Τριμερής Καΐρου: Γιατί Αθήνα και Λευκωσία εστιάζουν στην προσέγγιση Συρίας-Αιγύπτου

Καθώς την επόμενη εβδομάδα ο Έλληνας Πρωθυπουργός και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας θα βρεθούν στο Κάιρο για την τριμερή Σύνοδο Κορυφής, όπου θα συζητηθούν πέρα των άλλων και οι εξελίξεις στη Συρία, η προσέγγιση Καΐρου και Δαμασκού τις τελευταίες μέρες προκαλούν ενδιαφέρον τόσο για την Αθήνα όσο και για τη Λευκωσία. Η Αίγυπτος από την πλευρά της θέλει η Συρία να αποτελέσει πηγή σταθερότητας στην περιοχή και για το λόγο αυτό η διαδικασία πολιτικής μετάβασης θα πρέπει να είναι χωρίς αποκλεισμούς.

Στο πλαίσιο αυτό θετικά αποτιμάται η συνομιλία μεταξύ του Αιγύπτιου υπουργού Εξωτερικών Μπαντρ Αμπντελάτι και του Σύρου ομολόγου του Άσαντ Χασάν αλ Σαϊμπάνι που έγινε λίγες ημέρες αφότου ο τελευταίος επαίνεσε το Κάιρο και φιλοδοξούσε να αποκαταστήσει τις σχέσεις μαζί του.

• Όμως σύμφωνα με εμπειρογνώμονες που επικαλούνται αραβικά μέσα, αυτή η «προσεκτική προσέγγιση» θα εξαρτηθεί από το τι θα προσφέρει η νέα κυβέρνηση ως απάντηση σε διάφορες αιγυπτιακές ανησυχίες, κυρίως «την εσωτερική κατάσταση στη Συρία και τις επιπτώσεις της στη σταθερότητα της περιοχής».

Το βράδυ της Τρίτης, σε τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Αμπντελάτι και του Σαϊμπάνι, ο Αιγύπτιος υπουργός τόνισε ορισμένους καθοριστικούς παράγοντες για «την πλήρη υποστήριξη της Αιγύπτου προς τον αδελφό συριακό λαό και τις νόμιμες προσδοκίες του» κάνοντας «έκκληση προς όλα τα συριακά μέρη σε αυτό το κρίσιμο στάδιο να προασπίσουν το εθνικό συμφέρον, να υποστηρίξουν τη σταθερότητα στη Συρία και να διατηρήσουν τους εθνικούς θεσμούς, τις ικανότητες, την ενότητα και την εδαφική ακεραιότητά της».

Σύμφωνα με ανακοίνωση του αιγυπτιακού υπουργείου Εξωτερικών, στους καθοριστικούς αυτούς παράγοντες περιλαμβάνεται επίσης «η ελπίδα της Αιγύπτου ότι η διαδικασία πολιτικής μετάβασης στη Συρία θα χαρακτηρίζεται από συμμετοχικότητα και ότι θα πραγματοποιηθεί μέσω αμιγώς συριακής εθνικής ιδιοκτησίας χωρίς εξωτερικές υπαγορεύσεις ή παρεμβάσεις, με τρόπο που θα υποστηρίζει την ενότητα και τη σταθερότητα της Συρίας και του λαού της σε όλες τις συνιστώσες και τα φάσματά της και θα διατηρεί την αυθεντική αραβική της ταυτότητα».

• Ο Αμπντελάτι τόνισε επίσης «τη σημασία της υιοθέτησης μιας συνολικής και περιεκτικής προσέγγισης για όλες τις εθνικές δυνάμεις της Συρίας, η οποία θα αντικατοπτρίζει την κοινωνική, θρησκευτική, δογματική και εθνοτική ποικιλομορφία εντός της Συρίας, και ότι η Συρία θα πρέπει να αποτελέσει πηγή σταθερότητας στην περιοχή, επιτρέποντας παράλληλα στις διάφορες εθνικές πολιτικές δυνάμεις να έχουν ρόλο στη διαχείριση της μεταβατικής φάσης και στην ανοικοδόμηση της Συρίας και των εθνικών θεσμών της, ώστε να ανακτήσει τη θέση που της αξίζει σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο», ενώ «συμφωνήθηκε να συνεχιστεί η επικοινωνία κατά τη διάρκεια της επόμενης περιόδου».

Το δελτίο Τύπου, το οποίο δεν αναφέρεται στην κοινή συνεργασία των δύο πλευρών, έρχεται περίπου τρεις εβδομάδες μετά την πτώση του συριακού καθεστώτος στις 8 Δεκεμβρίου, εν μέσω συνομιλιών από Αιγύπτιους ακτιβιστές που τάσσονται υπέρ του καθεστώτος σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίοι εμφανίζονται «οργισμένοι» για την υποδοχή, από τη νέα διοίκηση στη Συρία, ανθρώπων που είναι εχθρικοί προς το αιγυπτιακό καθεστώς.

Αυτή η νέα αιγυπτιακή θέση, εν μέσω αυτών των ανησυχιών, δεν χρειάζεται να θεωρηθεί «αναγνώριση, ειδικά από τη στιγμή που πρόκειται για μια de facto κυβέρνηση που υπάρχει στη Δαμασκό και η Αίγυπτος έχει πρεσβεία εκεί, και ως εκ τούτου το θέμα είναι φυσιολογικό υπό το πρίσμα των επαφών του κόσμου με τη νέα συριακή ηγεσία», σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Εξωτερικών της Αιγύπτου Μοχάμεντ αλ-Οράμπι, τονίζοντας ότι «το θέμα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο σχετίζεται με την ύπαρξη ενός καθεστώτος που αντιμετωπίζεται και δεν χρειάζεται καμία ενίσχυση».

