικές
Στιγματισμένο από το ναζιστικό παρελθόν της χώρας, το γερμανικό πολιτικό σύστημα είχε διαμορφώσει για πολλά χρόνια μία διαδικασία αυτοάμυνας, ένα ταμπού ώστε να μην υπάρχουν δίαυλοι συνομιλίας με την ακροδεξιά. Στην πολιτική ορολογία αυτό είναι γνωστό σαν “τείχος προστασίας” (στα γερμανικά: brandmauer–der Brand που σημαίνει “φωτιά” και die Mauer που σημαίνει “τοίχος” ), κάτι ανάλογο με το “firewall” στον χώρο της τεχνολογίας. Οποιαδήποτε επαφή και επικοινωνία θα νομιμοποιούσε έμμεσα τις πολιτικές παραφυάδες του χιτλερισμού και πιθανώς θα ενίσχυε την επιρροή τους, ειδικά στις νεότερες γενιές που δεν διέθεταν πρωτόλειες μνήμες από το Ολοκαύτωμα και τις άλλες θηριωδίες των ναζί.
Αυτό δεν στάθηκε αρκετό, και τα αποτελέσματα των γερμανικών εκλογών το αποδεικνύουν. Παρά το “τείχος προστασίας”, η αποτυχία του παραδοσιακού πολιτικού συστήματος, ακόμα και η κουλτούρα των συναινέσεων με τις κυβερνήσεις συνεργασίας, η και “μεγάλου συνασπισμού”, θέριεψε τον αντισυστημισμό που βρήκε ως κύριο εκφραστή τους “Εναλλακτικούς” (AfD), ένα κόμμα με ναζιστικό παρελθόν που σήμερα επιλέγεται από τον έναν στους πέντε γερμανούς ψηφοφόρους.
Η κατάρρευση της κυβέρνησης συνεργασίας των Σοσιαλδημοκρατών του Όλαφ Σολτς (SPD), με τους Φιλελεύθερους (FDP) και τους Πράσινους ήρθε να ενισχύσει αυτή την τάση που είχε ήδη αποκτήσει ισχυρά ερείσματα μέσω των τοπικών εκλογών στα ομόσπονδα κρατίδια (ιδιαίτερα, αρχικά, τα λιγότερο αναπτυγμένα της ανατολικής πλευράς της χώρας), και επιβλήθηκε ακόμα περισσότερο στις τελευταίες ευρωεκλογές. Η άνοδος των Χριστιανοδημοκρατών- Χριστιανοκοινωνιστών (CDU/GSU) με νέο ηγέτη τον συντηρητικό Φρίντριχ Μερτς, ο οποίος έσπασε το “τείχος προστασίας”, όταν πρόσφατα παρουσίασε ένα σκληρό νομοθετικό πλαίσιο για το μεταναστευτικό –σε μία κατεύθυνση που θύμισε την πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ– και προσπάθησε να προσεταιριστεί την στήριξη του AfD. Αυτό που εθεωρείτο ταμπού, έπαψε να υφίσταται, αν και, τελικά, η προσέγγιση δεν απέδωσε λόγω των εσωτερικών πολιτικών αντιστάσεων.
Εάν, όμως, το “brandmauer” είναι πιθανό να μην αντέξει στη Γερμανία του “αμαρτωλού” παρελθόντος, πόσο εύκολο είναι να αντέξει αλλού. Η απάντηση έχει ήδη δωθεί από την επικράτηση της ακροδεξιάς σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και από το πρόσφατο παράδειγμα της Αυστρίας.
Η εκκωφαντική σύσταση του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζέϊ Ντι Βανς από γερμανικό έδαφος (Μόναχο) για άρση της αυτοάμυνας και επαφές των παραδοσιακών κομμάτων με τους ακροδεξιούς εξέπληξε πολλούς γερμανούς πολιτικούς, όμως το κακό είχε ήδη γίνει.
Τα αποτελέσματα των exit polls επιβεβαίωσαν τα παραπάνω: το ακροδεξιό AfD διπλασίασε το ποσοστό του –από το 10,3% στις προηγούμενες εκλογές στο 20%– και γίνεται η πρώτη πολιτική έκφραση του “βαθέος” παρελθόντος της Γερμανίας μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο που γνωρίζει τέτοια λαϊκή απήχηση. Το “τείχος προστασίας” γκρεμίζεται, όχι επειδή θα αποκατασταθεί εύκολα η απευθείας συνομιλία μεταξύ των παραδοσιακών κομμάτων με τους “Εναλλακτικούς” αλλά επειδή η όποια κυβέρνηση συνεργασίας προκύψει από τις διαβουλεύσεις που ξεκινά άμεσα ο Φρίντριχ Μερτς δεν θα μπορεί να παραβλέψει την αξιωματική του αντιπολίτευση. Διότι αυτό είναι πλέον οι νεοναζί στη νέα Μπούντεσταγκ, και δικαιούνται να προσδοκούν ότι υπό αυτές τις νέες συνθήκες μπορεί και να κερδίσουν μελλοντικά την εξουσία.
Πολλά θα εξαρτηθούν από τα αντανακλαστικά του γερμανικού πολιτικού συστήματος.
Μία επανάληψη, για παράδειγμα, μοντέλου διακυβέρνησης που απέτυχε στο πρόσφατο παρελθόν, επιδείνωσε την κρίση κοινωνικής συνοχής, αλλά και την κρίση θεσμών, και περιθωριοποίησε μεγάλα τμήματα της κοινωνίας, θα οδηγήσει με μαθηματική βεβαιότητα στην περαιτέρω ενίσχυση της ακροδεξιάς.
Το μεταναστευτικό είναι, αναμφίβολα, ένα σοβαρό ζήτημα, αλλά η οικονομία είναι πιθανότατα ακόμα σοβαρότερο. Εάν, για παράδειγμα, ο νέος καγκελάριος επικεντρωθεί στην μετατροπή της Γερμανίας σε μία “πολεμική μηχανή” που θα σταθεί απέναντι στη Ρωσία, χωρίς τις εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ και με μοναδικό “αφήγημα” την διόγκωση του αμυντικού προϋπολογισμού, τα κενά που θα δημιουργηθούν στην κοινωνία θα γίνουν τεράστια ρήγματα που θα επιχειρήσει να καλύψει το AfD.
Σε κάθε περίπτωση, η επόμενη μέρα των γερμανικών εκλογών επιβεβαιώνει πως έπεσε ακόμα και το “οχυρό” μιας χώρας που έφερε το στίγμα του ναζισμού. Προστέθηκε στον ευρωπαϊκό χάρτη του υπερδεξιού εξτρεμισμού και εισέρχεται σε μία εσωτερική επώδυνη περιπέτεια. Κι αυτό θα παρασύρει και ολόκληρη την Ευρώπη.
SiteDesign