Ουκρανικό: 2+1 επιλογές Ζελένσκι στον “τυφώνα” Τραμπ- Ο ρόλος της ΕΕ και η “καβάντζα”… Ποροσένκο

Η ουκρανική πολιτική σκηνή, μοιάζει αυτή τη στιγμή σαν να ετοιμάζεται να αλλάξει έργο και από το δράμα «Πόλεμος» να ανεβάσει ένα κοινωνικό έργο με τίτλο «Ειρήνη», κάτω από τις οδηγίες του νέου σκηνοθέτη που λέγεται Ντόναλντ Τραμπ. Ενός «σκηνοθέτη» που ζητά πολλά και χωρίς την απαραίτητη προεργασία από τον μέχρι πρότινος πρωταγωνιστή Ζελένσκι, δείχνοντας ανερυθρίαστα ότι δεν ταιριάζει στο δραματουργικό όραμά του και πρέπει να αλλάξει. Οι επίδοξοι νέοι πρωταγωνιστές αρκετοί, με τον πρώην Πρόεδρο Πετρό Ποροσένκο να είναι ίσως ο ιδανικότερος αντικαταστάτης στη νέα Ουκρανία που αναμένεται να προκύψει. Στο θέατρο της Ευρώπης ετοιμάζονται για άλλη μια φορά να ανεβάσουν μια μαύρη κωμωδία.   

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αφότου ο Τραμπ τηλεφώνησε στον Πούτιν και άρχισε να επιβάλλει διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, αντιμετωπίζει τώρα ένα στρατηγικό δίλημμα μεταξύ δύο επιλογών. 

• Η πρώτη επιλογή είναι να εισέλθει στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, προσπαθώντας να επιτύχει καλύτερους όρους για τον τερματισμό του πολέμου και στη συνέχεια να προσπαθήσει να διατηρηθεί στην εξουσία. 
• Η δεύτερη επιλογή είναι να υποκύψει στις παρακλήσεις των δυτικών «πολεμοκάπηλων» και να αρνηθεί να διαπραγματευτεί την κατάπαυση του πυρός, ακόμη και με τον κίνδυνο να χάσει την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια, ελπίζοντας ότι η Ευρώπη θα καλύψει τουλάχιστον εν μέρει το έλλειμμα.

Υπάρχει επίσης ένα «υβριδικό σενάριο» – να συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις, αλλά να τις τορπιλίσει εκ των έσω, ώστε να καταλήξουν σε αποτυχία. Ωστόσο, αυτό είναι, στην πραγματικότητα, μια παραλλαγή της δεύτερης επιλογής. 

Η ομιλία του Ζελένσκι στη Διάσκεψη για την Ασφάλεια στο Μόναχο με τις επιθέσεις του στον Τραμπ και τη δημόσια άρνησή του να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία έως ότου η Ουκρανία, οι ΗΠΑ και η ΕΕ αναπτύξουν από κοινού μια κοινή θέση, κάτι που έχει ήδη απορριφθεί de facto από τους Αμερικανούς, δίνουν την εντύπωση ότι ο Ουκρανός Πρόεδρος έχει σαφώς αποφασίσει να «αρνηθεί». Δηλαδή, θα προχωρήσει στη δεύτερη επιλογή. 

• Ωστόσο, δεν αποκλείεται ο Ζελένσκι να μην έχει λάβει ακόμη την τελική θέση και να παραδέχεται το ενδεχόμενο της πρώτης επιλογής. 

Ο δείκτης για το ποιο σενάριο έχουν επιλέξει οι ουκρανικές αρχές θα είναι η συμμετοχή ή η μη συμμετοχή των εκπροσώπων του Κιέβου στην προγραμματισμένη τριμερή συνάντηση αυτής της εβδομάδας στη Σαουδική Αραβία, μαζί με τους Αμερικανούς και τους Ρώσους. Αν και η Ουκρανική Προεδρία έχει ήδη δηλώσει ότι δεν θα συμμετάσχει σε αυτό το γεγονός, θα είναι δυνατόν να ειπωθεί με βεβαιότητα μόνο όταν ξεκινήσει η ίδια η συνάντηση. 

Επίσης, μεγάλη σημασία θα έχει το αποτέλεσμα της έκτακτης συνόδου κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών που συγκαλεί ο Μακρόν, ένας από τους βασικούς εκπροσώπους της συνέχισης του πολέμου, στο Παρίσι. Ίσως το γεγονός αυτό να έχει προγραμματιστεί για να επιδείξει στην Ουκρανία την ετοιμότητα της Ευρώπης να τη βοηθήσει να συνεχίσει να πολεμά ακόμη και χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ. Για να ενθαρρυνθεί τελικά ο Ζελένσκι να προχωρήσει στη «δεύτερη επιλογή». 

