Ωνάσεια Σχολεία: Τα κριτήρια πριμοδότησης, οι γκρίζες ζώνες και το πολιτικό παρασκήνιο

Aν δεν συμβεί κάτι εξαιρετικά απροόπτο, το νομοσχέδιο που προβλέπει την ίδρυση 22 συνολικά δημόσιων Ωνασείων σχολείων που θα λειτουργούν με τη χρηματοδότηση του ιδρύματος Ωνάση θα γίνει νόμος του κράτους την προσεχή Τετάρτη. Σύμφωνα με το πλάνο και όσα προβλέπονται στη σχετική σύμβαση που θα δεσμεύει το ελληνικό δημόσιο και το Ιδρυμα, τα σχολεία που θα ιδρυθούν θα είναι πρότυπα και θα λειτουργήσουν στις εξής περιοχές:  Κολωνός, Κυψέλη, Μενίδι, Πέραμα, Περιστέρι, Κορδελιό, Κοζάνη, Ξάνθη, Ρόδος και Ηράκλειο Κρήτης.

Στόχος του Ιδρύματος ήταν η όποια παρέμβασή του να ωφελήσει κυρίως “δύσκολες” περιοχές στις οποίες συνήθως οι μαθητές δεν έχουν πολλές ευκαιρίες διάκρισης.

Τα Δημόσια Ωνάσεια Σχολεία αναμένεται να λειτουργήσουν σταδιακά. Τον Σεπτέμβριο του 2025 θα λειτουργήσουν τα πρώτα 6, εκ των οποίων 3 γυμνάσια και 3 λύκεια. Στόχος είναι από τον Σεπτέμβριο του 2026 να λειτουργήσουν τα υπόλοιπα σε όλη την επικράτεια. Μέχρι εδώ, ας πούμε, καλά.

Τη Δευτέρα στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής σημεία του νομοσχεδίου συζητήθηκαν εκτενώς ενώ ακούστηκε η γνώμη κοινωνικών φορέων. Οι εκπαιδευτικοί αλλά και οι ομοσπονδίες των γονέων εξέφρασαν πολύ μεγάλες και σημαντικές αντιρρήσεις, ιδιαίτερα για το γεγονός ότι η είσοδος στα νέα αυτά σχολεία θα γίνεται με εξετάσεις όπως και στα πρότυπα.

Αυτομάτως γεννήθηκε το ερώτημα τι θα γίνει με τα παιδιά που φοιτούν σήμερα στις εν λόγω σχολικές μονάδες και δεν επιθυμούν να δώσουν εξετάσεις για είσοδο στα νέα ιδρύματα ή, δώσουν και δεν περάσουν.

• Θα πεταχθούν εκτός σχολείου και θα πρέπει να αναζητήσουν νέο;
• Και πόσο εφικτό είναι αυτό για παιδιά, για παράδειγμα, που μένουν στην Κυψέλη ή στο Μενίδι όπου οι σχολικές μονάδες είναι απολύτως συγκεκριμένες;

Το Υπουργείο, μετά και από σχετική πρόταση τροπολογίας που κατέθεσε το ΠΑΣΟΚ, κατέθεσε τροπολογία για την πριμοδότηση της εντοπιότητας των μαθητών ανά σχολείο.

Ειδικότερα όπως έγινε γνωστό στην υπό κύρωση Σύμβαση για την ίδρυση των Δημόσιων Ωνάσειων Σχολείων, από το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού προστέθηκε μία τροπολογία με τέσσερις νέες παραμέτρους:

Α) Εισάγεται κριτήριο εντοπιότητας για την τελική κατάταξη των μαθητών στα Δημόσια Ωνάσεια Σχολεία σε ποσοστό που θα κυμαίνεται κατ’ελάχιστο από 40% έως 60%. Η εντοπιότητα θα καθορίζεται με βάση τον τόπο διαμονής των μαθητών σε σχέση με την έδρα του Δημοσίου Ωνασείου Σχολείου, προκειμένου να ενισχυθούν οι περιοχές γύρω από τα ΔΗΜ.Ω.Σ..

Β) Διευκολύνεται η εισαγωγή στα Δημόσια Ωνάσεια Σχολεία για τα μικρότερα αδέλφια μαθητών και μαθητριών που φοιτούν ήδη στις εκπαιδευτικές μονάδες, οι οποίες θα μετατραπούν σε ΔΗ.ΜΩ.Σ.. Η σχετική ρύθμιση, η οποία θα ισχύσει για τα δύο πρώτα χρόνια, ισχύει και στα Πειραματικά σχολεία και προβλέπει τη δυνατότητα εισαγωγής νεότερων αδερφών, ακόμα και αν δεν έχουν επιτύχει την απαιτούμενη βαθμολογία μέχρι συμπλήρωσης του ανώτατου αριθμού μαθητών.

