Ανάλυση Politico: Γιατί η Ευρώπη δεν αντιδρά στην ρωσική προκλητικότητα-Τι φοβάται πραγματικά
Το ερώτημα για το τι εμποδίζει την Ευρώπη, μια κάποτε ισχυρή γεωπολιτική δύναμη, να αντιδράσει δυναμικά απέναντι στη Ρωσία και την πολεμική της εκστρατεία στην Ουκρανία είναι εύλογο, αλλά δεν αναδεικνύεται συχνά στο δημόσιο διάλογο. Σε μία εκτενής ανάλυση του Politico, αναλύονται οι παράγοντες που έχουν οδηγήσει τη Γηραιά Ήπειρο – ακόμα και τις πιο ισχυρές κεντρικές κυβερνήσεις της- να δείχνει αδύναμη και ευάλωτη στις πιέσεις της Μόσχας. Σύμφωνα με την ανάλυση, η Ευρώπη μοιάζει να έχει υποβιβαστεί σε «κλωτσοσκούφι» της Ρωσίας, καθώς η εξάρτηση από τα ρωσικά ενεργειακά αποθέματα, η έλλειψη ενιαίας στρατηγικής, αλλά και ο φόβος για κλιμάκωση των συγκρούσεων την καθηλώνουν σε μια κατάσταση γεωπολιτικής αδράνειας.
Φόβος για κλιμάκωση, διπλωματικά τέλματα, και εξάντληση της πολιτικής ισχύος, η Ευρώπη ασθενεί σε πολλαπλά μέτωπα και συνεχίζει να χάνει δυνάμεις.
Ο «υβριδικός» πόλεμος της Ρωσίας
Όπως παρατηρεί η συντακτική ομάδα του άρθρου, το πρόσφατο περιστατικό με την συντριβή εμπορευματικού αεροσκάφους της DHL στη Λιθουανία, αντηχεί ένα περιστατικό περιστατικό στο αεροδρόμιο της Λειψίας, τον περασμένο Ιούλιο.
Τότε, ένας εμπρηστικός μηχανισμός προκάλεσε πυρκαγιά σε αποθήκες δεμάτων της DHL στο αεροδρόμιο, με ένα ίδιο περιστατικό να καταγράφεται ταυτόχρονα στο αεροδρόμιο του Μπέρμιγχαμ, φημολογούμενα, ως διπλό τρομοκρατικό χτύπημα της Ρωσίας.
Το Κρεμλίνο εδώ και καιρό διεξάγει τον λεγόμενο υβριδικό πόλεμο κατά των ευρωπαϊκών χωρών, συμπεριλαμβανομένων εκστρατειών παραπληροφόρησης, πειρατείας, κυβερνοεπιθέσεων και εκλογικών παρεμβάσεων για να αποσταθεροποιήσει τις ευρωπαϊκές κοινωνίες.
Τα τελευταία χρόνια, με σκοπό να τις ωθήσει να μειώσουν τη στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία. Την περασμένη εβδομάδα, η Γερμανία δήλωσε ότι δύο υποθαλάσσια καλώδια τηλεπικοινωνιών στη Βαλτική Θάλασσα κόπηκαν ως αποτέλεσμα δολιοφθοράς.
Μέρες νωρίτερα, ένα ρωσικό κατασκοπευτικό πλοίο, το Yantar, εκδιώχθηκε από την Ιρλανδική θάλασσα από το ιρλανδικό Ναυτικό, αφού εισέβαλε στα χωρικά ύδατα και περιπολούσε περιοχή που περιείχε κρίσιμους αγωγούς και καλώδια εγκαταστάσεων του διαδικτύου.
Ο Nils Andreas Stensønes, επικεφαλής της υπηρεσίας εξωτερικών πληροφοριών της Νορβηγίας, δήλωσε τον Σεπτέμβριο ότι αναμένει από το Κρεμλίνο να εντείνει τις προσπάθειες για να υπονομεύσει τις υποδομές πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Δυτικοί αξιωματούχοι υποπτεύονται ότι η Μόσχα βρίσκεται πίσω από εμπρηστικές επιθέσεις στην Πολωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Τσεχική Δημοκρατία, τη Γερμανία, τη Λιθουανία και τη Λετονία.
Αυτό που φοβάται η Ευρώπη
Εξαιρετικά εύστοχα το είχε θέσει η η πρωθυπουργός της Δανίας Mette Frederiksen: «Πολύ απλά είμαστε υπερβολικά ευγενικοί. Μας επιτίθενται καθημερινά πλέον», είχε πει στο περιθώριο συνόδου του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο.
Μέρος του λόγου για την παθητικότητα της Ευρώπης μπορεί να αποδοθεί στους φόβους στις δυτικές πρωτεύουσες ότι θα παρασυρθούν σε μια σύγκρουση για την οποία δεν είναι προετοιμασμένες, εκτιμά το Politico.
«Οι περισσότερες χώρες δεν θέλουν να αντιμετωπίσουν ανοιχτά τη Ρωσία περισσότερο από όσο αναγκάζονται. Ανησυχούν για την κλιμάκωση, έναν φαύλο κύκλο που θα κάνει τα πράγματα χειρότερα», εξήγησε περί αυτού ο Daniel Byman, ειδικός στην τρομοκρατία και τον αντισυμβατικό πόλεμο στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών.
