Το μεγάλο πείραμα της Αυστραλίας με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προσφέρει μια μοναδική υπηρεσία στον κόσμο

Στα τέλη του περασμένου έτους, το κοινοβούλιο της Αυστραλίας, αντιδρώντας στις ανησυχίες σχετικά με την επίδραση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην ψυχική υγεία των παιδιών, τροποποίησε τον νόμο για την ασφάλεια στο διαδίκτυο, για να απαιτήσει από τους χρήστες να είναι τουλάχιστον 16 ετών ώστε να μπορούν να ανοίξουν λογαριασμό σε πλατφόρμες όπως οι TikTok, Snapchat , Instagram και X. Η τροποποίηση αναμένεται να τεθεί σε ισχύ έως τα τέλη του 2025.

Ο νόμος έλαβε ευρεία υποστήριξη στην Αυστραλία, τόσο στο κοινοβούλιο όσο και στο κοινό, αλλά έχει επίσης επικριθεί. Ορισμένοι αμφισβητούν τη σχέση μεταξύ της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των προβλημάτων ψυχικής υγείας στους εφήβους. Άλλοι βλέπουν παραβίαση του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης. Ακόμη και όσοι υποστηρίζουν την προσπάθεια αναρωτιούνται πώς μπορεί να επιβληθεί.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ψυχική υγεία των εφήβων, ιδιαίτερα των κοριτσιών, έχει επιδεινωθεί απότομα μετά την εισαγωγή των smartphones και την εμφάνιση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Οι ψηφιακές πλατφόρμες που στοχεύει ο νόμος, σχεδιάζουν αλγόριθμους για να κρατούν τους χρήστες στους ιστότοπούς τους, επειδή περισσότερα κλικ σημαίνουν περισσότερα έσοδα από διαφημίσεις. Το αποτέλεσμα; Μια έρευνα της Gallup έδειξε ότι οι έφηβοι στις ΗΠΑ περνούν κατά μέσο όρο 4,8 ώρες την ημέρα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Άλλαξε η ανθρώπινη ανάπτυξη

Αυτό είναι ένα μεγάλο κομμάτι του ελεύθερου χρόνου ενός εφήβου, που διαφορετικά θα μπορούσε να αφιερωθεί στην αλληλεπίδραση με φίλους προσωπικά και με μέρη και αντικείμενα στον πραγματικό κόσμο. Ο Jonathan Haidt, ένας κοινωνικός ψυχολόγος και συγγραφέας του The Anxious Generation, έχει πει ότι οι πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν «ανασύρει την παιδική ηλικία και έχουν αλλάξει την ανθρώπινη ανάπτυξη σε σχεδόν ασύλληπτη κλίμακα».

Η έντονη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τους εφήβους και τα υψηλότερα επίπεδα κατάθλιψης και άγχους σαφώς πάνε μαζί. Αυτό που αμφισβητείται είναι αν πρόκειται απλώς για συσχέτιση ή αιτιακή σχέση. Έγκυρες μελέτες που ελέγχουν εάν μεγάλες περίοδοι μείωσης της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μειώνουν την κατάθλιψη και το άγχος, είναι δύσκολο να πραγματοποιηθούν, επειδή οι δοκιμές στις οποίες μεμονωμένοι έφηβοι εγκαταλείπουν μια πλατφόρμα -ενώ οι φίλοι τους παραμένουν σε αυτήν- αναμένεται να αποφέρουν μικρότερο όφελος και θα μπορούσαν να προκαλούν ακόμη και κακό στα παιδιά που είναι πλέον απομονωμένα.

Είναι σημαντικό, οι ομάδες εφήβων να αποχωρούν από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μαζί, έτσι ώστε η χρήση τους να αντικατασταθεί από την αλληλεπίδραση στον πραγματικό κόσμο. Επιπλέον, κάποιος θα χρειαζόταν άλλες, τυχαία επιλεγμένες ομάδες ελέγχου των οποίων τα μέλη δεν μειώνουν τη χρήση. Ελλείψει τέτοιων αυστηρών δοκιμών, τα στοιχεία που έχουμε υποδηλώνουν ότι η βαριά χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης προκαλεί άγχος και κατάθλιψη, αλλά δεν είναι οριστικά.

