Συρία/Επόμενη μέρα- Κρίσιμες ώρες σε μια χώρα κατακερματισμένη από τον εμφύλιο

Χιλιάδες Σύριοι σε διάφορα μέρη της χώρας και στο εξωτερικό γιόρτασαν χθες Κυριακή την πτώση του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, έπειτα από μια αστραπιαία επίθεση των ένοπλων ομάδων της αντιπολίτευσης που έληξε με την είσοδό τους στη Δαμασκό, τερματίζοντας μισό αιώνα κυριαρχίας της οικογένειας Άσαντ στη Συρία, η οποία εισέρχεται πλέον σε μια περίοδο αβεβαιότητας. Εν τω μεταξύ η εφημερίδα Washington Post επικαλέστηκε τη Δευτέρα έναν Αμερικανό αξιωματούχο που δήλωσε ότι η Ουάσινγκτον δεν αποκλείει να αφαιρέσει τη Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS) από τον κατάλογο των τρομοκρατών «για να την αντιμετωπίσει για χάρη της σταθερότητας της Συρίας».

Σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο Μπασάρ αλ Άσαντ έφυγε από τη Συρία με αεροπλάνο το βράδυ του Σαββάτου, με τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης να κάνουν γνωστό ότι η οικογένεια Άσαντ έλαβε πολιτικό άσυλο από τη Μόσχα.

Η πρώτη φωτογραφία Άσαντ από τη Ρωσία

Ησυχία μετά την καταιγίδα

Καθώς ο ήλιος έδυε την πρώτη ημέρα στη Δαμασκό μετά την πτώση του Άσαντ, οι περισσότεροι δρόμοι που οδηγούσαν στην πρωτεύουσα ήταν έρημοι, εκτός από λίγους ένοπλους άνδρες που εθεάθησαν να οδηγούν μοτοσικλέτες και οχήματα της αντιπολίτευσης.

Τα σημεία ελέγχου κατά μήκος του δρόμου προς τη Δαμασκό ήταν άδεια από προσωπικό ασφαλείας. Τα καταστήματα και τα εστιατόρια έκλεισαν νωρίς για να συμμορφωθούν με την απαγόρευση κυκλοφορίας που επέβαλε η αντιπολίτευση. Πριν τεθεί σε ισχύ η απόφαση, εθεάθησαν άνθρωποι να πηγαίνουν γρήγορα στα σπίτια τους μεταφέροντας μεγάλες ποσότητες ψωμιού.

Κατάληψη της νεκρής ζώνης

Πυρκαγιές ξέσπασαν το βράδυ της Κυριακής στα κεντρικά γραφεία ασφαλείας στη Δαμασκό, σύμφωνα με το AFP και το Συριακό Παρατηρητήριο, το οποίο ανέφερε ότι προκλήθηκαν από ισραηλινούς βομβαρδισμούς.

Ο ισραηλινός στρατός επέβαλε απαγόρευση κυκλοφορίας στους κατοίκους πέντε πόλεων που βρίσκονται εντός της νεκρής ζώνης στη νότια Συρία, δίπλα στο τμήμα των Υψιπέδων του Γκολάν που κατέχει το Ισραήλ από το 1967.

• Η απόφαση αυτή ελήφθη λίγο αφότου ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε την Κυριακή ότι η συμφωνία «απεμπλοκής» του 1974 με τη Συρία για τα υψίπεδα του Γκολάν κατέρρευσε μετά την πτώση του Άσαντ και ότι διέταξε τον στρατό να «καταλάβει» τη νεκρή ζώνη όπου έχει αναπτυχθεί η δύναμη του ΟΗΕ

Στην κρατική τηλεόραση της Συρίας, ένοπλες παρατάξεις της αντιπολίτευσης ανακοίνωσαν την «απελευθέρωση της Δαμασκού, την ανατροπή του τυράννου Μπασάρ αλ Άσαντ και την απελευθέρωση όλων των καταπιεσμένων κρατουμένων από τις φυλακές του καθεστώτος»

ΣΥΡΙΑ: Κρατούσαν παιδί στη φυλακή Σεντνάγια, γνωστή και ως “ανθρώπινο σφαγείο” (vid)

• Ο διοικητής του HTS Αμπού Μοχάμεντ αλ Τζουλάνι επισκέφθηκε το τέμενος των Ομαγιάδων στη Δαμασκό την Κυριακή, χαιρετίζοντας την «ιστορική νίκη», ενώ σε δήλωση που διαβάστηκε στη συριακή κρατική τηλεόραση εκ μέρους του Τζουλάνι, είπε μεταξύ άλλων ότι «συνεχίζουμε να εργαζόμαστε με αποφασιστικότητα για την επίτευξη των στόχων της επανάστασής μας, η οποία ιδρύθηκε για την τιμή, την αξιοπρέπεια και την ελευθερία. Δεν υπάρχει χώρος για υποχώρηση και είμαστε αποφασισμένοι να ολοκληρώσουμε την πορεία που ξεκινήσαμε το 2011».

