Κυκλάδες: Πάνω από 16.500 σεισμοί από 26/1–Δύο διαφορετικά ρήγματα-Κατάσταση έκτακτης ανάγκης και στην Ανάφη

Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης Πολιτικής Προστασίας κηρύχθηκε ο Δήμος Ανάφης για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών που προέκυψαν από τη σεισμική δραστηριότητα που εκδηλώνεται το τελευταίο χρονικό διάστημα στην περιοχή, κατόπιν απόφασης του γενικού γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, Βασίλης Παπαγεωργίου. Η εν λόγω κήρυξη θα ισχύσει έως και τις 13 Μαρτίου 2025.

Σημειώνεται ότι σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης Πολιτικής Προστασίας κηρύχθηκε χθες ο Δήμος Αμοργού ενώ ο Δήμος Θήρας έχει κηρυχθεί εδώ και περισσότερο από μία εβδομάδα.

Ειδικότερα, όπως αναφέρεται σε σχετικό έγγραφο ο γγ Πολιτικής Προστασίας , Β. Παπαγεωργίου αποφάσισε: «Την κήρυξη σε κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης Πολιτικής Προστασίας του δήμου Ανάφης της Περιφερειακής Ενότητας Θήρας της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών που προέκυψαν από τη σεισμική δραστηριότητα που εκδηλώνεται το τελευταίο χρονικό διάστημα στην παραπάνω περιοχή».

Παράλληλα τονίζεται ότι η εν λόγω κήρυξη θα ισχύει από την ημερομηνία έκδοσης της παρούσας απόφασης και για έναν μήνα, δηλαδή έως και 13 Μαρτίου 2025. «Μετά το πέρας του καθορισθέντος χρόνου, θα γίνει, δίχως νέο έγγραφο, άρση της παραπάνω κατάστασης Έκτακτης Ανάγκης Πολιτικής Προστασίας», σημειώνεται στην ανακοίνωση.

H υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως, με ανάρτηση στο «Χ» (πρώην twitter) γνωστοποίησε ότι επεκτείνεται και στην Ανάφη το πρόγραμμα των αναστολών συμβάσεων εργασίας, με το αντίστοιχο επίδομα-αποζημίωση των 534 ευρώ το μήνα, μετά την κήρυξη του νησιού σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης λόγω της έντονης σεισμικής δραστηριότητας.

«Συμπεριλαμβάνουμε και τον Δήμο Ανάφης στα προστατευτικά μέτρα στήριξης εργαζομένων και επιχειρήσεων μετά την κήρυξη του Δήμου σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης», ανέφερε η κ. Κεραμέως.

Πάνω από 16.500 σεισμοί από τις 26 Ιανουαρίου – Δύο ομάδες σεισμών που ανήκουν σε διαφορετικά ρήγματα

Συνολικά 16.500 σεισμοί έχουν εντοπιστεί στη ζώνη Σαντορίνης – Αμοργού από τις 26 Ιανουαρίου έως και τις 11 Φεβρουαρίου ανακοίνωσε η Διεπιστημονική Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων ΕΚΠΑ.

Στην ανακοίνωσή της, η επιτροπή αναφέρει ότι «στην εικόνα της κατανομής των επικέντρων διακρίνονται δύο ομάδες σεισμών που πιθανόν ανήκουν σε διαφορετικές δομές οι οποίες έχουν ενεργοποιηθεί, μία στα νοτιοδυτικά της Ανύδρου και μια άλλη στα ανατολικά, και οι δύο σε διεύθυνση ΝΔ-ΒΑ».

Αναλυτικά η ανακοίνωση της Επιτροπής:

Από την έναρξη της σεισμικής δραστηριότητας στη ζώνη Σαντορίνης-Αμοργού στις 26 Ιανουαρίου έως και τις 11 Φεβρουαρίου 2025, το Εργαστήριο Σεισμολογίας (ΕΣ) του ΕΚΠΑ (http://dggsl.geol.uoa.gr/) έχει ανιχνεύσει και εντοπίσει συνολικά, με αυστηρά κριτήρια για τη διασφάλιση της ποιότητας των αποτελεσμάτων, πάνω από 16,500 σεισμούς με μεθόδους μηχανικής μάθησης (τεχνητής νοημοσύνης), εκ των οποίων άνω των 14,400 με μεγέθη Μ³1.0.

