Τραμπ: Γιατί αποσύρει τις ΗΠΑ από τον ΠΟΥ- Γιατί δεν “απείλησε” την Κίνα- Παγκόσμιες οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις
Η Συντακτική ομάδα του Libre
Ο Ντόναλντ Τραμπ, έχοντας αναλάβει μόλις λίγες ώρες τα καθήκοντά του ως 47ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, έχει ήδη αρχίσει να αφήνει το αποτύπωμά του τόσο στο εσωτερικό όσο και στη διεθνή σκηνή. Με κινήσεις που απευθύνονται σε κρίσιμες γεωπολιτικές περιοχές – από την Ιερουσαλήμ και το Κίεβο, έως τη Μόσχα, το Λονδίνο, την Οτάβα και το Πεκίνο – ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου έχει αναστατώσει τους στρατηγικούς υπολογισμούς ηγετών σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι πρώτες του ενέργειες φανερώνουν μια αποφασιστικότητα να υλοποιήσει ένα τολμηρό και σαρωτικό σχέδιο, το οποίο φιλοδοξεί να αναμορφώσει την Αμερική, επιφέροντας παράλληλα παγκόσμιες ανακατατάξεις.
Ήδη από την πρώτη του ημέρα στον Λευκό Οίκο, οι εξελίξεις ήταν καταιγιστικές. Όπως επισημαίνει η ΕΡΤ, οι πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν στις πρώτες ώρες της θητείας του αποτελούν απλώς το προοίμιο μιας ευρύτερης στρατηγικής που ενδέχεται να επαναπροσδιορίσει τις ισορροπίες εξουσίας τόσο εντός όσο και εκτός Ηνωμένων Πολιτειών.
Αναλυτές μιλούν για «σεισμό» προεδρικών διαταγμάτων και επίδειξη ισχύος σε όλα τα επίπεδα, ενώ οι συνεργάτες του Ντόναλντ Τραμπ λένε ότι δεν κάνει τίποτα περισσότερο από αυτό που είχε υποσχεθεί.
Σε πρώτη φάση θέλει να ικανοποιήσει την βάση του με ριζικές αποφάσεις για το μεταναστευτικό και την woke ατζέντα. Ξεκινά την πλήρη αναδιαμόρφωση του κρατικού μηχανισμού στην Ουάσιγκτον, ο οποίος, όπως θεωρεί, τον πολέμησε χωρίς έλεος τα τελευταία 8 χρόνια. Ο Ντόναλντ Τραμπ – όπως είπε και στην ομιλία του κατά την ορκωμοσία του – έχει καθαρή εντολή να τα κάνει όλα αυτά και δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο στο δρόμο του.
Σκοπός του θεωρείται ακόμη ότι είναι να δημιουργήσει ανασφάλεια για τις προθέσεις του σε συμμάχους, ανταγωνιστές και εχθρούς της Αμερικής, θέτοντας τις βάσεις για μια σκληρή διαπραγμάτευση που θα ακολουθήσει. Το γεγονός ότι δεν αναφέρθηκε σχεδόν καθόλου σε ζητήματα εκτός ΗΠΑ, εκτιμάται ότι ήταν μήνυμα προς όλους ότι οτιδήποτε συμβαίνει εκτός συνόρων έχει μικρή σημασία.
Τα διατάγματα
Ο Τραμπ υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα με το οποίο η χώρα του αποσύρεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας – ΠΟΥ. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έλαβε αυτή την απόφαση, όπως εξήγησε και ο ίδιος, για δύο λόγους:
- Θεωρεί ότι οι ΗΠΑ δίνουν δυσανάλογα περισσότερα χρήματα από τα υπόλοιπα κράτη – μέλη και
- αμφισβητεί την ανεξαρτησία του ΠΟΥ από την επιρροή των κρατών – μελών.
