ΑΝΑΛΥΣΗ: Γιατί οι δηλώσεις Τραμπ για Καναδά, Παναμά και Γροιλανδία, προκαλούν τρόμο στην Ουκρανία  

Οι δηλώσεις του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, για τη Γροιλανδία, τον Καναδά και τη Διώρυγα του Παναμά θεωρήθηκαν αρχικά ως τρολάρισμα και αστείο. Ωστόσο, καθώς τις επαναλαμβάνει, μοιάζουν όλο και λιγότερο με αστείο. Υπενθυμίζεται ότι πριν από λίγες μέρες ο Τραμπ άρχισε να απαιτεί από τον Παναμά να επιστρέψει τη διώρυγα μεταξύ Ατλαντικού και Ειρηνικού Ωκεανού στις ΗΠΑ, προσέφερε στον Καναδά να γίνει μέρος των Ηνωμένων Πολιτειών και στη Δανία να πουλήσει το νησί της Γροιλανδίας στους Αμερικανούς.

Αυτό έχει ήδη προκαλέσει αρνητικές αντιδράσεις και από τα τρία κράτη με τη Δανία να δηλώνει ότι θα αυξήσει τις δαπάνες για την άμυνα του νησιού της. Αλλά ο εκλεγμένος πρόεδρος συνεχίζει να ανεβάζει τη ρητορική του καθώς την Πέμπτη έγραψε μια «χριστουγεννιάτικη» ανάρτηση την οποία αφιέρωσε στις εδαφικές του διεκδικήσεις.

Ευχήθηκε Καλά Χριστούγεννα, πρώτον, στους «υπέροχους στρατιώτες της Κίνας που εκμεταλλεύονται με αγάπη αλλά παράνομα τη διώρυγα του Παναμά», ενώ τους υπενθύμισε ότι οι ΗΠΑ έχουν επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια σε αυτήν.

• Ευχήθηκε επίσης Καλά Χριστούγεννα στον «κυβερνήτη του Καναδά Τζάστιν Τριντό», «του οποίου οι φόροι είναι πολύ υψηλοί, αλλά αν ο Καναδάς γινόταν η 51η πολιτεία μας, οι φόροι του θα μειώνονταν πάνω από 60%», ενώ πρόσθεσε ότι ο Καναδάς θα ήταν πιο ασφαλής ως μέρος των Ηνωμένων Πολιτειών.

«Το ίδιο ισχύει και για τους κατοίκους της Γροιλανδίας, οι οποίοι είναι απαραίτητοι για τις Ηνωμένες Πολιτείες για λόγους εθνικής ασφάλειας και οι οποίοι θέλουν οι ΗΠΑ να είναι εκεί και θα είμαστε εκεί!», έγραψε ο επίσης Τραμπ.

Δεν είναι σαφές αν ο εκλεγμένος πρόεδρος θα μπορέσει να εφαρμόσει αυτά τα σχέδια. Αλλά οι πρωτοβουλίες του, οι οποίες στην αρχή θεωρήθηκαν ως τρολάρισμα, μοιάζουν όλο και λιγότερο με αστείο. Και έχουν ήδη πυροδοτήσει μια συζήτηση σχετικά με την ακραία ελευθεριότητα του Ρεπουμπλικάνου εκλεγμένου Προέδρου στην αντιμετώπιση των συνόρων κυρίαρχων χωρών, στο πλαίσιο της οποίας οι New York Times έφεραν πρόσφατα στο προσκήνιο και την Ουκρανία.

• «Οι δηλώσεις του εκλεγμένου προέδρου – και οι απειλές πίσω από αυτές – ήταν μια ακόμη υπενθύμιση ότι η εκδοχή του «Πρώτα η Αμερική» δεν είναι ένα απομονωτικό δόγμα» γράφουν οι NYT.

«Η επιθετική ερμηνεία της φράσης του θυμίζει τον επεκτατισμό ή την αποικιοκρατία του προέδρου Θίοντορ Ρούσβελτ, ο οποίος εδραίωσε τον έλεγχο των Φιλιππίνων μετά τον Ισπανοαμερικανικό Πόλεμο. Αντανακλά τα ένστικτα ενός εργολάβου ακινήτων που είχε ξαφνικά στη διάθεσή του τη δύναμη του μεγαλύτερου στρατού του κόσμου για να ενισχύσει τη διαπραγματευτική του στρατηγική» συνεχίζει το άρθρο.

«Ο Τραμπ έχει καταστήσει επανειλημμένα σαφές ότι δεν θεωρεί πάντα ιερά τα σύνορα άλλων χωρών. Όταν η Ρωσία ξεκίνησε τη σύγκρουση στην Ουκρανία, η πρώτη του αντίδραση δεν ήταν να καταδικάσει την κατάφωρη αρπαγή γης, αλλά να παρατηρήσει ότι η κίνηση του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν ήταν «λαμπρή».

• «Ακόμη και τώρα, καθώς ο Τραμπ επιδιώκει μια συμφωνία για τον τερματισμό της στρατιωτικής σύγκρουσης, δεν έχει πει ούτε μία φορά ότι τα σύνορα της Ουκρανίας πρέπει να αποκατασταθούν, βασικό αίτημα των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Το μόνο που έχει υποσχεθεί είναι μια «συμφωνία» για τον τερματισμό των εχθροπραξιών«, αναφέρει μεταξύ άλλων το άρθρο.

Όπως είναι φυσικό αυτή η τάση είναι πράγματι ανησυχητική για την Ουκρανία.

