Αθήνα: Προσεκτικές δηλώσεις εν αναμονή των κινήσεων Τραμπ- Διμερείς και ευρωαντλαντικές σχέσεις, ελληνοτουρκικά, woke ατζέντα

Η κυβέρνηση διαμηνύει πως οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις θα παραμείνουν “στιβαρές” με την Αθήνα να αντιμετωπίζει την επανεκλογή Τραμπ διαχωρίζοντας το διμερές επίπεδο από το ευρωαντλαντικό. Ταυτόχρονα κιντείται στην κατεύθυνση λήψης μέτρων στην ΕΕ για την άμυνα, την ανταγωνιστικότητα και “διόρθωση” της “πράσινης μετάβασης”. Παράλληλα επιχειρεί να ισορροπήσει μεταξύ της αντι-woke ατζέντας Τραμπ και του δικαιώματος στον αυτοπροσδιορισμό.

Καταρχάς οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις βρίσκονται στο καλύτερο επίπεδο τους και έφτασαν σε αυτό επί της πρώτης Προεδρίας Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Σε ισχύ βρίσκεται η Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ της της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών, η Ελλάδα βρίσκεται σε ουρά αναμονής για τα F35, αμερικανικά πανεπιστήμια είναι πιθανόν να επενδύσουν πλέον στην Ελλάδα όπως ήδη πράττουν και μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, ενώ όπως έδειξε η ομιλία του Πρωθυπουργού στο Κογκρέσο η Αθήνα διατηρεί διαύλους επικοινωνίας τόσο με το Δημοκρατικό όσο και με το Ρεπουμπλικανικό κόμμα.

Η Ελλάδα επίσης είναι μία από τις ελάχιστες χώρες που διαπανά πάνω από 2% του ΑΕΠ της στην Άμυνα, μία μόνιμη απαίτηση Τραμπ από τους Βορειο-ατλαντικούς συμμάχους…

Στα θετικά συγκαταλέγεται και ο διορισμός του Μάρκο Ρούμπιο στη θέση του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ ενός πολιτικού που γνωρίζει άπταιστα τα ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου και που «εκνευρίζει» την Άγκυρα. Ειδικά σε μία φάση που οι δηλώσεις του Τραμπ για τον Ερντογάν μόνο ανησυχία μπορούν να προκαλούν στην Αθήνα.

• Ο Μάρκο Ρούμπιο ήταν ο Ρεπουμπλικανός που, μαζί με τον Δημοκρατικό γερουσιαστή Μπομπ Μενέντεζ, συνυπέγραψαν τη νομοθεσία EAST MED ACT το 2019, στο πλαίσιο διακομματικής πρωτοβουλίας. Η εν λόγω νομοθεσία αποτέλεσε τη βάση της αμερικανικής πολιτικής στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο, όπου η Ελλάδα και η Κύπρος κατέχουν κεντρικό ρόλο ως «πυλώνες σταθερότητας» στην περιοχή.

Οι σχέσεις ΗΠΑ – ΕΕ επηρεάζουν και την Ελλάδα

Από την άλλη πλευρά είναι βέβαιο ότι ο τρόπος που θα αντιμετωπίσει ο Τραμπ την ΕΕ (ήδη ανακοίνωσε ότι θα επιβάλλει νέους δασμούς) θα επηρεάσει και την Ελλάδα ειδικά σε οικονομικό επίπεδο. Η κυβέρνηση απεύχεται έναν εμπορικό πόλεμο…

«Η Ε.Ε. αντιμετωπίζει αυτή τη νέα πραγματικότητα, πολύ πιο γεωπολιτικά ώριμα αλλά πρέπει να τονίσω πως παρόμοιες δηλώσεις έγιναν από τον Πρόεδρο Τραμπ το 2016 και τα χειρότερα, όμως ένας εμπορικός πόλεμος αποφεύχθηκε και ελπίζω ότι έτσι θα γίνει και τώρα» εκτίμησε ο Πρωθυπουργός στην εκδήλωση του ελληνομερικανικού επιμελητηρίου και προειδοποίησε τις Βρυξέλλες πως τώρα πρέπει να περάσουν από τα λόγια στις πράξεις.

