Ο Μητσοτάκης ανακοινώνει υποψήφιο πρόεδρο Δημοκρατίας στη σκιά της διαγραφής Σαμαρά-Τι αναφέρουν τα συνταγματικά άρθρα

Υπό τη σκιά της διαγραφής Σαμαρά στη ΝΔ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να πάρει τις τελικές αποφάσεις του στις Χριστουγεννιάτικες διακοπές (όπως έπραξε και το 2019), για τον υποψήφιο που θα στηρίξει η ΝΔ για Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Δεν αποκλείεται όμως στην ομιλία του στη Βουλή στα μέσα Δεκεμβρίου επί του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2025 να δώσει μια γεύση των προθέσεων του, για το προφίλ του διαδόχου της Κατερίνας Σακελλαροπούλου.

Ο πρωθυπουργός είχε ανακοινώσει στις 15 Ιανουαρίου 2020 την απόφαση-πρόταση στο πρόσωπο της  Κατερίνας Σακελλαροπούλου, την πρώτη γυναίκα Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικράτειας, η οποία και πέρασε το κατώφλι του Προεδρικού Μεγάρου στις 13 Μαρτίου του 2020, καθώς στις 22 Ιανουαρίου 2020 εξελέγη  με ευρεία πλειοψηφία 261 ψήφων, με την στήριξη της ΝΔ, του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ (Κίνημα Αλλαγής τότε).

Από τους 294 παρόντες βουλευτές, “παρών” ψήφισαν 33 και 6 βουλευτές απουσίαζαν. Με επιστολή του εξέφραζαν την πρόθεση ψήφου τους υπέρ της κ. Σακελλαροπούλου, ο πρώην πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς (βρισκόταν σε ταξίδι στο εξωτερικό), ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Τρύφων Αλεξιάδης (ήταν στο νοσοκομείο), ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Συρμαλένιος (ασθενής), η Κωνσταντίνα Αδάμου από το ΜέΡΑ 25 (ασθενής) είχε ενημερώσει ότι αν βρισκόταν στην αίθουσα θα ψήφιζε “παρών”. Αυτές οι ψήφοι ωστόσο, δεν προσμετρήθηκαν στο τελικό αποτέλεσμα, ενώ οι  άλλοι δύο απόντες που δεν γνωστοποίησαν πρόθεση ψήφου  θεωρήθηκαν αδικαιολογήτως απόντες και ήταν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, Κώστας Ζουράρις και Αλέξανδρος Μεϊκόπουλος.

“Η Αικατερίνη Σακελλαροπούλου είναι μία πρόταση ενωτική, υπερκομματική, προοδευτική. Και έχει όλες τις προϋποθέσεις να ψηφιστεί από το σύνολο των βουλευτών”, είχε τονίσει τότε ο πρωθυπουργός, ανακοινώνοντας την πρότασή του, ωστόσο πλέον δεν σκοπεύει να την επαναπροτείνει και όπως δήλωσε πρόσφατα στον ΣΚΑΪ, όταν ρωτήθηκε αν έχει σκεφτεί το πρόσωπο που θα προτείνει για την Προεδρία της Δημοκρατίας ή αν, έστω, έχει κλειδώσει μέσα του, απάντησε ότι δεν θα τοποθετεί, γιατί “είναι άκομψο”, επαναλαμβάνοντας τη θέση του ότι η σχετική συζήτηση θα γίνει στον χρόνο που ορίζει το Σύνταγμα, δηλαδή στις αρχές του 2025, καθώς η θητεία της Κ. Σακελλαροπούλου λήγει τον Μάρτιο  και η εκλογή πρέπει να γίνει τουλάχιστον ένα μήνα πριν.

Το αξιοσημείωτο ήταν ότι τον Νοέμβριο του 2019 είχε προηγηθεί η Αναθεώρηση του Συντάγματος, η οποία είχε ξεκινήσει  στα τέλη του 2018 από την υποτείνουσα Βουλή της περιόδου 2015-2019 με πλειοψηφία ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και ψηφίστηκε μετα τις εκλογές του 2019 με την αναθεωρητέα Βουλή (2019-2023) με πλειοψηφία της ΝΔ . Υπενθυμίζεται ότι  όσες διατάξεις του Συντάγματος εγκριθούν προς αναθεώρηση από τη προτείνουσα Βουλή με 151 ή 180 ψήφους,  στην επόμενη αναθεωρητική Βουλή ψηφίζονται με πλειοψηφίες 180 και 151 αντίστοιχα.

