Ανάλυση: Δεύτερη ανάγνωση της “επιθετικής” ομιλίας Τράμπ στο… φιλικό ακροατήριο του Νταβός

Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ εκφώνησε την πρώτη διεθνή ομιλία της δεύτερης θητείας του, εμφανιζόμενος μέσω livestream ενώπιον του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας, εκεί όπου κάθε χρόνο συγκεντρώνεται η παγκόσμια οικονομική ελίτ. Στην πολυαναμενόμενη ομιλία του Αμερικανού Προέδρου, ο Τραμπ υιοθέτησε μια επιθετική προσέγγιση στη διεθνή διπλωματία, καθώς απείλησε για άλλη μια φορά με δασμούς τους ξένους ανταγωνιστές, ακόμη και συμμάχων των ΗΠΑ όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Καναδάς. «Το μήνυμά μου προς κάθε επιχείρηση στον κόσμο είναι πολύ απλό: Ελάτε να φτιάξετε το προϊόν σας στην Αμερική και θα σας δώσουμε από τους χαμηλότερους φόρους από οποιοδήποτε άλλο έθνος στη γη», δήλωσε ο Τραμπ για να προσθέσει ότι θα επιβάλει δασμούς στις χώρες  που δεν θα συμμορφωθούν με την προτροπή του.

Ο μεγιστάνας των ακινήτων και πρώην αστέρας των ριάλιτι, αντιμετώπισε ένα, σε μεγάλο βαθμό, φιλικό ακροατήριο στο φόρουμ του Νταβός, που είναι γνωστό ότι συγκεντρώνει μερικούς από τους μεγαλύτερους επιχειρηματίες του κόσμου.

Πολλοί από εκείνους που έθεσαν ερωτήματα μετά την ομιλία του παρουσιάστηκαν ως άνθρωποι που ο Τραμπ γνώριζε καλά ή και ακόμη αυτοπροσδιορίστηκαν ως φίλοι του.

• Η ομιλία του Ρεπουμπλικάνου Προέδρου έγινε μόλις τρεις ημέρες μετά την ορκωμοσία του στην Ουάσινγκτον και στην τοποθέτηση του στο Ελβετικό θέρετρο επανέλαβε πολλά από τα σημεία που έθεσε στην εναρκτήρια ομιλία του, υποσχόμενος για άλλη μια φορά να φέρει μια «χρυσή εποχή» στις ΗΠΑ.

Επανέλαβε επίσης τα συνηθισμένα του παράπονα, μεταξύ άλλων και κατά του προκατόχου του, πρώην προέδρου Τζο Μπάιντεν, και μελών της προηγούμενης κυβέρνησης, που «επέτρεψαν σε άλλα έθνη να εκμεταλλευτούν τις ΗΠΑ» προσθέτοντας ότι «δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να συμβεί αυτό πια».

Η ομιλία του εστιάστηκε ως επί το πλείστον στην οικονομία χρησιμοποιώντας την προσέγγιση του καρότου και του μαστιγίου.

• Ξεκίνησε την ομιλία του με μια ευρεία έκκληση προς τους επιχειρηματίες σε όλο τον κόσμο, καλώντας τους να μεταφέρουν τις βιομηχανίες τους στις ΗΠΑ. Διαφήμισε τα σχέδιά του να μειώσει τους εταιρικούς φόρους και να μειώσει τα επιτόκια για να δημιουργήσει ένα κλίμα ευνοϊκό για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων. Προσφέροντας το όραμα της ευημερίας των ΗΠΑ που διαχέεται προς τα κάτω και ωφελεί ολόκληρο τον κόσμο.

Όμως η πρόσκληση Τραμπ για επενδύσεις στις ΗΠΑ συνοδεύτηκε από την προειδοποίηση ότι θα επιβληθούν δασμοί στις επιχειρήσεις που θα αρνηθούν να επενδύσουν σε αυτό το όραμα της αμερικανικής επιτυχίας.

• Όμως ο νέος Αμερικανός πρόεδρος, επιφύλαξε μια δυσάρεστη έκπληξη στην ΕΕ την οποία κατηγόρησε ότι επιβάλλει επαχθείς κανονισμούς και επιτίθεται στις αμερικανικές επιχειρήσεις. Ως παράδειγμα ανέφερε τις πρόσφατες υποθέσεις αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας εναντίον τεχνολογικών τιτάνων με έδρα τις ΗΠΑ, αφήνοντας να εννοηθεί ότι οι υποθέσεις αυτές είχαν ως κίνητρο, εν μέρει, τη χώρα προέλευσης των εταιρειών, δηλαδή την Αμερική.

Οι ΗΠΑ είναι ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ και, από το 2022, οι ΗΠΑ είχαν εμπορικό έλλειμμα 131 δισ. δολαρίων με το μπλοκ των 27 χωρών. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της αμερικανικής κυβέρνησης, οι ΗΠΑ εξήγαγαν αγαθά αξίας 592 δισ. δολαρίων στην ΕΕ και εισήγαγαν 723 δισ. δολάρια.

Οι περισσότεροι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι τα ελλείμματα δεν είναι απαραίτητα σημάδι προβλήματος καθώς η ανισορροπία στο εμπόριο μπορεί να είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των διαφορών στην αξία των νομισμάτων και των καταναλωτικών συνηθειών.

Όμως ο Τραμπ έχει επικεντρωθεί στα εμπορικά ελλείμματα ως ένδειξη οικονομικής αδυναμίας και δεσμεύτηκε για άλλη μια φορά να τα εξαλείψει, όπως είχε υποσχεθεί στην πρώτη του θητεία, από το 2017 έως το 2021.