Από την πρώτη κιόλας θητεία του, αμφισβητούσε κατά πόσο λειτουργούσε ανεξάρτητα και με διαφάνεια ο Οργανισμός. Τον είχε κατηγορήσει πως είχε συνωμοτήσει με την Κίνα για να αποκρύψει κρίσιμα στοιχεία για την μετάδοση της Covid-19 με αποτέλεσμα η διεθνής κοινότητα να λάβει με καθυστέρηση μέτρα προστασίας.
Από την αποχώρηση των ΗΠΑ από τον ΠΟΥ, ο Οργανισμός θα στερηθεί τον μεγαλύτερο χρηματοδότη του. Και αυτό, όπως προειδοποιούν οι ειδικοί, θα είναι επιζήμιο και για τις δύο πλευρές, γιατί θα αποδυναμώσει την διεθνή συνεργασία για την καταπολέμηση και πρόληψη ασθενειών. Επειδή η απόφαση αυτή θα τεθεί σε ισχύ σε έναν χρόνο, δεν αποκλείεται να είναι μία μορφή πίεσης του Τραμπ για να πετύχει την μεταρρύθμιση του οργανισμού.
Αξίζει ακόμη να αναφερθεί ότι ο Τραμπ απρόσμενα δεν ανακοίνωσε δασμούς για Κίνα και δεν την ξεχώρισε ως απειλή σε καμία από τις ομιλίες του. Προφανώς ο Πρόεδρος των ΗΠΑ δεν θέλει να ανοίξει το θέμα, ενώ εκκρεμεί η επίλυση του ζητήματος του TikTok, είτε επειδή θα επισκεφθεί το Πεκίνο, είτε γιατί βλέπει μια προοπτική επαναπροσέγγισης, έχοντας κατά νου τις σοβαρές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η οικονομία της Κίνας.
Ο αντίκτυπος στις αγορές
Οι αγορές τηρούν στάση αναμονής μετά τις πρώτες κινήσεις Τράμπ καθώς είναι πολλά ακόμη αυτά που μένει να ξεκαθαρίσουν. Παραδείγματος χάρη η διεθνής τιμή του πετρελαίου. Το σύνθημα για έναρξη περισσότερων γεωτρήσεων ερμηνεύτηκε ως κίνηση αύξησης της προσφοράς και αυτό οδήγησε σε πτώση της διεθνούς τιμής του πετρελαίου στα 79 δολάρια το βαρέλι, με την τιμή να υποχωρεί περίπου κατά 3,7%.
Δεν υπάρχει ακόμη πλήρης εικόνα. Για παράδειγμα, οι αγορές θα περιμένουν να ξεκαθαρίσει το επόμενο διάστημα η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών όσον αφορά στο θέμα των κυρώσεων σε μεγάλους εξαγωγείς πετρελαίου (χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ρωσία) αλλά και η πολιτική δασμών που θα ακολουθηθεί έναντι της Κίνας, που είναι και ο μεγαλύτερος εισαγωγέας πετρελαίου στον πλανήτη.
Το δολάριο αντέδρασε ανοδικά τις τελευταίες ώρες. Είναι εμφανές στην ισοτιμία του ευρώ με το δολάριο που διαμορφώθηκε στα 1,03 με πτώση της τάξεως του 0,6% σε εβδομαδιαία βάση. Οι αγορές πρέπει να συνυπολογίσουν πολλούς παράγοντες, καθώς οι άγνωστοι στην εξίσωση είναι πολλοί περισσότεροι. Παρατηρείται μια εκφρασμένη πρόθεση επιβολής δασμών για να συγκεντρωθεί ένα σημαντικό ποσό στο αμερικανικό θησαυροφυλάκιο και να περιοριστεί το γιγαντιαίο έλλειμμα των ΗΠΑ.
Σε ποια προϊόντα; Πότε και ποιο θα είναι το ύψος; Με εξαίρεση το ενδεχόμενο επιβολής δασμών 25% σε Καναδά και Μεξικό, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κανένα άλλο στοιχείο. Οι δασμοί όμως λειτουργούν ως «βόμβα σε λιμνάζοντα ύδατα» καθώς επηρεάζουν άμεσα τον πληθωρισμό – δηλαδή οδηγούν σε αυξήσεις τιμών και κατά συνέπεια στην νομισματική πολιτική των τραπεζών, άρα στο κόστος του χρήματος.