Στο πλαίσιο της πύκνωσης του σεισμολογικού δικτύου στην περιοχή γύρω από τη ζώνη Σαντορίνης-Αμοργού, μέλη του Εργαστηρίου Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ μετέβησαν στις 11 Φεβρουαρίου στη νήσο Ίο, όπου εγκατέστησαν νέο σεισμολογικό σταθμό ευρέος φάσματος (HA.IOSI). Συγκεκριμένα, μετέβησαν ο Διευθυντής του Εργαστηρίου Καθηγητής Γεώργιος Καβύρης, ο Διευθυντής του Τομέα Γεωφυσικής και Γεωθερμίας Καθηγητής Νικόλαος Βούλγαρης, ο Επίκουρος Καθηγητής Βασίλειος Καπετανίδης και ο ΕΤΕΠ Βασίλειος Νικολής.

Η δράση αυτή πραγματοποιήθηκε με την αμέριστη βοήθεια του Δημάρχου κ. Γκίκα Γκίκα και τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, τους οποίους και ευχαριστούμε θερμά.

Οι ψηφιακές καταγραφές του σταθμού είναι διαθέσιμες σε πραγματικό χρόνο στους φορείς του Ενιαίου Εθνικού Δικτύου Σεισμογράφων (ΕΕΔΣ), και σε δεύτερο χρόνο δημοσίως προσβάσιμες μέσω του κόμβου EIDA του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

Επίσης ο Επίκουρος Καθηγητής Βασίλης Σακκάς του Εργαστηρίου Γεωφυσικής του ΕΚΠΑ εγκατέστησε στη βραχονησίδα της Ανύδρου ενός νέου μόνιμου γεωδαιτικού σταθμού GPS/GNSS σε συνεργασία με το Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο και τη Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού.

Δυο ομάδες σεισμών

Σύμφωνα με τα στοιχεία καθημερινής ανάλυσης σεισμικών δεδομένων (χωρίς χρήση μεθόδων μηχανικής μάθησης) του Εργαστηρίου Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ, κατά τη 12 η Φεβρουαρίου έχουν καταγραφεί 108 σεισμοί, εκ των οποίων 16 με μεγέθη M≥4.0 και 5 με Μ≥4.5, ενώ ο μεγαλύτερος σεισμός σημειώθηκε στις 03:14:55 (τοπική ώρα) και είχε μέγεθος 5.0. Στην εικόνα της κατανομής των επικέντρων διακρίνονται δύο ομάδες σεισμών που πιθανόν ανήκουν σε διαφορετικές δομές οι οποίες έχουν ενεργοποιηθεί, μία στα νοτιοδυτικά της Ανύδρου και μια άλλη στα ανατολικά, και οι δύο σε διεύθυνση ΝΔ-ΒΑ.

Στο πλαίσιο της πύκνωσης του σεισμολογικού δικτύου στην περιοχή γύρω από τη ζώνη Σαντορίνης- Αμοργού, μέλη του Εργαστηρίου Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ μετέβησαν στις 11 Φεβρουαρίου στη νήσο Ίο, όπου εγκατέστησαν νέο σεισμολογικό σταθμό ευρέος φάσματος (HA.IOSI). Συγκεκριμένα, μετέβησαν ο Διευθυντής του Εργαστηρίου Καθηγητής Γεώργιος Καβύρης, ο Διευθυντής του Τομέα Γεωφυσικής και Γεωθερμίας Καθηγητής Νικόλαος Βούλγαρης, ο Επίκουρος Καθηγητής Βασίλειος Καπετανίδης και ο ΕΤΕΠ Βασίλειος Νικολής.

