ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ Υγεία: Τι φέρνει η νέα χρονιά; Οι σημαντικότερες παρεμβάσεις

Το 2024, σημειώθηκαν σημαντικές εξελίξεις στον τομέα της Υγείας, στη χώρα μας, με στόχο την αντιμετώπιση σύγχρονων προκλήσεων του δημόσιου συστήματος Υγείας και την ενίσχυση της κουλτούρας πρόληψης στους πολίτες. Αναμφισβήτητα, το Εθνικό Πρόγραμμα «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ», με τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης, είναι μία σημαντική καινοτομία, η αποτελεσματικότητα της οποίας θα βασιστεί στη διάρκεια της δράσης και την ενημέρωση των πολιτών.

Τι νέο θέσπισε το 2024 το υπουργείο Υγείας

Το 2024, το υπουργείο Υγείας της Ελλάδας προχώρησε σε σημαντικές νομοθετικές πρωτοβουλίες για την ενίσχυση και αναμόρφωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ). Οι κυριότερες από αυτές περιλαμβάνουν:

Νόμος 5102/2024: Αυτός ο νόμος, με τίτλο “Δράσεις δημόσιας υγείας – Ρυθμίσεις για την ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και άλλες διατάξεις”, εισήγαγε μέτρα για την προαγωγή της δημόσιας υγείας και την ενίσχυση του ΕΣΥ.

Νόμος 5157/2024: Με τον τίτλο “Αναμόρφωση του θεσμού του Προσωπικού Ιατρού – Σύσταση Πανεπιστημιακών Κέντρων Υγείας – Σύνταξη αναπηρίας από κοινή νόσο και άλλες διατάξεις”, αυτός ο νόμος αναμόρφωσε τον θεσμό του προσωπικού ιατρού και προχώρησε στη σύσταση Πανεπιστημιακών Κέντρων Υγείας.

ΦΕΚ 196/29-11-2024 τΑ΄: Με τίτλο “Ρυθμίσεις για την ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και την παρακολούθηση και αξιολόγηση της φαρμακευτικής δαπάνης”, αυτό το ΦΕΚ περιλαμβάνει διατάξεις που στοχεύουν στην ενίσχυση του ΕΣΥ και στη βελτίωση της διαχείρισης της φαρμακευτικής δαπάνης.

Επιπλέον, το υπουργείο Υγείας δημοσίευσε το “Ετήσιο Σχέδιο Δράσης 2024”, το οποίο καθορίζει τις στρατηγικές και τους στόχους για το έτος, εστιάζοντας σε τομείς όπως η βελτίωση των υπηρεσιών υγείας, η ενίσχυση της δημόσιας υγείας και η αναβάθμιση των υποδομών.

Ανακαίνιση και Εκσυγχρονισμός Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ): Το 2024 ξεκίνησαν έργα ανακαίνισης και εκσυγχρονισμού των ΤΕΠ σε διάφορα νοσοκομεία της χώρας, με στόχο τη βελτίωση της εξυπηρέτησης των ασθενών.

Πώς Άλλαξε ο θεσμός του “προσωπικού γιατρού” μέσα στο 2024

Το 2024, ο θεσμός του “Προσωπικού Γιατρού” στην Ελλάδα υπέστη σημαντικές αλλαγές με στόχο την ενίσχυση και βελτίωση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Οι κυριότερες τροποποιήσεις περιλαμβάνουν:

Συμμετοχή Ειδικευόμενων και Αγροτικών Γιατρών: Για την κάλυψη των κενών σε ιατρικό προσωπικό, δόθηκε η δυνατότητα σε ειδικευόμενους και αγροτικούς γιατρούς να αναλάβουν ρόλο Προσωπικού Γιατρού. Αυτή η απόφαση προκάλεσε αντιδράσεις από συνδικαλιστικούς φορείς και Ιατρικούς Συλλόγους, οι οποίοι εξέφρασαν ανησυχίες για την επάρκεια εκπαίδευσης των γιατρών αυτών στον συγκεκριμένο ρόλο.

Δυνατότητα Αμοιβής από Ασθενείς: Εισήχθη η επιλογή οι ασφαλισμένοι να πληρώνουν από την τσέπη τους τον Προσωπικό Γιατρό που επιλέγουν, εάν αυτός δεν είναι συμβεβλημένος με το σύστημα. Αυτό το μέτρο εγείρει ανησυχίες για την ισότητα στην πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, καθώς ενδέχεται να επιβαρύνει οικονομικά τους ασθενείς.