Η νέα κλιματική πολιτική των ΗΠΑ
Ο Ντόναλντ Τραμπ κίνησε για δεύτερη φορά διαδικασία αποχώρησης των ΗΠΑ από τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. Η αποχώρηση αυτή πυροδοτεί έναν καταιγισμό επιπτώσεων και σηματοδοτεί την απομόνωση της χώρας από την παγκόσμια εκστρατεία για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Οι μεγάλοι υπεύθυνοι για την κλιματική αλλαγή είναι: Κίνα – ΗΠΑ – Ινδία = 50% υπεύθυνοι για κλιματική αλλαγή.
Από τις 206 χώρες οι 136 καταγράφουν μηδενικές εκπομπές ρύπων (0%), είναι οι πιο φτωχές και υφίστανται τις μεγαλύτερες κλιματικές συνέπειες (ΑΠΟ 70-206 =0,08-0%).
Ο 2ος μεγαλύτερος ρυπαντής, όχι μόνο αποσύρεται από την κλιματική συμφωνία για 2η φορά, αλλά το κάνει σε μια ιστορική συγκυρία:
- Το 2024, που ο πλανήτης βίωσε τη θερμότερη χρονιά όλων των εποχών που χαρακτηρίστηκε χρονιά ακραίων φαινομένων.
- Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία ξεπέρασε για 1η φορά τον +1,5°C.
- Οι εκπομπές CO2 καταγράφουν παγκόσμιο ρεκόρ και προοιωνίζονται ακόμη χειρότερες κλιματικές εξελίξεις για το 2025
Οι κρίσιμες αποφάσεις που υπέγραψε ο νέος πλανητάρχης από την πρώτη ημέρα στο Οβάλ γραφείο αναστέλλουν συνολικά την κλιματική πολιτική των ΗΠΑ:
- Απελευθέρωση εξορύξεων πετρελαίου & φυσικού αερίου σε ξηρά και θάλασσα.
- Απαγόρευση αδειοδότησης νέων αιολικών πάρκων και κατάργηση των ήδη αδειοδοτημένων.
- Αναστολή του πράσινου ταμείου των 700 δισ. δολαρίων που επιδοτούσε πράσινες καινοτομίες και κλιματικές πολιτικές.
- Αναστολή του κλιματικού στόχου των ΗΠΑ για μείωση 60% του CO2 μέχρι το 2035.
Θα οδηγήσουν σοβαρές παγκόσμιες επιπτώσεις:
- Ακόμη μεγαλύτερη συγκέντρωση αερίων του θερμοκηπίου επιδεινώνοντας το παγκόσμιο κλίμα.
- Θα λειτουργήσουν ως αρνητικό παράδειγμα για τις χώρες που ενώ είναι μεγάλοι ρυπαντές εμφανίζονταν απρόθυμοι να εφαρμόσουν κλιματικές πολιτικές.
- Αν αναλογιστεί κανείς πως 2025-2030 κρίσιμη 5ετία για την αναστροφή της κλιματικής κρίσης η νέα θητεία Τραμπ φαίνεται πως ενταφιάζει τόσο την παγκόσμια συμφωνία για το κλίμα όσο και το μέλλον της ανθρωπότητας.
Όσον αφορά στην ΕΕ η οποία δεν διαθέτει εγχώριους ορυκτούς ενεργειακούς πόρους και εισάγει από τρίτες χώρες ακριβά ορυκτά καύσιμα, η επιλογή «μονόδρομος» είναι να συνεχίσει την πράσινη μετάβαση που της διασφαλίζει ενεργειακή αυτονομία: ΑΠΕ, ενεργειακά δίκτυα, παραγωγή πράσινου.
Ωστόσο, ενδέχεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να εγκαταλείψει κάποιες από τις μαξιμαλιστικές και ακριβές κλιματικές πολιτικές ακολουθώντας μια πιο πραγματιστική κλιματική πολιτική, η οποία δεν θα επηρεάζει την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας.
SiteDesign