Σύνοδος Κορυφής: Μετά τα Δ. Βαλκάνια, Ουκρανία και Συρία- Οι θέσεις της Αθήνας

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης βρίσκεται στις Βρυξέλλες, όπου σήμερα Πέμπτη θα λάβει μέρος στις εργασίες της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Κατά το Ευρωπαικό Συμβούλιο σήμερα και αύριο αναμένεται να τεθεί επί τάπητος το Ουκρανικό με τον πρωθυπουργό να επαναλαμβάνει την ανάγκη συνέχισης της στήριξης στην Ουκρανία, προκειμένου να μην βρίσκεται σε θέση αδυναμίας, όποτε ξεκινήσουν οι ειρηνευτικές συνομιλίες.

Σε ό,τι αφορά στη Μέση Ανατολή και δη στο θέμα της Συρίας η θέση της Αθήνας είναι η στήριξη της ενότητας, της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας της Συρίας και ένα μέλλον συμπεριληπτικό, που θα διασφαλίζει όλες τις θρησκευτικές μειονότητες και τις εθνοτικές ομάδες της Συρίας.

Μάλιστα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να υπογραμμίσει ότι δεν μπορεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να είναι απούσα από τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και από την επόμενη μέρα της Συρίας, καθώς υπάρχουν κίνδυνοι ασφαλείας και αυξημένων προσφυγικών ροών.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο Πρωθυπουργός θα τονίσει πως η θέση της Ελλάδας είναι η στήριξη της ενότητας, της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας της Συρίας και ένα μέλλον συμπεριληπτικό, που θα διασφαλίζει όλες τις θρησκευτικές μειονότητες και τις εθνοτικές ομάδες.

Επιπλέον ο πρωθυπουργός αναμένεται να ενημερώσει τους Ευρωπαίους εταίρους του για την επίσκεψή του στον Λίβανο, καθώς ήταν ο πρώτος ευρωπαίος ηγέτης, που επισκέφθηκε τη χώρα μετά την επίτευξη της εκεχειρίας της 27ης Νοεμβρίου με το Ισραήλ, αλλά και να τονίσει ότι η ΕΕ πρέπει να στηρίξει τους κρατικούς θεσμούς του Λιβάνου και την αποτελεσματική εφαρμογή της εκεχειρίας.

Για την Ελλάδα είναι κρίσιμο να υψώσει ασπίδα αντιμετώπισης της τουρκικής επιρροής στη Συρία με στόχο την σταδιακή απομείωσή της. Ταυτόχρονα πρέπει να διασφαλιστεί πως η χώρα δεν θα καταρρεύσει, καθώς κάτι τέτοιο θα προκαλούσε ανεξέλεγκτες μεταναστευτικές ροές. Ήδη η σύγκρουση στη Συρία αποτελεί τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική καταστροφή και προσφυγική κρίση παγκοσμίως, άνευ προηγουμένου στην πρόσφατη ιστορία.

Οι Βρυξέλλες διαμηνύουν πως «έχει ζωτική σημασία να διαφυλαχθεί η εδαφική ακεραιότητα της Συρίας και να γίνει σεβαστή η ανεξαρτησία της, η κυριαρχία της και οι κρατικοί θεσμοί καθώς και να απορριφθεί κάθε μορφή εξτρεμισμού», με την Ε.Ε., μετά από τις εξελίξεις σε Γαλλία και Γερμανία, να είναι πρακτικά ακέφαλη εν μέσω θύελλας.

Μητσοτάκης: Αμέριστη στήριξη στην ενταξιακή προοπτική των Δ. Βαλκανίων

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στη χθεσινή Σύνοδο ΕΕ – Δυτικών Βαλκανίων στις Βρυξέλλες υπογράμμισε τη σημασία της άμεσης προώθησης της ενταξιακής πορείας της Σερβίας, ως κρίσιμης παραμέτρου για τη σταθερότητα και την ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής.

