Τι κρύβεται πίσω από τη ρήξη Μητσοτάκη-Σαμαρά-“Κρας τεστ” νέο κόμμα, προϋπολογισμός και… στο βάθος Καραμανλής
Μπορεί η ρήξη του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Αντώνη Σαμαρά να αντανακλά βαθύτερες πολιτικές και ιδεολογικές διαφορές μεταξύ των δύο πολιτικών και κατ’ επέκταση στη Νέα Δημοκρατία, και να προκαλεί εσωκομματικό αναβρασμό όμως η συνύπαραξη φαινόταν να έχει διαρραγεί αρκετό καιρό τώρα, και η πορεία της τελικής σύγκρουσης ήταν σχεδόν προδιαγεγραμμένη. Προφανως οι τελευταίες αναφορές Σαμαρά στην περίφημη συνέντευξη στο Βήμα της Κυριακής υπήρξαν η αφορμή σηματοδοτώντας το τέλος της ανοχής από το Μαξίμου.
Όμως και οι άμεσες κινήσεις Σαμαρά -ήδη οι πληροφορίες για νέο κόμμα είναι πολύ έντονες- δείχνουν ότι και ο πρώην πρωθυπουργός ήταν έτοιμος να προχωρήσει σε μετωπική. Κυβερνητικές πηγές του αποδίδουν διαστρέβλωση δηλώσεων του υπουργού Εξωτερικών, οι οποίες έχουν διευκρινιστεί κατ’ επανάληψη και αναλυτικά, ενώ οι αναφορές ότι ο Ελληνας πρωθυπουργός και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας δήθεν «χαριεντίζονταν» με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν και με τον πρωθυπουργό της Αλβανίας, Εντι Ράμα, ξεχείλισαν το ποτήρι. Το κερασάκι ήταν το να προτείνει για Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Κώστα Καραμανλή,
Από το Μέγαρο Μαξίμου διεμήνυαν ότι ο ίδιος ο Αντώνης Σαμαράς επιδίωκε την έξοδό του από τη Ν.Δ., καθώς οι διαφοροποιήσεις του από κεντρικές πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης ξεκίνησαν πριν από τρία χρόνια αναζητώντας αφορμές για να εξαπολύσει επιθέσεις.
Το χρονικό της ρήξης
Στις αρχές του 2021 ο Αντώνης Σαμαράς εμφανίστηκε αντίθετος με την πολιτική της κυβέρνησης στο θέμα των Ελληνοτουρκικών και της Βόρειας Μακεδονίας, σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή της Κυριακής», λέγοντας «όχι στο δόγμα του κατευνασμού», δύο ημέρες πριν από τη συνάντηση των διπλωματικών αποστολών Ελλάδας και Τουρκίας στην Κωνσταντινούπολη, σημειώνοντας πως «με πειρατές δεν κάνεις διάλογο», αναφερόμενος στον Ερντογάν. «Τον επεκτατιστή δεν τον κατευνάζεις γιατί έτσι γίνεται πιο αδίστακτος», είχε πει χαρακτηριστικά.
Τον Μάιο του 2022, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο 14ο Τακτικό Συνέδριο του κόμματος, είχε υποστηρίξει ότι η Ν.Δ. «δεν μπορεί να γίνει “Ποτάμι”», στηλιτεύοντας την κεντρώα διεύρυνση της Νέας Δημοκρατίας. Τον Δεκέμβριο του 2023 η κυβέρνηση έφερε στη Βουλή τροπολογία για τη χορήγηση άδειας νόμιμης εργασίας στους μετανάστες, με τον Αντώνη Σαμαρά να το καταψηφίζει.
Ο πρώην πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, με δήλωσή του τότε είχε χαρακτηρίσει λανθασμένη την τροπολογία που συνδέει την άδεια παραμονής με νόμιμη εργασία για 30.000 μετανάστες και τόνιζε πως «η χώρα μας, με αυτήν την τροπολογία, γίνεται, επί της ουσίας, φάρος προσέλκυσης λαθρομεταναστών» και κατέληγε πως «η Ελλάδα είναι χώρα, κι όχι χώρος!», ζητώντας από την κυβέρνηση να αποσύρει την εν λόγω τροπολογία και να επανεξετάσει το όλο ζήτημα.