Οικονομικά Κίνητρα για Νέους Γιατρούς: Το Υπουργείο Υγείας προχώρησε σε πριμοδότηση νέων γιατρών που επιλέγουν ειδικότητες ζωτικής σημασίας για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα, όπως η Γενική Ιατρική και η Παθολογία. Συγκεκριμένα, από το 2025, θα παρέχεται ποσό ύψους 40.000 ευρώ (μικτά) σε δύο δόσεις: 30.000 ευρώ με την έναρξη της ειδικότητας και 10.000 ευρώ με την ολοκλήρωσή της και την απόκτηση του τίτλου. Αυτό το μέτρο στοχεύει στην αύξηση του ποσοστού των νέων αποφοίτων Ιατρικής που επιλέγουν αυτές τις ειδικότητες, το οποίο στην Ελλάδα είναι μόλις 6%, έναντι 26% στην Ευρώπη.

Αυτές οι αλλαγές αποσκοπούν στην καθολική κάλυψη του πληθυσμού με Προσωπικό Γιατρό, με πρώτο χρονικό ορίζοντα το 2025. Ωστόσο, έχουν προκύψει συζητήσεις και αντιδράσεις σχετικά με την αποτελεσματικότητα και τις επιπτώσεις των μέτρων αυτών στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας.

Πώς εξελίχτηκαν τα απογευματινά χειρουργεία μέσα στο 2024

Το 2024, η Ελλάδα εισήγαγε τα δωρεάν απογευματινά χειρουργεία με στόχο τη μείωση των λιστών αναμονής στα δημόσια νοσοκομεία. Η πρωτοβουλία αυτή ξεκίνησε στις 28 Νοεμβρίου 2024, με προγραμματισμένα περίπου 2.000 χειρουργεία τις πρώτες δύο εβδομάδες και συνολικό στόχο 37.500 επεμβάσεις εντός ενός έτους.

Τα απογευματινά χειρουργεία απευθύνονται σε ασθενείς που βρίσκονται σε λίστες αναμονής για περισσότερο από ένα έτος. Η χρηματοδότηση προέρχεται από το Ταμείο Ανάκαμψης, με προϋπολογισμό 40 εκατομμυρίων ευρώ.

Παρά την έναρξη του προγράμματος, υπήρξαν προκλήσεις και καθυστερήσεις στην υλοποίηση. Για παράδειγμα, στο νοσοκομείο ΚΑΤ πραγματοποιήθηκαν μόνο δύο απογευματινά χειρουργεία την πρώτη ημέρα, υποδεικνύοντας την ανάγκη για χρόνο προσαρμογής, οργάνωσης και ενίσχυσης του προσωπικού (ιατρικού και νοσηλευτικού) με προσλήψεις.

Επιπλέον, υπήρξαν αντιδράσεις από ιατρικούς συλλόγους και επαγγελματίες υγείας, οι οποίοι εξέφρασαν ανησυχίες για τις συνθήκες εργασίας και την επάρκεια των πόρων για την υποστήριξη του προγράμματος.

Συνολικά, τα απογευματινά χειρουργεία αποτελούν μια σημαντική προσπάθεια για τη βελτίωση της πρόσβασης των ασθενών σε χειρουργικές επεμβάσεις, με την πλήρη εφαρμογή και αποτελεσματικότητά τους να αναμένεται να αξιολογηθούν το επόμενο διάστημα.

Οι διεκδικήσεις των υγειονομικών μέσα στο 2024

Το 2024, οι υγειονομικοί και οι εργαζόμενοι στα δημόσια νοσοκομεία της Ελλάδας πραγματοποίησαν σειρά κινητοποιήσεων, διεκδικώντας βελτιώσεις στις συνθήκες εργασίας και ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ). Οι κύριες διεκδικήσεις τους περιλάμβαναν:

Επαρκή χρηματοδότηση και στελέχωση του ΕΣΥ: Οι εργαζόμενοι ζήτησαν αύξηση των δημόσιων δαπανών υγείας, οι οποίες στην Ελλάδα ανέρχονται στο 5,5% του ΑΕΠ, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι δύο ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερος. Επίσης, υπογράμμισαν την ανάγκη για μαζικές μόνιμες προσλήψεις προσωπικού, καθώς κάθε μήνα συνταξιοδοτούνται περίπου 300 υπάλληλοι χωρίς να αναπληρώνονται, γεγονός που οδηγεί σε υποστελέχωση των νοσοκομείων.