Γ) Οι εκπαιδευτικοί και οι υποδιευθυντές των σχολείων που θα μετεξελιχθούν σε ΔΗ.ΜΩ.Σ. μπορούν να παραμείνουν στις θέσεις τους για δυο χρόνια, με τη διασφάλιση της οργανικότητας των θέσεων. Τους παρέχεται η δυνατότητα να παραμείνουν και μετά την πάροδο της διετίας, υπό την προϋπόθεση της επιτυχούς παρακολούθησης προγραμμάτων επιμόρφωσης. Επίσης, προβλέπεται μεταβατική περίοδος τετραετίας ώστε οι διευθυντές, οι υποδιευθυντές και το διδακτικό προσωπικό να αποκτήσουν το αυξημένο προσόν πιστοποίησης επιμόρφωσης Β’ επιπέδου στις τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνιών.

Δ) Τέλος, με απόφαση του Υπουργού Παιδείας Θρησκευμάτων και Αθλητισμού θα οριστεί μέχρι τις 17 Φεβρουαρίου 2025, η χρονική σειρά με την οποία θα λειτουργήσει το σύνολο των νέων Ωνάσειων Δημόσιων Σχολείων.

Ωστόσο η πριμοδότηση, δεν λύνει το πρόβλημα. Θα υπάρξουν έτσι και αλλιώς παιδιά άλλων περιοχών που θα περάσουν τις εξετάσεις και θα φοιτήσουν στα Ωνάσεια, θα υπάρξουν και παιδιά που θα υποχρεωθούν να αλλάξουν σχολική μονάδα (στα καλά καθούμενα θα έλεγε κανείς).

Η Υφυπουργός Παιδείας Ζέττα Μακρή, μιλώντας στην επιτροπή, επιχείρησε, μάλλον εκ του προχείρου, να δώσει μία λύση. Είπε, μεταξύ άλλων, ότι “τα παιδιά που σήμερα φοιτούν στα σχολεία που θα γίνουν Ωνάσεια (ΔΗΜΩΣ τα αρχικά) θα συνεχίσουν να φοιτούν εκεί μέχρι να ολοκληρώσουν τη φοίτησή τους. Στο ερώτημα τι θα γίνει αν τα εν λόγω παιδιά δεν μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις του σχολείου (που θα είναι, πια, απαιτήσεις πρότυπου) η Υφυπουργός απάντησε ως εξής: “Κάποια παιδιά που θα νιώσουν ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν εκεί, η διεύθυνση δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα φροντίσει γι’ αυτά”. Λεπτομέρειες άλλες δεν δόθηκαν αλλά το να πεταχθεί το μπαλάκι της ευθύνης στις κατά τόπους διευθύνσεις δεν μοιάζει και πολύ ώριμο πολιτικά.

Πλούσιο το πολιτικό παρασκήνιο

Η ΟΛΜΕ πήρε ομόφωνα την απόφαση να προχωρήσει σε κινητοποιήσεις αφού στην Επιτροπή οι αντιπρόσωποί της ξεκαθάρισαν ότι δεν συμφωνούν με το νομοσχέδιο. Διαβλέπουν ότι στόχος είναι η δια της τεθλασμένης ιδιωτικοποίηση του Δημόσιου σχολείου και έκαναν λόγο ουσιαστικά για διάλυση των σχολείων ως θεσμού γειτονιάς. Η ΟΛΜΕ, μάλιστα, αποφάσισε και κινητοποίηση για την Τετάρτη έξω από τη Βουλή όταν και το νομοσχέδιο θα περάσει από την ολομέλεια.

Το ΠΑΣΟΚ αναμένεται να υπερψηφίσει το σχέδιο νόμου, τουλάχιστον επί της αρχής. Αυτό μαρτυρούν τόσο οι παρεμβάσεις των εκπροσώπων του στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων όσο και η πρωτοβουλία για την κατάθεση τροπολογίας που δεν θίγει τον πυρήνα του νομοσχέδιου ούτε εκφράζει σοβαρές, επί της ουσίας, διαφωνίες. Οι συνδικαλιστές του στην ΟΛΜΕ όμως παραμένουν σε σκληρή γραμμή και αυτό βάζει δύσκολα στη Χαριλάου Τρικούπη.

Προβλήματα με τους δικούς της συνδικαλιστές είχε, κατά πληροφορίες, και η Νέα Δημοκρατία, κυρίως στην περιφέρεια. Η δυνατότητα για “πριμοδότηση” της εντοπιότητας μέρους των μαθητών δόθηκε και να ηρεμήσουν τα πνεύματα στο συνδικαλιστικό του κυβερνώντος κόμματος.

Κάτι τελευταίο που έχει επίσης τη δική του ξεχωριστή σημασία. Ξεκάθαρα κατά στην χθεσινή ψηφοφορία στην Επιτροπή δήλωσαν μόνο το ΚΚΕ και η Νέα Αριστερά. Η υπόλοιπη αντιπολίτευση, συμπεριλαμβανομένων του ΣΥΡΙΖΑ και της Πλεύσης Ελευθερίας, διατύπωσαν επιφυλάξεις, κάτι που σημαίνει ότι δεν αποκλείεται τελικά να υπερψηφίσουν στην Ολομέλεια, είτε επί της αρχής είτε σε συγκεκριμένα άρθρα. Οψόμεθα για τα επόμενα…