«Δεν εννοώ ότι πρέπει να πάμε σε μία λογική αντιπαράθεσης σε σχέση με ΗΠΑ. Είμαστε παραδοσιακοί σύμμαχοι, η στενή συνεργασία δεν θα διαλυθεί, αλλά πρέπει να ερευνήσουμε αν αυτή η “τέχνη της συμφωνίας” περιλαμβάνει λύσεις win win», σημείωσε χαρακτηριστικά ο Πρωθυπουργός.

Η Αθήνα διαβλέπει τον κίνδυνο το διεθνές σύστημα να απομακρυνθεί από μία λογική διεθνούς δικαίου, κανόνων και αξιών και να μετατραπεί σε ένα “συναλλακτικό” διεθνές σύστημα, απειλών και εκβιασμών. Πάντως ο Κυριάκος Μητσοτάκης επεσήμανε «είναι σημαντικό να κάτσει η σκόνη και να διαχωρίσουμε τι (από αυτά που λέει ο Ντ. Τραμπ) είναι επανάληψη προεκλογικών δηλώσεων και ποιά θα είναι εν τέλει η πολιτική του απέναντι στην Ευρώπη».

• Με την ΕΕ να είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί με τον Τραμπ όπως δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν στις 3 Φεβρουαρίου πραγματοποιείται Σύνοδος Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών για την ευρωπαϊκή άμυνα. Τη Δευτέρα ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε συναντήθηκε με το νέο Ευρωπαίο Επίτροπο για την Αμυνα Άντριους Καμπίλιους, ενόψει της έκτακτης Συνόδου.

Θέση της Αθήνας είναι πως η τεράστια γεωπολιτική ένταση απαιτεί και μία πολιτική αφύπνιση η οποία θα μπορεί να κινηθεί σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα, πως απαιτείται κινητοποίηση και ευρωπαϊκών πόρων και η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού αμυντικού ταμείου. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης προέβλεψε πως στην επόμενη Σύνοδο του ΝΑΤΟ θα τεθεί θέμα αύξησης των υποχρεωτικών δαπανών στην άμυνα που θα ξεπερνά το ποσοστό του 2% το οποίο ισχύει μέχρι σήμερα.

Η αντι-woke ατζέντα

Παράλληλα υπάρχει και η θέση του Τραμπ για την αντι-woke ατζέντα. Ερωτηθείς σχετικά, ο πρωθυπουργός ανέφερε στην εκδήλωση του ελληνοαμερικανικού επιμελητηρίου σε συζήτηση με τον πρόεδρο του Ινστιτούτου «Jacques Delors» και πρώην πρωθυπουργό της Ιταλίας Ενρίρκο Λέτα:

«Ναι, τυχαίνει να πιστεύω ότι υπάρχουν δύο φύλα, το αρσενικό και το θηλυκό. Αυτή είναι η προσωπική μου άποψη, αυτό υπαγορεύει η βιολογία. Κάθε χώρα, ωστόσο, είναι διαφορετική. Έχουν δοθεί διάφορες εξηγήσεις σχετικά με την ηχηρή επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία. Σίγουρα -το έχω σχολιάσει αυτό- οι ακραίες θέσεις του ρεύματος woke (wokism) στις ΗΠΑ είχαν ως αποτέλεσμα το εκκρεμές να ταλαντεύεται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Θα ήθελα να επισημάνω ότι αυτές οι ακραίες θέσεις, οι οποίες είναι, πιστεύω, ευρέως διαδεδομένες στις φιλελεύθερες πανεπιστημιουπόλεις των κορυφαίων αμερικανικών πανεπιστημίων, δεν έχουν εμφανιστεί στην Ευρώπη. Δεν πιστεύω ότι έχουμε αυτό το πρόβλημα στην Ευρώπη για να δικαιολογήσουμε μια αντίδραση εναντίον αυτής της συγκεκριμένης ατζέντας. Αυτό ήταν πρωτίστως ένα φαινόμενο στις ΗΠΑ. Όσον αφορά την Ελλάδα, πιστεύω ότι αποδείξαμε ότι μπορεί να υπάρξει μια ισχυρή κεντροδεξιά συμμαχία που ωθεί τα περιθωριακά κόμματα σε αυτό που θα έπρεπε να είναι ο φυσικός τους χώρος, δηλαδή να είναι μικρά κόμματα χωρίς βαθύ αποτύπωμα στον δημόσιο διάλογο. Φυσικά, όπως επισήμανε ο Ενρίκο, είμαστε σήμερα μία από τις λίγες απόλυτα σταθερές πολιτικά ευρωπαϊκές χώρες. Η σταθερότητα είναι ένα πολύ πολύτιμο «νόμισμα» στον σημερινό κόσμο. Είναι αυτό που μας επιτρέπει να εφαρμόσουμε γρήγορα το εκλογικό μας πρόγραμμα, να μην χάνουμε χρόνο σε συζητήσεις στο πλαίσιο μιας κυβέρνησης συνεργασίας».

