Washington Post: Το “αντίο” του Μπάιντεν στον Πούτιν-Οι νέες κυρώσεις που εξετάζει
Η Συντακτική ομάδα του Libre
Ο Τζο Μπάιντεν εξετάζει το ενδεχόμενο επιβολής νέων, σημαντικών κυρώσεων κατά του ενεργειακού τομέα της Ρωσίας κατά τις τελευταίες εβδομάδες της προεδρικής του θητείας, με σκοπό να προκαλέσει ένα «αποχαιρετιστήριο» πλήγμα στον Βλαντιμίρ Πούτιν. Αυτό αναφέρεται σε πληροφορίες που παραθέτει η εφημερίδα Washington Post, οι οποίες προέρχονται από τέσσερις πηγές. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, μια τέτοια ενέργεια θα προσέφερε πλεονέκτημα στην ομάδα του Ντόναλντ Τραμπ κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τον Ρώσο πρόεδρο για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με έναν υψηλόβαθμο κυβερνητικό αξιωματούχο, η συγκεκριμένη προσπάθεια είναι κρίσιμη για να εξασφαλιστεί ότι η Ουκρανία θα βρίσκεται «στην καλύτερη δυνατή θέση» ώστε να υπερασπιστεί τον εαυτό της και να διαπραγματευτεί μια ειρηνική λύση με «δίκαιους» όρους. Ο αξιωματούχος πρόσθεσε ότι αυτή η ενέργεια θα αποτελέσει ένα ακόμη βήμα προς την επίτευξη αυτού του στόχου.
Οι νέες κυρώσεις θα βάλουν στο στόχαστρο τον λεγόμενο «σκοτεινό στόλο» πλοίων που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο σε μη δυτικές χώρες, αλλά και τους Ρώσους εξαγωγείς που δεν έχουν μπει έως τώρα στη «μαύρη» λίστα. Μία από τις επιλογές που εξετάζονται είναι η ανάκληση της άδειας που επιτρέπει σε τράπεζες να πραγματοποιούν ρωσικές ενεργειακές συναλλαγές.
Αν εφαρμοστούν τέτοιες κυρώσεις, θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη διαμόρφωση της κληρονομιάς που θα αφήσει ο Τζο Μπάιντεν στην οικονομική και εξωτερική πολιτική, σημειώνει η Washington Post. Μια σημαντική κίνηση εναντίον της Ρωσίας πριν από τη λήξη της θητείας του θα ενίσχυε τους ισχυρισμούς του απερχόμενου προέδρου ότι ένωσε τους δυτικούς συμμάχους σε μια δυναμική απάντηση μετά την εισβολή στην Ουκρανία, το 2022.
Επίσης, είναι αποφασισμένος να παραδώσει στον διάδοχό του μια ισχυρή οικονομία. Ένα επίτευγμα που θα μπορούσε να υπονομευθεί από ένα ξαφνικό ενεργειακό «σοκ», με νέες εκρήξεις τιμών.
Τι έχει αλλάξει
Στα 2,5 χρόνια του πολέμου στην Ουκρανία, ο Λευκός Οίκος υπήρξε επιφυλακτικός απέναντι στα υπερβολικά σκληρά μέτρα σε βάρος των ρωσικών εξαγωγών ενέργειας, λόγω φόβου για μια απότομη αύξηση των παγκόσμιων τιμών πετρελαίου και του κόστους των καυσίμων για τους Αμερικανούς οδηγούς.
Όμως, ο πληθωρισμός έχει μειωθεί δραματικά σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, ενώ έγιναν και οι εκλογές. Υπάρχουν κάποιοι που είναι υπέρ των αυστηρότερων μέτρων σε βάρος του ενεργειακού τομέα της Ρωσίας και κάποιοι αξιωματούχοι ανησυχούν ότι εξαντλείται ο χρόνος.
«Η κυβέρνηση Μπάιντεν ανησυχούσε για την αύξηση των τιμών των καυσίμων και την επιδείνωση του πληθωρισμού. Αυτό ήταν ο βασικός περιορισμός στην πολιτική τους για τις ρωσικές κυρώσεις, οι επιπτώσεις που θα είχαν εντός των συνόρων», δήλωσε ο Έντουαρντ Φίσμαν, ερευνητής στο Κέντρο Παγκόσμιας Ενεργειακής Πολιτικής του πανεπιστημίου Columbia, που έχει ζητήσει από τον Τζο Μπάιντεν να βάλει στο στόχαστρο τις ρωσικές ενεργειακές πωλήσεις τους τελευταίους δύο μήνες της προεδρικής θητείας του.
«Όμως, οι εκλογές τελείωσαν και ο πληθωρισμός είναι υπό έλεγχο. Πλέον δεν ισχύουν οι λόγοι που υπήρχαν για να είμαστε προσεκτικοί με τις κυρώσεις», συμπλήρωσε.
Η ρωσική ενέργεια συντηρεί τις δυνάμεις του Πούτιν
Έως τώρα, η Ουάσινγκτον και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της έχουν παράσχει βοήθεια ύψους εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων στο Κίεβο, επιβάλλοντας παράλληλα κυρώσεις σε ρωσικές τράπεζες, αμυντικές εταιρείες, βιομηχανίες και άλλες οντότητες. Αυτές οι κυρώσεις έχουν επιφέρει ένα ισχυρό πλήγμα. Ο ετήσιος πληθωρισμός στη Ρωσία αναμένεται να εκτιναχθεί πάνω από 9%, σύμφωνα με επίσημα κυβερνητικά στοιχεία, ενώ πιθανή είναι η ύφεση την επόμενη χρονιά. Η ρωσική κεντρική τράπεζα έχει αυξήσει τα επιτόκια στο 21%.
