Καζακστάν: Ο διάλογος του πιλότου με τον πύργο ελέγχου – Αζερμπαϊτζάν: Ρωσικός πύραυλος το έριξε

Νέα στοιχεία έρχονται στο φως για την πτώση του αεροσκάφους στο Καζακστάν. Σύμφωνα με τη σημερινή Daily Mail, που επικαλείται διαρροή επικοινωνιών μεταξύ του αεροσκάφους και του ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας, τα τελευταία λόγια του πιλότου ήταν: «Δεν μπορώ να εκτελέσω, ο έλεγχος χάθηκε».Την ίδια ώρα κυβερνητικές πηγές από το Αζερμπαϊτζάν επιβεβαίωσαν στο Euronews ότι η συντριβή του αεροσκάφους της Azerbaijan Airlines, που σημειώθηκε την Τετάρτη στο Ακτάου, προκλήθηκε από ρωσικό πύραυλο εδάφους-αέρος.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο πύραυλος εκτοξεύθηκε κατά της πτήσης 8432 ενώ αυτή βρισκόταν σε εναέριο χώρο, όπου διεξαγόταν δραστηριότητα μη επανδρωμένου αεροσκάφους πάνω από το Γκρόζνι. Τα θραύσματα του πυραύλου εξερράγησαν κοντά στο αεροσκάφος, πλήττοντας επιβάτες και μέλη του πληρώματος.

Επιπλέον, τονίζεται ότι το ζημιωμένο αεροσκάφος δεν έλαβε άδεια προσγείωσης σε κανένα ρωσικό αεροδρόμιο, παρά τις εκκλήσεις των πιλότων για αναγκαστική προσγείωση. Αντίθετα, του δόθηκε εντολή να κατευθυνθεί μέσω της Κασπίας Θάλασσας προς το Ακτάου, στο Καζακστάν. Κατά τη διάρκεια της πτήσης, τα συστήματα πλοήγησης GPS του αεροσκάφους φαίνεται να είχαν μπλοκαριστεί, καθιστώντας τη διαδρομή ακόμα πιο επικίνδυνη.

Η Daily Mail αναφέρει ότι υπάρχουν ενδείξεις πως το αεροπλάνο χτυπήθηκε από ρωσικά αντιαεροπορικά συστήματα, τα οποία ενδέχεται να το θεώρησαν λανθασμένα ως «ύποπτο ουκρανικό drone». Εκτιμάται ότι επλήγη από πυραυλικό σύστημα Pantsir-S1, που βρισκόταν στην περιοχή Ναούρσκι της Τσετσενίας.

Very interesting: Shrapnel marks on the fuselage of Azerbaijan Airlines plane that crashed in Kazakhstan today. pic.twitter.com/3X5PTIR66E

— Clash Report (@clashreport) December 25, 2024

Ο διάλογος με τον Πύργο Ελέγχου

Καθώς το αεροσκάφος πλησίαζε στο αεροδρόμιο του Γκρόζνι στην Τσετσενία, οι πιλότοι προσπαθούσαν να διατηρήσουν τον έλεγχο. Σύμφωνα με τη Daily Mail, που επικαλείται διαρροή των επικοινωνιών με τον υπηρεσία ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας (ΕΕΚ), η κατάσταση ήταν εκτός ελέγχου ενώ οι πιλότοι υπέθεσαν λανθασμένα ότι συγκρούστηκαν με σμήνος πουλιών.

Στις 8:12, οι πιλότοι ανέφεραν: «Χάθηκαν και τα δύο GPS» και ζήτησαν βοήθεια για να επιστρέψουν στο αεροδρόμιο του Μπακού, απ’ όπου απογειώθηκε.

Στις 8:16, ο πιλότος είπε: «Έχουμε βλάβη ελέγχου, σύγκρουση με πουλιά στην καμπίνα. Σύγκρουση με πουλιά στην καμπίνα (ακατάληπτο)…».