«Από τη σκοπιά της Αμερικής, η ΕΕ μας αντιμετωπίζει πολύ, πολύ άδικα. Πολύ άσχημα», δήλωσε ο Τραμπ. «Ουσιαστικά δεν παίρνουν τα αγροτικά μας προϊόντα και δεν παίρνουν τα αυτοκίνητά μας. Ωστόσο, μας στέλνουν αυτοκίνητα κατά εκατομμύρια. Βάζουν δασμούς σε πράγματα που εμείς θέλουμε να κάνουμε».

• Ο επόμενος στόχος του Τραμπ ήταν ο Καναδάς, για τον οποίο έχει εκφράσει την άποψη ότι θα ήθελε να τον δει να γίνεται η «51η πολιτεία», προκαλώντας την οργή του βόρειου γείτονα των ΗΠΑ. «Θα απαιτήσουμε σεβασμό από τα άλλα έθνη», δήλωσε ο Τραμπ στο Νταβός, στρέφοντας αμέσως το βλέμμα του στον Καναδά λέγοντας ότι «έχουμε ένα τεράστιο έλλειμμα με τον Καναδά. Δεν πρόκειται να το έχουμε πια αυτό. Δεν μπορούμε να το κάνουμε».

Σύμφωνα με την κυβέρνηση των ΗΠΑ, ο Καναδάς ήταν ο μεγαλύτερος αγοραστής αγαθών της χώρας το 2022, αντιπροσωπεύοντας αγορές ύψους 356,5 δισ. δολαρίων. Εκτιμάται ότι αγαθά και υπηρεσίες αξίας 2,7 δισ. δολαρίων διέσχιζαν τα σύνορα ΗΠΑ-Καναδά κάθε μέρα το 2023.

Όμως ο Τραμπ έχει δεσμευτεί να επιβάλει υψηλούς δασμούς στον Καναδά, ως μέσο για να αναγκάσει τη χώρα να αντιμετωπίσει τη διακίνηση ναρκωτικών και την παράτυπη μετανάστευση μέσω των συνόρων.

Οι οικονομολόγοι, ωστόσο, έχουν προειδοποιήσει ότι οι δασμοί μπορεί να γυρίσουν μπούμερανγκ, καθώς οι άλλες χώρες μπορεί να απαντήσουν στις ΗΠΑ με δικούς τους δασμούς – το κόστος των οποίων πιθανότατα θα επιβαρύνει τους καταναλωτές.

• Παρά την επιθετική του στάση απέναντι στους δασμούς και τα εμπορικά ελλείμματα, ο Τραμπ διαφήμισε για άλλη μια φορά τον αυτοπροσδιοριζόμενο ρόλο του ως ειρηνοποιού, επισημαίνοντας την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Ο πόλεμος ξέσπασε το 2022 και στο Νταβός, ο Τραμπ, βρήκε για άλλη μια φορά την ευκαιρία να κατηγορήσει τον προκάτοχό του, Μπάιντεν, ότι επέτρεψε την εισβολή να εξελιχθεί.

Αυτό όμως που προκάλεσε εντύπωση ήταν ότι η τιμή του πετρελαίου ήταν ο στόχος. «Αν η τιμή έπεφτε, ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας θα τελείωνε αμέσως», είπε ο Τραμπ. «Αυτή τη στιγμή, η τιμή είναι αρκετά υψηλή ώστε αυτός ο πόλεμος να συνεχιστεί. Πρέπει να μειώσετε την τιμή του πετρελαίου. Θα τερματίσετε έτσι αυτόν τον πόλεμο» είπε.

Ο ίδιος ο Τραμπ έχει απειλήσει με περαιτέρω κυρώσεις και «υψηλά επίπεδα» δασμών κατά της Ρωσίας, εάν δεν τερματίσει γρήγορα τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αλλά, πρόσθεσε, ότι οι προσπάθειες για την εξασφάλιση μιας ειρηνευτικής διευθέτησης «βρίσκονται τώρα σε εξέλιξη».

• Επίσης, άφησε υπόνοιες για μια πιθανή συμφωνία με τη Ρωσία για την κατάργηση του συνόλου ή μέρους του πυρηνικού της οπλοστασίου. «Θα θέλαμε να δούμε αποπυρηνικοποίηση», δήλωσε ο Τραμπ, επικαλούμενος τις συνομιλίες με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του.

«Θα σας πω ότι στον πρόεδρο Πούτιν άρεσε πολύ η ιδέα να μειώσουμε κατά πολύ τα πυρηνικά. Και νομίζω ότι και τον υπόλοιπο κόσμο, θα τον είχαμε πείσει να το ακολουθήσει, όπως και την Κίνα».

Τέλος ο Τραμπ καταφέρθηκε και πάλι εναντίον των περιβαλλοντικών πολιτικών που αποσκοπούν στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και στον μετριασμό της κλιματικής κρίσης.

• Οι ΗΠΑ εκτιμάται ότι είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή ετήσιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στον κόσμο, μετά την Κίνα. Αυτές οι εκπομπές, που προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από ορυκτά καύσιμα, εισέρχονται στην ατμόσφαιρα ως αέρια του θερμοκηπίου που δεσμεύουν θερμότητα και προκαλούν άνοδο της θερμοκρασίας.

Στο Νταβός, ο Τραμπ χαρακτήρισε και πάλι τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα «μονόπλευρη». Και επανέλαβε την υπόσχεσή του να «ξεκλειδώσει» τα αποθέματα ορυκτών καυσίμων των ΗΠΑ.

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν τη μεγαλύτερη ποσότητα πετρελαίου και φυσικού αερίου από οποιαδήποτε άλλη χώρα στη Γη. Και θα το χρησιμοποιήσουμε», δήλωσε ο Τραμπ, υποσχόμενος «ταχείες εγκρίσεις» για ενεργειακά εγχειρήματα.