FT/ Οι “27” “θυσιάζουν” 392 δισ. από συνοχή και κονδύλια για την κλιματική κρίση για την άμυνα λόγω …Τραμπ- Απομακρύνεται το ευρωομόλογο

Η αναγκαία ενίσχυση της άμυνας και της αμυντικής βιομηχανίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα μπορούσε να γίνει με φρέσκα κεφάλαια, μεταξύ άλλων με κεφάλαια που πολύ φτηνά μπορεί να δανειστεί η Κομισιόν από τις διεθνείς αγορές. Αντί, όμως, για την έκδοση ευρωομολόγου, όπως έχουν εισηγηθεί κάποιοι ευρωπαίοι ηγέτες, μεταξύ των οποίων και ο Έλληνας πρωθυπουργός, η κυρίαρχη τάση στις Βρυξέλλες φαίνεται ότι αφορά την “ανακατεύθυνση” κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Να θυσιαστούν, δηλαδή, προτεραιότητες, όπως οι αναγκαίες παρεμβάσεις για την κλιματική αλλαγή προκειμένου να ενισχυθεί η άμυνα, κυρίως λόγω της ανάγκης να στηριχτεί η Ουκρανία και να αντιμετωπιστεί, όπως λέγεται, ο ρωσικός κίνδυνος.

Η πρόταση για ευρωομόλογο μπήκε στο τραπέζι των “27” από την περασμένη άνοιξη, έχει, όμως διχάσει τα μέλη του Συμβουλίου με την Ελλάδα, την Γαλλία, την Ιταλία, την Πολωνία και την Εσθονία να συντάσσονται αναφανδόν υπέρ αυτής της λύσης και να έχουν απέναντι τους, τους συνήθεις υπόπτους, τις λεγόμενες φειδωλές χώρες Γερμανία, Ολλανδία, Σουηδία, Δανία και Αυστρία. Τη δεδομένη στιγμή θεωρείται βέβαιο ότι η Σύνοδος δεν πρόκειται να πάρει απόφαση για ένα τόσο τολμηρό βήμα και θα προκριθούν άλλες λύσεις, όπως η χρησιμοποίηση των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων. Η κατάρρευση του κυβερνητικού συναπισμού στη Γερμανία και η παραλυσία που αναμένεται να προκαλέσουν οι πρόωρες εκλογές στις οποίες είναι υποχρεωμένος να προσφύγει ο Όλαφ Σολτς είναι βέβαιο ότι θα επιδεινώσουν την κατάσταση.

Τελικά, όπως αποκαλύπτουν οι Financial Times, φαίνεται ότι θα γίνει σε βάρος της συνοχής και των υποδομών: Τα επόμενα τρία χρόνια, μέχρι το 2027, θα αφαιρεθούν 392 δισεκ. ευρώ από τα κονδύλια μείωσης των ανισοτήτων μεταξύ των 27 και ενίσχυσης των υποδομών τους, για να χρηματοδοτηθεί η αμυντική βιομηχανία και έργα άμυνας. Σύμφωνα με τους Financial Times, η Κομισιόν θα ενημερώσει επ’ αυτού τα κράτη μέλη τις προσεχείς εβδομάδες.

Κι αυτό συνδέεται αναμφίβολα με την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ καθώς η ΕΕ πρέπει να αναζητήσει άμεσα την λεγόμενη “στρατηγική αυτονομία” της απέναντι στη Ρωσία, ειδικά εάν ο νέος Αμερικανός πρόεδρος απομακρύνει τις ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ.

Τι αναφέρουν οι FT

Οι Βρυξέλλες θα απελευθερώσουν δισεκατομμύρια ευρώ για την άμυνα και την ασφάλεια από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Η αλλαγή πολιτικής θα επιτρέψει στις πρωτεύουσες του μπλοκ να ανακατευθύνουν τα «κονδύλια συνοχής» εν μέσω της σύγκρουσης στην Ουκρανία και της νίκης του Τραμπ

Οι Βρυξέλλες αλλάζουν την πολιτική δαπανών τους για να ανακατευθύνουν δυνητικά δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ στην άμυνα και την ασφάλεια. Η αλλαγή πολιτικής θα αφορά περίπου το ένα τρίτο του κοινού προϋπολογισμού του μπλοκ, ή περίπου 392 δισ. ευρώ από το 2021 έως το 2027, χρήματα που αποσκοπούν στη μείωση της οικονομικής ανισότητας μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Μόνο το 5% περίπου αυτών των λεγόμενων ταμείων συνοχής έχει δαπανηθεί μέχρι σήμερα.

