Ξένα funds εξαγόρασαν… fast track 5 μεγάλα ιδιωτικά σχολεία- Οι λόγοι και οι πιθανοί κίνδυνοι

Τελευταία, εξαγοράστηκαν τα «Εκπαιδευτήρια ο Πλάτων» από το βρετανικό fund International School Partnerships. Προηγήθηκαν τα CGS – Εκπαιδευτήρια Κωστέα-Γείτονα και η Σχολή Μωραΐτη που εξαγοράστηκαν από την Inspired Education Group, τα Εκπαιδευτήρια Δούκα από την Cognita και το International School of Athens από την Dukes Education. Το θέμα αναδεικνύει η ΟΙΕΛΕ. Τα Εκπαιδευτήρια Πλάτων για παράδειγμα είναι ένα σχολείο 203 ετών!

Το ερώτημα, ωστόσο, που προκύπτει είναι τι ακριβώς “βλέπουν” ως ευκαιρία τα ξένα funds και επενδύουν σε μεγάλα και ιστορικά ελληνικά ιδιωτικά σχολεία; Αρκετοί εκτιμούν πως όλα αυτά συνδέονται με την προοπτική ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων και πως τα σχολεία αυτά θα αξιοποιηθούν ως “οχήματα”. Με δεδομένο ότι αυτού του είδους οι επενδύσεις είναι συνήθως “μικρού χρονικού εύρους” και επιζητείται η μέγιστη δυνατή κερδοφορία, η επιδίωξη συχνά περνάει μέσα από μοντέλα “εξυγίανσης” που συχνά περιλαμβάνουν και απολύσεις, περιορισμό μισθολογικού και άλλου κόστους, ενώ διέπονται από λογική αγοράς και μόνο. Κι αν αυτό ακούγεται λογικό στη βιομηχανία τροφίμων, για παράδειγμα, στην Υγεία, και τώρα στην Εκπαίδευση, μοιάζει, αν μη τι άλλο, επικίνδυνο.

Η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών παραθέτει αναλυτικά την ιστορία της επενδυτικής “εισβολής” στην ιδιωτική εκπαίδευση και δίνει κάποιες εξηγήσεις. Από την άλλη, πάντως, οι παραδοσιακές ιδιοκτησίες των σχολείων λένε πως έτσι θα βρουν χρήματα για ανάπτυξη, άλλοι, όμως, ανησυχούν. Για τα αρμόδια υπουργεία, η εξέλιξη είναι θετική.

Επιστολή στις κοινοβουλευτικές ομάδες και στους Τομείς Παιδείας των κομμάτων έστειλε η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών με την οποία ζητά την άμεση λήψη πρωτοβουλιών σε κοινοβουλευτικό επίπεδο, ώστε να εκκινήσει η συζήτηση για το φαινόμενο της μαζικής επέλασης ξένων επενδυτών στην ιδιωτική εκπαίδευση και για τις πιθανές επιπτώσεις της στο χώρο της Παιδείας.

Όπως αναφέρει η Ομοσπονδία (ΟΙΕΛΕ), ιστορικά ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, τα περισσότερα εκ των οποίων με χρέη στο δημόσιο και σε τράπεζες, περνούν υπό τον έλεγχο ξένων επενδυτών. Αναμένεται, δε, το αμέσως επόμενο διάστημα, να υπάρξουν νέες ανακοινώσεις εξαγοράς ιδιωτικών σχολείων. Η εξέλιξη αυτή συνδέεται στενά με τη νομοθέτηση της δυνατότητας ίδρυσης ιδιωτικών «ανώτατων» ιδρυμάτων

Η ανακοίνωση της ΟΙΕΛΕ

Το ιστορικό ιδιωτικό σχολείο «Εκπαιδευτήρια ο Πλάτων» είναι το πέμπτο μεγάλο ιδιωτικό σχολείο που εξαγοράζεται από ξένο fund, το βρετανικό International School Partnerships. Έχουν προηγηθεί τα CGS – Εκπ. Κωστέα-Γείτονα και Σχολή Μωραΐτη από την Inspired Education Group, τα Εκπ. Δούκα από την Cognita και το International School of Athens από την Dukes Education. Πληροφορούμαστε ότι δύο ακόμη μεγάλα σχολεία της Αθήνας είναι κοντά στην εξαγορά τους από funds, ενώ υπάρχει ενδιαφέρον για πολλά ακόμη.