Η απάντηση από τον ΕΕΚ: «AXY8243, καταλαβαίνω, τι είδους βοήθεια χρειάζεστε;».

Ο πιλότος απάντησε ότι επιθυμούσε να επιστρέψει στο αεροδρόμιο του Μπακού.

Στις 8:17, ένα λεπτό αργότερα, ο πιλότος ανακοίνωσε ότι κατευθύνεται προς το Μινεράλνιε Βόντι, ένα αεροδρόμιο στη νότια Ρωσία.

Ο ΕΕΚ ζήτησε από το πιλοτήριο να εκτελέσει «αριστερή περιστροφή». Ο πιλότος απάντησε: «Δεν μπορώ να εκτελέσω, ο έλεγχος χάθηκε».

Στις 8:19, ο πιλότος είπε: «Δεν μπορώ να διατηρήσω 150, έχουμε υψηλή πίεση στην καμπίνα».

«AXY8243, καταλαβαίνω», ήταν η απάντηση από τον ΕΕΚ.

Στις 8:20, την προγραμματισμένη ώρα άφιξης της πτήσης, ο πιλότος είπε: «Αριστερά 360, το αεροσκάφος μου χάνει τον έλεγχο».

Στις 8:21, σύμφωνα με το κείμενο που διέρρευσε, το πλήρωμα αποφάσισε να κατευθυνθεί προς το Μαχατσκαλά, ένα αεροδρόμιο στη Ρωσία, στη δυτική όχθη της Κασπίας Θάλασσας.

Στις 8:22, οι πιλότοι ανέφεραν: «Τώρα έχουν αποτύχει τα υδραυλικά».

Δύο λεπτά αργότερα, ο πιλότος αρνήθηκε ότι είχε κηρύξει «έκτακτη ανάγκη» και δήλωσε στον ΕΕΚ: «Το αεροσκάφος είναι εντάξει», ενώ ο ΕΕΚ απάντησε: «Είναι πολύ δύσκολο να σε ακούσω… πες μου το ύψος σου».

Αργότερα το αεροπλάνο εξαφανίστηκε από τα ραντάρ για 37 λεπτά, προτού επανεμφανιστεί καθώς προσπαθούσε να προσγειωθεί στο Ακτάου.

Καταρρίφθηκε από τον Καντίροφ

Σύμφωνα με το VChK-OGPU, ρωσικό κανάλι στο Telegram που είναι προσκείμενο των υπηρεσιών ασφαλείας, το αεροπλάνο πιθανότατα χτυπήθηκε από έναν πύραυλο του αντιαεροπορικού συστήματος Pantsir-S1, που πυροδοτήθηκε από δυνάμεις πιστές στον Τσετσένο ηγέτη Ραμζάν Καντίροφ.

Ο 47χρονος Καντίροφ στηρίζει άνευ όρων τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν.

«Ο πιλότος μπέρδεψε το δυνατό πλήγμα στο αεροπλάνο για σύγκρουση με ένα σμήνος πουλιών», δήλωσε το κανάλι, προσδιορίζοντας τη θέση της επίθεσης 18 χιλιόμετρα βόρεια του αεροδρομίου του Γκρόζνι, σε ύψος 2.400 μέτρων.

«Είναι γνωστό ότι μετά τις πρόσφατες [ουκρανικές] επιθέσεις με UAV, αρκετά Pantsirs αναπτύχθηκαν επίσης στην Τσετσενία», πρόσθεσε.

Η Ρωσία δεν έλαβε άδεια από το Καζακστάν για να συμμετάσχει στις έρευνες του αεροπορικού δυστυχήματος, ενώ το Αζερμπαϊτζάν αρνήθηκε επίσης τη συμμετοχή της.

«Έτσι θα έχουμε όλα τα στοιχεία, το μαύρο κουτί και τα αποδεικτικά», ανέφερε ένας εκπρόσωπος της επιτροπής για την έρευνα του Καζακστάν.

