“Κλείδωσαν” οι αυξήσεις ρεκόρ στον καφέ-Οι δύο βασικές αιτίες εκ των οποίων η κλιματική κρίση

Αν τις επόμενες ημέρες, που είναι και εορταστικές, καθίσετε σε κάποιο καφέ και διαπιστώσετε ότι η τιμή του αγαπημένου σας ροφήματος έχει ανέβει (και πάλι) μην απορήσετε. Εκτός από τα καρτέλ στην ελληνική αγορά, ένα μερίδιο ευθύνης θα φέρει και η κλιματική αλλαγή. Προφανώς μιλάμε για την τιμή του καφέ παγκοσμίως, και ιδίως στις δυτικές χώρες, όπου η κατανάλωση καφέ είναι κάτι παραπάνω από μία απλή καθημερινή συνήθεια. Θα μπορούσε να μιλήσει κανείς ακόμα και για κουλτούρα.

Σύμφωνα με τα κατατοπιστικό ρεπορτάζ του BBC, την Τρίτη που μας πέρασε η τιμή των κόκκων Arabica, που αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής, ξεπέρασε τα 3,44 δολάρια ανά λίβρα (0,45 κιλά), έχοντας αυξηθεί πάνω από 80% φέτος. Η τιμή των κόκκων Robusta, από την άλλη, έφτασε σε νέο υψηλό τον Σεπτέμβριο.

Στον καπιταλισμό όταν το κόστος παραγωγής αυξάνεται και η προσφορά του προϊόντος μειώνεται (ενώ παράλληλα η ζήτηση αυξάνεται) αυτόματα οι τιμές τις οποίες καλείται να πληρώσει ο καταναλωτής αυξάνονται. Νόμος βασικός.

• Γιατί όμως η προσφορά του προϊόντος μειώνεται;

Οι έμποροι καφέ αναμένουν μείωση των καλλιεργειών, αφού οι δύο μεγαλύτεροι παραγωγοί παγκοσμίως, η Βραζιλία και το Βιετνάμ, επλήγησαν από ακραία καιρικά φαινόμενα κατά τους προηγούμενους μήνες που προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές.

“Η κατάσταση των καλλιεργιών του 2025 στη Βραζιλία είναι ο κύριος λόγος ανησυχίας”, ανέφερε ο Όλε Χάνσεν, επικεφαλής στρατηγικής εμπορευμάτων στη Saxo Bank.

“Η χώρα βίωσε τη χειρότερη ξηρασία των τελευταίων 70 ετών τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, ακολουθούμενη από έντονες βροχοπτώσεις τον Οκτώβριο, προκαλώντας φόβους ότι η το μεγαλύτερο μέρος της καλλιέργειες μπορεί να αποτύχει” με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για την προσφορά.

Το προηγούμενο ρεκόρ υψηλής τιμής για τον καφέ είχε σημειωθεί το 1977, μετά από ασυνήθιστες χιονοπτώσεις που κατέστρεψαν φυτείες στη Βραζιλία.

Παράλληλα, η παραγωγή Robusta επίσης αναμένεται να μειωθεί, καθώς οι φυτείες στο Βιετνάμ, που είναι η χώρα- μεγαλύτερος παραγωγός αυτής της ποικιλίας, αντιμετώπισαν τόσο ξηρασία όσο και έντονες βροχοπτώσεις.

Οι επιπτώσεις στο εμπόριο του θα είναι το δίχως άλλο πολύ μεγάλες. Ο καφές είναι το δεύτερο πιο εμπορεύσιμο προϊόν παγκοσμίως σε όγκο, μετά το αργό πετρέλαιο, και η δημοτικότητά του αυξάνεται συνεχώς. Είναι εδώ ιδιαίτερα χαρακτηριστικό το παράδειγμα Κίνας. Στη χώρα με το μεγαλύτερο πληθυσμό στον πλανήτη, η κατανάλωση του καφέ έχει υπερδιπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία.Οι Κινέζοι ανακαλύπτουν τον καφέ και την κουλτούρα γύρω απ’ αυτόν και με αυτή  την καταλωτική συμπεριφορά τους προκαλούν τεράστια άνοδο στον όγκο των σχετικών εμπορικών ανταλλαγών.

• Τα τελευταία χρόνια, οι μεγάλες εταιρείες καφέ ισχυρίζονται ότι κατάφεραν να απορροφήσουν τις αυξήσεις τιμών για να διατηρήσουν τους πελάτες ευχαριστημένους και το μερίδιο αγοράς τους αναλλοίωτο. Ωστόσο, αυτό φαίνεται πως πρόκειται να αλλάξει, σύμφωνα με τον Βινχ Νγκουγιέν, διευθύνοντα σύμβουλο της Tuan Loc Commodities.

“Εταιρείες όπως η JDE Peet (ιδιοκτήτρια της Douwe Egberts), η Nestlé και άλλες, [προηγουμένως] απορροφούσαν τις αυξήσεις των τιμών των πρώτων υλών”, ανέφερε. “Αλλά τώρα βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο. Πολλές από αυτές σκέφτονται να αυξήσουν τις τιμές στα σούπερ μάρκετ μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2025” συμπλήρωσε προκαλώντας προβληματισμό.

• Οπως, τέλος, είχε γράψει το Libre, σύμφωνα με την Ελληνική Ένωση Καφέ και παρά τις μέχρι πρότινος εκτιμήσεις της αγοράς για αποκλιμάκωση, εν τέλει παρουσιάστηκε περαιτέρω αύξηση στις τιμές τις τελευταίες δύο εβδομάδες του Νοεμβρίου.

Τα αυξημένα κοστολόγια δεν είναι πλέον εφικτό να απορροφηθούν από τις επιχειρήσεις του κλάδου. Επομένως, ο μόνος τρόπος να αποφευχθούν σημαντικές ανατιμήσεις στην τιμή καταναλωτή, καθίσταται επιτακτική πλέον η ανάγκη κατάργησης του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στον καφέ. Ωστόσο επειδή το ζήτημα έχει δημοσιονομική διάσταση δεν είναι εύκολο να πέσει άμεσα στο τραπέζι με πιθανότητες επιτυχίας για την ικανοποίηση του αιτήματος. 

Σε κάθε περίπτωση οι αυξήσεις μοιάζουν μάλλον αναπόφευκτες.