Κουρσκ, Ορέσνικ, ATACMS… Πόσο έχει απομακρυνθεί η ειρήνη στην Ουκρανία;

Η είσοδος του ουκρανικού στρατού στην περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας και η έγκριση της χρήσης των όπλων μεγάλου βεληνεκούς που προμηθεύουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στην Ουκρανία στο ρωσικό έδαφος σημάδεψαν τον πόλεμο μεταξύ των δύο χωρών το 2024. Επίσης σημαντικά γεγονότα κατά τη διάρκεια του έτους που σημειώθηκαν στον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο, ήταν η πρώτη ειρηνευτική σύνοδος κορυφής που πραγματοποιήθηκε στην Ελβετία, χωρίς την συμμετοχή της Ρωσίας, η παράδοση των πρώτων F-16 στην Ουκρανία, η χρήση του υπερηχητικού πυραύλου Ορέσνικ και η εμπλοκή στον πόλεμο στρατιωτικών μονάδων από τη Βόρεια Κορέα στο πλευρό της Ρωσίας.

Ο πόλεμος, ο οποίος άρχισε με την ανακοίνωση του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν στις 24 Φεβρουαρίου 2022 ότι είχαν ξεκινήσει μια «ειδική στρατιωτική επιχείρηση στην Ουκρανία», συνεχίστηκε το 2024 με εντατικές αεροπορικές επιδρομές της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Το 2024, η Ουκρανία συνέχισε να λαμβάνει στρατιωτική βοήθεια από διεθνείς εταίρους και υπέγραψε διμερείς συμφωνίες ασφαλείας με συμμαχικές χώρες.

• Η Ουκρανία υπέγραψε διμερείς συμφωνίες ασφαλείας με το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ισπανία, την Πορτογαλία, τη Γερμανία, τη Δανία, τον Καναδά, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, τη Φινλανδία, τη Λετονία, την Ισπανία, το Βέλγιο, τη Σουηδία και άλλες χώρες, εξασφαλίζοντας έτσι στρατιωτική υποστήριξη για 10 χρόνια.

Αυτό το έτος σημειώθηκε επίσης η «εξομάλυνση» των σχέσεων μεταξύ της Ουκρανίας και της Ουγγαρίας. Ωστόσο, η επίσκεψη του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν στη Μόσχα για ειρηνευτικές προσπάθειες και η επακόλουθη άρνηση του Κιέβου να αναγνωρίσει τις προσπάθειές του για την επίτευξη εκεχειρίας το νέο έτος έθεσαν και πάλι σε ένταση τις σχέσεις.

• Ενώ ο στόχος της Ουκρανίας να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ το 2024 δεν έχει προχωρήσει, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι επανέλαβε συχνά ότι δεν θα εγκαταλείψουν αυτόν τον στόχο.

Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι «στόχος μας είναι να γίνουμε μέλη του ΝΑΤΟ, πιστεύουμε ότι το αξίζουμε» προσθέτοντας ότι «θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να φέρουμε την Ουκρανία πιο κοντά στη Συμμαχία».

Ενώ οι σφοδρές συγκρούσεις συνεχίζονταν στην ανατολική Ουκρανία, ο ουκρανικός στρατός αναγκάστηκε να αποχωρήσει από τη στρατηγικής σημασίας πόλη Αβντιβκά στην περιοχή του Ντονέτσκ, η οποία αποτέλεσε το σκηνικό έντονων συγκρούσεων τον Φεβρουάριο.

• Ο αρχηγός του ουκρανικού γενικού επιτελείου Ολεξάντρ Σίρσκι ανακοίνωσε την απόφαση να αποσύρει τα στρατεύματα από την πόλη Αβντιβκά στην περιοχή του Ντονέτσκ «για να αποφευχθεί η πολιορκία και να προστατευθούν οι ζωές των στρατιωτών».

Τον Μάιο, η Ρωσία ενέτεινε τις επιθέσεις της στο βόρειο τμήμα της ουκρανικής περιφέρειας Χάρκοβο και στην περιοχή του Ντονέτσκ.

Η Ρωσία έχει εξαπολύσει εντατικές ομαδικές επιθέσεις στην Ουκρανία με πυραύλους μεγάλης εμβέλειας υψηλής ακριβείας, συστήματα υπερηχητικών πυραύλων «Κινζάλ» και μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV), στοχεύοντας τις ενεργειακές εγκαταστάσεις της χώρας, τις στρατιωτικο-βιομηχανικές επιχειρήσεις και τις σιδηροδρομικές υποδομές.

Πρώτη ουκρανική ειρηνευτική σύνοδος κορυφής

Η Πρώτη Ουκρανική Σύνοδος Κορυφής για την Ειρήνη φιλοξενήθηκε τον Ιούνιο στην Ελβετία για ένα «δίκαιο τέλος του πολέμου» στη σκιά των έντονων συγκρούσεων.

• Στην ομιλία του στη σύνοδο κορυφής, ο Ζελένσκι εξέφρασε την «πεποίθησή του ότι η σύνοδος κορυφής μπορεί να προσφέρει ένα πραγματικό σχέδιο για την επίτευξη της ειρήνης, από τα πυρηνικά μέχρι την επισιτιστική ασφάλεια, από την απελευθέρωση των κρατουμένων και των εξόριστων μέχρι τον πλήρη τερματισμό του πολέμου».

Στη σύνοδο κορυφής αποφασίστηκε η συνέχιση των κοινών εργασιών σε τεχνικό επίπεδο για τον τερματισμό του ρωσο-ουκρανικού πολέμου.