Η δράση αυτή πραγματοποιήθηκε με την αμέριστη βοήθεια του Δημάρχου κ. Γκίκα Γκίκα και τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, τους οποίους και ευχαριστούμε θερμά.

Οι ψηφιακές καταγραφές του σταθμού είναι διαθέσιμες σε πραγματικό χρόνο στους φορείς του Ενιαίου Εθνικού Δικτύου Σεισμογράφων (ΕΕΔΣ), και σε δεύτερο χρόνο δημοσίως προσβάσιμες μέσω του κόμβου EIDA του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

Επίσης ο Επίκουρος Καθηγητής Βασίλης Σακκάς του Εργαστηρίου Γεωφυσικής του ΕΚΠΑ εγκατέστησε στη βραχονησίδα της Ανύδρου ενός νέου μόνιμου γεωδαιτικού σταθμού GPS/GNSS σε συνεργασία με το Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο και τη Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού.

Συντονιστής της Διεπιστημονικής Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων ΕΚΠΑ είναι ο Ευθύμιος Λέκκας, Ομ. Καθηγητής Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος.

Τα μέλη της Διεπιστημονικής Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων είναι:

Αντωναράκου Ασημίνα, Καθηγήτρια και Πρόεδρος του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος

Αρκαδόπουλος Νικόλαος, Καθηγητής Χειρουργικής, Πρόεδρος Ιατρικής Σχολής

Βασιλάκης Εμμανουήλ, Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος

Διακάκης Μιχαήλ, Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος

Ευελπίδου Nίκη – Νικολέττα, Καθηγήτρια Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος

Καβύρης Γιώργος, Καθηγητής Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος

Καρτάλης Κωνσταντίνος, Καθηγητής Τμήματος Φυσικής

Λάγιου Παγώνα, Καθηγήτρια Επιδημιολογίας, Κοσμήτορας Σχολής Επιστημών Υγείας

Λέκκας Ευθύμιος, Ομ. Καθηγητής Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, Συντονιστής Επιτροπής

Μαυρούλης Σπυρίδων, Επιστημονικός Συνεργάτης Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος

Πικουλής Εμμανουήλ, Καθηγητής Ιατρικής Σχολής

Σταύρου Πήλιος-Δημήτρης, Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Ψυχολογίας

Χατζηχρήστου Χρυσή, Καθηγήτρια Τμήματος Ψυχολογίας

Υπεύθυνος για την προβολή του έργου και των δράσεων της Επιτροπής είναι το μέλος ΕΔΙΠ του Τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης κ. Δημήτρης Κουτσομπόλης.

Συνολάκης: Τα τρία σενάρια στη Σαντορίνη – Αυτή είναι η στιγμή για ενδελεχείς ελέγχους όλων των κατασκευών στα νησιά της περιοχής

«Αυτή είναι η στιγμή που πρέπει να γίνουν ενδελεχείς έλεγχοι όλων των κατασκευών» τόνισε ο καθηγητής Κ. Συνολάκης στο πλαίσιο ενημέρωσης της αρμόδιας κοινοβουλευτικής επιτροπής, για τα σενάρια που σχετίζονται με τη τρέχουσα σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή της Σαντορίνης. Οι έλεγχοι δεν πρέπει να γίνουν μόνο στη Σαντορίνη, αλλά και στα γειτονικά νησιά, γιατί άμα γίνει ένα σεισμός δεν ξέρουμε πού θα είναι οι μεγαλύτερες επιταχύνσεις είπε ο κ. Συνολάκης, σχολιάζοντας αναφορές για μεγάλη οικιστική πυκνότητα και οικοδομικές παρανομίες στη Σαντορίνη.

Μιλώντας στους βουλευτές-μέλη της κοινοβουλευτικής επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος για τη σεισμική δραστηριότητα, ο κ. Συνολάκης είπε ότι υπάρχουν 3 δυνατά σενάρια:

-Το πρώτο σενάριο είναι «η σεισμική δραστηριότητα να μειωθεί σταδιακά όπως είχε γίνει το 2011-12 και να μην γίνει τίποτα. Προφανώς είναι το σενάριο που όλοι θέλουμε να δούμε».