Έχουμε αναφερθεί και στο παρελθόν για την κύρια αιτία πίσω από την μαζική εισβολή επενδυτικών κεφαλαίων από το εξωτερικό. Η θεσμοθέτηση της λειτουργίας κερδοσκοπικών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων στην Ελλάδα (παρά τη ρητή απαγόρευση του άρθρου 16 του Συντάγματος) και η νομοθέτηση της δυνατότητας για τους μαθητές να μπορούν να φοιτούν σε ένα Πανεπιστήμιο αποφεύγοντας τον «βραχνά» των Πανελλαδικών Εξετάσεων με κύριο εφόδιο τα χρήματα των γονέων τους, δίνουν τη δυνατότητα της θεμελίωσης ενός παράλληλου εκπαιδευτικού παρασυστήματος που σταδιακά θα αντικαταστήσει το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα. Οι ξένοι κερδοσκόποι «μυρίστηκαν» αίμα και εφορμούν, αποκτώντας το ένα πίσω από το άλλο, ιστορικά ιδιωτικά σχολεία. Το αποτέλεσμα; Από τη μια θα διαφημίζονται οι υπερ-ιδιωτικοί κολοσσοί που θα παραλαμβάνουν τα παιδιά από την προσχολική αγωγή και θα τα παραδίδουν με …πτυχίο και από την άλλη το δημόσιο σχολείο θα υποχρηματοδοτείται. Μόνοι χαμένοι οι γόνοι των μη προνομιούχων που θα υποχρεώνονται να φοιτούν σε ένα απαξιωμένο σχολείο και να οδηγούνται αναγκαστικά στην τεχνική εκπαίδευση και σε κακοπληρωμένες θέσεις εργασίας. Η παγίωση των ανισοτήτων είναι, άλλωστε, βασικός στόχος της κυβερνητικής πολιτικής.

Η εξομολόγηση του ιδρυτή των Εκπ. ο Πλάτων: «Η κυβέρνηση μας εξαναγκάζει να πουλήσουμε»

Συγκλονισμένοι οι εκπαιδευτικοί που παρακολούθησαν την ενημερωτική ομιλία του ιδρυτή του Εκπαιδευτηρίου Παναγιώτη Παπαδόπουλου, μάς μετέφεραν ότι ανέφερε, μεταξύ άλλων, τα εξής:

«Η κυβερνητική πολιτική με τα μέτρα που λαμβάνει, μάς εξαναγκάζει να ξεπουλήσουμε στα funds. Οι Έλληνες ιδιοκτήτες δεν θα μπορούν να ανταγωνιστούν πλέον τους κολοσσούς».

Χωρίς να έχουμε ακόμη προχωρήσει σε αναλυτική έρευνα, προκύπτουν κάποιες ομοιότητες στις εξαγορές:

1. Τα funds χτυπούν κυρίως μεγάλα σχολεία που παρέχουν προγράμματα ΙΒ.
2. Οι εγχώριοι (πρώην;) ιδιοκτήτες παραμένουν στο μάνατζμεντ, κυρίως για να καθησυχάσουν τους γονείς. Ενδέχεται η παραμονή τους να είναι προσωρινή.
3. Ήδη όλες οι βασικές θέσεις διοίκησης (ΔΣ και οικονομικές υπηρεσίες) έχουν καλυφθεί από στελέχη των funds.

Υπάρχει και μια διαφορά που οφείλουμε να σημειώσουμε. Ενώ η Inspired Education Group επέβαλε στους εκπαιδευτικούς την απαράδεκτη απαγόρευση αναρτήσεων με πολιτικό/θρησκευτικό/οικονομικό περιεχόμενο στα προσωπικά τους social media, το fund που χθες ανακοίνωσε την εξαγορά του Εκπαιδευτηρίου ο Πλάτων δεσμεύτηκε για αύξηση μισθών. Θα παρακολουθούμε στενά και με ιδιαίτερη προσοχή τις κινήσεις των funds σε σχέση με τα εργασιακά των συναδέλφων μας και, αν χρειαστεί, θα παρέμβουμε.

Τις επόμενες ημέρες, θα συνεδριάσει το ΔΣ της ΟΙΕΛΕ και θα ανακοινωθούν οι πρώτες ενέργειες της Ομοσπονδίας για το ζήτημα της επέλασης των funds με ένα από τα θέματα να είναι η νομική αντιμετώπιση της άρνησης της Inspired να άρει ρητά την παράνομη και αντισυνταγματική ψηφιακή απαγόρευση αναρτήσεων των εκπαιδευτικών.