Παράλληλα, ανεξάρτητοι δημοσιογράφοι στο Telegram, από το κανάλι Volya, ανέφεραν ότι η πτώση του αεροσκάφους συνέπεσε με την ενεργοποίηση του συστήματος κατάρριψης drones, τα οποία είχαν καταλάβει τον εναέριο χώρο, προκαλώντας την απαγόρευση των πτήσεων στο αεροδρόμιο του Γκρόζνι.

«Το κατεστραμμένο Embraer απαγορεύτηκε να προσγειωθεί στο Γκρόζνι και προσπάθησε να φτάσει στο αεροδρόμιο του Ακτάου στο Καζακστάν, αλλά συνετρίβη κοντά», ανέφερε το κανάλι.

Το κλείσιμο των αεροδρομίων λόγω απειλών από μη επανδρωμένα αεροσκάφη ή πυραύλους αποκαλείται στη Ρωσία «σχέδιο χαλί».

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε σήμερα ότι, η έρευνα για τα αίτια της συντριβής αεροπλάνου της εταιρείας Azerbaijan Airlines βρίσκεται σε εξέλιξη και «είναι λάθος να γίνονται εικασίες» προτού καταλήξει στο πόρισμά της.

Προπαγάνδα και παραπληροφόρηση

Η ρωσική προπαγάνδα προσπαθεί να διαδώσει την εκδοχή ότι το αεροσκάφος συγκρούστηκε με ένα ουκρανικό drone, ωστόσο, οι ειδικοί αμφισβητούν αυτό το σενάριο.

«Η σύγκρουση με ένα επιθετικό UAV δεν θα άφηνε ίχνη θραυσμάτων σε ένα επιβατικό αεροπλάνο, αλλά θα οδηγούσε στην άμεση καταστροφή και πτώση του αεροσκάφους αμέσως μετά την πρόσκρουση», δήλωσαν αναλυτές.

Ο Χαμζάτ Καντζίροφ, γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Τσετσενίας, μέσω ανάρτησης στο Instagram, δήλωσε ότι «τα πάντα καταρρίφθηκαν» και ανάρτησε βίντεο με την έκρηξη ενός drone.

🇷🇺🇺🇦Secretary of the Chechen Security Council Khamzat Kadyrov confirmed on Instagram that Ukrainian drones attacked Chechnya this morning. He posted a video of one of the UAVs being shot down.

“The information that drones hit some object is not true, everything was shot down!”… pic.twitter.com/SrNBsYnh7D

— Higgins Adventures Network (@RandyHiggins757) December 25, 2024

Κρεμλίνο: “Λάθος να γίνονται εικασίες”

Οι αρχές του Καζακστάν ερευνούν τα αίτια της αεροπορικής τραγωδίας με τους 38 νεκρούς, τα οποία παραμένουν άγνωστα, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Γερουσίας, Ασιμπάγεφ Μόλεν. Ο ίδιος τόνισε ότι δεν υπάρχει πρόθεση από το Καζακστάν, τη Ρωσία ή το Αζερμπαϊτζάν να αποκρύψουν πληροφορίες και ότι όλες οι λεπτομέρειες θα δημοσιοποιηθούν.

Το επιβατικό αεροσκάφος Embraer συνετρίβη την Τετάρτη κοντά στην πόλη Άχταου, αφού εκτράπηκε από την κανονική του πορεία πάνω από ρωσική περιοχή. Η περιοχή είχε πρόσφατα δεχθεί επιθέσεις από ουκρανικά drones, τις οποίες είχε αποκρούσει η Μόσχα, γεγονός που προσθέτει στη διερεύνηση των αιτίων του δυστυχήματος.

Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, το αεροπλάνο πιθανόν άλλαξε πορεία, γιατί βρέθηκε εν μέσω της επίθεσης.