Η πιο σημαντική αλλαγή και η οποία θα ισχύσει από την προσεχή εκλογή ΠτΔ ήταν η αποσύνδεση της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής, η οποία υπερψηφίστηκε μόνο από τη ΝΔ (158 ψήφους). Έτσι με βάση το αναθεωρημένο άρθρο 32 του Συντάγματος από τρεις ψηφοφορίες για τη εκλογή ΠτΔ με 200-200-180 και ακολούθως διάλυση της Βουλής και εκλογή με 151 ψήφους, πλέον θα διεξάγονται 5 ψηφοφορίες για την εκλογή ΠτΔ με απαιτούμενες διαδοχικές πλειοψηφίες: 2/3 (200), 2/3 (200), 3/5 (180), απόλυτη πλειοψηφία (151) και σχετική πλειοψηφία (επί των παρόντων)!
Είναι προφανές ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν επιθυμεί μια εκλογή ΠτΔ με “απόλυτη” ή “σχετική” πλειοψηφία, δηλαδή επί της ουσίας μόνο από βουλευτές της ΝΔ, ωστόσο αυτό θα εξαρτηθεί από το πρόσωπο που θα προτείνει, αν είναι κεντροδεξιάς, κεντροαριστερής ή εκτός πολιτικής υποψηφιότητα.

Αναλυτικά τα άρθρα 30-31-32-33-34 του Συντάγματος αναφέρουν σχετικά με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας:

Άρθρο 30 – Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ρυθμιστής του πολιτεύματος

1. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι ρυθμιστής του Πολιτεύματος. Εκλέγεται από τη Βουλή για περίοδο πέντε ετών, όπως ορίζεται στα άρθρα 32 και 33.

2. Το αξίωμα του Προέδρου είναι ασυμβίβαστο με οποιοδήποτε άλλο αξίωμα, θέση ή έργο.

3. Η προεδρική περίοδος αρχίζει από την ορκωμοσία του Προέδρου.

4. Σε περίπτωση πολέμου, η προεδρική θητεία παρατείνεται έως τη λήξη του.

5. Επανεκλογή του ίδιου προσώπου επιτρέπεται μία φορά μόνο.

Άρθρο 31 – Προσόντα εκλογιμότητας

Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να εκλεγεί όποιος είναι Έλληνας πολίτης πριν από πέντε τουλάχιστον έτη, έχει από πατέρα ή μητέρα ελληνική καταγωγή, έχει συμπληρώσει το τεσσαρακοστό έτος της ηλικίας του και έχει τη νόμιμη ικανότητα του εκλέγειν.

Άρθρο 32 – Εκλογή

1. Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη Βουλή γίνεται με ονομαστική ψηφοφορία και σε ειδική συνεδρίαση, που συγκαλείται από τον Πρόεδρο της Βουλής έναν τουλάχιστον μήνα πριν λήξει η θητεία του εν ενεργεία Προέδρου της Δημοκρατίας, κατά τα οριζόμενα στον Κανονισμό της Βουλής.

Σε περίπτωση οριστικής αδυναμίας του Προέδρου της Δημοκρατίας να εκπληρώσει τα καθήκοντά του, κατά τους ορισμούς του άρθρου 34 παράγραφος 2, καθώς επίσης και σε περίπτωση που ο Πρόεδρος παραιτηθεί, πεθάνει ή κηρυχθεί έκπτωτος κατά τις διατάξεις του Συντάγματος, η συνεδρίαση της Βουλής για την εκλογή νέου Προέδρου της Δημοκρατίας συγκαλείται μέσα σε δέκα ημέρες το αργότερο αφότου έληξε πρόωρα η θητεία του προηγούμενου Προέδρου.

2. Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας γίνεται σε κάθε περίπτωση για πλήρη θητεία.

3. Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται εκείνος που συγκέντρωσε την πλειοψηφία των δύο τρίτων του συνολικού αριθμού των βουλευτών.

Αν δεν συγκεντρωθεί η πλειοψηφία αυτή, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ύστερα από πέντε ημέρες (σ.σ. απαιτούμενη πλειοψηφία 2/3)

Αν δεν επιτευχθεί ούτε στη δεύτερη ψηφοφορία η οριζόμενη πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ακόμη μία φορά ύστερα από πέντε ημέρες, οπότε εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε την πλειοψηφία των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των βουλευτών.