Οι πρωτεύουσες των κρατών μελών θα ενημερωθούν τις επόμενες εβδομάδες ότι θα έχουν πλέον μεγαλύτερη ευελιξία βάσει των κανόνων για τη διάθεση κονδυλίων συνοχής για τη στήριξη των αμυντικών βιομηχανιών τους και των έργων στρατιωτικής κινητικότητας.

Αυτό θα περιλαμβάνει την άδεια χρηματοδότησης για την ενίσχυση της παραγωγής όπλων και πυρομαχικών, αν και η απαγόρευση της χρήσης κονδυλίων της ΕΕ για την αγορά των εν λόγω όπλων θα παραμείνει.

Η αλλαγή θα εφαρμοστεί μέσω διευκρινίσεων προς τις χώρες της ΕΕ σχετικά με τον τρόπο χρήσης των κονδυλίων συνοχής και όχι μέσω αλλαγής των επίσημων κανόνων.

Εκπρόσωπος της Επιτροπής δήλωσε ότι «δεν υπάρχουν σχέδια» για να παρασχεθεί στις χώρες της ΕΕ «μεγαλύτερη ευελιξία», δεδομένου ότι «οι ισχύοντες κανόνες προβλέπουν ήδη μια τέτοια δυνατότητα». «Είμαστε πάντα έτοιμοι να εξηγήσουμε στα κράτη μέλη τι είναι και τι δεν είναι δυνατό βάσει των υφιστάμενων κανόνων», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.

Οι χώρες της ΕΕ έχουν δαπανήσει σχετικά λίγα από τα κονδύλια συνοχής τους μέχρι στιγμής, επειδή αντ’ αυτού έδωσαν προτεραιότητα σε δισεκατομμύρια των λεγόμενων κονδυλίων ανάκαμψης που διατέθηκαν στον απόηχο της πανδημίας Covid-19. Αυτά λήγουν το 2026.

Οι περιφερειακές κυβερνήσεις έχουν ανάμεικτα συναισθήματα σχετικά με την ώθηση προς τις αμυντικές δαπάνες, ανησυχώντας ότι η μετατόπιση αυτή θα μπορούσε να αποβεί εις βάρος της περιφερειακής ανάπτυξης και να συνεπάγεται μια συγκέντρωση της χρηματοδότησης μακριά από τις τοπικές αρχές. Ταυτόχρονα, όμως, χαιρέτισαν τη στήριξη των έργων που δεν καταφέρνουν να προσελκύσουν ιδιωτικά κεφάλαια.

Η στροφή στην πολιτική για την ενίσχυση των δαπανών που σχετίζονται με την άμυνα θα χαιρετιστεί από τους βασικούς χρηματοδότες του προϋπολογισμό της ΕΕ, όπως η Γερμανία, οι Κάτω Χώρες και η Σουηδία, οι οποίες θεωρούν ότι η χρήση των υφιστάμενων κονδυλίων είναι προτιμότερη από την έκδοση κοινού χρέους ή την παροχή περισσότερης χρηματοδότησης από την ΕΕ. Η μετατόπιση χρημάτων από άλλες προτεραιότητες, όπως η πράσινη και η ψηφιακή υποδομή, προς την αμυντική βιομηχανία θα απαιτούσε την έγκριση της Επιτροπής, δήλωσε ένας αξιωματούχος. «Το γεγονός ότι πρέπει να δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή στην άμυνα δεν σημαίνει ότι πρέπει να ξεχάσουμε την πράσινη μετάβαση ή τη συνοχή», δήλωσε ο Πιοτρ Σεραφίν, ο νέος επίτροπος προϋπολογισμού της ΕΕ, κατά τη διάρκεια της ακρόασης για την επικύρωσή του την περασμένη εβδομάδα.

Με πληροφορίες από FT και το KREPORT