ΙΒ στη δημόσια εκπαίδευση. Αρχή ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης;

Η συνεργασία του Υπουργείου Παιδείας με τον οργανισμό ΙΒΟ (που παρέχει τα προγράμματα ΙΒ) με στόχο την εισαγωγή του προγράμματος ΙΒ σε πέντε πρότυπα Λύκεια (με προοπτική την επέκτασή του σε όλα), δημιουργεί εύλογα ερωτηματικά. Μπορεί ο Υπουργός Παιδείας να μίλησε για «τολμηρές κινήσεις, με εξωστρέφεια και αυτοπεποίθηση προς όφελος της εκπαιδευτικής κοινότητας – και με ίσες ευκαιρίες για όλους», η πραγματικότητα όμως είναι ότι η επιβολή διδάκτρων σε δημόσια σχολεία είναι μια εξαιρετικά επικίνδυνη εκκίνηση ιδιωτικοποίησης και καθόλου δεν διασφαλίζει τις ίσες ευκαιρίες, τουναντίον τις περιορίζει μόνο για τους έχοντες.

Αν η πολιτεία θέλει πραγματικά να δώσει ίσες ευκαιρίες για όλους, ας εκσυγχρονίσει δραστικά το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα, αντί να καταφεύγει σε εισαγόμενες, επί πληρωμή, λύσεις. Η ΟΙΕΛΕ έχει παραδώσει τις προτάσεις της για το νέο Λύκειο, βασισμένες σε μεγάλο βαθμό τόσο σε καλές πρακτικές προηγμένων συστημάτων όσο και στη λογική της κριτικής μάθησης και της διαθεματικότητας του ΙΒ. Αντί να επιβάλλει  δίδακτρα, να δώσει τη δυνατότητα σε όλα τα παιδιά, ανεξαρτήτως κοινωνικής και οικονομικής προέλευσης, να απολαύσουν ποιοτικές υπηρεσίες εκπαίδευσης που θα ξεκινούν από την προσχολική ηλικία και θα καταλήγουν σε ένα ισχυρό, αναβαθμισμένο δημόσιο πανεπιστήμιο.

Η απάντηση της υφυπουργού Παιδείας στον κοινοβουλευτικό έλεγχο

Η υφυπουργός Παιδείας Ζέττα Μακρή σχετικά με την αναφορά για τα  funds στον χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης, έδωσε την ακόλουθη απάντηση στη Βουλή:

Σε απάντηση του ανωτέρω Μέσου Κοινοβουλευτικού Ελέγχου, κάνουμε γνωστά τα ακόλουθα:

Τα σχετικά με την Ιδιωτική Εκπαίδευση θέματα ρυθμίζονται από τις διατάξεις του ν. 682/1977 (Α ́ 244) «Περί Ιδιωτικών σχολείων Γενικής Εκπαιδεύσεως και Σχολικών Οικοτροφείων» και του ν. 4713/2020 (Α ́ 147) «Εκσυγχρονισμός της ιδιωτικής εκπαίδευσης και άλλες επείγουσες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων».

Επιπλέον, ως προς την άδεια λειτουργίας των ιδιωτικών σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ισχύουν οι διατάξεις του ν. 4093/2012 (Α’ 222) «Έγκριση Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής … 2013-2016» όπως ισχύει.

Ειδικότερα, σχετικά με την απασχόληση ιδιωτικών εκπαιδευτικών στα Ιδιωτικά σχολεία, στο άρθρο 10 «Συμβάσεις εργασίας ιδιωτικών εκπαιδευτικών» του ν. 4713/2020 (Α ́ 147) με το οποίο αντικαταστάθηκε το άρθρο 30 του ν. 682/1977 (Α ́ 244), ορίζεται:

«1. Το άρθρο 30 του ν. 682/1977 αντικαθίσταται ως εξής:

Άρθρο 30
Σχέση εργασίας

1. Οι διδάσκοντες στα ιδιωτικά και στα ισότιμα σχολεία εκπαιδευτικοί προσλαμβάνονται και απασχολούνται δυνάμει συμβάσεων εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου και υπάγονται ως προς τα ζητήματα πρόσληψης, απασχόλησης και λύσης των εργασιακών τους σχέσεων στις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις της κοινής εργατικής νομοθεσίας με την επιφύλαξη των ειδικών διατάξεων για τους ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς και ιδίως, του άρθρου 36 του παρόντος νόμου.