Η πολύ γρήγορη κατάρρευση του συριακού καθεστώτος ανοίγει την πόρτα στο άγνωστο σε μια χώρα κατακερματισμένη από έναν εμφύλιο πόλεμο που έχει σκοτώσει σχεδόν μισό εκατομμύριο ανθρώπους από το 2011 και περιλαμβάνει φατρίες που υποστηρίζονται από διάφορες χώρες.

Υποδοχή της πτώσης του Άσαντ με επιφυλάξεις

Ο Νετανιάχου χαρακτήρισε την πτώση του Άσαντ «ιστορική ημέρα στη Μέση Ανατολή» και χαιρέτισε τη διάσπαση του «κεντρικού κρίκου του άξονα του κακού» με επικεφαλής το Ιράν.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες χαιρέτισε την «πτώση του δικτατορικού καθεστώτος» του Άσαντ στη Συρία.

Ο απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Συρία Γκέιρ Πέντερσεν εξέφρασε «συγκρατημένη ελπίδα» μετά την ανάληψη του ελέγχου της Δαμασκού από τις παρατάξεις της αντιπολίτευσης, κάνοντας λόγο για μια «καμπή» και ζητώντας ένα «κεφάλαιο ειρήνης, συμφιλίωσης, αξιοπρέπειας και ενσωμάτωσης για όλους τους Σύριους».

Οι ερευνητές του ΟΗΕ για εγκλήματα πολέμου χαρακτήρισαν την πτώση του Άσαντ ως «ιστορική νέα αρχή» για τους Σύριους και κάλεσαν τους νέους ηγέτες να διασφαλίσουν ότι οι «φρικαλεότητες» της εποχής του δεν θα επαναληφθούν.

• Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να συμβάλει στην ανοικοδόμηση ενός συριακού κράτους που θα προστατεύει όλες τις μειονότητες.

Η Σαουδική Αραβία κάλεσε σε συντονισμένες προσπάθειες για την προστασία της Συρίας από την διολίσθηση στο «χάος και τη διαίρεση».

• Η Τουρκία, η οποία έχει σημαντική επιρροή στη Συρία, όπου υποστηρίζει τις παρατάξεις της αντιπολίτευσης, κάλεσε τις περιφερειακές χώρες να διασφαλίσουν «μια καλή και ομαλή μετάβαση και να μην υπάρξει περαιτέρω βλάβη στους αμάχους».

Η Ρωσία, ο κύριος υποστηρικτής της διακυβέρνησης του Άσαντ, επιβεβαίωσε ότι ο ίδιος «παραιτήθηκε», προσθέτοντας ότι «μετά από διαπραγματεύσεις μεταξύ του Μπασάρ αλ Άσαντ και ενός αριθμού ατόμων που εμπλέκονται στην ένοπλη σύγκρουση στο συριακό έδαφος, αποφάσισε να παραιτηθεί από το προεδρικό αξίωμα και να εγκαταλείψει τη χώρα, με οδηγίες να ξεκινήσει μια ειρηνική μετάβαση της εξουσίας».

Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αρακτσί τόνισε ότι ο Άσαντ «δεν ζήτησε ποτέ τη βοήθεια της Τεχεράνης».

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν χαιρέτισε την πτώση του «βάρβαρου κράτους» στη Συρία, τονίζοντας τη δέσμευση του Παρισιού για «την ασφάλεια όλων» στην περιοχή.

Ο βασιλιάς της Ιορδανίας Αμπντάλα Β’ επιβεβαίωσε την υποστήριξη της χώρας του προς τους Σύρους και τον σεβασμό της «βούλησής» τους, καλώντας να αποφευχθεί η παρασύρση στο «χάος».