Στα μέσα Φεβρουαρίου 2024 στη Βουλή ψηφίστηκε το νομοσχέδιο για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών. Ο Αντώνης Σαμαράς ήταν κάθετα αντίθετος και εξαπέλυσε σφυροκόπημα κατά του νομοσχεδίου, το οποίο και καταψήφισε. Και πάλι από την ομιλία του δεν απουσίασαν τα Ελληνοτουρκικά.
Την 1η Ιουλίου 2024 εξαπέλυσε σφοδρά πυρά κατά της κυβέρνησης ο κ. Σαμαράς, παρουσία του Κώστα Καραμανλή, στην κοινή τους εμφάνιση στο Πολεμικό Μουσείο για το βιβλίο του Μανώλη Κοττάκη «Οι Απόρρητοι Φάκελοι Καραμανλή», δηλώνοντας ότι ανησυχεί βαθιά.
Πριν από περίπου έναν μήνα ο Αντώνης Σαμαράς ήταν καλεσμένος σε ειδική εκδήλωση για να απονείμει το ετήσιο βραβείο της «Γυναίκας της Χρονιάς» και κατά τον σύντομο χαιρετισμό του άφησε «καρφιά» και μίλησε για «μαγειρέματα» εις βάρος της Κύπρου, ενώ μίλησε περί επαπειλούμενης «διχοτόμησης» στο Αιγαίο. Απάντηση σε αυτή την πρόκληση δεν υπήρξε από την κυβέρνηση. Απλώς ο κ. Μητσοτάκης θύμισε ότι και επί ημερών Σαμαρά γίνονταν διερευνητικές συνομιλίες με την Τουρκία.
Η πρώτη αντίδραση Σαμαρά
Με πολιτικές και προσωπικές αναφορές η απάντηση του Αντώνη Σαμαρά για τη διαγραφή του και σε αυτά που του καταλογίστηκαν.
Ο κ. Σαμαράς χαρακτηριστικά ανέφερε πως: «Η αλαζονεία και η προφανής έλλειψη ψυχραιμίας εξηγούν την κίνηση Μητσοτάκη. Αποκομμένος από τη βάση, οδηγεί ένα κόμμα που λίγο πια μοιάζει με τη Νέα Δημοκρατία. Μιλούσα, μίλησα και θα μιλάω μόνο για αυτά που απασχολούν την Ελλάδα. Ας μας πει λοιπόν πού κάνω λάθος. Στα Ελληνοτουρκικά, όπου μόλις χθες παραιτήθηκε ο αρμόδιος γενικός διευθυντής του υπουργείου Εξωτερικών; Στη δυσκολία των πολιτών να τα βγάλουν πέρα με την ακρίβεια; Στη woke ατζέντα, που ενώ ο ίδιος την έφερε στην Ελλάδα, μετά την εκλογή Τραμπ μιλάει ξαφνικά για την τυραννία της μειοψηφίας; Μήπως στη σκευωρία Νοβάρτις; Ή μήπως επειδή πρότεινα τον Κώστα Καραμανλή για Πρόεδρο της Δημοκρατίας;
Για την πατρίδα θυσίασα τα πάντα, μέχρι και την υγεία μου. Κανείς όμως δεν μπορεί να μου επιβάλει να θυσιάσω και τη συνείδησή μου. Κριτής όλων μας θα είναι ο λαός και η Ιστορία».
Στην ουσία, ο πρώην πρωθυπουργός παρουσιάζεται ως εγγυητής της «σταθερότητας της πατρίδας» στις εθνικές γραμμές στα Ελληνοτουρκικά και τις συντηρητικές γραμμές από τις οποίες -κατά τον ίδιο- διολισθαίνει η σημερινή Ν.Δ. Υπέρμαχος σε θεσμικές επιλογές με ιδεολογική καθαρότητα, ενώ παράλληλα έκανε και επίκληση στο συναίσθημα αναφέροντας ότι αυτός θυσίασε και την «προσωπική του υγεία για χάρη της πατρίδας», ξεκαθαρίζοντας όμως ότι «δεν θα θυσιάσω και τη συνείδησή μου» αφήνοντας ανοιχτή την πόρτα για τις επόμενες κινήσεις του.