• Από την άλλη πλευρά, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος ανέλαβε την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ από τη χώρα του για 6 μήνες από την 1η Ιουλίου, ήρθε για πρώτη φορά στην Ουκρανία στις 2 Ιουλίου, γεγονός που συγκαταλέγεται στα αξιοσημείωτα γεγονότα του τρέχοντος έτους. Ο Όρμπαν πρότεινε στον Ουκρανό πρόεδρο Ζελένσκι στην πρωτεύουσα Κίεβο να καθιερωθεί πρώτα κατάπαυση του πυρός και στη συνέχεια να διεξαχθούν ειρηνευτικές συνομιλίες.

Απαντώντας στην πρόταση του Όρμπαν, ο Ζελένσκι συνόψισε το σχέδιο τερματισμού του πολέμου στο πλαίσιο των άρθρων της ειρηνευτικής φόρμουλας που είχε προετοιμάσει η χώρα του.

Η Ουκρανία παραλαμβάνει τα πρώτα F-16

Η Ουκρανία συνέχισε τις επιθέσεις της σε εγκαταστάσεις αποθήκευσης πετρελαίου στο ρωσικό έδαφος, οι οποίες είναι γνωστό ότι καλύπτουν τις ανάγκες του ρωσικού στρατού.

• Από την άλλη πλευρά, η Ουκρανία ανακοίνωσε ότι παρέλαβε τον Αύγουστο τα πολυαναμενόμενα πρώτα μαχητικά αεροσκάφη F-16. Τα αεροσκάφη F-16 προήλθαν από τη Δανία, την Ολλανδία και τις ΗΠΑ, τις πρώτες χώρες που αποδέχθηκαν το αίτημα της Ουκρανίας για αεροσκάφη.

Ενώ οι σφοδρές συγκρούσεις συνεχίζονταν στις περιοχές Χάρκοβο και Ντονέτσκ στην ανατολική Ουκρανία, οι επιθέσεις της Ρωσίας με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους συνεχίζονταν σε άλλα μέρη της χώρας.

Η Ρωσία συνέχισε να στοχεύει με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη τις ενεργειακές εγκαταστάσεις και τις στρατιωτικές βιομηχανικές επιχειρήσεις της Ουκρανίας. Η Ουκρανία ενέτεινε επίσης τις επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη με στόχο αποθήκες πετρελαίου και στρατιωτικές εγκαταστάσεις σε διάφορες περιοχές της Ρωσίας.

Η είσοδος του ουκρανικού στρατού στην περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας

• Μετά την είσοδο του ουκρανικού στρατού στις 6 Αυγούστου στις περιοχές Κουρσκ και Μπέλγκοροντ της Ρωσίας, οι συγκρούσεις μεταφέρθηκαν στο ρωσικό έδαφος. Η Ρωσία απομάκρυνε τους ανθρώπους από τις δύο αυτές περιοχές. Ο ουκρανικός στρατός ανακοίνωσε ότι κατέλαβε 1.263 τετραγωνικά χιλιόμετρα εδάφους στην περιοχή του Κουρσκ και πήρε τον έλεγχο 93 οικισμών. Ωστόσο, ο ουκρανικός στρατός έχασε τον έλεγχο ορισμένων από αυτά τα εδάφη με την πάροδο του χρόνου.

Έγκριση από τις ΗΠΑ της χρήσης όπλων μεγάλου βεληνεκούς στο ρωσικό έδαφος

Ο ρωσικός στρατός έχει εντείνει τις επιθέσεις του στις κατευθύνσεις Ποκρόβκς, Κουραχόβε, Κουπιάνσκ, Λιμάν και Μπαχμούτ στην περιοχή του Ντονέτσκ, κοντά στον οικισμό Ρομποτίν στην περιοχή της Ζαπορίζιας και κοντά στο Βολτσάνσκ στην περιοχή του Χάρκοβου. Οι έντονες συγκρούσεις συνεχίζονται επί του παρόντος κατά μήκος ολόκληρης της γραμμής του μετώπου.

• Στη σκιά των σφοδρών συγκρούσεων, οι ΗΠΑ επέτρεψαν τη χρήση πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς που παραχωρήθηκαν στην Ουκρανία στο ρωσικό έδαφος, επιτρέποντας στην Ουκρανία να αυξήσει τις επιθέσεις στο ρωσικό έδαφος.

Αξιολογώντας αυτή την απόφαση των ΗΠΑ, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι «οι πράξεις δεν γίνονται με λόγια. Δεν υπάρχει δήλωση για τέτοια πράγματα. Οι πύραυλοι θα μιλήσουν από μόνοι τους».

• Αυτές οι ενέργειες του ουκρανικού στρατού, ο οποίος χρησιμοποίησε και άλλους πυραύλους κρουζ μεγάλου βεληνεκούς που του παρείχαν όχι μόνο οι ΗΠΑ αλλά και το Ηνωμένο Βασίλειο, προς το εσωτερικό της Ρωσίας, προκάλεσαν την απάντηση του ρωσικού στρατού με βαρέα όπλα, κάνοντας για πρώτη φορά χρήση του υπερηχητικού πυραύλου Ορέσνικ, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις στη Δύση.

Αντιδράσεις προκλήθηκαν επίσης από την μεταφορά στρατιωτικών μονάδων από την Βόρεια Κορέα στην περιοχή του Κουρσκ για να πολεμήσουν στο πλευρό των ρωσικών δυνάμεων και να απελευθερώσουν την περιοχή από τα ουκρανικά στρατεύματα.