ΔΠΔ/ Γιατί η Ελλάδα απορρίπτει τις συστάσεις Μπορέλ για το ένταλμα σύλληψης Νετανιάχου- Τι θα κάνουν άλλες ευρωπαϊκές χώρες

Διαφορετική θέση έναντι του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ και των περισσοτέρων ευρωπαϊκών χωρών σχετικά με το ένταλμα σύλληψης του Ισραηλινού πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανιάχου τηρεί η Αθήνα. Η στάση αυτή προβληματίζει διότι θεωρείται από αρκετούς ότι υπονομεύει την δικαιοδοσία του ΔΠΔ και το ίδιο το διεθνές δίκαιο, κάτι που ενδεχομένως να μην συμφέρει την Ελλάδα, η οποία πάγια το επικαλείται για θέματα που την αφορούν, όπως, για παράδειγμα, τα ελληνοτουρκικά.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ρωτήθηκε σχετικά, ειδικά στην περίπτωση (διόλου υποθετική) μιας επίσκεψης του Ισραηλινού πρωθυπουργού στη χώρα μας. Τι θα κάνουν, δηλαδή, οι ελληνικές αρχές ως προς την εφαρμογή ή όχι του εντάλματος σύλληψης που εξέδωσε το ΔΠΔ.

“Δεν νομίζουμε ότι βοηθάνε τέτοιες αποφάσεις. Η πολιτική μας είναι ξεκάθαρη, η θέση μας είναι σαφέστατη. Έχουμε πει ότι είναι άμεση η ανάγκη κατάπαυσης του πυρός και να οδηγηθεί η όλη κατάσταση σε μια λύση, η οποία να είναι συνεπής με όλα όσα έχουμε πει κατά καιρούς. Δεν έχουμε κρύψει την συμμαχίες μας, δεν μπορούμε όμως να εξομοιώνουμε ένα κράτος, το οποίο δέχθηκε επίθεση, από την τρομοκρατική Χαμάς, με άλλες περιπτώσεις κρατών που προκάλεσαν επιθέσεις, επιτέθηκαν σε άλλα κράτη, όπως παράδειγμα η Ρωσία στην Ουκρανία και να τα εξομοιώνουμε αυτά. Από την πρώτη στιγμή διαχωρίσαμε την Χαμάς από τον Παλαιστινιακό λαό, μιλήσαμε για την ανάγκη να δοθεί μια λύση, να προστατευθούν οι άμαχοι, γιατί θύματα υπάρχουν δυστυχώς και από τις δύο πλευρές και μιλάμε πολλές φορές και για μικρά παιδιά και ανθρώπους οι οποίοι δεν έχουν καμία ευθύνη, όμως θεωρούμε ότι η απόφαση αυτή δεν θα λύσει κανένα πρόβλημα και δεν θα οδηγήσει στη λύση που όλοι μας επιθυμούμε”, ανέφερε ο Παύλος Μαρινάκης.

Τα εντάλματα εκδόθηκαν κατά του Ανώτατου Διοικητή της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς, Ντιάμπ Ιμπραήμ αλ-Μάσρι (γνωστός ως Ντέιφ), για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στο Ισραήλ και τη Γάζα κατά τη διάρκεια και μετά την επίθεση στις 7 Οκτωβρίου 2023. Ένταλματα σύλληψης εκδόθηκαν επίσης για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου και τον πρώην υπουργό Άμυνας του Γιόαβ Γκάλαντ, σε σχέση με εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας φέρεται να διαπράχθηκε στην Παλαιστίνη ως απάντηση στην επίθεση της Χαμάς.

Ποιά στάση τηρούν οι ευρωπαϊκές χώρες- Η ρητή δήλωση του Ζοζέπ Μπορέλ

Οι κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν μπορούν να επιλέγουν αν θα εφαρμόζουν ή όχι τα εντάλματα σύλληψης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου κατά δύο μελών τη ισραηλινής ηγεσίας και ενός διοικητή της Χαμάς, δήλωσε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ.

Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εξέδωσε εντάλματα σύλληψης κατά του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, του μέχρι πρότινος ισραηλινού υπουργού Αμυνας Γιόαβ Γκάλαντ και του αρχηγού της ένοπλης πτέρυγας της Χαμάς Ταξιαρχίες Εζεντίν αλ-Κάσαμ Ιμπραχίμ Αλ-Μάσρι, που θεωρούνται ύποπτοι για την διάπραξη εγκλημάτων πολέμου και εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας.

Όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν υπογράψει την ιδρυτική συνθήκη του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που ονομάζεται Καταστατικό της Ρώμης.

Πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν δηλώσει την προσήλωσή τους στο Καταστατικό της Ρώμης αν χρειασθεί, αλλά ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπαν προσκάλεσε τον Νετανιάχου να επισκεφθεί την Ουγγαρία διαβεβαιώνοντάς τον ότι εκεί δεν διατρέχει κίνδυνο.

“Οι χώρες που έχουν υπογράψει το Καταστατικό της Ρώμη είναι υποχρεωμένες να εφαρμόσουν την απόφαση του Δικαστηρίου. Δεν είναι προαιρετικό”, δήλωσε ο Ζοζέπ Μπορέλ κατά την διάρκεια επίσκεψής του στην Κύπρο για να συμμετάσχει σε συμπόσιο ισραηλινών και παλαιστίνιων ακτιβιστών για την ειρήνη.

Οι ίδιες αυτές υποχρεώσεις είναι δεσμευτικές και για τις χώρες που είναι υποψήφιες για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

“Θα ήταν πολύ αστείο αν οι νεοφερμένοι έχουν μία υποχρέωση που τα ήδη μέλη δεν τηρούν”, δήλωσε ο Ζοζέπ Μπορέλ στο Reuters.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες απέρριψαν την απόφαση του ΔΠΔ και το Ισραήλ χαρακτήρισε “αντισημιτικό” το διεθνές δικαστήριο.

“Κάθε φορά που κάποιος διαφωνεί με την πολιτική μίας ισραηλινής κυβέρνησης κατηγορείται για αντισημιτισμό”, είπε ο Μπορέλ. “Εχω το δικαίωμα να επικρίνω τις αποφάσεις μιας ισραηλινής κυβέρνησης, είτε του Νετανιάχου είτε κάποιου άλλου, χωρίς να κατηγορούμαι για αντισημιτισμό. Αυτό δεν είναι αποδεκτό. Φτάνει!”.

Τι είναι το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο

Το ΔΠΔ είναι το πρώτο και μοναδικό μόνιμο διεθνές ποινικό δικαστήριο. Είναι ένα δικαστήριο έσχατης ανάγκης που στοχεύει στην αποτροπή και τη διασφάλιση λογοδοσίας για τα πιο σοβαρά εγκλήματα που απασχολούν τη διεθνή κοινότητα – γενοκτονία, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, εγκλήματα πολέμου και από το 2018, το έγκλημα της επίθεσης.

Προορίζεται να είναι συμπληρωματικό με τα εγχώρια συστήματα ποινικής δικαιοσύνης των κρατών: το ΔΠΔ μπορεί να ασκήσει τη δικαιοδοσία του μόνο όταν ένα κράτος είτε δεν επιθυμεί είτε όντως αδυνατεί να διερευνήσει και να διώξει το ίδιο τα διεθνή εγκλήματα.

Μετά από προκαταρκτική εξέταση που ξεκίνησε το 2015, το 2021 ο πρώην εισαγγελέας του ΔΠΔ άνοιξε επίσημηέρευναγια πιθανά εγκλήματα στην Παλαιστίνη. Ο σημερινός εισαγγελέας του ΔΠΔ είναι ο Karim Khan KC, Βρετανός δικηγόρος που εξελέγη από τα μέρη των κρατών του ΔΠΔ στις 12 Φεβρουαρίου 2021.

Το Δικαστήριο ιδρύθηκε το 1998 με συνθήκη, το Καταστατικό της Ρώμης του ΔΠΔ. Το Καταστατικό έχει πλέον 124 συμβαλλόμενα κράτη. Τα μη κρατικά μέρη (αυτά που δεν έχουν επικυρώσει το Καταστατικό της Ρώμης) περιλαμβάνουν τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ, τη Ρωσία, την Κίνα και την Ινδία.

Ενώ είχαν συσταθεί ειδικά διεθνή δικαστήρια για να αντιμετωπίσουν τις θηριωδίες που διαπράχθηκαν στην πρώην Γιουγκοσλαβία, τη Ρουάντα και άλλες καταστάσεις κρίσης, υπήρχε από καιρό έκκληση για ένα μόνιμο διεθνές ποινικό δικαστήριο με ευρύτερη εμβέλεια από αυτά τα δικαστήρια.

Το ΔΠΔ εξετάζει υποθέσεις κατά ατόμων και ως εκ τούτου πρέπει να διακρίνεται από το Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης (ICJ), το οποίο αποφασίζει για διαφορές μεταξύ κρατών, όπως η υπόθεση που άσκησε η Νότια Αφρική κατά του Ισραήλ τον Ιανουάριο του 2024 βάσει της Σύμβασης για τη Γενοκτονία του 1948.