Παράλληλα προοιωνίζονται άμεσες εξελίξεις καθώς με ένα μπαράζ συνεντεύξεων, το δεξί χέρι του Αντώνη Σαμαρά ο Νίκος Τσιούτσιας, μεταφέρει τις σκέψεις του πρώην Πρωθυπουργού ο οποίος λείπει στις ΗΠΑ για επαφές με την ομογένεια και δεν αποκλείει τίποτα σχετικά με τις μελλοντικές κινήσεις ακόμη και νέο κόμμα.
«Δεν αποκλείω τίποτα για νέο κόμμα αυτή τη στιγμή που μιλάμε», δήλωσε χθες ο Διευθυντής του Γραφείου Τύπου Σαμαρα Ν. Τσιούτσιας μιλώντας στο Mega εκπλήσσοντας ίσως πολλούς που δεν περίμεναν να ανοίξουν τα χαρτιά τόσο γρήγορα.
Η Κυβέρνηση δηλώνει έτοιμη για αυτό το σενάριο και εκτιμά ότι θα μπορέσει να το διαχειριστεί.
«Η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται. Κι όταν αυτό επιχειρείται, παίρνει τη μορφή της φάρσας», σημειώνουν από το Μέγαρο Μαξίμου και ξεκαθαρίζουν πως δεν υπάρχει ζήτημα Κυβερνητικής πλειοψηφίας.
Αντιδράσεις κυβερνητικών στελεχών
Επικοινωνιακά απέναντι στους «Σαμαρικούς» το Μέγαρο Μαξίμου επιστράτευσε σε πρώτη φάση σημαίνοντα στελέχη της δεξιάς πτέρυγας, τους κ. Βορίδη και Γεωργιάδη. Καθόλου τυχαία, στελέχη όπως οι Παύλος Μαρινάκης και Άκης Σκέρτσος έμειναν αρχικά στα μετόπισθεν.
Ως προδιαγεγραμμένο μονόδρομο για τον πρωθυπουργό είδαν τη διαγραφή υπουργοί και βουλευτές της Ν.Δ., ακόμα και εκείνοι που υπήρξαν κοντά στον Αντώνη Σαμαρά. Ο υπουργός Υγείας, Αδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος σε κάθε περίπτωση ποτέ του δεν έχει κρύψει την προσωπική φιλία που έχει με τον Αντώνη Σαμαρά και την ευγνωμοσύνη που τρέφει για το γεγονός ότι του άνοιξε την πόρτα της Ν.Δ., χθες σε τηλεοπτική του συνέντευξη ανέφερε «Ολοι αντιλαμβάνονται πως ο πρωθυπουργός δεν είχε πολλά περιθώρια. Ηταν προδιαγεγραμμένο».
Ο υφυπουργός Υγείας, Δημήτρης Βαρτζόπουλος, ο οποίος διαχρονικά ήταν ένας στενός συνεργάτης του Αντώνη Σαμαρά, όταν κλήθηκε να τοποθετηθεί για τη διαγραφή του πρώην πρωθυπουργού ανέφερε πως «εκεί που είχαν φτάσει τα πράγματα – δηλαδή στο μη περαιτέρω- ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά».
Ο υπουργός Επικρατείας, Μάκης Βορίδης, σε τηλεοπτική συνέντευξη, τόνισε πως «η αμφισβήτηση του πατριωτισμού της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού δεν μπορεί να γίνει δεκτή», παρατήρησε ότι «ο κ. Σαμαράς είχε προχωρήσει σε μια ποσοτική και ποιοτική διαφοροποίηση και πράγματι οι πρώην πρωθυπουργοί, οι πρώην πρόεδροι μπορεί να θέλουν να επισημάνουν προς την κυβέρνηση κάτι με τις δημόσιες παρεμβάσεις τους, είναι όμως άλλο να αμφισβητείται ο πατριωτισμός».
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, επισήμανε ότι «υπήρχε όλο το προηγούμενο διάστημα μία κλιμάκωση από την πλευρά του κ. Σαμαρά. Το πράγμα στράβωνε ολοένα και περισσότερο» και σχολίασε «έχω την εντύπωση πως από κάποια στιγμή και μετά ο κ. Σαμαράς το επεδίωκε».
O υπουργός Μεταφορών και Υποδομών, Χρήστος Σταϊκούρας, ο οποίος είχε μια μακρά συνεργασία ως υπουργός της κυβέρνησης Σαμαρά, ανέφερε ότι ο πρώην πρωθυπουργός με τη συνέντευξή του «ουσιαστικά κατέστησε αναπόφευκτη τη διαγραφή του» και χαρακτήρισε «ορθή την επιλογή του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη».