Όπως τόνισε ο πρωθυπουργός, «αναμφίβολα, λοιπόν, υπάρχει μια τάση στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ προς αυτό που αποκαλούμε ‘σκληρή’ δεξιά ή ‘εξτρεμιστική’ δεξιά. Πιστεύω ότι στην Ελλάδα καταφέραμε να την περιορίσουμε. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό ανθρώπων που ψηφίζουν κόμματα τα οποία βρίσκονται στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας. Αλλά αυτά τα κόμματα, κατά τη γνώμη μου, εξακολουθούν να είναι κόμματα που βρίσκονται στο περιθώριο. Σίγουρα δεν αποτελούν μέρος και δεν θα αποτελέσουν μέρος οποιασδήποτε δυνητικής άσκησης οικοδόμησης συνασπισμού στο μέλλον. Αυτό δεν συμβαίνει στην Αυστρία, όπου η ακροδεξιά ηγείται τώρα του συνασπισμού για τη διακυβέρνηση της χώρας. Παλαιότερα ήταν ο μικρός εταίρος του συνασπισμού, τώρα, η ακροδεξιά στην Αυστρία είναι ο μεγαλύτερος εταίρος του συνασπισμού. Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί στην Ελλάδα».

Χαρακτηριστικές του κλίματος που επικρατεί στη ΝΔ είναι και η άποψη της φιλελεύθερης Ντόρας Μπακογιάννη η οποία δήλωσε στον ΣΚΑΪ ότι “ο δικαιωματισμός είχε πάει στα άκρα”, αν και υποστήριξε ότι η Ευρώπη δεν έχει φτάσει σε τέτοιες καταστάσεις.

Η πρώην υπουργός Εξωτερικών παραδέχθηκε ότι Τραμπ και Ερντογάν έχουν πολύ καλές προσωπικές σχέσεις, αλλά υπενθύμισε ότι ο Τραμπ ήταν που διέκοψε τη συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F35. Εστίασε δε ειδικότερα στις σχέσεις των ΗΠΑ με το Ισραήλ, με το οποίο η Τουρκία είναι σε κόντρα, δείχνοντας ότι προσδοκά να έρθουν σε αντίθεση τα συμφέροντα Ουάσινγκτον- Άγκυρας στην περιοχή.

Σε αντίθεση με τον Κώστα Καραμανλή, η κ.Μπακογιάννη υποβάθμισε τις αναφορές Τραμπ σε Καναδά και Παναμά. Εξέφρασε την άποψη ότι ο Τραμπ απλώς είπε ότι θα προστατέψει τα σύνορα των ΗΠΑ και μάλιστα έκανε παραλληλισμό με τα γεγονότα στον Έβρο το 2020.

Ο Άδωνις Γεωργιάδης δήλωσε στον real fm: “Δεν με ανησυχεί καθόλου να μιλάει με καλά λόγια ο πρόεδρος Τραμπ για τον Ερντογάν. Ο πρόεδρος Τραμπ κάνει μία πολιτική. Ξέρει σίγουρα ότι ο πρόεδρος Ερντογάν αρέσκεται στην κολακεία και καλώς την χρησιμοποιεί. Το ερώτημα είναι η Αμερική έχει σκοπό να βοηθήσει την Τουρκία να πετύχει τους γεωπολιτικούς της στόχους στην περιοχή μας. Η γνώμη μου είναι όχι”.

Τέλος ο Μάκης Βορίδης μιλώντας στα Παραπολιτικά FM συνέκρινε την πολιτική που θέλει να εφαρμόσει ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ στο μεταναστευτικό με τη μεταναστευτική πολιτική της Ελλάδας. Υποστήριξε ειδικότερα ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο Αμερικανός πρόεδρος ακούν τα προβλήματα των πολιτών και προσπαθούν να τα λύσουν, ενώ οι αντίπαλοι τους κατηγορούν όποιον θέτει τα προβλήματα της μετανάστευσης ως ακροδεξιό.