Στην Ουάσινγκτον, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν τόνισε ότι ο Άσαντ πρέπει να λογοδοτήσει, χαρακτηρίζοντας την πτώση της εξουσίας του ως «ιστορική ευκαιρία» για τους Σύριους.

Ο εκλεγμένος διάδοχός του, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε ότι ο Άσαντ έφυγε αφού έχασε τη ρωσική υποστήριξη.

• Ήταν σαφές ότι η υποστήριξη της Μόσχας, η οποία είναι απασχολημένη με τον πόλεμο στην Ουκρανία, δεν ήταν αποτελεσματική για τις δυνάμεις του Άσαντ απέναντι στην τελευταία επίθεση που ξεκίνησε στις 27 Νοεμβρίου, ούτε η υποστήριξη του Ιράν και της λιβανέζικης Χεζμπολάχ μετά τα καταστροφικά ισραηλινά πλήγματα που τις έπληξαν, αφήνοντας το συριακό καθεστώς πρακτικά απομονωμένο.

Οι παρατάξεις της αντιπολίτευσης και το Συριακό Παρατηρητήριο ανέφεραν τα ξημερώματα της Κυριακής ότι άνοιξαν οι πόρτες της στρατιωτικής φυλακής Σαϊντνάγια κοντά στη Δαμασκό, μιας από τις μεγαλύτερες φυλακές της Συρίας, όπου μη κυβερνητικές οργανώσεις αναφέρουν βασανιστήρια κρατουμένων.

Ο πρωθυπουργός Μοχάμεντ αλ Τζαλάλι δήλωσε ότι είναι έτοιμος να παραδώσει τους θεσμούς σε οποιαδήποτε «ηγεσία» επιλέξει ο συριακός λαός.

Ο Μαζλούμ Άμπντι, διοικητής των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), ο πυρήνας των οποίων αποτελείται από Κούρδους μαχητές, χαιρέτισε τις «ιστορικές στιγμές» που ζουν οι Σύριοι με την πτώση του «τυραννικού» καθεστώτος.

• Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ θα πραγματοποιήσει σήμερα το απόγευμα (Δευτέρα) έκτακτη συζήτηση κεκλεισμένων των θυρών για τη Συρία μετά την πτώση του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ.

Εν τω μεταξύ, το Πεντάγωνο ανακοίνωσε ότι τα αεροσκάφη του έπληξαν την Κυριακή περισσότερους από 75 στόχους του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία «για να εμποδίσουν την τρομοκρατική οργάνωση να διεξάγει εξωτερικές επιχειρήσεις και να διασφαλίσουν ότι δεν θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί την τρέχουσα κατάσταση για να εγκατασταθεί εκ νέου στην κεντρική Συρία».

Σύμφωνα με την εφημερίδα Washington Post που επικαλέστηκε τη Δευτέρα έναν Αμερικανό αξιωματούχο έκανε γνωςτό ότι η Ουάσινγκτον δεν αποκλείει να αφαιρέσει τη Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS) από τον κατάλογο των τρομοκρατών «για να την αντιμετωπίσει για χάρη της σταθερότητας της Συρίας».

• Ο Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε στην εφημερίδα ότι «μπορεί να αφαιρέσουμε τη Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ από τον κατάλογο των τρομοκρατών, προκειμένου να σταθεροποιηθεί η Συρία», αναφερόμενος στις εξελίξεις στη Συρία, οι οποίες έληξαν με την πτώση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ.

Σύμφωνα με τον ίδιο Αμερικανό αξιωματούχο «αυτή τη στιγμή γίνεται μια σοβαρή αξιολόγηση της έκτασης της ανεξαρτησίας της HTS από την Τουρκία».

Αυτό συμβαίνει την ώρα που οι New York Times ανέφεραν αξιωματούχους ότι «η Ουάσινγκτον έχει ανταλλάξει μηνύματα με τις παρατάξεις της Διοίκησης Επιχειρήσεων μέσω της Τουρκίας», σημειώνοντας ότι η Ουάσινγκτον έχει προειδοποιήσει τις παρατάξεις της Διοίκησης Επιχειρήσεων να μην συμμαχήσουν με την τρομοκρατική οργάνωση του Ισλαμικού Κράτους.

• Οι New York Times σημείωσαν ότι οι παρατάξεις Διαχείρισης Επιχειρήσεων διαβεβαίωσαν την Ουάσιγκτον ότι δεν έχουν καμία πρόθεση να επιτρέψουν στο Ισλαμικό Κράτος να επέμβει στη Συρία.