Ο βουλευτής της Ν.Δ., Νικήτας Κακλαμάνης, είπε πως «ήταν μονόδρομος η απόφαση. Δεν μπορώ να δώσω συμβουλή στον Αντώνη Σαμαρά, τον σέβομαι. Αλλά μπορώ να δώσω συμβουλή στο εσωτερικό του κόμματός μου. Ο,τι ειπώθηκε ειπώθηκε, ό,τι γράφτηκε γράφτηκε, ας υπάρξει σιωπή τώρα σε ό,τι αφορά την αντιπαράθεση σε επίπεδο κορυφής».
Ο Γιώργος Μουρούτης σχολίασε πως «ο πρώην πρωθυπουργός υπερέβη τα θεσμικά εσκαμμένα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αντιμετώπιζε τον Αντώνη Σαμαρά με θεσμικό σεβασμό. Ο πρώην πρωθυπουργός μέχρι πρότινος μιλούσε πολιτικά, αλλά σήμερα υπερέβη τα θεσμικά εσκαμμένα». Η βουλευτής της Ν.Δ., Φωτεινή Πιπιλή, προσχώρησε σε μια σκληρή ανάρτηση στο Facebook γράφοντας «Τελικά αποστάτης γεννιέσαι. Δεν γίνεσαι!».
Το ερώτημα για την έδρα
Ένα άλλο ερώτημα στο οποίο θα κληθεί να απαντήσει η Κυβέρνηση σήμερα διά του Κυβερνητικού Εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη, θα έχει να κάνει με την έδρα του Αντώνη Σαμαρά στη Βουλή. Πρέπει να απαντηθεί για το αν η Κυβέρνηση θα ζητήσει τελικά από τον κ. Σαμαρά να την παραδώσει ή όχι αν και οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι δεν τίθεται τέτοιο θέμα.
Παρ’όλα αυτά όταν ο Μάκης Βορίδης την Κυριακή ρωτήθηκε επ αυτού, απάντησε ότι τα ζητήματα αυτά είναι συνειδησιακά, είναι «ζητήματα δικά του» (του κυρίου Σαμαρά), υπενθυμίζοντας ότι, όταν ο ίδιος, ο κ. Βορίδης δηλαδή, στο παρελθόν άλλαξε κόμμα, «την παρέδωσα την έδρα, αλλά αυτό είναι ζήτημα του καθενός».
Το αν σκοπεύει να παραδώσει την έδρα πάντως ο κ. Σαμαράς αποκαλύπτει εν μέρει ο τρόπος με τον οποίο σχολιάζει η πλευρά του πρώην Πρωθυπουργού αυτή τη δήλωση Βορίδη.
Αντί να απαντήσει στο ερώτημα, η πλευρά Σαμαρά επιτίθεται κατά των Βορίδη και Γεωργιάδη κάνοντας λόγο για αλλοίωση της φυσιογνωμίας της Νέας Δημοκρατίας και χρεώνει αυτά τα στελέχη στον κ. Μητσοτάκη. Για τον δε κ.Βορίδη και το ζήτημα της έδρας προσθέτουν πως «χαρακτηρίζεται αυτός που τα λέει από αυτά που λέει».
Ακόμη δύο στοιχεία τα οποία θα είναι κρίσιμα και ενδεικτικά των προθέσεων Σαμαρά αλλά και πόσοι βουλευτές σκοπεύουν μα τον ακολουθήσουν το επόμενο διάστημα:
Ο κ. Σαμαράς συνομιλεί πιο στενά με περίπου δέκα βουλευτές, αλλά μόνο ένας ή δύο από αυτούς εκτιμάται πως είναι πολύ κοντά του. Όμως στα μέσα Δεκεμβρίου ψηφίζεται ο προϋπολογισμός στη Βουλή και αυτή η ψηφοφορία θα μπορούσε να εξελιχθεί σε crash test για τη συνοχή της κοινοβουλευτικής ομάδας. «Είμαστε πολύ στεναχωρημένοι» ανέφερε για την διαγραφή Σαμαρά από τη ΝΔ, ένας εκ των διαχρονικότερων και στενότερων συνομιλητών του Αντώνη Σαμαρά, ο Δημήτρης Βαρτζόπουλος, υφ. Υγείας, σημειώνοντας ωστόσο χαρακτηρηστικά ότι «ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά».
