ΑΝΑΛΥΣΗ/Τα “κουρέλια” τραγουδούν ακόμη: Γιατί η Αριστερά στην Ελλάδα παραμένει ζωντανή

 Στη δημοσκόπηση της Opinion Poll (για το Action 24) που είδε το φως της δημοσιότητας την εβδομάδα που μας πέρασε οι περισσότεροι εστίασαν, όπως ήταν λογικό, στην άνοδο του ΠΑΣΟΚ, στο νέο σκηνικό διπολισμού που αναδύεται και στην μεγάλη (αλλά αναμενόμενη) πτώση του ΣΥΡΙΖΑ μετά και από όσα έγιναν στο τελευταίο συνέδριο του κόμματος. Ενα από τα συμπεράσματα που πολλοί εξάγουν (μάλλον προχείρως και ίσως παρασυρόμενοι από το όντως έντονο αποτύπωμα των ακροδεξιών σχηματισμών) είναι ότι η Αριστερά ηττάται κατά κράτος στην κοινωνία και ότι, μετά από μία δεκαετία στην οποία βρέθηκε στην εξουσία, ακολουθεί φθίνουσα πορεία όπως άλλωστε συμβαίνει και στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης με ελάχιστες εξαιρέσεις.

Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Με μία ελάχιστα πιο προσεκτική ματιά στα ευρήματα της μέτρησης, διαπιστώνει κανείς τον κατακερματισμό του χώρου. Οι διασπάσεις του ΣΥΡΙΖΑ από το 2015 εώς και σήμερα έχουν φέρει στο πολιτικό προσκήνιο τρεις νέους πολιτικούς σχηματισμούς (MέΡΑ 25, Πλεύση Ελευθερίας, Νέα Αριστερά) τέσσερις αν συμπεριλάβει κανείς στον υπολογισμό του και την ΛΑΕ που συνεργάζεται πλέον στενά με το MέΡΑ 25.

Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι…διασπάσεις του (ας το πούμε έτσι σχηματικά) καταγράφουν συνολικά στη δημοσκόπηση της Opionion Poll 18%, το ποσοστό δηλαδή που απέσπασε ο ΣΥΡΙΖΑ στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές το Ιούνιο του 2023. Στη δημοσκόπηση δε δεν καταγράφεται η όποια δυναμική του νέου κόμματος Κασσελάκη το οποίο επίσης θα αυτοπροσδιορίζεται ως προοδευτικό, αριστερό σύμφωνα με τα λεγόμενα του επικεφαλής του. Αρα το ποσοστό του 18% θα είναι ακόμα πιο μεγάλο αν το κίνημα Κασσελάκη μπει στην δημοσκοπική εξίσωση (κατέγραψε άλλωστε 6% σε άλλη δημοσκόπηση που επίσης είδε το φως της δημοσιότητας την περασμένη εβδομάδα).

• Αν στα παραπάνω δεδομένα προσθέσουμε και το 9,4% της κομμουνιστικής Αριστεράς του ΚΚΕ, φτάνουμε σ’ ένα σύνολο 27%,  παρατηρούμε δηλαδή ότι ένας στους τρεις ψηφοφόρους στηρίζει σχηματισμούς οι οποίοι αυτοπροσδιορίζονται ως αριστεροί (και όπως, τέλος πάντων, αντιλαμβάνεται κανείς τη συγκεκριμένη πολιτική τοποθέτηση εν έτει 2024).

Θα ήταν, καταφανώς, αφέλεια αν διαπίστωνε κανείς κάνοντας μία απλή πρόσθεση ότι στην Ελλάδα η Αριστερά ανθεί δημοσκοπικά. Αντιθέτως θα έλεγε κανείς ότι διανύουμε εποχές κατά τις οποίες η δεξιά δεν είναι μόνο πολιτικά κυρίαρχη αλλά και πολιτισμικά πρωταγωνίστρια. Χτίζει ιδεολογική ηγεμονία εκμεταλλευόμενη και το σαφές προβάδισμά της στην πρόσβαση στα ΜΜΕ (κυρίως στα παροδοσιακά).

• Ωστόσο, και το αφοριστικό συμπέρασμα ότι η Αριστερά εξαϋλώνεται γιατί εξαϋλώνεται ο ΣΥΡΙΖΑ, πυλώνας της στην Ελλάδα τα τελευταία 15 χρόνια, είναι και αυτό αφελές σε τελική ανάλυση. Η Αριστερά, θα έλεγε κανείς, ότι αντέχει. Δοκιμάζεται βέβαια από τον κατακερματισμό, παιδική της ασθένεια παλαιόθεν, βλέπει τις ιδέες της να υποχωρούν δεχόμενες έντονη πίεση από τα δεξιά του πολιτικού φάσματος, αναζητά, πολλές φορές μάταια, βηματισμό και σημεία αναφοράς στην κοινωνία αλλά αντέχει.