2. Κατά τον δικαστικό έλεγχο της νομιμότητας και της καταχρηστικότητας της καταγγελίας της σύμβασης εργασίας του ιδιωτικού εκπαιδευτικού της παρ. 1, εξετάζεται ιδίως, εάν η καταγγελία αποτελεί αθέμιτη εργοδοτική αντίδραση σε συμπεριφορές του ιδιωτικού εκπαιδευτικού νόμιμες και συμβατικές».

2. Στο άρθρο 37 του ν. 682/1977 προστίθεται παρ. 5 ως εξής:

«5. Σε περίπτωση καταγγελίας της σύμβασης εργασίας εκπαιδευτικού ισοτίμου ιδιωτικού σχολείου, εκδίδεται σχετική πράξη από το αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων».

Όσον αφορά στην άσκηση εποπτείας στα Ιδιωτικά Σχολεία, στην παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 682/1977 (Α ́ 244), ορίζεται:

«1. Τα Ιδιωτικά σχολεία γενικής εκπαιδεύσεως υπάγονται εις την αρμοδιότητα του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, ασκούντος την επ’ αυτών εποπτείαν δια των περιφερειακών εποπτικών οργάνων».

Επιπροσθέτως, το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού έχει εκδώσει την με αρ. πρωτ. 160915/Ν1/24-11-2020 (ΑΔΑ: 6ΑΔΦ46ΜΤΛΗ-ΗΓΧ) εγκύκλιο όπου δίνονται οδηγίες για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων της νομοθεσίας όσον αφορά στο διορισμό ιδιωτικού εκπαιδευτικού σε Ιδιωτική Σχολική Μονάδα μετά τη δημοσίευση του ν. 4713/2020 (Α ́ 147), με τον οποίο επαναρρυθμίστηκαν εκτός των άλλων και τα σχετικά θέματα.

Για την τροποποίηση στην άδεια ίδρυσης και λειτουργίας των εν λόγω σχολείων εφαρμόζονται οι διατάξεις της υποπαρ. Θ3 της παρ. Θ του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 (Α 222) όπως ισχύει και της με αριθμ. 151678/ΙΑ/12 (Β’ 3324) ΚΥΑ «Καθορισμός απαιτούμενων δικαιολογητικών για τη χορήγηση, την τροποποίηση και την επικαιροποίηση άδειας Ιδιωτικού Σχολείου Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, Κολλεγίου, Φροντιστηρίου και Κέντρου Ξένων Γλωσσών, ιδιωτικού Ινστιτούτου Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ι.Ε.Κ.), Κέντρου Δια Βίου Μάθησης Επιπέδου Ένα και Κέντρου Δια Βίου Μάθησης Επιπέδου Δύο σε φυσικά, νομικά πρόσωπα, ενώσεις προσώπων και ΝΠΔΔ» όπως ισχύει. 

Το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού έχει εκδώσει τη με αρ. πρωτ. 19484/Ν1/05-02-2018 (ΑΔΑ: Ω5Φ94653ΠΣ-ΒΝΚ) εγκύκλιο όπου δίνονται οδηγίες για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων της νομοθεσίας όσον αφορά στη διαδικασία – δικαιολογητικά για χορήγηση, τροποποίηση και μεταβίβαση αδειών Ιδιωτικών Σχολείων.

Το ΥΠΑΙΘΑ ενεργεί πάντα σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις προκειμένου να διασφαλιστεί η νομιμότητα στη λειτουργία των Ιδιωτικών Σχολείων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Ειδικότερα, η αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΑΙΘΑ προβαίνει σε όλες τις νόμιμες ενέργειες, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της και σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις για τη διερεύνηση τυχόν καταγγελιών. Εφόσον οι καταγγελίες που εισέρχονται στην υπηρεσία μας είναι συγκεκριμένες, διαβιβάζονται στις αρμόδιες Διευθύνσεις Εκπαίδευσης, ως αρμόδια όργανα για την άσκηση της εποπτείας και του ελέγχου σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν. 682/1977 (Α ́ 244), προς διερεύνηση και σχετική ενημέρωση.