Ανοιχτό Πανεπιστήμιο/Τι συμβαίνει με δίδακτρα, συγγράμματα, κυβερνοεπίθεση, επαγγελματικά δικαιώματα

Αναπάντητα, επί της ουσίας, έμειναν πολλά από τα ερωτήματα που αφορούν το μέλλον του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου, ιδιαίτερα σε φλέγοντα ζητήματα που απασχόλησαν και εξακολουθούν να απασχολούν την κοινότητά του. Ο πρύτανης του ΕΑΠ Εμανουήλ Κουτούζης θέλησε να προβάλλει τα θετικά (που όντως υπάρχουν και μπορούν να γίνουν πολύ περισσότερα), ωστόσο επί των κακώς κειμένων του Πανεπιστημίου (που δεν είναι λίγα) ειπώθηκαν μισές αλήθειες.

Το Libre, που παρακολούθησε τη συνέντευξη Τύπου, επιχειρεί να αποκρυπτογραφήσει την πραγματικότητα και να συμπληρώσει, όσο γίνεται, το παζλ των απαντήσεων.

1ο ζήτημα: Μείωση διδάκτρων

Το Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο είναι το μοναδικό ελληνικό ΑΕΙ που έχει δίδακτρα (ενώ φυσικά δεν δικαιούται κρατική επιχορήγηση). Αυτό ήταν το format από την αρχή της παρουσίας του στα ελληνικά ακαδημαϊκά πράγματα, το 1999. Παρά το γεγονός ότι ο Πρύτανης αναγνώρισε ότι διάγουμε εποχές πολύ μεγάλης ακρίβειας, και άρα έντονης οικονομικής ανασφάλειας, απέκλεισε το ενδεχόμενο μείωσης των διδάκτρων.

Τόνισε ότι “έτσι και αλλιώς τα δίδακτρα είναι φτηνά για τα προπτυχιακά προγράμματα (6.000 ευρώ)” ενώ την ίδια ώρα ο αντιπρύτανης Υποδομών και Οικονομικών Ευθύμιος Ζέρβας συμπλήρωσε ότι εφόσον μειωθούν τα δίδακτρα θα μειωθούν και οι αμοιβές των διδασκόντων. Και όμως, το Πανεπιστήμιο, από την κρίση του covid και έπειτα, μείωσε αισθητά τα λειτουργικά του έξοδα αφου ακόμα και οι Ομαδικές Συμβουλευτικές Συναντήσεις γίνονται ηλεκτρονικά και άρα δεν χρειάζεται να νοικιάζονται αίθουσες.

Ο Πρύτανης ισχυρίστηκε ότι, αν και όντως αυτά τα έξοδα περιορίστηκαν, το Πανεπιστήμιο προχώρησε σε άλλες επενδύσεις όπως η αγορά συστήματος των εξ’ αποστάσεων εξετάσεων οπότε δεν υπάρχει περιθώριο για μείωση των διδάκτρων. Πόσο όμως στοίχισε αυτό το πρόγραμμα δεν το μάθαμε.

2ο ζήτημα: ανανέωση και αντικατάσταση του εκπαιδευτικού υλικού

Ο κ. Κουτούζης δεν αρνήθηκε ότι κάποια από τα συγγράματα του ΕΑΠ, ιδίως αυτά που αφορούν τα προπτυχιακά προγράμματα, γράφτηκαν τον… προηγούμενο αιώνα (1999 και 2000). Δεσμεύτηκε μάλιστα ότι εντός διετίας θα υπάρξει αντικατάσταση και ανανέωση.

Επικαλέστηκε παράλληλα ότι το ΕΑΠ δίνει στους φοιτητές του και άλλες επιλογές σε βιβλία (από το εμπόριο και άλλες πηγές) γεγονός που ισχύει, ωστόσο αυτό που φαίνεται ότι αγνοεί ο επικεφαλής του Πανεπιστημίου είναι ότι η ύλη των εξετάσεων στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στα συγγράματα του ΕΑΠ. Αν αυτά δεν είναι τα ενδεδειγμένα (και ως προς την πληροφορία αλλά και ως προς τον τρόπο γραψίματος) είναι σαφές ότι οι φοιτητές θα αντιμετωπίζουν προβλήματα, όπως και συμβαίνει.