Το δεύτερο είναι ο Κώστας Καραμανλής: Η πλευρά Σαμαρά εδώ και δύο εικοσιτετράωρα διατείνεται πως ο πραγματικός λόγος που διεγράφη ο πρώην Πρωθυπουργός είναι διότι πρότεινε για τη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας τον Κώστα Καραμανλή και αυτό παρά τις διαρροές από το περιβάλλον Καραμανλή πως δεν υπήρξε καμία προσυνεννόηση.
Με δεδομένη όμως τη «συμπόρευση» Καραμανλή – Σαμαρά το τελευταίο διάστημα, όλοι περιμένουν το αν θα τοποθετηθεί επί του ζητήματος ο πρώην Πρωθυπουργός, ο οποίος όμως είναι γνωστό πως δεν εκφράζεται ποτέ με την ένταση και τον τρόπο που επιλέγει ο Α. Σαμαράς, ακόμη και αν συμφωνεί σε κάποια σημεία της κριτικής που ασκείται.
Οι απαντήσεις ίσως δοθούν την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου, στις 7 το απόγευμα, στην παρουσίαση της νέας έκδοσης του βιβλίου του Γιώργου Χαρβαλιά «Γιαβόλ! Αίμα, λήθη και υποτέλεια», με κεντρικό ομιλητή, ο τον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή.
Στήριξη και προσδοκίες από Ακροδεξιά
Πολιτικές «κεφαλαιοποιήσεις», «προσδοκίες» αλλά και «προβληματισμούς» φαίνεται να γεννά η διαγραφή του Αντώνη Σαμαρά από τα κόμματα που βρίσκονται δεξιά της Ν.Δ.
Ο πρόεδρος της ΝΙΚΗΣ, Δημήτρης Νατσιός, σε ανάρτησή του στο Facebook έγραψε: « Η Ν.Δ. απέδειξε ότι είναι ένα μονολιθικό κόμμα. Αντί να διαγράψει τον προδότη Γεραπετρίτη, διέγραψε αυτόν που κατήγγειλε την προδοσία!».
Σε άμεσο χρόνο, με την ανακοίνωση της διαγραφής του Αντώνη Σαμαρά, η ευρωβουλευτής και πρόεδρος της Φωνής Λογικής, Αφροδίτη Λατινοπούλου, έσπευσε να υπερασπιστεί με ανακοίνωσή της τον πρώην πρωθυπουργό και να επιτεθεί στον Κυριάκο Μητσοτάκη λέγοντας ότι «Σήμερα κάποιοι μπέρδεψαν το μπόι τους με τον ίσκιο τους. Δεν διαγράφεται η Ιστορία, κ. πρωθυπουργέ. Δεν μπορείτε να διαγράψετε έναν πρώην πρωθυπουργό που κράτησε την Ελλάδα όρθια». Χαρακτήρισε την απόφαση διαγραφής «όνειδος του Κυριάκου Μητσοτάκη», επισημαίνοντας ότι «η σχέση της Νέας Δημοκρατίας του Κυριάκου Μητσοτάκη με τις πατριωτικές-εθνικές και anti-woke θέσεις επισήμως τελείωσε».
Οι «Σπαρτιάτες», σε ανακοίνωσή τους, αναφέρουν ότι «η κρίση που υπέβοσκε εδώ και καιρό στη Νέα Δημοκρατία ήταν σίγουρο ότι κάποια στιγμή θα ερχόταν στην επιφάνεια» και δείχνουν να επενδύουν στη συνέχεια, λέγοντας πως «η εξέλιξη αυτή, δυστυχώς, θα έχει αντίκτυπο τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, με τα Ελληνοτουρκικά».
Αίσθηση προκάλεσε η «αφωνία», μέχρι το βράδυ της Κυριακής, του λαλίστατου Κυριάκου Βελόπουλου και της Ελληνικής Λύσης, που απέφυγαν να εκδώσουν την οποιαδήποτε ανακοίνωση. Ενδεικτική και της στάσης και των υπολογισμών που πρέπει να κάνουν. Αντιθέτως, ο Κυριάκος Βελόπουλος προχώρησε σε δήλωση για την παραίτηση του πρέσβη Ρούσου Κούνδουρου.