Ακόμη και οι λέξεις που χρησιμοποιούνται για να μιλήσουμε για τις επιθέσεις αντανακλούν τη δειλία της Ευρώπης, εκτιμά ο Γκαμπριέλιους Λαντσμπέργκις, απερχόμενος υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας.
«Γιατί τον λέμε υβριδικό πόλεμο; Γιατί βασικά όταν το αποκαλείς υβριδικό δεν χρειάζεται να κάνεις τίποτα γι’ αυτό. Αν το λέγαμε τρομοκρατία, τότε θα σήμαινε ότι αντιδράμε», έχει δηλώσει.
Τα φυσικά σύνορα του ΝΑΤΟ
Ως οργανισμός που αντλεί την ισχύ του κυρίως από της ΗΠΑ, είναι προφανές ότι το «μακρύ» χέρι της Βορειοατλαντικής συμμαχίας τεντώνεται και «ξεχειλώνει» τις δυνατότητές του, όσο φτάνει προς ανατολάς.
Στη Λιθουανία, η Μόσχα χρησιμοποιεί παραπληροφόρηση για να υπονομεύσει την προγραμματισμένη ανάπτυξη μιας γερμανικής ταξιαρχίας ενόπλων δυνάμεων, μέρος μιας προσπάθειας του ΝΑΤΟ να στηρίξει την ανατολική πλευρά της.
Τον Οκτώβριο, η Πολωνία ανέστειλε προσωρινά τα δικαιώματα ασύλου για τους μετανάστες που εισέρχονται στη χώρα από τη Λευκορωσία, με τον Πολωνό πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ να κατηγορεί την αύξηση των αφίξεων στην προσπάθεια της Μόσχας να αποσταθεροποιήσει τη Βαρσοβία.
Όλα συντείνουν στην εξής εικόνα: Η Ρωσία «σκουντά» χειρουργικά τα γεωπολιτικά όρια του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, για να δει μέχρι πού και πότε θα ανέχεται η «σφηκοφωλιά».
Και αν η Ουκρανία είναι ένδειξη αυτής της στρατηγικής, η εικόνα που δίνει η Ευρώπη δεν είναι καλή.
«Το ΝΑΤΟ είναι μια αμυντική στρατιωτική συμμαχία που σκέφτεται με όρους καιρού ειρήνης και καιρού πολέμου», δήλωσε νωρίτερα αυτό το μήνα ο στρατηγός Τιερί Μπουργκάρντ, επικεφαλής του επιτελείου άμυνας της Γαλλίας.
Αυτό που εννοεί, είναι πως τα εργαλεία του ΝΑΤΟ απλά δεν έχουν σχεδιαστεί για να επεμβαίνουν στη γκρίζα ζώνη μεταξύ της διακρατικής μικρο-επιθετικότητας και του ανοιχτού πολέμου.
Η «καραμέλα» των κυρώσεων
Καθώς λοιπόν οι δυτικοί σύμμαχοι διστάζουν να επικαλεστούν το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, περί επιθετικότητας κατά των κρατών-μελών, έχουν καταφύγει σε «πόλεμο» οικονομικών και κοινωνικών κυρώσεων κατά του Κρεμλίνου.
Στη Σουηδία, η κυβέρνηση έχει δημιουργήσει μια ειδική «υπηρεσία ψυχολογικής άμυνας» για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης.
Η προστασία των υποδομών ζωτικής σημασίας έχει επίσης γίνει νέα προτεραιότητα για το ΝΑΤΟ και την ΕΕ.
Τον Φεβρουάριο του 2023, μετά τη δολιοφθορά των αγωγών Nord Stream, το ΝΑΤΟ δημιούργησε έναν νέο Τμήμα Συντονισμού Υποθαλάσσιας Υποδομής για να αξιολογήσει τα τρωτά σημεία και να συντονίσει τις προσπάθειες μεταξύ των κυβερνήσεών του και του ιδιωτικού τομέα.
Τον Οκτώβριο, η ΕΕ δημιούργησε επίσημα ένα νέο πλαίσιο που επιτρέπει στο μπλοκ να στοχεύει άτομα και οντότητες που εμπλέκονται στον πόλεμο της Ρωσίας, με παρεμβάσεις όπως δέσμευση περιουσιακών στοιχείων και ταξιδιωτικές απαγορεύσεις.
Αν όμως αναλογιστεί κανείς πως νευραλγικές εμπορευματικές και προμηθευτικές οδοί, όπως αυτές του φυσικού αερίου, μεταξύ Ρωσίας και ΕΕ παραμένουν άθικτοι, ο σκοπός τέτοιων μέτρων μικρότερης κλίμακας χάνεται σε μία θάλασσα χρήματος.
Οι κυρώσεις που συνδέονται άμεσα με τον πόλεμο στην Ουκρανία είχαν περιορισμένο αντίκτυπο μέχρι στιγμής, επομένως δεν είναι σαφές εάν αυτή η «νέα τάξη πραγμάτων» θα τελεσφορήσει.