• Ωστόσο, αν η σύνοδος αποτύχει και δεν αποφασιστεί κάτι συγκεκριμένο εκεί, ή αν κάποιοι από τους ηγέτες των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών χωρών δεν παρευρεθούν, αυτό θα γίνει πιθανότατα άλλο ένα επιχείρημα για το Κίεβο υπέρ της ένταξης στις διαπραγματεύσεις που ξεκίνησε ο Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.

Η σημερινή προσέγγιση του Ζελένσκι επικεντρώνεται σε διάφορες θέσεις, με κυριότερη την άρνησή του να κάνει «παρασκηνιακές συμφωνίες». Καμία απόφαση για την Ουκρανία χωρίς αυτήν, ούτε για την Ευρώπη χωρίς αυτήν, διότι «αν δεν μας επιτραπεί να διαπραγματευτούμε το μέλλον μας, θα χάσουμε όλοι», είπε.

• Ο Ουκρανός πρόεδρος απαιτεί επίσης να προηγηθεί οποιασδήποτε συνάντησης με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, την οποία οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να πραγματοποιήσουν στη Σαουδική Αραβία ή ενδεχομένως στην Τουρκία, ένα σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου και την παροχή εγγυήσεων στη χώρα του.

Όλα αυτά όμως κάνουν τον Ζελένσκι αντιπαθή, ίσως όχι τόσο πολύ στην αμερικανική διοίκηση όσο στη Ρωσία που τον θεωρούν παράνομο πρόεδρο, και επειδή και οι δύο αναγκάζονται να συναλλάσσονται μαζί του de facto, αυτό περιπλέκει τις προσπάθειες της Ουάσινγκτον και δεν ικανοποιεί τις επιθυμίες της Μόσχας.

Ενώ η θέση του Ζελένσκι για τη μορφή του τέλους του πολέμου μπορεί να απολαμβάνει μιας λαϊκής υποστήριξης, η αδυναμία του δεν τον βοηθάει μπροστά στους «μεγάλους», γι’ αυτό και άρχισε να σκέφτεται σοβαρά τις επόμενες εκλογές που θέλουν οι Αμερικανοί.

• Παρατηρητές επισημαίνουν ότι οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν πρόσφατα στον πρώην πρόεδρο της Ουκρανίας Πετρό Ποροσένκο, έναν από τους πέντε «ολιγάρχες» σύμβολα που ο Ζελένσκι ορκίστηκε να πολεμήσει στις εκλογές του 2019, υποδηλώνουν την αγωνία του Ουκρανού προέδρου για το μέλλον του.  

Σύμφωνα με δημοσκόπηση που διεξήχθη από τις ομάδες Business Capital και New Image, ο Ποροσένκο υπολείπεται του Ζελένσκι στη δημοτικότητα του προέδρου, αλλά το κόμμα του Ευρωπαϊκή Αλληλεγγύη έχει περισσότερες πιθανότητες στις βουλευτικές εκλογές, αλλάζοντας το πολιτικό σκηνικό στην Ουκρανία.

Σύμφωνα με αναλυτές ο Ζελένσκι ζηλεύει τον Ποροσένκο, επειδή είναι ένας έμπειρος πολιτικός με εκτεταμένες σχέσεις με παγκόσμιους ηγέτες, για το λόγο αυτό προσπαθεί να τον αποκλείσει από τις εκλογές, ακόμα και παράνομα.

• Σημειώνουν δε ότι εάν ο Ζελένσκι «κούρασε τη Δύση», ο Ποροσένκο θα μπορούσε να είναι μια ευνοϊκή επιλογή γι’ αυτούς, καθώς είναι ένας παλιός φίλος της Ευρώπης που έχει ήδη καταφέρει να τα βρει με τους Ρώσους στο παρελθόν.

Εν τω μεταξύ στον Ποροσένκο δεν επετράπη να ταξιδέψει στη διάσκεψη του Μονάχου, σε αντίθεση με άλλους αξιωματούχους και βουλευτές που πήγαν να «βοηθήσουν» για τη συνέχιση της στήριξης στην Ουκρανία. Κάτι που προκάλεσε δυσαρέσκεια στους Ευρωπαίους, όπως σημειώνουν ουκρανικά μέσα ενημέρωσης.

• Παρά τις αυξομειώσεις στην ένταση μεταξύ του Ζελένσκι και του Ποροσένκο με την πάροδο των ετών του πολέμου, δεν έχει αλλάξει τη θέση των Ευρωπαίων φίλων απέναντι στον πρώην Πρόεδρο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι από την αρχή του πολέμου, το Φιλανθρωπικό Ταμείο Ποροσένκο, είναι η δεύτερη μεγαλύτερη φιλανθρωπική οργάνωση στη χώρα και η υποστήριξή του αγγίζει τα 600 εκατομμύρια δολάρια, από Ευρωπαίους και δυτικούς φίλους του πρώην προέδρου. Αν μη τι άλλο ο Ποροσένκο έχει τη στήριξη ενός μεγάλου μέρους των δυτικών συμμάχων της Ουκρανίας και θα μπορούσε να είναι η εναλλακτική λύση στην «αντικατάσταση» του Ζελένσκι.