Ελλάδα και Κύπρος σε ανοιχτή γραμμή με Βρυξέλλες- Πώς απαντούν στην ΑΟΖ Τουρκίας-Συρίας
Η απάντηση της Αθήνας και της Λευκωσίας προς την Άγκυρα υπήρξε ταυτόχρονα ψύχραιμη και δυναμική, ως απάντηση στον θόρυβο που προκάλεσαν τα δημοσιεύματα στη γειτονική χώρα σχετικά με ένα επικείμενο τουρκοσυριακό μνημόνιο για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών. Το εν λόγω μνημόνιο φέρεται να ακολουθεί το πρότυπο του αντίστοιχου τουρκολιβυκού συμφώνου, το οποίο υπεγράφη μεταξύ Τρίπολης και Άγκυρας το 2019 και έχει χαρακτηριστεί από την Ελλάδα ως άκυρο και παράνομο.
Σε απάντηση αυτών των εξελίξεων, Ελλάδα και Κύπρος αναβάθμισαν το επίπεδο επιφυλακής, ειδικά μετά τις δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Μεταφορών, ο οποίος έκανε λόγο για επικείμενη υπογραφή συμφωνίας με τη Συρία για τον καθορισμό ΑΟΖ. Παράλληλα, οι δύο χώρες διατηρούν ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας τόσο με τις γειτονικές χώρες όσο και με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, επιδιώκοντας τη διασφάλιση της σταθερότητας και της νομιμότητας στην περιοχή.
Συγκεκριμένα, Αθήνα και Λευκωσία παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, διατηρώντας συνεχή επικοινωνία με τις Βρυξέλλες. Και οι δύο πλευρές υπενθυμίζουν με σαφήνεια ότι τα σύνορα στην περιοχή δεν είναι μόνο εθνικά, αλλά και ευρωπαϊκά, υπογραμμίζοντας την ανάγκη σεβασμού του διεθνούς δικαίου και των ευρωπαϊκών αρχών.
Εξάλλου, στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής Κυριάκος Μητσοτάκης και Νίκος Χριστοδουλίδης είχαν προχωρήσει σε εκτενή ενημέρωση προς τους ομολόγους τους για τις κινήσεις της Τουρκίας στο μέτωπο της Λιβύης με τον Πρωθυπουργό να επαναλαμβάνει πως το λεγόμενο «τουρκολιβυκό μνημόνιο» είναι άκυρο όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η απάντηση της Ελλάδας
Αυστηρή απάντηση έδωσε η Ελλάδα, στα σενάρια που διακινούν τουρκικά γύρω από την οριστικοποίηση ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Συρίας.
Διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι τα σύνορα στην περιοχή είναι ευρωπαϊκά και τονίζουν ότι το θέμα έχει ήδη τεθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με την κοινή δήλωση που έχει κατατεθεί μαζί με την Αυστρία και την Κύπρο.
Οι διπλωματικές πηγές, ξεκαθαρίζουν ότι πρόκειται για μεταβατική κατάσταση που δε νομιμοποιεί τον οποιονδήποτε να κάνει μία τέτοια συμφωνία.
Η ελληνική κυβέρνηση παρακολουθεί τις εξελίξεις και είναι σε διαρκή επικοινωνία με την Κύπρο και όλες τις γειτονικές χώρες και την ευρωπαϊκή ένωση.
Η απάντηση της Κύπρου
Αξιωματούχοι της Κύπρου απάντησαν άμεσα στα τουρκικά σενάρια που διακινούν τουρκικά ΜΜΕ, πως Τουρκία και Συρία, βρίσκονται κοντά σε συμφωνία για την οριστικοποίηση ΑΟΖ.
Στην απάντηση της, η Λευκωσία τονίζει ότι θα λάβει «όλα τα διαθέσιμα μέτρα σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο» για ενδεχόμενο συμφωνίας Τουρκίας – Συρίας για ΑΟΖ, όπως τόνισε ο κυβερνητικός Εκπρόσωπος της Κύπρου.
Η όποια πρόθεση σύναψης συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας – Συρίας, ως χώρες με παρακείμενες ακτές, θα πρέπει να βασίζεται στο Διεθνές δίκαιο και δη στο εθιμικό διεθνές δίκαιο της θάλασσας όπως αυτό αντανακλάται στην UNCLOS, και να λαμβάνει υπόψη τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην περιοχή αναφέρει σε δήλωσή του στο ΚΥΠΕ ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης.
Σχολιάζοντας δημοσιεύματα σε τουρκικά ΜΜΕ, ο κ. Λετυμπιώτης ανέφερε ότι παρακολουθούν «στενά τις εξελίξεις και αξιολογούν την κατάσταση διαρκώς, από την πρώτη στιγμή».
«Οποιαδήποτε απόπειρα αμφισβήτησης, επηρεασμού ή παραγνώρισης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας συνιστά παραβίαση του διεθνούς δικαίου και η Κυπριακή Δημοκρατία θα λάβει όλα τα διαθέσιμα μέτρα σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο», σημείωσε.
Ο κ. Λετυμπιώτης πρόσθεσε ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης σε συντονισμό με τον Έλληνα Πρωθυπουργό έχουν ενημερώσει τους ηγέτες της ΕΕ για τις ενδεχόμενες τουρκικές μεθοδεύσεις, λαμβάνοντας ευρωπαϊκή υποστήριξη.
Οι δηλώσεις του υπουργού Μεταφορών της Τουρκίας
Είχε προηγηθεί προαναγγελία συμφωνίας με τη Συρία για καθορισμό Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) από τον υπουργό Μεταφορών της Τουρκίας, Αμπντουλκαντίρ Ουράλογλου
«Θα συνάψουμε συμφωνία θαλάσσιας δικαιοδοσίας με τη συριακή διοίκηση. Εργαζόμαστε για ένα σχέδιο δράσης έκτακτης ανάγκης που περιλαμβάνει αεροπορικές, σιδηροδρομικές, οδικές και υπηρεσίες επικοινωνίας στη Συρία. Θα ενεργοποιήσουμε τα αεροδρόμια» φέρεται να δήλωσε ο ίδιος.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του τουρκικού δικτύου TGRT, η δήλωση έγινε μετά τη χθεσινή συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου.
Μάλιστα, ο ίδιος προέβη και σε σχετική ανάρτηση στο Χ, με αναφορά στην Ελλάδα. «Η συμφωνία θαλάσσιας δικαιοδοσίας μεταξύ της Τουρκίας και της Συρίας θα επηρεάσει όλες τις ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο. Μετά τη Λιβύη και τη Συρία, αναμένεται να συνεχίσουμε με την Αίγυπτο. Όταν υπογραφούν αυτές οι συμφωνίες η Τουρκία θα έρθει στο προσκήνιο στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτές οι εξελίξεις προκαλούν στην Ελλάδα μεγαλύτερο προβληματισμό».