Συρία: Το “αγκάθι” Κούρδοι ο μεγάλος μπελάς στο κεφάλι του Ερντογάν

Παρά τους τουρκικούς λεονταρισμούς και τις ως συνήθως πολεμοχαρείς δηλώσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η λύση της κουρδικής εξίσωσης στη Συρία-στη μετά Ασαντ εποχή-κάθε άλλο παρά εύκολη μπορεί να είναι. Η…εμμονή της Τουρκίας έχει να κάνει με την πολιτοφυλακή της YPG που κρατά σε καθεστώς αυτονομίας τη Ροζάβα και δευτερευόντως με τους SDF οι οποίοι έτσι και αλλιώς αποτελούν μία ευρύτερη στρατιωτική συμμαχία, πυλώνας των οποίων είναι πάντως η YPG.

Χάριν.. ευκολίας η Τουρκία τους “βαφτίζει” όλους τρομοκράτες και άμεσα συνεργαζόμενους με το PKK το οποίο έτσι και αλλιώς στην Τουρκία θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση. Πρακτικά οι Τούρκοι έχουν δύο επιλογές για να καταφέρουν να βγάλουν το ριζοσπαστικό κομμάτι των Κούρδων από τη μέση: 1. Η να επιχειρήσουν να διαλύσουν την YPG με δικά τους στρατεύματα (εντός συριακού εδάφους σε κάθε περίπτωση) ή 2. να εμπιστευτούν τις νέες συριακές ένοπλες δυνάμεις.

• Με τις τελευταίες όμως υπάρχει ένα βασικό πρόβλημα: Προσώρας δεν… υπάρχουν. Υποτίθεται ότι κάτω από τη σκέπη του νέου de facto ηγέτη τη Συρίας Αχμέντ αλ Σαράα θα συνασπιστούν όλες οι αντάρτικες ομάδες που προκάλεσαν την πτώση του Ασαντ έτσι ώστε μέσα από αυτό το συνασπισμό να προκύψει ο νέος τακτικός στρατός της Συρίας.

Τέτοιου είδους εγχειρήματα όμως χρειάζονται χρόνο. Δεν σχηματίζει κανείς τακτικό στρατό από τη μία μέρα στην άλλη, ιδιαίτερα σε μία χώρα που προέρχεται από ένα καταστροφικό εμφύλιο πόλεμο που κράτησε σχεδόν 14 χρόνια. Ομως και γι’ αυτό η Τουρκία, όπως αναφέρει σε σχετικό άρθρο του το Al Monitor, έχει κάτι να προτείνει.

Η Άγκυρα, κατά τους Τούρκους αναλυτές, μπορεί να αναλάβει τη συγκρότηση και κυρίως την εκπαίδευση του νέου συριακού στρατού. Εχει άλλωστε το know how από τις εμπειρίες της στο Αζερμπαϊτζάν, τη Σομαλία και τη Λιβύη (αν και η τελευταία δεν είναι ακριβώς επιτυχημένο παράδειγμα). Διαθέτει επίσης πολεμική βιομηχανία, κατασκευάζει η ίδια μη επανδρωμένα αεροσκάφη και γενικά φέρεται να έχει όλα τα προσόντα έτσι ώστε να προσφέρει αυτού του είδους τις υπηρεσίες σε μία χώρα η οποία “επανιδρύεται”.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Τουρκία θα δουλέψει γι’ αυτό το ενδεχόμενο το οποίο όμως δεν μπορεί να της προσφέρει άμεσα αποτελέσματα. Από την άλλη μία ενδεχόμενη δική της επέμβαση στη βόρεια Συρία αφενός δεν αποκλείεται να ενοχλήσει τους Αμερικανούς (οι οποίοι χρωστούν πολλά στην YPG για τη νίκη τους επί του Ισλαμικού Κράτους), αφετέρου θα επιβεβαιώσει στην πράξη ότι η νέα Συρία δεν είναι κυρίαρχο κράτος. Ποιο κυρίαρχο κράτος ανέχεται να επεμβαίνει στρατός άλλης χώρας στο έδαφός του, έστω και αν έχει στραμμένα τα όπλα του προς κοινό εχθρό;

• Η Αγκυρα βιάζεται. Ο Ερντογάν βιάζεται. Θέλει (και) τους Κούρδους της Τουρκίας στο πλευρό του στην προσπάθεια που θα κάνει να εξασφαλίσει άλλη μία προεδρική θητεία αλλάζοντας ίσως και το Σύνταγμα. Αλλά με το PKK ο πρόεδρος της Τουρκίας θέλει να τελειώνει μία και καλή. Το πως θα συνδυαστούν όλα αυτά είναι κάτι που μόνο ο ίδιος ξέρει, ωστόσο, παρά τη δυσκολία που παρουσιάζει το εγχείρημα, θα επιχειρήσει να…τετραγωνίσει τον κύκλο. Βασική προϋπόθεση είναι να σταθεί στα πόδια της η Συρία.

Οπως όμως αναφέρει ο Αϊχάν Ντογανέρ, αναλυτής στο Κέντρο Οικονομικών και Εξωτερικών Πολιτικών Σπουδών με έδρα την Κωνσταντινούπολη, “η σταθερότητα στη Συρία μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα φαίνεται πολύ μακρινή. Η διαδικασία είναι εξαιρετικά ευάλωτη σε αστάθεια, προβοκάτσιες και προκλήσεις, εν μέρει λόγω εσωτερικών ζητημάτων εντός της HTS. Χωρίς σταθερότητα, είναι απίθανο η PYD (η ηγετική κουρδική ομάδα εντός των SDF) να αυτοδιαλυθεί, να σχηματίσει ξεχωριστή δομή, να ενταχθεί στην κεντρική κυβέρνηση στη Δαμασκό ή να κάνει ειρήνη με την Τουρκία”.

Την ίδια ώρα ο Ερντογάν προσπαθεί να παίξει το χαρτί της αυτοδιάλυσης του PKK εντός Τουρκίας. Η συνάντηση των βουλευτών του φιλοκουρδικού DEM στις 27 Δεκεμβρίου με τον εμβληματικό ηγέτη του PKK Αμπντουλάχ Οτσαλάν, που παραμένει υπό κράτηση από το 1999 κάτω από συνθήκες απόλυτης απομόνωσης, ίσως να προετοίμασε ένα είδος ιστορικού συμβιβασμού του πιο ριζοσπαστικού κινήματος των Κούρδων με το τουρκικό κράτος.

Σε αντίστοιχη κίνηση στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, ο Ερντογάν ατύχησε γιατί το PKK κέρδισε εδάφη στη σπαρασσόμενη από τον εμφύλιο Συρία και αναθάρρησε. Τώρα ο Τούρκος πρόεδρος έχει βάσιμες ελπίδες ότι μπορεί να τα καταφέρει. Κυρίαρχος, με κάποιο τρόπο, επί συριακού εδάφους είναι ο ίδιος, έστω και αν η YPG εξακολουθεί να κρατά, ως κόρη οφθαλμού, τη Ροζάβα και την αυτονομία της. Αν καταφέρει να αποσπάσει και πράσινο φως από τον Ντόναλντ Τραμπ για επιχειρήσεις, έστω περιορισμένες στην αρχή, εντός Συρίας, τότε όλα μπορούν να συμβούν.