Βελτίωση των συνθηκών εργασίας και αμοιβών: Οι υγειονομικοί απαίτησαν αυξήσεις στους μισθούς τους, προκειμένου να ανακοπεί το κύμα μαζικών αποχωρήσεων από το ΕΣΥ. Επιπλέον, ζήτησαν τη μονιμοποίηση των συμβασιούχων εργαζομένων και την ένταξή τους στα Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα.

Διατήρηση του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα της Υγείας: Οι εργαζόμενοι αντιτάχθηκαν σε νομοθετικές πρωτοβουλίες που, κατά την άποψή τους, ακυρώνουν τον δημόσιο και κοινωνικό χαρακτήρα του ΕΣΥ, υπονομεύοντας την ισότιμη και δωρεάν πρόσβαση των πολιτών στις υπηρεσίες υγείας.

Στο πλαίσιο αυτών των διεκδικήσεων, πραγματοποιήθηκαν απεργιακές κινητοποιήσεις και συγκεντρώσεις, διεκδικώντας τη σωτηρία της δημόσιας υγείας, πρόνοιας και του ΕΚΑΒ, αλλά και τη μονιμοποίηση των συμβασιούχων και την ενίσχυση του ΕΣΥ.

Οι κινητοποιήσεις αυτές υπογραμμίζουν την ανάγκη για ουσιαστικές παρεμβάσεις στο σύστημα υγείας, προκειμένου να διασφαλιστεί η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας σε όλους τους πολίτες και η βελτίωση των συνθηκών εργασίας των υγειονομικών.

Ποιες εξελίξεις αναμένονται στον τομέα της Υγείας μέσα στο 2025

Το 2025, αναμένονται σημαντικές εξελίξεις στον τομέα της Υγείας, στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του υπουργείου Υγείας και της κυβέρνησης, με τις κυριότερες προγραμματισμένες δράσεις να περιλαμβάνουν:

Αύξηση Χρηματοδότησης Υγείας: Ο κρατικός προϋπολογισμός για το 2025 προβλέπει σημαντική αύξηση των δαπανών για την Υγεία, με συνολικό ποσό 7,177 δισ. ευρώ, έναντι 6 δισ. ευρώ το 2024. Αυτή η αύξηση στοχεύει στην ενίσχυση των δημόσιων νοσοκομείων και του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ).

Νέος Τρόπος Χρηματοδότησης Νοσοκομείων: Το υπουργείο Υγείας σχεδιάζει την εφαρμογή ενός νέου συστήματος χρηματοδότησης των νοσοκομείων από το 2025, με στόχο τη βελτίωση της διαχείρισης των οικονομικών πόρων και την αύξηση της αποδοτικότητας των υπηρεσιών υγείας.

Ολοκλήρωση Εθνικού Σχεδίου Δράσης Δημόσιας Υγείας 2021-2025: Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης Δημόσιας Υγείας, το οποίο ξεκίνησε το 2021, αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025. Το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει δράσεις για την προαγωγή της δημόσιας υγείας, την πρόληψη ασθενειών και την ενίσχυση των υπηρεσιών υγείας σε τοπικό επίπεδο.

Στο πλαίσιο του Ενοποιημένου Σχεδίου Κυβερνητικής Πολιτικής για το 2025, που παρουσίασε πρόσφατα, στο Υπουργικό Συμβούλιο, ο υπουργός Επικρατείας, Άκης Σκέρτσος, περιεγράφηκαν, μεταξύ άλλων, οι επόμενες κινήσεις που αφορούν στην αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας.

Μεταξύ αυτών προτεραιότητα έχει η ολοκλήρωση της ανακαίνισης και του εκσυγχρονισμού 40 νοσοκομείων και 58 Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) νοσοκομείων του ΕΣΥ.

Όπως επεσήμανε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, «πρόκειται για μια κτιριακή αναβάθμιση και για τον εκσυγχρονισμό των δομών δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας περίθαλψης, με στόχο τη βελτίωση των υπηρεσιών υγείας και της ασφάλειας του προσωπικού και των πολιτών».