• Η θέση του Κιέβου στον τρέχοντα πόλεμο βασίζεται στην αρχή του απαραβίαστου των συνόρων και της εδαφικής ακεραιότητας, καθώς και στο απαραβίαστο της κυριαρχίας.

Ωστόσο, εάν η αρχή αυτή αρχίσει να παραβιάζεται παντού [ιδιαίτερα εάν οι ΗΠΑ δώσουν το παράδειγμα] και εάν οι συνεχείς επεμβάσεις και προσαρτήσεις εδαφών γίνουν ένα κοινό φαινόμενο, δηλαδή ένας «νέος κανόνας», τότε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία θα γίνει απλώς μια από τις πολλές περιπτώσεις.

Ένα γεγονός δηλαδή που θα αποδυναμώσει σημαντικά την προσοχή σε αυτήν και, κατά συνέπεια, μπορεί να επηρεάσει την προθυμία της Δύσης να συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία τηρώντας το καθεστώς κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Για να μην αναφέρουμε τη στάση των άλλων χωρών του κόσμου απέναντι στον πόλεμο.

• Επιπλέον, το ερώτημα γίνεται όλο και πιο έντονο αν οι Ηνωμένες Πολιτείες, καθοδηγούμενες από τη δική τους αντίληψη για τα εθνικά τους συμφέροντα, θέλουν να «προσαρτήσουν» τη Γροιλανδία ή το έδαφος της Διώρυγας του Παναμά, γιατί η Ρωσία να μην μπορεί να κάνει το ίδιο με την προσάρτηση της Κριμαίας και του Ντονμπάς;

Για την Ουκρανία στον σημερινό πόλεμο, μια τέτοια πιθανή μετατόπιση της παγκόσμιας ατζέντας αποτελεί δυνητικά μια απειλή τεράστιου μεγέθους.

Τούτου λεχθέντος, οι πιθανότητες να ξεχάσει ο Τραμπ, όπως πιστεύουν ορισμένοι ουκρανοί παρατηρητές, τις υποσχέσεις του για τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία με την πάροδο του χρόνου και να συνεχίσει την προηγούμενη πολιτική του Μπάιντεν, είναι μάλλον ελάχιστες.

Σε δημοσίευμα του το αμερικανικό Axios υπολόγισε ότι ο Ρεπουμπλικάνος έχει υποσχεθεί περισσότερες φορές από κάθε άλλο θέμα, την επίλυση της σύγκρουσης Ρωσίας-Ουκρανίας, τα τελευταία δύο χρόνια. Οι δημοσιογράφοι ανέλυσαν τις δημόσιες δηλώσεις του Τραμπ από την 1η Ιανουαρίου 2023 έως τις 6 Δεκεμβρίου 2024. Αποδείχθηκε ότι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ο εκλεγμένος πρόεδρος και μελλοντικός Αμερικανός ηγέτης υποσχέθηκε να επιλύσει τη σύγκρουση 33 φορές.

Στη δεύτερη θέση με ελάχιστη υστέρηση στον αριθμό των αναφορών βρίσκεται το σχέδιο για το κλείσιμο των αμερικανικών συνόρων. Η υπόσχεση αυτή του Τραμπ επαναλήφθηκε 32 φορές.

• Δηλαδή, ο τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία είναι στην πραγματικότητα η κύρια προεκλογική υπόσχεση του Τραμπ, στην οποία ο ίδιος έδωσε τη μεγαλύτερη προσοχή τόσο πριν όσο και μετά τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές. Και μοιάζει εξαιρετικά απίθανο ο Ρεπουμπλικάνος εκλεγμένος Πρόεδρος να την «ξεχάσει». Εκτός αν αυτό περιλαμβάνει τη διακοπή της βοήθειας προς το Κίεβο αναγκάζοντας την Ουκρανία και την Ευρώπη να αντιμετωπίσουν τη σύγκρουση μόνες τους.

Επιπλέον, δεδομένης της ανάγκης να πολεμήσει περαιτέρω τους Δημοκρατικούς, ο Τραμπ μπορεί να προσπαθήσει να τους «πιάσει» μέσω της Ουκρανίας – προσπαθώντας να αποδείξει ότι το Δημοκρατικό Κόμμα έκανε επί χρόνια τα στραβά μάτια στη «μαζική διαφθορά» που, όπως ισχυρίζονται πολλοί υποστηρικτές του Τραμπ, συνόδευε την απορρόφηση της αμερικανικής βοήθειας στο Κίεβο, όπως ανέφερε πρόσφατα η εφημερίδα Kyiv Post επικαλούμενη γνώστες του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος.

• Σύμφωνα με αυτούς, μόλις οι Ρεπουμπλικάνοι εισέλθουν στον Λευκό Οίκο και αναλάβουν τον έλεγχο της Γερουσίας, η Ουκρανία θα «λογοδοτήσει» για τη δαπάνη της αμερικανικής βοήθειας. Θα υπάρξουν επίσης ακροάσεις για τα σκάνδαλα διαφθοράς.

Αν ο Τραμπ αρχίσει να γυροφέρνει αυτό το θέμα, ο Λευκός Οίκος μπορεί να το χρειαστεί όχι μόνο για να δυσφημίσει τους Δημοκρατικούς, οι οποίοι το 2026 θα προσπαθήσουν να πάρουν εκδίκηση στις εκλογές του Κογκρέσου, αλλά και για να ασκήσει πίεση στο Κίεβο, αν αρνηθεί να διευθετήσει τον πόλεμο με τους όρους του Τραμπ.