Οι πολιτικοί φορείς που αυτοπροσδιορίζονται ως αριστεροί προφανώς και είναι ετερόκλητοι. Το παραδοσιακό ΚΚΕ, έτσι και αλλιώς πορευόμενο σεχταριστικά και προσηλωμένο στην ιδεολογική του καθαρότητα, δεν έχει μεγάλη σχέση, ας πούμε, με την προσωποπαγή Πλεύση Ελευθερίας. Και το ΜέΡΑ 25 που αρέσκεται στο να πολιτεύεται στον άξονα μνημόνιο-αντιμνημόνιο και να έχει ως πεδίο βάσης τη μεγάλη (και οδυνηρή για την Αριστερά) στροφή του 2015 δείχνει να βρίσκεται μακριά από το σημερινό ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος έτσι και αλλιώς κυβέρνησε κάτω από μνημονιακούς καταναγκασμούς.

Ακόμα και έτσι όμως, πρόκειται για κόμματα που η κριτική τους προς τα κυβερνητικά πεπραγμένα έχει σαφώς αριστερά χαρακτηριστικά, ιδιαίτερα στο κομμάτι της κοινωνικής και οικονομικής πολιτικής. Μπορεί κανείς, απομονώνοντας το σκληρό πυρήνα της επιχειρηματολογίας τους, να διαπιστώσει ότι παρά το γεγονός ότι εκκινούν από διαφορετικές ιδεολογικές αφετηρίες καταλήγουν πολλές φορές στα ίσια βασικά συμπεράσματα. Μιλούν για ανισότητες, για καρτέλ στην αγορά που η κυβέρνηση δεν επιθυμεί να αντιμετωπίσει, για σαφέστατη υποβάθμιση ή και διάλυση ακόμα του ΕΣΥ και του δημοσίου σχολείου. Υπερασπίζονται επίσης, σύσσωμες, το δημόσιο χαρακτήρα του Πανεπιστημίου έχοντας πάντα αναφορές στην κοινωνική κινητικότητα που αυτό εξασφάλισε τις προηγούμενες δεκαετίες.

• Θέλουν, όπως τονίζουν, να εκπροσωπήσουν τους μη προνομιούχους, την εργατική τάξη, τους περιθωριοποιημένους των αστικών κέντρων και της περιφέρειας, τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που φτάνουν στην Ελλάδα για μία στοιχειωδώς καλύτερη ζωή.

Ολα τα παραπάνω βέβαια δεν σημαίνουν ότι αυτήν την ώρα υπάρχει κοινό έδαφος για συνεργασίες εκλογικού χαρακτήρα. Καταδεικνύει όμως ότι η αριστερή οπτική στα πράγματα (με τις κατηγοροποιήσεις της πάντα) δεν αφήνει παγερά αδιάφορη την ελληνική κοινωνία όπως θέλουν να πιστεύουν πολλοί από τους δημσιολογούντες στη χώρα. αν και προσώρας δεν είναι πλειοψηφική.

• Το ιδεολογικό παιχνίδι, κοντολογίς, δείχνει να παίζεται ακόμα, όμως αυτή τη φορά ο αγώνας διεξάγεται στο γήπεδο του ιδεολογικού αντιπάλου, της δεξιάς και των δικών της ιδεών για την κοινωνία και την οργάνωσή της. Το μεγάλο στοίχημα για την αριστερά είναι ακριβώς αυτό εδώ. Το πώς, δηλαδή, μπορεί να μεταφέρει το ματς και πάλι στο δικό της γήπεδο κάνοντας πλειοψηφικές στην κοινωνία τις παναθρώπινες ιδέες που πρεσβεύει και οι οποίες δείχνουν να βρίσκονται σε υποχώρηση παγκοσμίως.

Το εγχείρημα παρουσιάζει πολλές και ιδιαίτερες δυσκολίες. Η αριστερά δεν μπορεί να μιλήσει στην νεολαία με την άνεση που της μιλούσε τα προηγούμενα χρόνια. Τα εργαλεία ανάλυσής της μοιάζουν επιφανειακώς σκουριασμένα αν και παραμένουν εξαιρετικά επίκαιρα. Η αριστερά επίσης δεν προσαρμόζεται εύκολα στις εντελώς νέες ανάγκες της επικοινωνίας του πολιτικού μηνύματος στα μεγάλα κοινά. Αφήνει τη δεξιά να κάνει παιχνίδι στα social media παρουσιάζοντας έναν, θα έλεγε κανείς, τεχνολογικό αναλφαβητισμό και φοβία.

Ομως όλα αυτά δουλεύονται και σίγουρα μπορούν να βελτιωθούν. Με μία μοναδική προϋπόθεση που ισχύει για τους περισσότερους αριστερούς σχηματισμούς της χώρας. Να επιτραπεί στη νέα πολιτική γενιά των εν λόγω κομμάτων να πάρει τα ηνία στα χέρια της εφαρμόζοντας στο πεδίο τις πλούσιες γνώσεις της και αναδεικνύοντας την πλατιά της μόρφωση και μπολιάζοντας τις παλιές ιδέες με νέες εμπειρίες και καταγραφές από τις νέες κοινωνικές πραγματικότητες του 21ου αιώνα.Τότε ναι, το ματς θα μπορούσε να διεξαχθεί σε άλλο γήπεδο και το αποτέλεσμα να χαρακτηρίζεται ανοιχτό σε όλες τις προβλέψεις.