-Το δεύτερο σενάριο είναι «η σεισμικότητα να οδηγήσει σε μεγαλύτερο κύριο σεισμό». Σε αυτή την περίπτωση, συνέχισε ο κ. Συνολάκης, «κατά πάσα πιθανότητα θα γίνει ένα τσουνάμι και θα πρέπει να υπολογίσουμε ποιος θα είναι ο αντίκτυπος..» Όπως παρατήρησε ο κ. Συνολάκης, το 1956, το τσουνάμι δεν είχε σκοτώσει κανένα στην Ελλάδα διότι ήτανε έξι το πρωί και ο κόσμος ήταν έξω.. Ήταν τελείως διαφορετική η Ελλάδα. Φανταστείτε τώρα, να γίνει κάποια στιγμή, που έχουμε κόσμο στις παραλίες. Προειδοποίησε, δε, ότι όπως έχουμε δει σε πολλά μέρη του κόσμου, ακόμα και σε πολύ μικρά τσουνάμι, υπάρχουν στροβιλισμοί που δημιουργούνται στα λιμάνια και αυτό θα είναι ένα πρόβλημα στην ναυσιπλοΐα. [. . .] Ας ελπίσουμε ότι το “112”, αυτό το ζήτημα θα μπορέσει να το χειριστεί και να σας δώσει μία έγκαιρη προειδοποίηση».

-Το τρίτο σενάριο είναι η είσοδος μάγματος, η οποία, ή θα οδηγήσει σε μία έκρηξη του ηφαιστείου, ή στην δημιουργία ενός υποθαλάσσιου «ηφαιστειακού κώνου». Ο καθηγητής εξήγησε ότι «όλα τα ηφαίστεια από κάπου ξεκινάνε. Όλος ο ηφαιστειακός χώρος μεταξύ της Ίου, της Αμοργού, της Ανάφης, και της Σαντορίνης έχει αρκετούς παλιούς κώνους ηφαιστείων, [. . . ] Υπάρχει ένας «ασκός» που είναι γεμάτος με μάγμα και τροφοδοτεί με φλέβες – μικρούς σωλήνες, οι οποίοι φτάνουν στην επιφάνεια. Σημείωσε, ωστόσο, ότι αυτή την πιθανότητα είναι πολύ μικρή, «αλλά επειδή ακριβώς έχουμε τόσο έντονη σεισμικότητα σε ένα σημείο, θυμίζει πάρα πολύ τι έγινε στο νησί του Μαγιότ το 2018, όπου σε μερικούς μήνες δημιουργήθηκε ένα καινούριο υποθαλάσσιο ηφαίστειο και είχε μία υποθαλάσσια έκρηξη».

Σύμφωνα με τον κ. Συνολάκη, το μόνο «παρήγορο» στο σενάριο του ηφαιστείου, είναι ότι «συνήθως τα ηφαίστεια δίνουν προειδοποίηση [. . .] Αυξάνεται η σεισμικότητα προτού υπάρξει κάποια έκρηξη, οπότε φαντάζεται κανείς ότι θα έχουμε καιρό να το αντιμετωπίσουμε».

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Συνολάκης στις βλάβες που μπορεί να επιφέρουν τυχόν πλημμύρες, ιδιαίτερα σε παλαιά σπίτια που είναι χτισμένα με «άψητα τούβλα». «Όταν αρχίζει και ανεβαίνει η πλημμύρα, και κρατήσει περίπου πάνω από δύο ημέρες, το σπίτι αρχίζει να λιώνει.. Αυτό το θέμα πρέπει να αναδειχθεί. Πρέπει να δούμε ποια σπίτια είναι φτιαγμένα με αυτό τον τρόπο [. . .] Διότι κινδυνεύουν οι άνθρωποι» είπε ο κ. Συνολάκης.