«Η έρευνα για τα αίτια της συντριβής αεροπλάνου της εταιρείας Azerbaijan Airlines βρίσκεται σε εξέλιξη και είναι λάθος να γίνονται εικασίες προτού καταλήξει στο πόρισμά της», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ.

Από τη συντριβή επέζησαν 29 επιβάτες, που κάθονταν στο πίσω μέρος της ατράκτου, η οποία έμεινε άθικτη.

Τα σενάρια για τα αίτια της συντριβής

Πληροφορίες από ρωσικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι το αεροσκάφος συγκρούστηκε με ένα κοπάδι πουλιών πριν συντριβεί, αλλά αυτό δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί. Οι επιβαίνοντες ήταν κυρίως υπήκοοι του Αζερμπαϊτζάν, αλλά υπήρχαν και μερικοί επιβάτες από τη Ρωσία, το Καζακστάν και το Κιργιστάν.

Το πρακτορείο Reuters αναφέρει πως το αεροπλάνο πιθανόν άλλαξε πορεία στα μισά της πτήσης, πριν συντριβει, γιατί βρέθηκε εν μέσω επίθεσης με drone στη νότια Ρωσία.

Μάλιστα, αναφέρει πως γι΄ αυτό το λόγο είχε κλείσει το διεθνές αεροδρόμιο της πρωτεύουσα του Νταγκεστάν, Μαχατσκαλά, που βρίσκεται στο μονοπάτι της μοιραίας πτήσης και είναι το κοντινότερο στο οποίο θα μπορούσε να προσγειωθεί το αεροπλάνο. Κάτι που δεν έκανε και αναγκάστηκε να διασχίσει όλη την Κασπία Θάλασσα και να συντριβεί στην άλλη πλευρά της, στο Καζακστάν.

Το Νταγκεστάν – ρωσική δημοκρατία – έχει ιστορικό δράσης αποσχιστικών και τζιχαντιστικών ομάδων. Μάλιστα, τέλη Σεπτεμβρίου είχαν εξαπολύσει επίθεση με ντρόουν κατά της Τσετσενίας λόγω αντιπαλότητας με το καθεστώς του Καντίρωφ.

Μέχρι στιγμής οι Αρχές τηρούν σιγή ιχθύος και δεν έχουν κάνει σχολιάσει ούτε τα όσα μεταδίδει το Associated Press πως είναι πιθανόν το αεροπλάνο να κατέπεσε λόγω παρεμβολών στο GPS του.

Αντιαεροπορικά πυρά

Ξένα ΜΜΕ αναφέρουν ότι ενδέχεται η ρωσική αεράμυνα να προκάλεσε τη συντριβή, καθώς τα σημάδια στην άτρακτο «δεν μοιάζει να έχουν προκληθεί από πουλιά»

Ο δημοσιογράφος της Wall Street Journal, Yaroslav Trofimov, είπε ότι οι εικασίες των ρωσικών μέσων ενημέρωσης αναφέρουν ότι η ρωσική αεράμυνα μπέρδεψε το επιβατικό αεροσκάφος με ουκρανικό drone.

Το Embraer 190, που ανήκε στην Azerbaijan Airlines, προσπαθούσε να προσγειωθεί στο ρωσικό αεροδρόμιο Γκρόζνι, πρωτεύουσα της περιφέρειας Τσετσενίας, το οποίο δέχεται επιθέσεις από ουκρανικά drone. Το αεροπλάνο δεν κατάφερε να προσγειωθεί ενώ η επίσημη αιτιολογία έκανε λόγο για «ομίχλη».

Το Euronews δίνει μία νέα διάσταση στην υπόθεση, ενισχύοντας ουσιαστικά τις αναφορές που έγιναν νωρίτερα σχετικά με σημάδια στην άτρακτο του μοιραίου Embraer.