Συγκεκριμένα ο κ. Μητσοτάκης έκανε λόγο για κρίσιμη συγκυρία στην Ευρωπαϊκή ήπειρο και σημείωσε χαρακτηριστικά ότι «η Ελλάδα έχει υποστηρίξει επί της αρχής την ενταξιακή προοπτική όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, λαμβάνοντας φυσικά υπόψιν την πραγματικότητα ότι οι χώρες αυτές πρέπει να κάνουν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, ώστε να προσαρμοστούν με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Θα ήθελα να κάνω μια ξεχωριστή αναφορά σε δύο χώρες, οι οποίες θα φιλοξενηθούν σήμερα εδώ στο κτίριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Πρώτον, σε ό,τι αφορά στη Σερβία, είχα την ευκαιρία να στείλω μία επιστολή σε όλους τους ομολόγους μου ζητώντας τους να ευθυγραμμιστούν με τις συστάσεις της Ευρωπαΐκής Επιτροπής, προκειμένου να ανοίξουμε ένα ακόμη κεφάλαιο ενταξιακών διαπραγματεύσεων όσον αφορά στην Σερβία».

Ο πρωθυπουργός επέμεινε ότι θεωρεί απολύτως απαραίτητο η Σερβία να επιταχύνει τον δρόμο της προς την ΕΕ, σημειώνοντας ότι είναι η μεγαλύτερη χώρα των Δυτικών Βαλκανίων και ένα σημείο αναφοράς για τη σταθερότητα στην περιοχή. «Αισθάνομαι ότι τώρα έχει έρθει η ώρα να στείλουμε ένα μήνυμα στην Σερβία και στο σερβικό λαό ότι εννοούμε αυτά που λέμε, ότι θέλουμε τη Σερβία ως μέλος της ευρωπαΐκής οικογένειας. Η Σερβία γνωρίζει τι πρέπει να κάνει από τη δικιά της πλευρά, προκειμένου να εναρμονίσει τις αποφάσεις της όσον αφορά την εξωτερική πολιτική με τις κοινές αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θεωρώ ότι τώρα έχει έρθει η ώρα να στείλουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα στην Σερβία ότι η θέση της είναι στην ευρωπαΐκή οικογένεια».

Εν συνεχεία ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην περίπτωση της Αλβανίας ξεκαθαρίζοντας και πάλι ότι θέματα, όπως η προστασία της ελληνικής εθνικής μειονότητας και η κατοχύρωση των περιουσιακών της δικαιωμάτων είναι ζήτημα, που αφορούν τις ευρωαλβανικές σχέσεις. Συγκεκριμένα ο Κυριάκος Μητσοτάκης επεσήμανε ότι «η Ελλάδα είναι ουσιαστικά ο θεματοφύλακας της ευρωπαϊκής πορείας της Αλβανίας και ότι τα ζητήματα, που αφορούν στην προστασία της ελληνικής εθνικής μειονότητας, η κατοχύρωση των περιουσιακών τους δικαιωμάτων, το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού, δεν είναι εφήμερα ζητήματα, αλλά ζητήματα τα οποία αφορούν πλέον και τις σχέσεις της Αλβανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και είμαι ικανοποιημένος για το γεγονός ότι για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια έχουμε μια σημαντική κινητικότητα από πλευράς Αλβανίας στην αντιμετώπιση των ζητημάτων αυτών. Θα έλεγα ότι αυτή είναι και η καλύτερη απόδειξη γιατί τελικά η ευρωπαΐκή πορεία των βαλκανικών χωρών μπορεί να οδηγήσει και στην επίλυση χρόνιων τέτοιων ζητημάτων όταν αυτά ανάγονται από διμερή σε ευρωπαϊκά».

Η ανακοίνωση των 27

«Το μέλλον των Δυτικών Βαλκανίων βρίσκεται στην Ένωσή μας. Επιβεβαιώνουμε για άλλη μια φορά την πλήρη και αδιαμφισβήτητη δέσμευσή μας στην προοπτική ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων στην EE», αναφέρει η δήλωση των 27 ηγετών και των ηγετών των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων.

Στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, πριν από το δείπνο των ηγετών, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη κοινή δήλωση, τονίζοντας ότι έχει σημειωθεί πρόοδος τον τελευταίο χρόνο. Πρόσθεσε ότι «η ΕΕ και τα Δυτικά Βαλκάνια ανήκουν στην ίδια οικογένεια» και ότι «η Διεύρυνση της ΕΕ είναι η πιο σημαντική γεωπολιτική επένδυση για την ειρήνη, την ασφάλεια και την ευημερία».

Από την πλευρά της η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τόνισε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία επιτάχυνε την ενταξιακή διαδικασία των Δυτικών Βαλκανίων.

• «Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τη νέα πραγματικότητα και δεν είναι αρκετό απλώς να αφήσουμε ανοιχτή την πόρτα για τα επίδοξα μέλη μας, αλλά πρέπει με δράσεις να τα φέρουμε πιο κοντά μας», τόνισε η πρόεδρος της Επιτροπής και πρόσθεσε ότι «η ΕΕ πρέπει να προσαρμοστεί για να φιλοξενήσει μια μεγαλύτερη οικογένεια» στο μέλλον.

Αναφέρθηκε στην πρόοδο που σημειώθηκε τον τελευταίο χρόνο. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι αυτή την εβδομάδα η ΕΕ έκλεισε τρία διαπραγματευτικά κεφάλαια με το Μαυροβούνιο και άνοιξε τη δέσμη κεφαλαίων για τις εξωτερικές σχέσεις με την Αλβανία, ενώ η Σερβία καλείται να υποβάλει τις διαπραγματευτικές της θέσεις για δύο κεφάλαια που αποτελούν μέρος της δέσμης «ανταγωνιστικότητα και ανάπτυξη».

Στη δήλωση των ηγετών ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων αναφέρεται ότι «στο πλαίσιο της ριζικής αλλαγής της παγκόσμιας γεωπολιτικής κατάστασης, του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή, και κατά την έναρξη του νέου κύκλου ηγεσίας της ΕΕ, η στρατηγική εταιρική σχέση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Δυτικών Βαλκανίων είναι πιο σημαντική από ποτέ».

Η ΕΕ χαιρετίζει την αποφασιστικότητα των εταίρων των Δυτικών Βαλκανίων να σεβαστούν και να δεσμευτούν στις βασικές ευρωπαϊκές αξίες και αρχές, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Τονίζουν ότι το κράτος δικαίου είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση μιας λειτουργικής δημοκρατίας. «Οι ενέργειες θα μιλούν περισσότερο από τα λόγια καθώς οι εταίροι αναλαμβάνουν την ευθύνη και εφαρμόζουν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. Η ΕΕ καλεί τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων να εγγυηθούν τα δικαιώματα και την ίση μεταχείριση των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες», αναφέρει η δήλωση.

• Επισημαίνεται ότι το Σχέδιο Ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια (ύψους 6 δισεκ. ευρώ ως το 2027) έχει τη δυνατότητα να διπλασιάσει την οικονομική ανάπτυξη στην περιοχή κατά την επόμενη δεκαετία. Θα επιταχύνει την κοινωνικοοικονομική σύγκλιση μεταξύ των Δυτικών Βαλκανίων και της ΕΕ, υπό τον όρο ότι οι εταίροι θα εφαρμόσουν τις μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με την ΕΕ.

Σημειώνεται, επίσης, ότι ΕΕ θα συνεχίσει να υποστηρίζει τους εταίρους της στα Δυτικά Βαλκάνια για να μετριάσει τον αντίκτυπο που έχει ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας στις οικονομίες, τις κοινωνίες και την ασφάλειά τους. «Θα συνεχίσουμε την υποστήριξή μας μέσω του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας, του Οικονομικού και Επενδυτικού Σχεδίου, της Δέσμης Ενεργειακής Στήριξης και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Ειρήνης».

Η ΕΕ επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της για περαιτέρω ανάπτυξη και ενίσχυση του διαλόγου και της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας με τα Δυτικά Βαλκάνια.