• Απευθυνόμενος στη θέση της Αιγύπτου απέναντι στη νέα διοίκηση στη Συρία, ο αλ-Οράμπι εξήγησε ότι «η Αίγυπτος έχει περιορισμούς στην αντιμετώπιση αυτού του καθεστώτος και κάθε χώρα στην περιοχή αντιμετωπίζει τους περιορισμούς της, η Συρία είναι μια σημαντική χώρα για την Αίγυπτο και η Αίγυπτος δεν θα ήθελε ο συριακός λαός να αφεθεί ελεύθερος να το κάνει». Η δήλωση για την τηλεφωνική επικοινωνία με τη νέα διοίκηση στη Συρία είναι αξιοσημείωτη.

Η δήλωση της τηλεφωνικής επικοινωνίας μίλησε σε γενικές γραμμές για τη σταθερότητα της περιοχής, ένα κοινό παρελθόν και ένα κοινό μέλλον, χωρίς να μιλήσει για συνεργασία επί του παρόντος, σύμφωνα με τον Οράμπι, «αλλά αυτό εξαρτάται από τη γνώση του πώς θα είναι η Συρία την επόμενη περίοδο».

Ο Αμπντούλ Καντέρ Αζούζ, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο της Δαμασκού, πιστεύει ότι «η προσεκτική προσέγγιση της Αιγύπτου με τη Συρία έρχεται υπό το πρίσμα της ανησυχίας της για τη σταθερότητα της Συρίας, ιδίως από τη στιγμή που από τις πρώτες στιγμές της νίκης της συριακής επανάστασης επιβεβαίωσε το σεβασμό προς τη Δαμασκό και τη μη ανάμειξη στις υποθέσεις της και συνέχισε να ανανεώνει τις σταθερές προς αυτήν που σχετίζονται με τη σημασία της πολιτικής μετάβασης.» Αναμένει ότι η όποια εξέλιξη αυτής της προσέγγισης θα εξαρτηθεί από τις θέσεις της νέας συριακής διοίκησης.

Την Τρίτη, ο Σύρος υπουργός Εξωτερικών εξέφρασε την ικανοποίησή του για το τηλεφώνημα του Αιγύπτιου ομολόγου του, λέγοντας σε ανάρτησή του στον λογαριασμό του στην πλατφόρμα «Χ»: «Είμαι ικανοποιημένος από το τηλεφώνημα του Αιγύπτιου Υπουργού Εξωτερικών, στο οποίο τόνισε τη σημασία του ρόλου των δύο χωρών στην επίτευξη σταθερότητας και ευημερίας για την περιοχή και ότι η Αίγυπτος και η Συρία μοιράζονται μια κοινή ιστορία και ένα ελπιδοφόρο μέλλον, Θεού θέλοντος».

• Λίγες ημέρες νωρίτερα, σε ανάρτησή του στο Χ, ο αλ Σαϊμπάνι εξέφρασε «τη φιλοδοξία του να οικοδομήσει σημαντικές και στρατηγικές σχέσεις με την Αίγυπτο υπό τον σεβασμό της κυριαρχίας των δύο χωρών και τη μη ανάμειξη στις υποθέσεις τους».

«Τα λόγια πρέπει να μετουσιωθούν σε πράξεις, καθώς το επόμενο βήμα από τη συριακή πλευρά είτε θα χτίσει είτε θα καταστρέψει το θετικό βήμα που έκανε το Κάιρο», δήλωσε ο Μοχάμεντ αλ-Οράμπι, προσθέτοντας ότι «δεν είναι απαραίτητο να δούμε αιγυπτιακή αντιπροσωπεία να επισκέπτεται τη Δαμασκό, καθώς το Κάιρο ενδιαφέρεται να κινηθούν τα πράγματα στη Συρία προς την κατεύθυνση της βοήθειας του συριακού λαού και της παροχής μέσων διαβίωσης και της αντιμετώπισης των ανησυχιών του».

«Το μέλλον της προσέγγισης εξαρτάται από τη συμπεριφορά της νέας κυβέρνησης, η οποία θα ήταν φρόνιμο να διαλύσει τις ανησυχίες της Αιγύπτου και να ενθαρρύνει τη διαδικασία πολιτικής μετάβασης, ώστε να εκπροσωπούνται όλοι και να μην αποκλείεται κανείς», δήλωσε ο Αζούζ, εξηγώντας ότι η επίσκεψη αιγυπτιακής αντιπροσωπείας στη Δαμασκό συνδέεται με τις εξελίξεις στη Συρία και αποτελεί κυρίαρχη και πολιτική απόφαση της Αιγύπτου, η οποία παρακολουθεί την κατάσταση στη Δαμασκό και προσβλέπει σε καλύτερες σχέσεις με τη Συρία.

Σύμφωνα με αιγυπτιακές πηγές, η «προσεκτική προσέγγιση» της Αιγύπτου έχει να κάνει και με τον ρόλο που θα παίξει η Τουρκία στη Συρία, καθώς η όποια στάση της μπορεί να φέρει πιο κοντά την Άγκυρα με το Κάιρο ή αλλιώς να προκαλέσει μια νέα κρίση μεταξύ των δυο χωρών.