«Επίσημες πηγές που συνδέονται με τις έρευνες για τη συντριβή δήλωσαν ότι ενώ το αεροσκάφος πλησίαζε στο Γκρόζνι, οι επιζώντες επιβάτες άκουσαν μία έκρηξη που ακολουθήθηκε από ήχους θραυσμάτων τα οποία μπήκαν στην άτρακτο», αναφέρει το δημοσίευμα του Euronews.

Στη συνέχεια, η ιστοσελίδα γράφει πως: «οι πληροφορίες που έφτασαν στο Euronews συσχετίζονται με αυτές του διεθνούς ειδησεογραφικού καναλιού AnewZ από το Αζερμπαϊτζάν το οποίο, επικαλούμενο αναφορές Ρώσου στρατιωτικού σε κανάλι του Telegram, που ισχυρίζεται ότι “οι ζημιές υποδηλώνουν ότι το αεροπλάνο μπορεί να χτυπήθηκε κατά λάθος από πυραυλικό αντιεροπορικό σύστημα”».

«Το Γκρόζνι προστατεύεται σε μεγάλο βαθμό, καθώς οι Τσετσένοι μαχητές του Καντίροφ αποτελούν “σημαντικό στόχο” για τους Ουκρανούς, γεγονός που μπορεί να εξηγήσει μία άμεση δράση της ρωσικής αεράμυνας όσον αφορά την αεροπορική δραστηριότητα πάνω από την πόλη, την οποία πλησίαζε το αεροσκάφος της Azerbaijan Airlines για να προσγειωθεί».

Παράλληλα, το δημοσίευμα σημειώνει ότι εάν αυτό το σενάριο επιβεβαιωθεί «η τραγωδία αυτή θα μοιάζει αρκετά με την κατάρριψη του αεροσκάφους MH17 το 2014 από δυνάμεις που υποστήριζε η Ρωσία με πύραυλο SAM.

«Τα δεδομένα παρακολούθησης της πτήσης από το FlightRadar24 έδειξαν ότι το αεροσκάφος έκανε κάτι που έμοιαζε με “οχτάρι” μόλις πλησίασε το αεροδρόμιο του Ακτάου.

Το FlightRadar24 ανέφερε ξεχωριστά σε διαδικτυακή ανάρτηση ότι το αεροσκάφος αντιμετώπισε «ισχυρή παρεμβολή GPS», η οποία «έκανε το αεροσκάφος να μεταδώσει λανθασμένα δεδομένα ADS-B», αναφερόμενο στις πληροφορίες που επιτρέπουν στους ιστότοπους παρακολούθησης πτήσεων να παρακολουθούν τα αεροπλάνα εν πτήσει».

Η Azerbaijan Airlines αναστέλλει τις πτήσεις προς το Γκρόζνι

Η Azerbaijan Airlines ανακοίνωσε ότι αναστέλλει όλες τις πτήσεις της από το Μπακού προς το Γκρόζνι, της πρωτεύουσα της Τσετσενίας, έως ότου ολοκληρωθεί η έρευνα για το πολύνεκρο αεροπορικό δυστύχημα μετέδωσε το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.

Το πρακτορείο Reuters συνδέει την απόφαση αυτή με το σενάριο της εκτοξευσης drone από το Νταγκεστάν κατά της Τσετσενίας.

Η πτήση J2-8243 της Azerbaijan Airlines έπιασε φωτιά καθώς προσπαθούσε να πραγματοποιήσει αναγκαστική προσγείωση κοντά στην πόλη Ακτάου του Καζακστάν. Το αεροπλάνο ήταν καθ’ οδόν προς το Γκρόζνυ της Ρωσίας στοιχίζοντας τη ζωή σε 38 ανθρώπους.

Σε πλάνα φαίνεται το αεροσκάφος να κατευθύνεται προς το έδαφος με μεγάλη ταχύτητα με το σύστημα προσγείωσης κατεβασμένο, πριν τυλιχτεί στις φλόγες καθώς προσγειώνεται.