Κληθείς να σχολιάσει τις καταγγελίες για παρανομίες σε κατασκευές στη Σαντορίνη, αλλά και την αυξημένη οικιστική πυκνότητα στο νησί, ο κ. Συνολάκης είπε: «Πολλές φορές είναι και λίγο “μάτσο” να μην ακολουθείς, ειδικά τον οικοδομικό κανονισμό. Αυτός υπάρχει κυρίως, όχι για να περιορίσει τους ανθρώπους για κάποιο αυθαίρετο λόγο. Υπάρχει ακριβώς για λόγους ασφαλείας. Για να μην υπάρχει φερειπείν, αυτό που άκουσα νωρίτερα ότι [. . .] είναι πέντε φορές μεγαλύτερη η οικιστική πυκνότητα στην Σαντορίνη. Δεν ξέρω αν ισχύει αυτό το νούμερο, αλλά στην Καλντέρα επάνω.. και να έχεις κάνει και παρανομίες.. Είναι, είναι η στιγμή, που όλοι αυτοί οι άνθρωποι που έχουνε κάνει παρανομίες, πρέπει να σκεφτούν πάρα πολύ. Να έχουνε μηχανικούς να ελέγξουν τις κατασκευές τους, διότι είναι και το σπίτι τους. Γιατί αν δεν προσέξεις το σπίτι σου θα πέσει να σε πλακώσει. Αυτή είναι η στιγμή, που πρέπει να γίνονται ενδελεχείς έλεγχοι όλων των κατασκευών. Όχι μόνο στη Σαντορίνη, αλλά και στα γειτονικά νησιά. Γιατί άμα γίνει ένα σεισμός δεν ξέρουμε που θα είναι οι μεγαλύτερες επιταχύνσεις» κατέληξε ο κ. Συνολάκης.

Καθόλου απίθανη έκρηξη του ηφαιστείου

«Αν συνεχίσουμε να έχουμε ήσυχες μέρες τότε θα μπορούμε να πούμε ότι έχει αλλάξει κάτι στη σεισμικότητα, αλλά προς το παρόν για αυτά τα σκαμπανεβάσματα χρειαζόμαστε χρόνο», εξηγεί ο καθηγητής του πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας και μέλος Ακαδημίας Αθηνών, Κώστας Συνολάκης.

«Από το καλοκαίρι η Σαντορίνη έχει φουσκώσει περίπου 4%, δηλαδή έχει γίνει μετατόπιση. Αυτό συμβαίνει και είναι κάτι αντίστοιχο αυτού που είχε γίνει το 2011. Τότε βέβαια δεν είχε οδηγήσει σε έκρηξη. Αυτό όσον αφορά το ηφαίστειο Νέα Καμένη. Τώρα όμως έχουμε το ηφαίστειο του Κολούμπου, το οποίο παρακολουθείται με υποθαλάσσιους σεισμογράφους και με drones».

Όπως ανέφερε ο Κώστας Συνολάκης στην εκπομπή «Action Τώρα»: «Υπάρχει η εικασία ότι αυτή τη στιγμή οι σεισμοί που έχουμε οφείλεται στο μάγμα που πάει στην επιφάνεια. Δεν μπορεί να είναι τυχαίο ότι και το ηφαίστειο έχει αρχίσει να φουσκώνει και έχουμε αυτούς τους σεισμούς».

«Το 2011 υπήρχαν οι σεισμοί αλλά ήταν μέσα στην καλντέρα και δεν ήταν ισχυροί. Κατά ποσό η σεισμικότητα που βλέπουμε έξω από την καλντέρα συνδέεται; Που κατά τη γνώμη μου συνδέεται».

«Είτε η σεισμικότητα είναι τεκτονική, είτε συνδέεται με το ηφαίστειο, το αποτέλεσμα είναι ένα. Πρέπει να συνεχίσει η παρακολούθηση και για να υπάρχει τόσο μεγάλη διάφορα απόψεων, σημαίνει ότι δεν έχουμε αρκετά στοιχεία ακόμα», τόνισε ο καθηγητής.