Όμως, ο ενεργειακός τομέας της Ρωσίας επηρεάστηκε μόνο μερικώς, συντηρώντας τις δυνάμεις του Πούτιν στο πεδίο της μάχης και ελαχιστοποιώντας την οικονομική ζημία στο εσωτερικό. Από το 50% έως το ένα τρίτο των εσόδων του προϋπολογισμού προέρχεται από τις πωλήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το Κρεμλίνο έβγαλε περίπου 100 δισεκατομμύρια δολάρια από πωλήσεις ενέργειας πέρυσι, σύμφωνα ανέφερε η S&P Global σε έκθεση του περασμένου Ιανουαρίου.
«Οι κυρώσεις είναι παιχνίδι με διαδοχικά πλήγματα»
«Στόχος των νέων σημαντικών κυρώσεων θα πρέπει να είναι η διψήφια μείωση των εσόδων τους από εξαγωγές, σε περίοδο 6-12 μηνών», τόνισε ο Πίτερ Χάρελ, πρώην διευθυντής διεθνών οικονομικών στη διοίκηση Μπάιντεν, που πλέον είναι αναλυτής στο Carnegie Endowment for International Peace.
Όμως, μετρίασε τις προσδοκίες. «Ακόμα κι αν γίνει σημαντικό πλήγμα, η Ρωσία θα συνεχίσει να έχει σημαντικά έσοδα από τις εξαγωγές», υπογράμμισε. «Οι κυρώσεις είναι ένα επαναλαμβανόμενο παιχνίδι, στο οποίο θες να κάνεις διαδοχικά πλήγματα», εξήγησε.
Το πλαφόν που επέβαλε η Δύση περιόρισε τα ενεργειακά έσοδα του Κρεμλίνου, βάζοντας ανώτατη τιμή στην οποία οι συμμετέχουσες χώρες μπορούν να αγοράσουν νόμιμα ρωσικό πετρέλαιο. Όμως, η Μόσχα συνέχισε να βρίσκει άλλες, μη δυτικές, αγορές για εξαγωγές, για να παρακάμψει το πλαφόν, ιδιαίτερα στην Κίνα και την Ινδία.
Τώρα, η παγκόσμια αγορά ενέργειας μπορεί να δίνει στον Μπάιντεν μεγαλύτερο περιθώριο για να ενισχύσει αυτή την προσπάθεια. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας ανακοίνωσε τον Νοέμβριο ότι αναμένει πως η προσφορά θα ξεπεράσει τη ζήτηση το 2025, καθώς οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και άλλες χώρες αυξάνουν την παραγωγή.
Οι τιμές παραμένουν πολύ κάτω από τα ύψη που είχαν φτάσει το 2022 και λίγοι ειδικοί πιστεύουν πως ακόμα και ένα σημαντικό σοκ στη ρωσική παραγωγή ενέργειας θα εκτινάξει το κόστος στην αντλία.
«Αν οι κυρώσεις έχουν ως αποτέλεσμα να βγουν από την αγορά κάποια ρωσικά βαρέλια, προφανώς θα υπάρξει μικρός αντίκτυπος στην παγκόσμια τιμή, αλλά πιστεύω ότι θα είναι μέτριος», εκτίμησε ένας από τους ανθρώπους που έχουν γνώση του θέματος. «Στην πραγματικότητα, βρισκόμαστε σε μια περίοδο που η αγορά θα μπορούσε να διαχειριστεί» κάτι τέτοιο, συμπλήρωσε.
Ο παράγοντας Ιράν
Παρότι οι εκλογές αποτελούν παρελθόν, ο Μπάιντεν μπορεί να μην έχει απελευθερωθεί από την ανησυχία για τις τιμές των καυσίμων. Σύμφωνα με συνεργάτες του, είναι αποφασισμένος να αφήσει την οικονομία σε καλή κατάσταση αποχωρώντας από τον Λευκό Οίκο. Επίσης, τόσο ο Μπάιντεν όσο και ο Τραμπ έχουν υποσχεθεί να περιορίσουν τις πωλήσεις ιρανικού πετρελαίου. Ένα διπλό πλήγμα που κάποιοι αναλυτές λένε ότι θα μπορούσε να ανατρέψει τις προβλέψεις για πλεόνασμα ενέργειας.
Παρότι ο Μπάιντεν και ο Τραμπ έχουν «μεγαλύτερο περιθώριο για την αυστηροποίηση των κυρώσεων στη Ρωσία και το Ιράν, αυτό το περιθώριο δεν είναι απεριόριστο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Μπομπ ΜακΝάλι, ιδρυτής και πρόεδρος του Rapidan Energy Group.
Καθώς μετρά αντίστροφα ο χρόνος για την ολοκλήρωση της θητείας του Μπάιντεν, παραμένει κορυφαία προτεραιότητα το να «πληρώσει» η Μόσχα την επιθετικότητά της εναντίον της Ουκρανίας. «Σαφώς, η ενέργεια παρέμεινε η μεγαλύτερη πηγή εσόδων της Ρωσίας για τη χρηματοδότηση του πολέμου. Μια αυστηροποίηση θα ήταν ένα καλοδεχούμενο τέλος στην εκστρατεία κυρώσεων του Μπάιντεν εναντίον της Μόσχας», κατέληξε ο Πίτερ Χάρελ.
SiteDesign