4. Αν δεν επιτευχθεί ούτε και στην τρίτη ψηφοφορία η αυξημένη αυτή πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ύστερα από πέντε ημέρες και εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών.

Αν δεν επιτευχθεί ούτε αυτή η πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ύστερα από πέντε ημέρες και εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε τη σχετική πλειοψηφία.

Σε περίπτωση ισοψηφίας, εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο αριθμό ψήφων στην πρώτη ψηφοφορία της προηγούμενης παραγράφου.

5. Αν η Βουλή είναι απούσα, συγκαλείται εκτάκτως για να εκλέξει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κατά τους ορισμούς της παραγράφου 4.

Αν η Βουλή έχει διαλυθεί με οποιονδήποτε τρόπο, η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας αναβάλλεται ώσπου να συγκροτηθεί σε σώμα η νέα Βουλή και μέσα σε είκοσι ημέρες, το αργότερο, από τη συγκρότησή της, σύμφωνα με όσα ορίζονται στις παραγράφους 3 και 4, αφού τηρηθούν και οι ορισμοί της παραγράφου 1 του άρθρου 34.

6. Αν η διαδικασία για την εκλογή νέου Προέδρου, που ορίζεται στις προηγούμενες παραγράφους, δεν περατωθεί εγκαίρως, ο ήδη Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξακολουθεί να ασκεί τα καθήκοντά του και μετά τη λήξη της θητείας του ώσπου να αναδειχθεί νέος Πρόεδρος.

Άρθρο 33 – Έναρξη θητείας, όρκος, χορηγία

1. Ο εκλεγόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναλαμβάνει την άσκηση των καθηκόντων του από την επομένη της ημέρας που έληξε η θητεία του απερχόμενου Προέδρου· σε όλες τις άλλες περιπτώσεις από την επομένη της εκλογής του.

2. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, πριν αναλάβει την άσκηση των καθηκόντων του, δίνει ενώπιον της Βουλής τον ακόλουθο όρκο:

«Ορκίζομαι στο όνομα της Αγίας και Ομοούσιας και Αδιαίρετης Τριάδας να φυλάσσω το Σύνταγμα και τους νόμους, να μεριμνώ για την πιστή τους τήρηση, να υπερασπίζω την εθνική ανεξαρτησία και την ακεραιότητα της Χώρας, να προστατεύω τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των Ελλήνων και να υπηρετώ το γενικό συμφέρον και την πρόοδο του Ελληνικού Λαού».

3. Νόμος ορίζει τη χορηγία που καταβάλλεται στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τη λειτουργία των υπηρεσιών που οργανώνονται για την εκτέλεση των καθηκόντων του.

Άρθρο 34 – Αναπλήρωση

1. Τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, όταν απουσιάζει στο εξωτερικό περισσότερο από δέκα ημέρες, αν πεθάνει, παραιτηθεί, κηρυχθεί έκπτωτος ή αν κωλύεται για οποιονδήποτε λόγο να ασκήσει τα καθήκοντά του, τον αναπληρώνει προσωρινά ο Πρόεδρος της Βουλής· αν δεν υπάρχει Βουλή, ο Πρόεδρος της τελευταίας Βουλής και, αν αυτός αρνείται ή δεν υπάρχει, η Κυβέρνηση συλλογικά.

Κατά την περίοδο της αναπλήρωσης του Προέδρου δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις για τη διάλυση της Βουλής, με εξαίρεση την περίπτωση του άρθρου 32 παρ. 4, καθώς και οι διατάξεις για την παύση της Κυβέρνησης και την προσφυγή σε δημοψήφισμα, κατά τις διατάξεις του άρθρου 38 παράγραφος 2 και του άρθρου 44 παράγραφος 2.

2. Αν η αδυναμία του Προέδρου της Δημοκρατίας να ασκήσει τα καθήκοντά του παρατείνεται πέρα από τριάντα ημέρες, συγκαλείται υποχρεωτικά η Βουλή, ακόμη και αν αυτή έχει διαλυθεί, για να αποφασίσει με την πλειοψηφία των τριών πέμπτων του συνόλου των μελών της, αν συντρέχει περίπτωση εκλογής νέου Προέδρου. Σε καμία πάντως περίπτωση η εκλογή νέου Προέδρου της Δημοκρατίας δεν μπορεί να καθυστερήσει περισσότερο από έξι συνολικά μήνες, αφότου άρχισε η αναπλήρωση του που προκλήθηκε από αδυναμία του.