• Ως εκ τούτου, η Αυστραλία μπορεί να προσφέρει στον κόσμο μια υπηρεσία εκτελώντας αποτελεσματικά ένα εθνικό πείραμα.

Αυτό προϋποθέτει, φυσικά, ότι η Αυστραλία μειώνει σημαντικά τον χρόνο που αφιερώνουν οι νέοι έφηβοι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σχεδιάζουν να επιτύχουν το στόχο τους επιβάλλοντας βαριά πρόστιμα σε εταιρείες που λειτουργούν τις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης με περιορισμό ηλικίας, εάν δεν λάβουν «λογικά μέτρα» για να αποτρέψουν άτομα κάτω των 16 ετών από το άνοιγμα λογαριασμών. Ο νόμος αναθέτει το καθήκον να περιγράψει αυτά που θεωρούνται «λογικά βήματα» στον Επίτροπο eSafety της Αυστραλίας, ένα ανεξάρτητο καταστατικό γραφείο.

Το WhatsApp και παρόμοιες εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων, καθώς και ορισμένες διαδικτυακές υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης, θα εξαιρούνται από τη νομοθεσία. Οι νέοι θα συνεχίσουν να μπορούν να βλέπουν βίντεο ή σελίδες του YouTube σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως σελίδες προορισμού επιχειρήσεων στο Facebook, χωρίς λογαριασμό. Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει την πρόθεσή της να εισαγάγει περαιτέρω νομοθεσία δημιουργώντας ένα «Ψηφιακό καθήκον φροντίδας» που θα φέρει το βάρος στις ψηφιακές πλατφόρμες για την πρόληψη γνωστών ή προβλέψιμων βλαβών.

Ίσοι όροι ανταγωνισμού

Παραδόξως, ο αυστραλιανός νόμος μπορεί να ωφελήσει στελέχη και προγραμματιστές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που έχουν επαρκή επίγνωση του τι μπορεί να κάνουν στην ψυχική υγεία των παιδιών. Δεδομένης της τρέχουσας έλλειψης κανονισμών, οποιαδήποτε πλατφόρμα μέσων κοινωνικής δικτύωσης ασχολείται σοβαρά με το να διασφαλίσει ότι τα παιδιά δεν ανοίγουν λογαριασμούς, απλώς θα χάσει την επιχείρηση από λιγότερο σχολαστικούς αντιπάλους. Ο νόμος δημιουργεί ίσους όρους ανταγωνισμού για όλες τις πλατφόρμες, ξεπερνώντας έτσι το πρόβλημα της συλλογικής δράσης.

Το αυστραλιανό σύνταγμα δεν κάνει σαρωτικές δηλώσεις σχετικά με τα βασικά δικαιώματα. Γενικά, και σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τα δικαστήρια αποδέχονται την υπεροχή του εκλεγμένου νομοθέτη. Το Ανώτατο Δικαστήριο της Αυστραλίας, ωστόσο, έκρινε ότι οι διατάξεις του συντάγματος που θεσπίζουν αντιπροσωπευτική και υπεύθυνη κυβέρνηση υπονοούν ότι το κοινοβούλιο δεν πρέπει να επιβαρύνει αδικαιολόγητα την πολιτική επικοινωνία.

Μια πιθανή απάντηση σε όσους πρότειναν ότι η νομοθεσία της Αυστραλίας παραβιάζει αυτήν την αρχή είναι ότι τα παιδιά κάτω των 16 ετών δεν ψηφίζουν και, ως εκ τούτου, έχουν λιγότερη ανάγκη για πολιτική επικοινωνία. Επιπλέον, θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι η επιβάρυνση δεν είναι δυσανάλογη, επειδή η βλάβη που προκαλείται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι αρκετά σοβαρή για να δικαιολογήσει τον μέτριο περιορισμό που περιέχεται στη νομοθεσία. Η αυστραλιανή κυβέρνηση θα μπορούσε επίσης να εξαιρέσει τις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης που περιορίζονται σε πολιτικές επικοινωνίες, αν και αυτό θα απαιτούσε από κάποιον στην κυβέρνηση να καθορίσει ποιες επικοινωνίες είναι πολιτικές και ποιες όχι.