Εκτός από την κτηριακή αναβάθμιση των ΤΕΠ, δρομολογούνται και αλλαγές στη λειτουργία των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών, τουλάχιστον, στα μεγάλα δημόσια νοσοκομεία, για την καλύτερη και ταχύτερη εξυπηρέτηση των ασθενών και τον σημαντικό περιορισμό των πολύωρων αναμονών που φτάνουν τις οκτώ και τις δέκα ώρες αναμονής στα μεγάλα νοσοκομεία. Στόχος, όπως το έχει επανειλημμένα δηλώσει ο υπουργός Υγείας, είναι η μείωση του χρόνου αναμονής έως το Πάσχα του 2025, στις 5-6 ώρες, δηλαδή, λίγο περισσότερο από τη βέλτιστη ευρωπαϊκή πρακτική, που είναι τέσσερις ώρες. Η επίτευξη αυτού του στόχου δεν είναι μόνον θέμα θέλησης και σχεδιασμού, αλλά και αντιμετώπισης σημαντικών προκλήσεων, όπως η έλλειψη επαρκούς προσωπικού και η προβληματική οργάνωση πολλών νοσοκομείων, που οφείλεται στην έλλειψη πόρων (οικονομικών και ανθρώπινων).

Εξ αποστάσεως διάγνωση στα ΤΕΠ: Για την αντιμετώπιση της μεγάλης έλλειψης ακτινοδιαγνωστών, ο υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, προανήγγειλε πώς επίκειται η έκδοση Υπουργικής Απόφασης για την εξ’ αποστάσεως διάγνωση, που σημαίνει ότι τα νοσοκομεία θα κάνουν συμβάσεις με ακτινολόγους στους οποίους θα αποστέλλουν ηλεκτρονικά τις απεικονιστικές εξετάσεις για γνωμάτευση.

Το ηλεκτρονικό βραχιολάκι για τα ΤΕΠ: Από τις αρχές του 2025, το υπουργείο Υγείας σχεδιάζει να δοκιμάσει πιλοτικά σε τέσσερα δημόσια νοσοκομεία ένα ηλεκτρονικό βραχιολάκι, το οποίο θα χορηγείται σε όλους τους ασθενείς που επισκέπτονται τα ΤΕΠ και θα καταγράφει ψηφιακά την ώρα άφιξης των ασθενών καθώς και τον χρόνο αναμονής τους στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών.

Για να υλοποιηθεί το συγκεκριμένο υπουργικό σχέδιο, θα πρέπει να εγκατασταθεί σε πολλά νοσοκομεία ο απαιτούμενος ηλεκτρονικός εξοπλισμός και τα κατάλληλα ψηφιακά συστήματα, που θα υποστηρίζουν το νέο λογισμικό.

Ανάμεσα στις άμεσες προτεραιότητες του υπουργού Υγείας, Άδωνι Γεωργιάδη, για τον επόμενο χρόνο, σύμφωνα με όσα ο ίδιος επεσήμανε στο πρόσφατο Υπουργικό Συμβούλιο, είναι:

·         η ολοκλήρωση της διενέργειας των 37.000 δωρεάν απογευματινών χειρουργείων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάπτυξης,

·         η συνέχιση της διενέργειας των δωρεάν προληπτικών εξετάσεων για διάφορους τύπους καρκίνου, στο πλαίσιο του προγράμματος «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ»,

·         η υλοποίηση του προγράμματος για την πρόσβαση 530.000 παιδιών σε προσωπικό παιδίατρο,

·         η ολοκλήρωση του Μητρώου Ασθενών,

·         οι προσλήψεις στο ΕΣΥ, με επιτάχυνση των διαδικασιών, για να καλυφθούν τα κενά σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, τραυματιοφορείς (για να μειωθούν οι αναμονές στα ΤΕΠ) και προσωπικό ασθενοφόρων.

Όπως συχνά δηλώνει η ηγεσία του υπουργείου Υγείας, οι μέχρι τώρα εξελίξεις υπογραμμίζουν τη συνεχή πρόοδο και τις προσπάθειες βελτίωσης στον τομέα της Υγείας, με στόχο την παροχή ποιοτικότερων υπηρεσιών και την αντιμετώπιση σύγχρονων προκλήσεων, ενώ οι νομοθετικές πρωτοβουλίες και στρατηγικές κατευθύνσεις αντικατοπτρίζουν τη δέσμευση του υπουργείου Υγείας για τη συνεχή βελτίωση και ενίσχυση του συστήματος υγείας στην Ελλάδα.