3ο ζήτημα: Συνέπειες της πρόσφατης κυβερνοεπίθεσης

Πριν από περίπου δύο μήνες κυβερνοεπίθεση “παρέλυσε” περίπου μία εβδομάδα τα ηλεκτρονικά συστήματα του ΕΑΠ. Ουσιαστικά η λειτουργία του Πανεπιστημίου (του κατ’ εξοχήν εξ’ αποστάσεως ΑΕΙ της χώρας) διακόπηκε μέχρι να εντοπιστεί το πρόβλημα και να αντιμετωπιστεί η επίθεση.

Ο Πρύτανης ρωτήθηκε αν και ποια ακριβώς προσωπικά δεδομένα φοιτητών κλάπηκαν από τους επιδέξιους χάκερ αλλά δεν ήταν σε θέση να απαντήσει! Τόνισε βέβαια ότι “από την πρώτη στιγμή πήραμε όλα τα αναγκαία μέτρα και συνεργαστήκαμε με τις ανεξάρτητες αρχές και το Υπουργείο” αλλά αυτό μοιάζει μάλλον αυτονόητο.

Το να υπάρξει αναλυτική ενημέρωση για τα δεδομένα που κλάπηκαν προφανώς είναι στοιχειώδες αν μιλάμε για έναν εκπαιδευτικό οργανισμό στον οποίο τα πάντα γίνονται ηλεκτρονικά και στον οποίο οι φοιτητές εμπιστεύονται ευαίσθητα προσωπικά τους δεδομένα όπως τους αριθμούς των τραπεζικών τους καρτών. Υπογραμμίστηκε πάντως ότι μετά τις σχετικές ρυθμίσεις τα συστήματα του ΕΑΠ είναι πλέον “99,9% ασφαλή”.

4ο ζήτημα: Επαγγελματικά δικαιώματα αποφοίτων

Απόφοιτοι των προγραμμάτων του Ελληνικού και του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού του ΕΑΠ έχουν καταθέσει ομαδικές αγωγές εναντίον του Πανεπιστημίου στη δικαιοσύνη ζητώντας να τους αναγνωριστούν επαγγελματικά δικαιώματα έτσι ώστε να αποκτήσουν δυνατότητα συμμετοχής σε συγκεκριμένους διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ.

Ο κ. Κουτούζης απάντησε στη σχετική ερώτηση ότι “το Πανεπιστήμιο δεν δίνει επαγγελματικά δικαιώματα σε κανέναν” αλλά και ότι τα σχετικά αιτήματα που έχει υποβάλλει στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (συνολικά τρία) έχουν απορριφθεί.

Δεν διευκρίνισε όμως γιατί το Πανεπιστήμιο δεν έχει προχωρήσει στις απαιτούμενες αλλαγές έτσι ώστε τα δύο αυτά προγράμματα να ενταχθούν σε κωδικό ΠΕ ούτε και τους λόγους για τους οποίους το ΙΕΠ αρνήθηκε (και μάλιστα τρις) τα αιτήματά του. Είναι βέβαια σαφές ότι αν οι προσφεύγοντες δικαιωθούν, τότε το Πανεπιστήμιο θα βρεθεί στη μάλλον δύσκολη θέση να κινήσει διαδικασίες και το ΙΕΠ να δώσει από την πλευρά του συγκεκριμένες απαντήσεις.

Κατά τα λοιπά ο Πρύτανης και οι αντιπρυτάνεις πρόβαλλαν πτυχές του έργου του Πανεπιστημίου (το οποίο δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητο) και στάθηκαν ιδιαίτερα στο γεγονός ΕΑΠ κατατάσσεται μεταξύ των πέντε κορυφαίων Ανοικτών Πανεπιστημίων στην Ευρώπη ενώ κατέχει την 8η μεταξύ των αμιγώς Ανοικτών Πανεπιστημίων στον κόσμο, όπως προκύπτει από διεθνείς αξιολογήσεις, αναγνωρίζοντας την ποιότητα και την καινοτομία του εκπαιδευτικού του συστήματος.

Τέλος, τονίστηκε, όχι άδικα, ότι ένας στους τέσσερις μεταπτυχιακούς φοιτητές στην Ελλάδα προέρχονται από το ΕΑΠ.